Nergens anders brandt het zo. De druk is hels, de ambiance laat Club Brugge toe om (zogoed als) alle thuismatchen te winnen. Michel Preud’homme bestempelde het als ‘het beste publiek in België’ en tegenstanders en arbiters verliezen er weleens de pedalen bij. Getuigenissen en analyses voor de clash tegen Anderlecht.

Die 5-0 van eind april doet nog altijd pijn. Die dag liet Brugge de spelers van Zulte Waregem alle hoeken van het veld zien. Alsof het routine was. Club in eigen stadion dit seizoen, dat is zeventien overwinningen in achttien matchen. Alleen Anderlecht kwam punten rapen in Jan Breydel.

Op die 5-0 komen we nog even terug met een man die de pijn heeft gevoeld: Francky Dury. Hij zegt daarover: ‘Die broeierige sfeer maakt indruk op de tegenstander. Het doet me denken aan het tijdperk van de twee titels van Standard. Naar Sclessin trekken was altijd een hachelijke onderneming. Tegenwoordig is het zo in Brugge dat als José Izquierdo een goeie actie doet, het publiek zijn naam scandeert. Wanneer Timmy Simons een actie van de tegenstander afblokt, zingt het publiek voor hem. Wanneer Ludovic Butelle een moeilijke bal pakt, heeft hij recht op gezangen. Alle spelers worden erbij betrokken. De reacties van het publiek komen er niet alleen bij doelpunten, maar evengoed na een mooi schot of een geslaagde tackle. De opponenten worden niet met zoiets geconfronteerd bij Standard, Anderlecht, AA Gent of Racing Genk.’

De coach van Zulte Waregem vervolgt met een zucht die zijn gedachtegang samenvat: ‘Ja, het is heel lastig om daar te gaan spelen. Dat weet je al wanneer je op de bus stapt. Ik ben al gaan winnen in Brugge, maar de sfeer in het stadion was toen niet te vergelijken met nu. Toen we er onlangs gingen spelen, hadden we misschien kunnen denken dat Club door een minicrisis ging – het verloor kort daarvoor van Anderlecht en Genk. Maar ik heb daar geen publiek gezien dat ontmoedigd was. Integendeel, er heerste euforie van bij de aftrap en mijn ploeg werd gewoon weggeveegd. Club heeft altijd al het beste publiek van België gehad, daar bestaat geen twijfel over. Eender welke coach droomt ervan om zulke supporters achter hem te hebben.’

HELDERHEID VAN GEEST

Een andere afstraffing, eind augustus 2015: Brugge-Standard 7-1. Eric Deflandre depanneerde toen als T1 van de Rouches. ‘De spelers van Standard worden verondersteld beter voorbereid te zijn op dergelijke omstandigheden omdat we die thuis zelf soms meemaken’, analyseert Deflandre. ‘Maar dat volstaat niet altijd om er goed mee om te gaan. Je kunt opeens je helderheid van geest verliezen door de sfeer, het lawaai, de druk…’

Thomas Chatelle woont geregeld wedstrijden in Brugge bij als tv-commentator. Hij is ook getroffen door de speciale sfeer in Jan Breydel. ‘Ook toen ik nog speler was, was een verplaatsing naar Brugge nooit eenvoudig. Maar ondertussen heeft dat nog een andere dimensie aangenomen. Het gedrag van het publiek schijnt de spelers zelfvertrouwen te geven. Alsof ze denken, wanneer ze het terrein betreden voor een wedstrijd tegen eender welke tegenstander: ‘De drie punten zijn voor ons.’ De andere ploeg denkt vaak het tegenovergestelde: ‘Ai, we moeten Brugge in eigen huis bekampen.’ Je voelt je niet thuis, niet op je gemak. Zelfs als de match niet goed verloopt, laten de supporters van Club van zich horen. Ze moedigen de ploeg aan, roepen, zingen, zetten druk. Het valt niet uit te sluiten dat Anderlecht komend weekend iets gaat rapen in Brugge, maar uiteindelijk zal Club kampioen spelen en het stadion zal daar voor een groot stuk tussen zitten. Ja, het is op dit moment zeker het beste publiek van België. Temeer daar er zelden uitspattingen zijn.’

