Wie zag ze onderweg van en naar Brussel of Antwerpen nog níét, de voetbalvelden naast de E40 en de E17? ‘De autostrade heeft ons groot gemaakt, maar het ook weer afgepakt.’ (Over)leven naast de snelweg.

Een stralende zon met warme temperaturen en weg zijn ze, de toeristen die de Belgische kust als bestemming kiezen en later weer huiswaarts rijden na een dagje strand en zee. Gezwind fluitend waar het meezit; getergd puffend als het verkeer op de snelweg stremt. Links en rechts van de weg strekt Vlaanderen zich uit, met hier een industriepark, daar wat koeien en heel af en toe een voetbalveld.

Wie zou daar spelen?

Sport/Voetbalmagazine schoof voor u aan op de E17 en de E40 tussen Antwerpen en Brussel en de kust en hield vier keer halt voor een stand van zaken.

Zwembad vol beton

Rijdend van Brussel richting kust duikt even voorbij afrit Affligem het veld op van Eendracht Affligem, omringd door de terreinen van Sporting Affligem en Leeuwkes Affligem. “Ikzelf ben een inwijkeling,” zegt Willem Stox, ondervoorzitter en gerechtigd correspondent van Eendracht Affligem, “maar ik weet dat de onderlinge rivaliteit zeer groot is. De een gunt de ander het licht in de ogen niet.”

Vroeger speelde hier FC Hekelgem, de club die door enkele plaatselijke bobo’s, waaronder Jacques De Bacquer en Patrick De Doncker, uit de anonimiteit werd getrokken. Wim Couck, net als Patrick De Doncker nu bij FC Dender, was er commercieel manager. “Zo zijn ze door de fondsen van De Bacquer tot in tweede klasse geraakt. En door het sponsorgeld van de staketsels die richting autostrade als publiciteit verkocht konden worden”, zegt Stox.

Maar na een klacht – afgunst en dorpspolitiek, om een lang verhaal kort te maken – kwam een eind aan het luxevoordeel dat de autosnelweg bood.

Willem Stox: “Er is nog geprobeerd om het à la belge te regelen, maar tevergeefs. Alle reclamepanelen moesten van de ene op de andere dag weg. Zelfs de achterkant van de staantribune, waarop het logo van Viano stond, moest overschilderd worden. Ze hebben dan ook nog populieren aangeplant om het helemaal af te blokken.”

Wim De Smet, voorzitter: “Hoeveel zou een groot bord vroeger opgeleverd hebben? 15.000, 20.000 euro per jaar?”

Stox: “Inderdaad. Er waren er zelfs bij die voor 25.000 euro verkocht werden. Dat waren contracten die voor een aantal jaren werden afgesloten, maar voor een ploeg uit tweede klasse was dat een grote hap uit het budget. Dat zal toch wel de helft geweest zijn.” De Smet: “We mogen wel zeggen, denk ik, dat er misschien wel een beetje misbruik van ge-maakt is. Op een gegeven moment stond er een bord van Interleasing dag en nacht te branden. Tja, dat is miserie zoeken, hé.”

Stox: “Die panelen kunnen veel wind vangen, er zitten serieuze funderingen onder die we er van z’n leven niet meer uit krijgen. De materialen zijn nog allemaal pico bello in orde.”

De Smet: “Daar zitten honderden tonnen beton in, hé. Dat moved geen halve centimeter. Dat is nog gezet door De Nul, van de baggerwerken. En als die iets zetten, moet het vast zitten, hé.” ( grijnst)

Jos Van der Veken, penningmeester: “Een zwémkom beton zit daaronder.”

De Smet: “De voordelen van de autostrade hebben we nu eigenlijk niet meer, behalve dat het terrein gemakkelijk bereikbaar is. De borden boven de tribune hebben we een tijd geleden nog kunnen verhuren aan Hyundai, maar dat contract is vorig jaar gestopt. Wij mikken niet meer op dat autostradepubliek. Dat is te gevaarlijk. Je kan daarmee wel een stuiver verdienen, maar als ze plots zeggen dat de borden weg moeten, sukkel je de dieperik in.

