Vanaf maandag vertoont Andre Agassi op de US Open voor het laatst zijn kunstjes aan het grote publiek. De tenniswereld neemt afscheid van een levende legende. Zijn carrière in acht stappen.
De beginjaren
A ndre Kirk Agassi werd 36 jaar geleden niet toevallig geboren in Las Vegas. Zijn vader, Mike, een ingeweken Armeniër die in 1952 voor Iran op de Olympische Spelen bokste, probeerde in de gokhoofdstad de eindjes aan elkaar te knopen als tennisleraar bij verschillende grote hotels. Hij troonde al snel zijn zoontje mee naar allerhande tennisveldjes in de buurt. De oog-handcoördinatie van Agassi viel toen al op en tijdens een demonstratie met Jimmy Connors werd hij opgemerkt door iemand van de Nick Bolletieri Tennis Academy. ‘ The Las Vegas Kid‘ werd hét uithangbord van de befaamde tennisschool en Agassi debuteerde op zijn zestiende op de US Open. Agassi tekende een contract met Nike voor 25.000 dollar (19.555 euro) maar werd ertoe verplicht de jeansshort aan te trekken die John McEnroe geweigerd had. Het werd een ongelooflijk succes. Samen met de fluokledij, dito haarband en wild wapperende manen maakte hij een onvergetelijke indruk op de massa. Het showmangehalte oversteeg soms zijn tennisniveau – Ivan Lendl noemde hem in het begin ” a forehand and a haircut” – maar een ster was geboren.
Zijn ontbolstering
Agassi was een succesnummer. Bedrijven betaalden recordbedragen om zich te kunnen associëren met de tennisrebel. Vooral de slogan die fototoestellengigant Canon lanceerde, ‘ Image is everything‘, zou Agassi een tijdlang achtervolgen. Onder zijn flashy outfit en uitspraken schuilde er echter een enorm getalenteerde speler, die met zijn compacte en op een perfecte timing gebaseerde slagen tennis een nieuwe weg zou doen inslaan. Vooralsnog deed Agassi echter meer stof opwaaien met zijn gedrag naast de baan – hij weigerde drie jaar op rij deel te nemen aan Wimbledon omwille van de strikte kledingregels – dan met zijn resultaten op het terrein. Verrassend genoeg kwam zijn definitieve doorbraak er op het toernooi dat hij tot dan toe veracht had : Wimbledon. In 1992 klopte Agassi in de finale van het belangrijkste grastoernooi ter wereld Goran Ivanisevic voor zijn eerste grandslamkroon. Drie keer daarvoor, tweemaal op Roland Garros en eenmaal op de US Open, was de finale het eindstation geweest.
Het dal
Nadat hij ook nog de US Open en de Australian Open op zijn naam schreef, was Andre Agassi, als jonge twintiger, de koning te rijk. Letterlijk en figuurlijk. Het weelderige leven dreef hem naar het uitgaansleven en de showbizz, zijn romances met achtereenvolgens Barbra Streisand en BrookeShields werden breed uitgesmeerd in de pers. Zijn tennis leed eronder. Ondanks het feit dat hij op de Olympische Spelen van Atlanta ’96, in het bijzijn van zijn vader, een gouden medaille haalde, ging zijn carrière flink bergaf. Eind 1997 viel hij terug naar de 122ste plaats op de wereldranglijst waarbij Agassi zelfs niet in staat was een laaggedoteerde Challenger in zijn thuisstad Las Vegas te winnen. “De keuze was stoppen of veranderen”, zei Agassi over dat precieze moment in zijn loopbaan. “Ik wilde het nog een keer proberen en begon ook eindelijk voor mezelf te tennissen.” Met de hulp van zijn conditietrainer, Gil Reyes, en zijn nieuwe coach, Brad Gilbert, begon hij aan de queeste naar eeuwige roem.
De comeback
Het volwassenwordingsproces kwam stilaan op gang. Waar Agassi voorheen enkel werd opgemerkt op toernooien tussen een colonne bodyguards of vanwege het aantal Pizzahutdozen voor zijn hotelkamerdeur, werd hij nu een voorbeeld voor zijn collega’s. De ster werd mens en zocht contact met zijn confraters. Zijn uitspraken werden meer doordacht, zijn aura groeide in het circuit. Daarnaast verbeterde hij ook op de baan, waarbij Gilbert en Reyes een vernieuwde werkethiek installeerden die snel zijn vruchten zou afwerpen. In 1999 won hun pupil voor het eerst Roland Garros. Door AndreiMedvedev in vijf sets te verslaan schreef Agassi tennisgeschiedenis. Hij werd de vijfde speler ooit die erin slaagde alle vier de grandslamtoernooien op zijn palmares te zetten. Het was in die periode ook dat hij zijn toekomstige vrouw, en medesporticoon Steffi Graf, leerde kennen. De schreeuwerige tiener was man geworden.
