Volgens ingewijden is het verlegen dribbelwonder Lionel Messi nog steeds dezelfde gebleven: een brave jongen, met maar één passie. Een wandeling door de jeugd van de beste voetballer ter wereld.

L ionel Messi heeft het in zich om ooit Rosario’s beroemdste telg te worden. Deze eer moet hij voorlopig nog overlaten aan Ernesto ‘Che’ Guevara, de beroemde guerrillero wiens beeltenis menig T-shirt siert en die na jaren in zijn geboortestad een standbeeld kreeg. Voor Messi is nog geen standbeeld opgericht, maar dat kan nog komen: met zijn indrukwekkende erelijst (wereldkampioen bij de jongeren, tweemaal olympisch kampioen) zou men vergeten dat de jongen nog maar 21 jaar is en nog een heel voetballeven voor de boeg heeft.

Dunne beentjes

Rosario is een van de grootste steden in Argentinië, het ligt aan de grote Paranárivier en is de belangrijkste haven voor export van granen. In de negentiende eeuw streken de Engelsen hier neer om spoorwegen aan te leggen en de ingenieurs hadden een bal meegenomen om tijdens de middagpauze een partijtje te spelen. De Argentijnen zagen het aan en vonden dat wel wat: clubs als Newell’s Old Boys zagen het levenslicht en voetbal werd van een aristocratisch tijdverdrijf een populaire sport.

Lionel Messi werd geboren in 1987 in Sanchez de Thompson, in een arbeiderswijk genaamd Hertz, een halfuur ten zuiden van het centrum van Rosario, tusen scheepswerven en een staalfabriek. Lionel was de derde zoon van Celia en Jorge. Zijn vader werkte bij de nationale staalfabriek Acindar als ploegleider. Daarna volgde nog een zusje, Marisol.

De jeugd van Lionel, die door iedereen hier ‘Leo’ wordt genoemd, verliep weinig opvallend. Hij was een stille jongen, die niet voor problemen zorgde en maar één ding wilde doen: voetballen. “De hele familie kwam hier over de vloer”, vertelt David Treves, de voorzitter van Messi’s eerste ploegje Grandoli. “Zijn twee broers speelden hier al en moeder en vader kwamen naar de matchen kijken. Toen ze Leo voorstelden, zeiden ze dat hij al sinds zijn twee jaar tegen een bal trapte. Toen ik hem zag spelen, was ik verrast: hij stak erboven uit. Qua gedrag was hij onberispelijk en als speler een fenomeen. Op zijn zesde had hij al een heel repertorium van schijnbewegingen en dribbels in huis. Hij liet de andere spelers gewoon achter of speelde de bal tussen de benen”, aldus Treves. “Al gauw deed in de buurt het gerucht de ronde dat we een jong spelertje hadden met talent en andere ploegen kwamen hem ontlenen voor een toernooi”, glundert voorzitter Treves.

Een paar jaar later werd Lionel opgemerkt door een scout van Newell’s Old Boys, een van de twee grote clubs uit Rosario, die spelen in een rood-zwart shirt. Newell’s heeft in heel de provincie kleine filialen die talentvolle spelertjes laten doorstromen naar de moederclub en een van die filialen – Las Malvinas – lag in de buurt van Hertz. “Het was niet te geloven”, zegt zijn toenmalige trainer Carlos Morales. “Zo’n klein mannetje met dunne beentjes dat op zijn zesde al de techniek en de vista in huis heeft die een normale speler pas op zijn twaalf jaar vergaart. Hij nam de bal, dribbelde een paar tegenstanders en gaf de bal dan aan een medespeler. Zonder zich vast te lopen.”

Op de schoolbanken

Liet hij op het veld geen enkele toeschouwer onberoerd, op school was Lionel een grijze muis. “Hij was heel stil en sprak met niemand”, aldus Monica Domina, zijn vroegere lerares van het vierde leerjaar in de lagere school van Las Heras. “Hij was erg verlegen en het kostte hem enorm om zich bloot te geven. Hij was meestal vergezeld van een meisje, Cintia Arellano, die een stuk groter was dan hij, hoewel ze van dezelfde leeftijd waren. Iedereen dacht dat ze neef en nicht waren. Zij nam hem overal mee en hij volgde. Naar het winkeltje om snoep te kopen, of om fotokopieën te nemen. Alleen tijdens de middagpauze werd Leo een andere persoon. Er werd steevast gevoetbald en iedereen wilde hem in zijn ploegje, hij was daar meer een leidersfiguur. Hij hield ook van kaartspelen. Wanneer hij niet kon winnen, dan begon hij vals te spelen of gooide de kaarten in het rond. Hij kon absoluut niet tegen zijn verlies. Ook grappig was dat hij op een keer met de soldaatjes speelde, maar die dan wel liet voetballen.

