Tijdens de voorbije twee EK-kwalificatiewedstrijden kwamen de Belgische spitsen niet tot scoren. Is er een probleem?

Nadat de zege tegen IJsland wat twijfels rond het na het WK vernieuwde defensieve compartiment opleverde, met AnthonyVanden Borre op de plaats van de naar het centrum verhuisde Toby Alderweireld, bleek dat tegen Wales uitstekend te presteren. Zondagavond was het de aanval die voor vraagtekens zorgde. Wie moet in de spits: Christian Benteke, Romelu Lukaku of Divock Origi? Sinds het WK is de ster van Lukaku, naar Brazilië afgereisd als titularis, verbleekt. Die van Origi rees. Ergens tussenin bevindt zich Benteke, lange tijd favoriet nummer een voor die plaats. Zijn WK ging de mist in vanwege een achillespeesletsel. Hij scoorde geen punten in Brazilië, maar verloor er ook geen. Marc Wilmots gunde hem speelminuten tegen IJsland, maar gaf tegen Wales Origi opnieuw een basisplaats. De spits van Lille speelde evenwel een bleke wedstrijd, ook al toonde hij bij enkele deviaties zijn kunnen. Benteke, ingevallen in de 62e minuut, kon evenmin wegen. Het debat blijft open. En de vraag is: waarom konden de Belgische spitsen tegen Bosnië – waar Radja Nainggolan scoorde – en Wales de weg naar doel niet vinden? Ligt het aan het systeem, de 4-5-1, waardoor ze soms wat geïsoleerd staan in de rechthoek?

Benteke

Keren we terug naar woensdag en het duel tegen IJsland. Mét Benteke aan de aftrap. De conclusie anderhalf uur later? De Benteke van voor zijn blessure hadden we te weinig gezien. Nog iets te timide op het veld. Dat hij kan combineren met de middenvelders was maar af en toe te merken. Dat hij de kwaliteiten heeft, weet Wilmots, vandaar dat hij de voorkeur kreeg op Origi en Lukaku. Maar bevrijd speelde hij niet, dat kon je voelen. “Je zou kunnen denken dat ik ritme mis, maar ik ben klaar”, liet hij vooraf nog noteren.

Was hij klaar? Benteke kwam uit Engeland met slechts vier wedstrijden in de benen (zie kader). Niet eens vier volledige: tegen Manchester City viel hij een halfuur voor het einde in, en tegen Tottenham werd hij in de 65e minuut uitgesloten…

In Engeland wordt hij geloofd. Voor de media is Benteke de ontbrekende schakel in een ploeg als Arsenal, iemand die de technisch sterke middenvelders zeer goed zouden kunnen gebruiken. Volgens zij die Arsenal wekelijks volgen, past Benteke beter bij de Gunners dan Olivier Giroud. Omdat hij completer is dan de gewezen spits van Montpellier. Goed met het hoofd, een goeie trap, iemand die zowel met de rug als met het gezicht naar doel kan voetballen, iemand die ook de juiste keuzes maakt in het aanspelen van de juiste man. Wat beter kan, is het instinct om te scoren.

Zijn blessure heeft niet alleen een kruis gemaakt over zijn WK, ook over een transfer. Een geluk voor Aston Villa, dat nog een paar maanden extra op zijn spits kan rekenen. Een spits die anderen ruimte bezorgt. Idem bij de Rode Duivels. Mogelijk is het nog wat aarzelend voor doel, maar Benteke is iemand die vervelend kan zijn voor een verdediging, ruimte kan maken voor de eigen maats én een combinatie kan opzetten. De wedstrijd tegen Wales was een moeilijke, maar zijn invalbeurt leerde toch veel. Benteke raakte tien keer een bal en was die slechts één keer kwijt. In de duels woog hij meer dan Origi. Wilmots houdt van zo’n type. Het verhaal gaat dat Villacoach Paul Lambert, die in de Bundesliga speelde op hetzelfde moment als de Belgische bondscoach, net voor de transfer van Benteke naar Engeland aan Wilmots vroeg of Benteke het niveau van de Premier League aankon. De reactie van Wilmots zou geweest zijn: ga ervoor! Lambert vaart er wel bij, Benteke is de beste transfer die de trainer bij Villa tot nu deed.