“Ik denk dat die autostrade vooral nadelen heeft. Als je eens op een ander voetbalveldje gaat, zeker in provinciale reeksen, is dat een oase van rust in een of ander afgelegen landbouwgebiedje. Hier raast het verkeer voorbij.”

Stox: “Of in de zomer hier in de kantine vergaderen met de deur open, dat is dus onmogelijk, hé.”

De Smet: “Daarom dat we achteraan in een container ook een vergaderzaaltje hebben ingericht.”

Stox: “We zijn van een tweede nationaler verworden tot een dorpsclub in derde provinciale met zijn dorpse problemen. De autostrade heeft een steentje bijgedragen om de club groot te maken, maar het ook weer afgepakt.”

20 x op, 20 x af

Net naast de terreinen van Affligem ligt nóg een veld. Eromheen staat amper iets, waardoor het houten chalet dat als kantine fungeert er des te meer tegen afsteekt. De grond is na het faillissement van Jacques De Bacquer, die er plannen voor een visrestaurant had, in handen gekomen van onder andere Patrick De Doncker. Daarom speelt op het terrein nu de bovenbouw van de jeugd van FC Dender. Zich omkleden doen ze in werfcontainers. Van reclame is op een paar vlaggen na nauwelijks nog een spoor.

“Dat komt hier zelfs niet meer ter sprake”, zegt Wim Couck, destijds commercieel manager van Hekelgem en nu bij FC Dender actief. “Ik heb miserie genoeg gehad met die publiciteit. Dorpspolitiek, twintig keer reclame erop gezet, twintig keer er weer af moeten halen … Waar ik het nog het moeilijkste mee heb, is dat het door die situatie bij ons niet mocht, terwijl je het elders wel ziet. We zijn met al die mensen van die terreinen naast de snelweg ooit nog eens samengekomen om te zien wat en hoe. Maar het is altijd ‘ieder voor zich’ gebleven, er is nooit een gezamenlijk standpunt of één advocaat om te procederen gekomen. Het is absurd eigenlijk. In 1959 is de weg een toeristische weg geworden waarlangs er geen visuele vervuiling mocht zijn. Maar ik denk dat die toeristische weg van 1959 nu voor velen eerder een nachtmerrie is.” ( lachje)

Wendy Van Wanten & co

Eenmaal Gent voorbij liggen rechts van de weg de terreinen van KV Eendracht Aalter. De voetbalploeg uit tweede provinciale deelt de site met een atletiekvereniging, boogschutters en een krachtbalploeg. Ook staan er een sporthal, een tennishal en een overdekt zwembad. Drie velden zijn er voor het voetbal weggelegd: een hoofdterrein en, vlak naast de autosnelweg, een B- en C-veld.

Ze waren al de locatie voor het Europees kampioenschap van de min-17-jarigen, met onder andere Moldavië en Georgië, de Oost-Vlaamse provinciale selectiewedstrijden vonden er plaats, de nationale vrouwenploeg speelde er al.

Bekende namen noemen is bij KVE Aalter niet moeilijk.

Begonnen er ooit hun carrière: Dieter Van Tornhout (Roda JC), Davy De fauw (Roda JC), Hans Cornelis (KRC Genk).

Spelen er nu in de jeugd: Constantijn De Crem, zoon van burgemeester en minister van Defensie Pieter De Crem, Clement, zoon van Wendy Van Wanten – ” Frans komt hem ook soms ophalen.”

Heeft familie bij Club Brugge: Ronny Plovie, ondervoorzitter van de jeugd en commercieel verantwoordelijke, zijn vader is de neef van de vader van Pascal Plovie, oud-coryfee en thans terreinmeester van Club Brugge.