“In de klas was hij middelmatig”, gaat Domina verder. “Vooral voor talen had hij geen aanleg. Maar hij heeft nooit moeten dubbelen. Het interesseerde hem allemaal niet zo veel. Hij zat daar vanachter in zijn bank, achter Cintia, te lachen met de clowns van de klas. Tijdens de proeven heb ik hem en Cintia enkele keren betrapt op spieken, ze gaven onder mekaar een lat door of een gom met oplossingen”, lacht de lerares. “Ik was zelf vooral bezorgd om hem bij de rest te betrekken, dat hij wat meer sociaal zou worden.

“Een keer zijn we daarin geslaagd: we hadden een theaterstuk met de leerlingen opgezet, het ging over een sprookje met dwergen en Leo was ‘het water’. Hij was bedekt met een blauw plastic zeil in repen geknipt, hij zat eronder en moest dat bewegen en deed dat met zo veel overgave dat hij een andere jongen leek. Alsof hij op het podium een andere persoonlijkheid kreeg. Ik vind het nu wel erg komisch dat de beste speler ter wereld ‘het water’ heeft gespeeld tijdens een schooltoneeltje.”

Volgens juf Domina heeft Leo veel te danken aan het nest waarin hij opgroeide: “Zijn familie heeft er veel mee te maken dat hij staat waar hij nu staat. Zijn moeder en vader hebben hem altijd gevolgd tijdens zijn activiteiten.”

Messi’s lerares herinnert zich ook dat Leo steeds erg bescheiden was. “Zijn moeder kwam af en toe trots af met trofeeën die hij op een of ander toernooi had gewonnen, en hij werd dan kwaad. Hij wilde niet in de belangstelling staan. Hij had ook nooit een vriendinnetje, het kostte hem enorm veel moeite om contacten te leggen of met de meisjes te praten. De enige was Cintia.”

Periodieke injecties

Over de premature transfer van Lionel Messi naar Barcelona is al veel inkt gevloeid in Argentinië, vooral omdat Leo’s toenmalige club Newell’s Old Boys, zijn beste speler ooit heeft laten gaan en daarvoor niets ontvangen heeft. Tegelijkertijd gaat het verhaal dat Leo niet gesteund werd door zijn club in een medisch probleem dat op zijn negende aan het licht was gekomen: hij groeide niet.

Messi was altijd bij de kleintjes van de klas en een pluimgewicht maar op een bepaald moment begonnen zijn ouders zich zorgen te maken. Op zijn negende verjaardag zagen ze dat de vlo, zoals Messi in Argentinië genoemd wordt, amper groter was dan een jaar daarvoor en ze beslisten een dokter te raadplegen.

Lionel speelde toen al bij de miniemen van Newell’s Old Boys, een van de twee grote clubs in Rosario. “Ik kende de ploegdokter van Newell’s en die heeft Leo naar me doorverwezen”, vertelt dokter Diego Schwarzstein, een endocrinoloog (of hormoonkundige) die Messi als jongere behandelde. “Hij bleek een hormonaal groeiprobleem te hebben. Dat is iets anders dan een jongere die de pubertijd laattijdig ingaat, die zijn ‘scheut’ maar niet krijgt. Want die blijven toch doorgroeien, al is het minder dan hun leeftijdsgenoten. De groei van Leo stond gewoon stil. We begonnen hem te volgen en bleek dat hij in één jaar tijd geen centimeter gegroeid was. Daarna hebben we beslist om hem groeihormonen toe te dienen. Dat is een behandeling met periodieke injecties in de dijspieren, men gebruikt daarvoor een soort pen. Elke avond, gedurende vijf jaar, heeft Lionel zichzelf daarmee injecties toegediend. De behandeling heeft resultaten afgeworpen maar het is duur – zo’n 2000 dollar per maand – en daarvoor is een hele discussie ontstaan.

