Zeventigduizend inwoners, maar soms amper een paar honderd toeschouwers : kan eersteklassevoetbal wel in Sint-Niklaas ? ‘Wij moeten net onder de Beneliga voor de top kunnen spelen’, zegt burgemeester Freddy Willockx.

Sinds zijn vier jaar, herinnert FreddyWillockx zich, ging hij altijd aan de hand van zijn vader op dezelfde plaats van de tribune zitten. “Ik was zo’n fanatiek supporter van Sportkring Sint-Niklaas dat mijn humeur werd bepaald door winst of verlies. Naar het voetbal gaan was in onze familie zoals voor een gelovige naar de kerk gaan. Maar later, als politicus, heb ik altijd geweigerd bestuursfuncties op te nemen omdat ik dat veel te riskant vond in verband met eventuele zwartgeldcircuits. Ik wou wel supporter blijven en bemiddelen uit maatschappelijke overwegingen.”

En dat doet de voormalig schepen van Sport, nationaal en Europees Sp.a-politicus en huidig burgemeester van de stad nog altijd met veel vuur. “Mijn droom is één ligaploeg in Sint-Niklaas op Puyenbeke en een groot uitgebouwd jeugdcentrum op FC Nieuwkerken. Maar forceren willen we dat niet meer, want de gezonde concurrentie van vandaag is óók een goeie zaak. De huidige commerciële samenwerking tussen Lokeren en Nieuwkerken is zelfs geen enkel probleem. Maar als er ooit een ligaploeg komt, dan hebben we de ambitie om in de reeks onder iets als de Beneliga een belangrijke rol te spelen. Naar dat project werk ik stap voor stap toe.”

Waarom is het op één seizoen na totnogtoe niet op het hoogste niveau gelukt als profploeg in eerste klasse ?

“In de jaren zestig”, zegt Willockx, “is het drama eigenlijk begonnen met de opgang van Beveren, met VanMoer, Pfaff, Jean en Omer Janssens, Rogiers… Een ploeg die zo’n kwaliteit bood dat de helft van ons supporterspotentieel naar ginder ging. Met Lokeren is dat later veel minder het geval geweest. Het oorspronkelijke bestuur van Sint-Niklaas was ook aartsconservatief en eerder ambtelijk, wat meebracht dat het een weinig spectaculaire club was, die altijd de middenmoot van tweede klasse speelde. Bovendien speelden de beste twee voetballers uit de streek, WillyVanAcker en PietVijlders, bij Gerda, later bij Beerschot en Antwerp.”

In 1979, Willockx was toen schepen van Sport, kreeg Sint-Niklaas financiële problemen. “Ik herinner mij een gemeenteraadszitting in juni de dag dat ik mijn arm versplinterd had door een val. Ik kon eigenlijk niet komen van de pijn, maar ik werd toegejuicht door honderden supporters, met vlaggen op het stadhuis om Sportkring te redden en het terrein van de ploeg over te nemen, wat dan ook gebeurde. Maar ik heb altijd dezelfde beleidsfilosofie voor ogen gehouden. Ten eerste : het sportbeleid moet worden gedefinieerd in samenhang met jeugd- en cultuurbeleid, anders krijg je te veel jaloezie. Ten tweede : in het sportbeleid moeten de diverse disciplines aan hun trekken komen. Ten derde : binnen het voetbal moeten we een evenwicht vinden tussen alle clubs, waarbij een nationale club in de eerste plaats wordt ondersteund voor de jeugdinfrastructuur. Investeren in voetbal is voor mij in de eerste plaats investeren in de jeugd. Ik geloof sterk in de maatschappelijke meerwaarde van jeugdsport. Zeker wat betreft migrantenjongeren.”