Kwamen of komen er geregeld naar de beloften kijken: Pol Jonckheere, Enzo Scifo, Aimé Anthuenis, Georges Leekens, Barry Hulshoff, Jacky Mathijssen, Dany Verlinden, Luc Devroe

Dat laatste dankt de club aan zijn samenwerking met Club Brugge, dat op 10 juli een oefenwedstrijd komt spelen en al zijn beloftewedstrijden op Aalter laat plaatsvinden. Aalter beschikt daarvoor in tegenstelling tot Club wel over een adequate verlichting en een overdekte zittribune. Cercle lost zijn gelijkaardige probleem op door de beloften in Varsenare te laten spelen. De beloftetopper Club Brugge-Anderlecht is in april wegens risicowedstrijd niet doorgegaan.

“Ze hadden opgevangen dat er clans zouden afspreken”, zegt Plovie.

“Maar we hebben ook geluk met onze ligging”, zegt Rudi Taildeman, gerechtigd correspondent. “We liggen een beetje centraal en zijn gemakkelijk bereikbaar.”

En verder?

“We hebben qua publiciteit al eens geïnformeerd bij de gemeente,” zegt Ronny Plovie, “maar ze zeiden dat dat waarschijnlijk niet mocht naast de autosnelweg, dus we zijn er niet op doorgegaan. Maar je krijgt wel veel reactie vanop de autostrade. Ik ben délégué van een scholierenploeg en wij speelden elke thuiswedstrijd op het C-terrein, dat er het dichtst bij gelegen is. Tuttuut tuttuut! Camions, hé.”

(Nog) geen naakte vrouwen

Terugkerend van de kust trekt even voor Gent het veld van Drongen de aandacht. Vanop de snelweg lijkt het een dankzij de opzichtige reclamepanelen – het gsm-nummer dat ertussen hangt, is van de reclamefirma Styleman, die ook in Brecht en Beervelde een deel van de panelen verhuurt – welvarende accommodatie, maar van dichterbij valt vooral de bouwvalligheid ervan op: houten staketsels, krom getrokken panelen, deels verrot, met afgebladderde verf en hier en daar zelfs gestut. “Tijdens een storm zijn een paar platen en palen omgewaaid, dus dat was een investeringske om die weer recht te zetten”, zegt Alain Verbeke, die de pr van Drongen verzorgt.

Veel respons van het voorbijrijdende verkeer krijgen ze in Drongen niet. “Maar we hebben ook nog geen naaktwedstrijden gespeeld met vrouwen.” ( lacht)

Onbewogen is hun relatie met de snelweg echter niet altijd. “Er is al een paar keer een bal op beland. Een paar maanden geleden nog, met redelijk wat schade aan een auto. We zijn wel verzekerd, maar als zoiets voorvalt, denk je: wat dékt die verzekering eigenlijk? Die kleine moest dat betalen, dus we hebben zijn familiale moeten aanspreken. Uiteindelijk zijn de netten ook verhoogd.”

Boven een elektriciteitskastje kleeft nog een sticker van de Generale Bank. Waar is de tijd?

Alles aan de accommodatie wijst op het verstrijken ervan. Heel vroeger werd er door de eerste ploeg gevoetbald, maar doordat het terrein niet meer voldeed aan de vereiste afstand van de zijlijn tot de reclameborden mochten er van de bond geen officiële wedstrijden meer op gespeeld worden. Nu wordt het terrein nog gebruikt door de jeugd- en vrouwenploegen van Drongen, maar begin volgend jaar verhuist de hele club definitief naar de Keiskant. Daar bouwde de stad na de fusie van KVV, Luchteren en Baarle in 2003 een nieuwe accommodatie met voldoende terreinen, inclusief kunstgrasveld en Finse looppiste.

Bovendien is er al lang sprake van dat de verkeersinfrastructuur rond het oude terrein heraangelegd zal worden. “Op termijn kómt dat er eens door en dan weet je dat je hier in de problemen komt. Dit plein is ook een modderveld. In het begin van het seizoen zaait de stad het telkens in, maar tegen oktober, november is het gras allemaal weg.”

Maar dat de reclame-inkomsten door de ligging naast de autostrade zullen wegvallen, is “een streep door de rekening. Ik ga er geen bedrag op plakken, maar we verdienen daar toch een aardig franksken aan. Qua gezelligheid en sfeer is dat kantientje iets aparts. Dat zal gemist worden. Zeker door Mathé De Coninck, onze erevoorzitter, die woont en leeft bijna op dit plein. Met dit terrein zal ook de nostalgie van de club wel wat verdwijnen.”