De gloriejaren
Omgeven door een beperkt groepje van vertrouwelingen – Perry Rogers, zijn manager, is een vriend uit zijn kindertijd – kreeg Agassi een almaar uitdijende groep fans. De Amerikaan combineerde een continue drang naar progressie met een liefde voor de sport en een oprechte genegenheid voor zijn publiek. Zijn tennis overleefde drie decennia profsport en drie generaties tegenstanders. Van John McEnroe en Jimmy Connors, over Pete Sampras en Jim Courier, tot Roger Federer en Rafael Nadal, iedereen was vol lof voor de tempobeul. In 2002 had Agassi zijn laatste onderonsje met eeuwige rivaal Pete Sampras. De zege op de US Open was voor Pistol Pete een prachtig vaarwel. Voor Agassi was het de 20ste keer in 34 ontmoetingen dat hij het onderspit moest delven. Zijn huwelijk met Steffi Graf in oktober van dat jaar maakte veel goed.
Naast de baan
Zijn leven buiten de baan kreeg een almaar groter wordende rol binnen zijn carrière. Agassi had zich ontpopt tot een bezieler van het goede doel. In 1993 richtte hij samen met Rogers de Andre Agassi Charitable Foundation op. Zijn jaarlijks evenement, de Grand Slam for Children, bracht daarbij tot nu toe zo’n 60 miljoen dollar (47 miljoen euro) op. Daarmee bouwde hij in 1997 de Andre Agassi Boys & Girls Club, een sport- en sociaal centrum in één van de armste buurten van Las Vegas. En vier jaar later was er de inauguratie van de Andre Agassi College Preparatory Academy in zijn geboortestad, een school voor meer dan tweeduizend kansarme jongeren. Agassi is daarmee veruit de meest vrijgevige profsporter op deze planeet. Met een gezamenlijke spaarpot van om en bij de 40 miljoen euro, en dat alleen aan prijzengeld, hoeft het gezin Agassi-Graf natuurlijk niets te vrezen. Maar het feit dat het Nikeboegbeeld na achttien jaar trouwe dienst zijn contract niet verlengde en koos voor een verbintenis met Adidas spreekt toch boekdelen. Bij Adidas kreeg Agassi wél de garantie dat ze zijn goede doelen zouden sponsoren.
Zijn palmares
Als Agassi afscheid neemt, verliest de tenniswereld een monument. Uitgesprokener en invloedrijker dan Pete Sampras, geliefder bij fans en collega’s dan John McEnroe en een langere carrière kennend dan de meeste van zijn collega-toppers. Agassi speelde in zestig grandslamtoernooien waarvan hij er acht won. Hij speelde negentig toernooifinales, waarvan hij er zestig won, en stond in drie verschillende decennia in de top tien van de wereld gerangschikt. Op zijn 33ste werd hij de oudste nummer een van het professionele tijdperk. Op papier klinkt het indrukwekkend, in de praktijk is het onwezenlijk.
Het einde ?
Een versleten rug bemoeilijkte en bespoedigde tegelijkertijd het afscheid van de Amerikaanse meester. De laatste twee jaar zag Agassi zich verplicht met verschillende cortisone-inspuitingen de pijn in te dijken. De fans op de US Open houden hun hart vast dat Agassi het minstens enkele wedstrijden volhoudt. Over een sprookjesachtig afscheid zoals dat van Pete Sampras vier jaar terug durft niemand te dromen. De oude krijger heeft aan de Amerikaanse tennisbond alvast gevraagd geen al te grote festiviteiten te plannen op de US Open om hem uit te zwaaien. Op zijn 36ste wordt Agassi zelfs bescheiden. Hij wil meer tijd besteden aan vrouw Steffi, zoon Jaden Gil (4,5 jaar) en dochter Jaz Elle (2,5 jaar). Zijn organisatie voor het goede doel wil hij nog meer ondersteunen en hij liet zelf al de vlieger op dat hij een rol als overkoepelende raadsman voor het hele tenniscircuit – ATP, WTA en ITF – best wel zag zitten. Het zou het beste zijn dat de tenniswereld kan overkomen. Voor de twintigjarige carrière, waarin Andre Agassi verguisd en verafgood werd, rest er maar één woord : respect.
FILIP DEWULF