‘Het is een echte twaalfde man’, zegt Marcel Javaux, die de arbitrage analyseert voor tv. ‘Het is even goed als dat van Standard in de grote jaren. Ik zie precies hetzelfde gebeuren. De fans van Brugge zijn opgewonden, chauvinistisch, gepassioneerd. Op Standard is dat nu wat weg, maar ik denk dat het wel weer zal terugkomen zodra de resultaten volgen.’ De enige schaduwzijde, volgens de ex-scheidsrechter: ‘Ze gaan soms over de schreef. Maar goed, dat is hun taak. Het is erg om te zeggen, maar het is zo. Het is ook wat hun bestuur van hen verwacht, zonder dat die dat openlijk zullen toegeven.’

DE KLOPP IN PREUD’HOMME

‘Wanneer ik Michel Preud’homme langs de lijn zie in Brugge, dan zie ik Diego Simeone voor zijn dug-out bij Atlético Madrid’, zegt Thomas Chatelle. Ook Francky Dury maakt de vergelijking met de coach van de Colchoneros en ook met Jürgen Klopp. ‘Qua persoonlijkheid is hij top. Er heerste niet dezelfde drive in Jan Breydel ten tijde van Adrie Koster of Juan Carlos Garrido. Dat is geen toeval. Er is echt sprake van een Preud’homme-effect. Ik heb veel bewondering voor wat hij doet. Zijn fysiek werk, zijn tactische bijdrage, maar ook de energie die hij overzet op zijn spelers en op heel het stadion.’

‘Een van zijn sterktes is om een heel stadion mee te krijgen’, gaat Thomas Chatelle verder. ‘Hij slaagde daar al in bij Standard. Hij bezit de capaciteit om een hele club achter zijn persoon en achter zijn project te krijgen. Hij weet de sympathie op te wekken van de mensen in zijn kamp en soms de antipathie van de anderen. Enkele jaren geleden was de meest gekmakende verplaatsing van het seizoen die naar Standard. Tegenwoordig is dat die naar Brugge. Naar een verklaring moet je niet lang zoeken, dat is het effect-Preud’homme.’

Eric Deflandre: ‘Hij vindt altijd argumenten om de mensen achter zich te scharen. Als je de supporters weet te overtuigen nadat je eerst je spelers hebt meegekregen, dan wil dat zeggen dat je veel persoonlijkheid hebt en een grote trainer bent. Als hij opstaat van zijn bank als een duiveltje uit een doosje en begint te tieren en te gesticuleren, dan geeft hij ook een boodschap aan het publiek: ‘Volg mij!’ Ik heb Michel Preud’homme meegemaakt bij Standard, daar deed hij al precies hetzelfde. Ik heb met maar één enkele trainer samengewerkt die net zoals hij de supporters van zijn ploeg zo op sleeptouw kon nemen: Erik Gerets, toen ook bij Club Brugge.’

‘Wat Preud’homme gisteren deed bij Standard, doet hij vandaag in Brugge en als hij morgen naar Anderlecht gaat, zal hij dat daar ook doen’, gaat Marcel Javaux verder. ‘Het is een aangename man in het dagelijks leven, maar wanneer je hem voor zijn bank ziet staan, vraag je je soms af of hij ze alle vijf op een rijtje heeft.’

Francky Dury: ‘We gaan soms tot op het randje, ik ook. Ik zie dat ook bij Peter Maes en anderen. Als we daarover gaan, dan lopen we weleens een schorsing op. Elke trainer weet dat hem dat boven het hoofd hangt als hij zijn emoties de vrije loop laat in het vuur van de strijd. Zonder emoties kun je niet efficiënt coachen! Je moet laten zien dat je er staat. Als coach moet jij de twaalfde man zijn. You are part of the game. Sommige wedstrijden worden niet gewonnen met elf, maar met twaalf of dertien, als het publiek zich erachter zet.’