De stad kocht in die tijd de terreinen, waardoor privé-infrastructuur publieke infrastructuur werd ; de conservatieve aanpak plaats maakte voor een meer risicovolle aanpak onder WillyPoppe. Dat resulteerde in de jaren tachtig in een generatie met onder andere DannyVandenHende, FredTruyens en JanSimoen, “de kleine GerdMüller noem ik hem, hij maakte honderd doelpunten in vier jaar.” De ploeg slaagde erin te promoveren, waardoor Sportkring Sint-Niklaas het seizoen 1984/85 in eerste klasse aanvatte. En een jaar later failliet ging.

“Het probleem was”, analyseert Willockx, “te weinig volk. Toen al. Dan spreek ik over een gemiddelde van tweeduizend toeschouwers. De Sint-Niklazenaar wordt moeilijk wakker. Je kreeg het fenomeen dat er bijvoorbeeld veel telefoons op het stadion binnen- kwamen, allemaal van supporters, maar wel allemaal van mensen die niet naar de wedstrijden kwamen. Er werd nergens zoveel over voetbal gepraat als in de cafés op de markt van Sint-Niklaas, maar de mensen gingen er niet naar kijken. We hebben, denk ik, een vrij koude, zakelijke bevolking, zeker als ik dat bijvoorbeeld vergelijk met Aalst, het Luik van Vlaanderen.”

Vanuit bevordering knokte Sint-Niklaas na het faillissement terug en kende het in de jaren negentig nog een goeie periode met spelers als PeterQuintelier, JorisCornet, DaniëlMaes en GinoNijs. Maar van dat dynamisme bleef uiteindelijk weinig over, waardoor er alweer een sterke terugval kwam in de publieke belangstelling. “Toen heb ik ten einde raad, na lang zagen, toegegeven aan een formule voorgesteld door RogerLambrecht“, zucht Willockx. “Sint-Niklaas werd een satellietclub van Lokeren : op zichzelf nog altijd een ernstig en verdedigbaar voorstel.”

Sint-Niklaas kreeg spelers die Lokeren wou laten rijpen in derde klasse. Maar de versterking van Lokeren bleek onvoldoende en de jeugdwedstrijden van Lokeren die er later werden georganiseerd, bleken al evenmin populair. Na anderhalf jaar liquideerde Roger Lambrecht, juridisch gesproken, Sint-Niklaas.

“En daar heeft hij”, zegt Willockx, “een dramatische vergissing begaan, ook in zijn perspectief van één grote Wase club. Lambrecht is een zeer correct man, maar ook een beetje ongeduldig. Hij had mijn voorstel moeten volgen en het stamnummer van Sint-Niklaas behouden in derde klasse en daar met een belofteploeg beginnen, gerekruteerd uit Lokeren, Beveren, Sint-Niklaas, zelfs Hamme. Sportkring Waasland.”

Toen Willockx daarna als burgemeester een balans van de situatie opmaakte, stelde hij drie veranderingen vast. “Eén : een ongelooflijke opgang van FC Nieuwkerken, onder impuls van een flamboyante voorzitter, GuidoVanLysebetten, op een terrein dat gemeentelijke eigendom is en waarop de club in co-financiering met de stad een prachtige infrastructuur heeft gebouwd. Op tien jaar tijd zijn ze van vierde provinciale naar derde klasse gegaan. Ten tweede was Red Star Haasdonk, op terreinen die eigendom zijn van ons OCMW, op korte termijn van eerste provinciale naar derde klasse geklommen. En ten derde was er Gerda Sint-Niklaas, dat als provincialer de grote verdienste heeft over het grootste aantal migrantenspelers te beschikken, maar op privé-eigendom speelde en dat niet langer voor een appel en een ei kon huren. Dus hebben we, in plaats van nog eens een derde infra- structuur te moeten kopen, ze als stad extra begeleid en verhuisd naar Puyenbeke. Daar speelt nu ook Red Star en wordt er weer samen met het stadsbestuur fors geïnvesteerd. Met ook Herleving Sinaai in vierde provinciale en White Boys, tweede provinciale, erbij denk ik dat we nu ongeveer tweeduizend jeugdspelers tellen in alle clubs samen.