Origi

De revelatie van het voorbije wereldkampioenschap was Divock Origi. Zijn seizoen tot dusver? Uitstekend met de Rode Duivels, wat minder bij Lille. Met hem is dus enige voorzichtigheid geboden. Nog niet te snel omhoog schreeuwen, zoals de Engelse media de voorbije maanden deden. Het kon hen eerst niet snel genoeg gaan, Liverpool moest Origi zo vlug mogelijk naar de Mersey halen, sneller dan de afgesproken juni 2015. Eén wedstrijd (Everton-Lille) volstond vervolgens om het tij te doen keren. Het heette dan plots dat Origi nog niet het niveau van de Reds haalde.

Het gaat in Lille wat minder. Niet alleen met Origi, ook met de ploeg, die de voorbije vijf wedstrijden niet kon winnen. Er wordt daar tegenwoordig meer naar beneden dan naar boven gekeken. Sinds het vertrek van Salomon Kalou heerst apathie in het offensieve compartiment. En het is niet het geschuif met of de positie van Origi die dat gaat verhelpen. René Girard zet onze landgenoot meestal aan de rechterkant, soms ook op links. Heeft dat te maken met de zware concurrentie centraal? Helemaal niet. De Zwitser Michael Frey kostte de Fransen veel geld, maar hij speelt voorlopig als een natte krant. Waarom ziet Lille in Origi dan toch een winger eerder dan een 9? Omdat zijn snelheid daar beter tot uiting komt en hij het defensieve werk niet schuwt, maar ook omdat hij fysiek nog wat tekortschiet voor een plaats in het centrum. Duidelijk is: Origi is bij Lille geen joker meer, zoals vorig seizoen, wel een vaste waarde. En daar hebben Brazilië, zijn transfer naar Liverpool en ook wel het vertrek van Kalou, alles mee te maken.

Dat moet hij nu overbrengen naar de Rode Duivels. Tegen IJsland speelde hij op de flank, waar hij van de drie spitsen de meeste indruk maakte. Achttien baltoetsen in 45 minuten, dat was meer dan Benteke (16) die nochtans een centrale rol had. Lukaku raakte na de rust slechts 13 keer de bal. Wellicht wist Wilmpots al vooraf dat hij met Origi zou beginnen tegen Wales. De prestatie tegen IJsland stelde hem gerust.

Maar was Origi wel de goeie oplossing ? Het resultaat (0-0) pleit niet voor de keuze van de bondscoach. Origi speelde een van zijn slechtste wedstrijden tot dusver in het shirt van de nationale ploeg. Van zijn eerste tien ballen verloor hij er vijf en het duurde tot zijn geniale hakje dat Nacer Chadli vrijzette voor doel, voor hij in de match zat. Fysiek had hij het lastig in de duels, je kon je niet van de indruk ontdoen dat de kracht van Benteke nuttiger geweest zou zijn. Maar Wilmots koos voor techniciteit, en het was aan Chadli en vooral aan Marouane Fellaini om fysiek steun te geven. Een plan dat niet werkte.

Lukaku

Romelu Lukaku is de grote verliezer van het WK en het duel in Bosnië, toen hij mocht starten, maar voor het uur werd vervangen. De blessure van Benteke leek de weg vrij te maken maar de spits van Everton loste de verwachtingen niet in. Zichzelf te veel druk opgelegd, zeer zeker, maar ook slachtoffer van zijn slechte competitiestart. Alsof hij nog steeds niet is hersteld van zijn slechte WK.