Café met drie jonge dochters

Nemen we in Gent de afslag naar Antwerpen, komen we op de rechterkant het veld van de plaatselijke tweede provincialer VK Nieuw Beervelde tegen. Aan de recentelijk opgetrokken geluidswerende wand komt net op tijd een einde om de accommodatie nog te zien liggen achter de laag gehouden begroeiing.

“Ik woon hier ( in Beervelde, nvdr) van mijn eerste levensjaar”, zegt Roger De Champ, de secretaris van de club die 65 wordt. “Nooit heeft iemand problemen gemaakt van het lawaai. Behalve de mensen die hier nu een nieuw huis kochten. Die moeten ineens een geluidsmuur hebben.”

De Champ maakte het ontstaan van de club mee in het seizoen 1967/68. “We gingen een ploeg oprichten en een terrein vinden was geen probleem. Tot je begint te zoeken, hé. Niet groot genoeg of dit of dat. De overkant was een aardeslag, je kon er met de auto niet in. We moesten toen te voet over de ‘slag’ naar hier komen om te voetballen. We hadden ook in het tweede jaar pas kleedkamers.”

En toen, in het begin van de jaren zeventig, legde de overheid de autosnelweg aan. “We waren nog maar net begonnen als club. Tja, wat kun je daaraan doen? Het enige wat ze gedaan hebben, is de wijk in twee trekken: dit is het kleinste gedeelte, de overkant het grootste. Je moest tijdens de werken ook over de aarde om naar de overkant te raken. Daar lag een café met drie jonge dochters, dus ja …( grijnst). Wij hebben nog getraind op de E17, in het zand toen de ondergrond werd platgewalst.”

Ondertussen heeft de E17 VKN Beervelde geen windeieren gelegd. In het oog springt voor automobilisten vooral de met spots verlichte reclame van onder andere McDonald’s.

Voorzitter is sinds vier jaar Danny De Jonghe, handelaar in natuursteen, en – zo getuigt een zwart-wit foto in zijn bureau – in een vorig leven samen met Harry Everts manager van een motorcrossteam waarin onder andere Steve Ramon en Greg Langsten reden.

“Wij tellen 200 jeugdspelers”, zegt De Jonghe, “en die moeten allemaal een trui-tje hebben. Het moet warm zijn in de kantine, de douches moeten volgens de normen van tegenwoordig zijn … En met dat beetje lidgeld … Je mag toch rekenen dat publiciteit een derde van ons budget uitmaakt. Als er een derde wegvalt, mag je stoppen, hé. Want je hebt er veel met een grote mond, maar een klein portemonneetje. De mensen nemen het soms licht op, maar publiciteit is voor ons van levensbelang.”

VKN Beervelde lijkt van alle clubs de snelweg het handigst uit te buiten.

Maar dat ziet Danny De Jonghe anders. En de wet gaf hem gelijk: dertig of wat jaar geleden won de club een rechtszaak van Bruggen en Wegen. “Ze konden ons niks doen, behalve bepaalde beperkingen opleggen. Dertig meter van de autostrade verwijderd blijven met je publiciteit, bijvoorbeeld. We zijn ook verplicht een net te plaatsen op de perceelsgrens en dat komen ze toch af en toe eens controleren. Er stond een lichtmast binnen de dertig meter en die hebben we moeten verplaatsen omdat het te veel zou afleiden. Ondertussen is het hier dankzij het nieuwe gemeentebestuur recreatiezone geworden, waardoor we wettelijk met alles in orde zijn.

“Iedereen zegt dat die publiciteit voor ons een enorm voordeel is, maar wij bekijken het als reclame naar onze toeschouwers, niet naar de autostrade. En ze kunnen ons toch moeilijk wegjagen? Wij waren hier het eerst en van ons moest die autostrade híér niet komen, hé.”

door raoul de groote – beelden: jelle vermeersch

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content