“Het gemiddelde totaal van tweeduizend toeschouwers in een stad van tegen de zeventigduizend inwoners is te weinig. Er heerste tot voor kort ook verschrikkelijk fanatieke concurrentie tussen bestuursleden, maar niet tussen de supporters. Ik werk nu al anderhalf jaar zeer geduldig aan het voorbereiden van betere diplomatieke betrekkingen. Op een bepaald moment was de rivaliteit zelfs ongezond. In november 2002 bijvoorbeeld gaf Nieuwkerken in de derby forfait omdat ze vonden dat ze te weinig kregen van de stad en Red Star te veel. Ik kon Van Lysebetten pas op het laatste nippertje overtuigen om toch te spelen. Er zou toen zelfs geschoten zijn op het huis van Van Lysebetten, maar dat gerechtelijk onderzoek leverde niets op.”

De stap naar één grote club die rijp is voor eerste klasse is er met andere woorden niet makkelijker op geworden. “Maar we voelen ons in de huidige situatie ook goed. En wat de rest van het Wase voetbal, Beveren en Lokeren, betreft : laat elk zijn eigenheid. Het is, heb ik geleerd, niet haalbaar om dat te integreren. Maar wij hebben wel de ambitie om te rivaliseren en de eerste club van het Waasland te worden. Zowel in Nieuwkerken als bij Red Star Waasland is daartoe op dit ogenblik het potentieel aanwezig. Iedereen erkent ook dat Red Star met DirkPoppe een bijzonder professionele aanpak in huis heeft. Als we er op termijn in slagen tot een samenwerking te komen tussen Red Star en Nieuwkerken, is de kans reëel dat Sint-Niklaas na veertig jaar opnieuw de eerste club van het Waasland wordt.”

E tienneVandeWalle is sportief voorzitter van FC Nieuwkerken Sint-Niklaas en was vroeger behalve sponsor ook voorzitter van Vigor Wuitens Hamme. Dáárvoor stond hij twee keer aan het hoofd van Sportkring Sint-Niklaas, toen spelend in Puyenbeke, waar nu Red Star en Gerda zijn ondergebracht.

“In mijn tijd”, zegt hij, “speelden we in derde klasse op Berchem kampioen gesteund door vijfduizend supporters, maar toen we aan de competitie in tweede begonnen, haalden we met moeite vijfhonderd man. Er moet in Sint-Niklaas in feite al iemand dood vallen of zijn been afgeschupt worden eer er volk komt. Dat is wel eens ontmoedigend. We hebben in de loop der jaren altijd net de stap naar eerste klasse gemist, maar we misten de financiële middelen om iets te forceren. We konden altijd maar juist boven water blijven. Er is maar één mogelijkheid om in eerste klasse te spelen en dat is als de twee of drie ploegen samenspannen. Het is altijd een kwestie van mensen bijeen te krijgen en daar zijn we vroeger in gefaald. Dat heb ik mijn vriend Willockx destijds wat verweten, dat hij het altijd als politieker bekeek : elk heeft een stem en de meerderheid wint. In het voetbal moet je er ook rekening mee houden dat iedereen een beetje zijn eigen ambitie heeft. Ik herinner me dat we ooit met alle clubvoorzitters samen zijn gaan eten op het ministerie bij Freddy. We gingen allemaal akkoord, kwamen allemaal heel goed overeen, maar we waren nog niet aan de voordeur of er was alweer discussie tussen de clans ( lacht) . Daarom, de enige mogelijkheid is toch een sterke overkoepelende figuur zoals Willockx, ofwel iemand die heel veel geld investeert, zoals Domo. Als Domo morgen in plaats van in een wielerploeg geld in Sint-Niklaas steekt, dan kan het ook.”

Dit is het tweede verhaal in een tweewekelijkse reeks over steden zonder elitevoetbal.

door Raoul De Groote

‘De kans is reëel dat Sint-Niklaas opnieuw de eerste club van het Waasland wordt.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content