POSITIEVE BEDOELINGEN

De tegenstander destabiliseren, dat spreekt voor zich. En het Brugse publiek kan er ook van verdacht worden de scheidsrechter te beïnvloeden. Het is een hele discussie. ‘Het scheidsrechterlijke team wordt af en toe beïnvloed, dat is een feit’, stipt Francky Dury aan. ‘Dat is ook heel menselijk. Er doet zich een stevig duel voor, heel het stadion veert recht er roept, dan kun je begrijpen dat de arbiter in het voordeel van Brugge fluit. Ik zie dat ook bij Atlético Madrid wanneer Diego Simeone heel het stadion achter zich krijgt. Dat maakt ook deel uit van het spel. Als je dat wilt vermijden, dan moet je wedstrijden spelen in lege stadions. Tussen ons gezegd en gezwegen: ik doe dat ook weleens, nu en dan… Als ik een goed moment zie om de tegenstander of de scheidsrechter uit te dagen, dan durf ik dat ook al eens te doen. Maar altijd met positieve bedoelingen! Ik heb daar onlangs nog met Paul Allaerts over gesproken. Wij, coaches, gaan soms tot op het randje…’

‘Je moet je eens in de plaats stellen van de arbiters’, zegt Thomas Chatelle. ‘Zij staan onder zware druk. Bij elke discutabele fase springt de hele Brugse bank op, begint het stadion te schreeuwen… Het is menselijk om dan de verkeerde beslissing te nemen. Geen enkele scheidsrechter kan zijn oren dichtstoppen. Het is echt heel moeilijk om de omgeving buiten te sluiten. Als de spelers van Brugge, de staf en de supporters voortdurend de beslissingen van de ref trachten te beïnvloeden, dan neemt de druk gestaag toe. Hoe meer decibels, hoe moeilijker het is om alleen maar juiste beslissingen te nemen.’

20.000 MAN DIE ROEPEN

Eric Deflandre heeft het over een mes dat aan twee kanten snijdt: ‘Er zijn scheidsrechters die ten onder gaan aan de druk, maar er zijn er ook die willen tonen dat dat niet zo is – wat zich dan tegen Club kan keren. Alles hangt af van hun persoonlijkheid. Iemand die op voorhand weet dat hij onder druk gezet zal worden, riskeert onbewust misschien tégen Brugge te fluiten. Niet alle scheidsrechters zijn beïnvloedbaar, er zijn er ook die daar perfect mee kunnen omgaan.’

‘Met mij moesten ze niet proberen zo’n spelletje te spelen’, stelt Marcel Javaux. ‘Wanneer ik een bij een bepaalde fase twijfelde, had ik de neiging om in het voordeel van de bezoekers te beslissen, om te vermijden dat ze me het etiket van ’thuisfluiter’ zouden opkleven. Ik denk dat ik me nooit door de ambiance in een stadion heb laten beïnvloeden. Nu is het wel zo dat het een effect kan hebben op arbiters die wat meer timide zijn. De bal gaat buiten en je weet niet precies wie hem het laatst heeft aangeraakt: als er dan 20.000 man op jou staat te roepen, dan heb je misschien al eens de neiging om de inworp aan de thuisploeg te geven. Maar ik heb niet de indruk dat dat iets is dat de laatste tijd meespeelt in Brugge. We hebben scheidsrechters die stevig in hun schoenen staan en die hun job perfect uitvoeren. Je kunt zonder problemen een Sébastien Delferière, een Bart Vertenten, een Alexandre Boucaut of een Jonathan Lardot naar Brugge sturen om er een topwedstrijd te fluiten. Ze zullen zich wel uit de slag trekken.’

We herinneren hem aan de fameuze Club-Anderlecht in 2002, toen de grote Frank De Bleeckere de pedalen verloor en drie rode en een pak gele kaarten trok. Kwam dat door de ambiance in het stadion? ‘Ik denk het niet’, zegt Javaux. ‘Hij had toen gewoon een slechte dag, dat is al.’

DOOR PIERRE DANVOYE – FOTO’S BELGAIMAGE

‘Hoe meer decibels in het stadion, hoe moeilijker het voor een scheidsrechter is om de juiste beslissingen te nemen.’ – THOMAS CHATELLE

‘Er doet zich een stevig duel voor, heel het stadion veert recht er roept en tiert… Dan kun je begrijpen dat de arbiter in het voordeel van Brugge fluit.’ – FRANCKY DURY