Drie verschillende defensies, drie andere samenstellingen. Vriendschappelijke wedstrijden zijn nog nooit een graadmeter geweest in de aanloop naar een groot toernooi, maar ze dienen wel om tot een vaste formatie te komen, met herkenbare patronen en een duidelijk systeem. Marc Wilmots gaf de laatste weken vooral in zijn aanvaringen met de voetbalbond blijk van scherpte. Eerst hekelde hij de te hoge toegangsprijzen voor de wedstrijden tegen Finland en Noorwegen, nu haalde hij opnieuw uit omdat een deel van de slechte rode cijfers in zijn schoenen werd geschoven. Wilmots zou geweigerd hebben een vriendschappelijke wedstrijd tegen Frankrijk te spelen, waardoor er naast één miljoen euro inkomsten werd gegrepen. De bondscoach bestrijdt dat met klem. Dat soort geruzie is ongezien in een professionele voetbalorganisatie en het zet nog maar eens te denken over het stilaan vergiftigde klimaat tussen bondscoach en federatie.
Veel essentiëler is het om een middel te vinden om orde te scheppen in de chaos die na een aantal blessures ontstond, en deze bejubelde ploeg eindelijk aan het voetballen te krijgen. Interessanter was het om na de wedstrijd tegen Finland na te denken over het onvermogen om gesloten defensies open te breken, over het gebrek aan rendement bij stilstaande fases, over een manco aan coaching op het veld. Het leek wel de trein der traagheid zoals de Belgen tegen de Finnen speelden. Dus zocht Marc Wilmots tegen Noorwegen weer naar andere accenten, met naast een nieuwe verdediging ook een herschikt middenveld.
Het positieve van de wedstrijd tegen Noorwegen was dat er momenten waren dat er goed werd gevoetbald. In het begin van de match bijvoorbeeld en in de fase na de gelijkmaker toen de Rode Duivels heel even de indruk gaven over hun tegenstander te zullen wervelen. Het toont dat er in dit team effectief veel potentie zit. Op voorwaarde dat er, zoals toen, in blok wordt gevoetbald, met de gretigheid die nu vaak ontbrak. Want telkens weer zakte het spelpeil en dreven er opnieuw hiaten aan de oppervlakte.
De conclusie in de aanloop naar het EK is vooral dat er geen ploeg staat. Er zijn nog altijd veel vragen zonder antwoorden. Met welke verdediging de Rode Duivels moeten aantreden blijft het belangrijkste thema. Ongeveer alle zogenaamde kenners waren het erover eens dat na het afhaken van Vincent Kompany er het best gegrepen kon worden naar Toby Alderweireld en Jan Vertonghen in het centrum van de defensie. Nu wordt dat weer in vraag gesteld. Besluiten mogen er nooit na één match worden getrokken. Dat Jordan Lukaku, aan wiens kwaliteiten voor dat niveau wordt getwijfeld, nu tegen de Noren de beste verdediger was, toont hoe snel waardeoordelen kunnen veranderen. Maar ook dat mag niet leiden tot een definitief rapport.
Marc Wilmots benadrukte na de wedstrijd tegen Noorwegen tevreden te zijn dat Radja Nainggolan de 90 minuten had volgemaakt. De middenvelder van AS Roma bracht een paar keer tempo in de wedstrijd, maar verviel dan weer in lateraal spel en lag aan de basis van de eerste Noorse treffer. Niettemin zou hij een zeer belangrijke schakel kunnen worden op het EK. Als bouwer en breker.
Het omhoogtrekken van het tempo wordt cruciaal tijden het komende EK. Zonder snelheid word je op het internationaal toneel genadeloos weggeblazen. Of Eden Hazard dan tot de regisseur moet uitgroeien, dient te worden afgewacht. De aanvoerder kwam beter in de wedstrijd toen hij de tegenvallende Kevin De Bruyne naar de zijkant dreef. De beide paradepaarden op een optimale manier naast elkaar laten renderen lijkt wel een eindeloos feuilleton zonder happy end.
Dat de Rode Duivels zondag werden uitgezwaaid door 40.000 toeschouwers toont dat de hype weer stijgt. Na de tweede Noorse goal was er heel even gefluit, maar na de zege werden de Rode Duivels weer in de armen gesloten. Je moet een match al vanop de volkstribune volgen om dat enthousiasme te voelen. Van daaruit worden wedstrijden anders beleefd en beoordeeld dan vanop de perstribune. Dat Wilmots achteraf zei dat de toeschouwers een goeie match hadden gezien valt hierin te kaderen.
Overal in Europa zaten er grillige resultaten in de voorbereiding op dit EK. De vraag is wat daar nog van overblijft na dit toernooi. Het zou niet de eerste keer zijn dat een ploeg dan in de juiste vorm valt. En dat het pessimisme plaatsmaakt voor triomfalisme.
DOOR JACQUES SYS
‘Vanaf de volkstribune worden wedstrijden heel anders beoordeeld.’