Nochtans ligt het probleem elders. Bij de karakteristieken van de spits van Everton in combinatie met de anderen. De techniek van Eden Hazard, Dries Mertens, Kevin De Bruyne of Axel Witsel (offensiever tegen IJsland dan tegen Wales) komt het best tot zijn recht in samenwerking met een spits de in de kleine ruimte kan combineren en als aflossingspunt kan dienen. Lukaku is iemand die, ondanks zijn kracht en zijn lengte, niet echt als pivot tot zijn recht komt, eerder in de diepte en de ruimte. De komst van Roberto Martínez, de Spaanse trainer die als geen ander het voetbal over de grond weet te combineren met de Engelse fysiek, heeft er al voor gezorgd dat Lukaku vooruitgang boekte. Maar de twijfels over zijn technische capaciteiten blijven aanwezig. Zodra er eens een mindere match tussen zit of Lukaku een slechte pass geeft, duiken de kritieken op, vooral bij hen die niet overtuigd zijn van zijn vooruitgang. Iets te makkelijk wordt bij hem zijn leeftijd vergeten en de progressie die hij al in Engeland maakte. Zijn troef: hij scoort makkelijk, in alle omstandigheden.

Als Rode Duivel heeft Lukaku de neiging te veel te willen bewijzen dat hij wél kan combineren. Hij zakt geregeld vrij ver terug en ontbreekt weleens in de rechthoek. Waarom zou een spits met zijn imposante lijf niet daar voor meer onrust zorgen? Waarom probeert hij niet daar de defensie te destabiliseren? Het zijn vragen die blijven.

Naast individuele kwaliteiten – ze zijn bij alle drie anders – is er ook de vraag van de vorm van het moment. Die van Lukaku bij Everton was tot dusver nog niet briljant. Hij scoorde al het vaakst, maar tegen ploegen uit de onderste helft (Burnley, Aston Villa, West Brom en Crystal Palace). Weegt het transferetiket (35 miljoen euro)? Met zo’n prijs gaan mensen snel vergelijken én direct rendement verwachten. Naar continentale normen is het ook een indrukwekkend bedrag. Naar Engelse niet. Manchester United betaalde 33 miljoen voor linksachter Luke Shaw. Tottenham gaf telkens 30 miljoen uit aan Roberto Soldado en Erik Lamela, twee spitsen die in de Premier League nog veel moeten bewijzen.

“Ik ben verrast dat iedereen dat in België een indrukwekkend bedrag vindt”, zegt Gilles Grimandi die vroeger voor Les Bleus speelde en nu scout voor Arsenal. “Het is een eerlijke prijs gezien zijn goals de voorbije twee seizoenen. Everton staat trouwens ook niet te boek als een club die graag veel uitgeeft.”

Blijft het rendement. De voorbije twee seizoenen lukte het goed. Maar zijn favoriete aanbrenger Kevin Mirallas is geblesseerd en nu moet Lukaku opboksen tegen Steven Naismith, minder beslissend, maar op dit moment in bloedvorm, en Samuel Eto’o, technisch sterker en ook een groter ego. Engelse media maken zich nog niet te veel zorgen over Lukaku. Ze zien in hem de perfecte spits voor Everton. Elk seizoen goed voor 15 tot 20 goals in een ploeg die meestrijdt voor de Europese plaatsen, bedenkt Charlie Wyett, journalist bij The Sun. Maar of Lukaku op de top mag mikken? Vraag dat maar aan Mourinho, zeggen de meesten. Als die overtuigd was dat Lukaku een van de beste spitsen van morgen zou kunnen worden, had hij hem nooit verkocht. Aan Lukaku om zijn ongelijk te bewijzen.

Conclusie

De onduidelijkheid over wie precies het nummer een van de spitsen is, blijft. Ook in het buitenland. Sommige Engelsen zijn jaloers dat de Rode Duivels Benteke en Lukaku hebben, Origi kennen ze minder. Anderen zien het als de achillespees van onze nationale ploeg dat er (nog) geen spits van wereldniveau is. Genre CristianoRonaldo, Karim Benzema, Robert Lewandowski of Robin van Persie. De Belgen, vele jaren jonger, scoorden onder hun drietjes in hun competitie dit seizoen samen nog maar 7 keer.

DOOR STÉPHANE VANDE VELDE – BEELDEN BELGAIMAGE

Voor de Engelse media is Benteke de ontbrekende schakel bij een ploeg als Arsenal.