“Leo zelf heeft meermaals in de pers laten noteren dat ‘hij naar Spanje verhuisd is omdat Newell’s zijn medische behandeling niet wilden betalen’, maar dat is onzin”, zegt dokter Schwarzstein. “Of op zijn minst een grote simplificatie van de realiteit. In Argentinië bestaat een speciaal fonds voor kinderen met groeiproblemen en de ziekenfondsen krijgen dat terugbetaald van de staat. Bovendien was Leo’s vader werknemer van het staalbedrijf Acindar met een uitstekende dekking op het medische vlak. Het geld werd terugbetaald, misschien met een maand vertraging, maar het kostte de familie niets.”

Het is wel een feit dat Newell’s zich niet echt veel aantrok van de behandeling en als er dan een grote club komt opdagen met een aanlokkelijk bod, is het moeilijk om neen te zeggen. Vader Messi had zijn talentvolle telg al meegenomen naar River Plate, de grote club van Buenos Aires, maar een scout van Barcelona deed een hoger bod: de Catalaanse club zou de hele familie werk verschaffen en haar medisch team ter beschikking stellen indien het veelbelovende jeugdspelertje zich zou aansluiten bij Barcelona. Vader Messi was gecharmeerd, want in die periode ging Argentinië door een zware crisis met grote werkloosheid. Op een avond in het jaar 2000 vertelde hij het nieuws aan tafel: ‘We gaan naar Barcelona.’

De droom van zijn moeder

Moeder Celia, vader Jorge, broers Rodrigo en Matías en zus Marisol installeerden zich in een huis in de buurt van La Masia, waar de spelers van Barcelona trainen. Lionel mocht op zijn dertiende, amper 1,40 m groot, debuteren bij de kadetten van Barcelona. Carlos Rexach, jeugdtrainer van Barcelona, had maar 20 seconden nodig om te zien wat hij in huis had. “Ik zag hem de bal aanpakken, draaien en meteen kijken waar de bal naartoe moest. Die jongen blijft hier.” Rexach tekende een symbolisch contract op een servet. Op korte tijd werd Messi de jongste speler ooit van Barelona die debuteerde in de nationale competitie. Hij was 17 jaar en drie maanden oud toen hij het veld op mocht tegen stadsrivaal Espanyol. En vier jaar later is hij niet meer uit de ploeg weg te denken.

Voor Messi’s familie betekende zijn contract bij Barcelona financiële zekerheid, maar de familie heeft het niet makkelijk gehad met de verhuis en aanpassing in Spanje. Meer nog, vader Jorge en de twee broers zijn in Spanje gebleven, terwijl moeder Celia en Marisol zijn teruggekeerd naar Rosario. Lionel komt zo veel mogelijk met vakantie naar huis maar het is een feit dat zijn carrière ongewild de familie uit mekaar gedreven heeft.

Volledig trouw aan zijn stijl heeft Leo nu geen opvallend blond fotomodel als vriendin, maar een gewoon meisje uit zijn stad, Antonella Roccuzzo (20), die voor diëtiste studeert. Ze zijn samen sinds december 2008 toen Leo de kerst doorbracht in Argentinië, maar hij zou Antonella al kennen van vroeger. Ze zouden trouwen in 2010.

Messi is nu een van de best betaalde voetballers ter wereld en verdient 14.000 euro per dag. Toch is hij nog steeds hetzelfde verlegen jongetje met het kindergezicht. Hij is nu ook de centrale figuur in de nationale ploeg die geleid wordt door Diego Maradona en heeft daarmee een droom van zijn moeder vervuld. “Ik zou willen dat je een ster wordt in de eerste klasse en dat je ooit Maradona als trainer mag hebben”, zei Celia toen Leo nog speelde bij Grandoli en in een toernooi een mountainbike had gewonnen.

In de nationale ploeg is hij goed bevriend met Sergio Agüero, aanvaller van Atlético Madrid en schoonzoon van Maradona. Samen zitten de twee kindsterren het liefst achter het scherm met de PlayStation, maar ondanks dat ogenschijnlijk onvolwassen gedrag is Lionel sinds kort ook de ‘patron’ van de nationale ploeg, zeker sinds het vertrek van Juan Román Riquelme, die Messi op een bepaald moment een ‘snotjong’ had genoemd. Messi is er niet spraakzamer op geworden, maar hij straalt een natuurlijke autoriteit uit door zijn manier van voetballen en zijn grote honger.

Een schoolvoorbeeld

Zijn oude trainers, leraressen en vrienden in Rosario zijn enorm trots op wat Leo bereikt heeft. En ook dankbaar. “Dat een van mijn leerlingen een wereldbekende figuur geworden is, doet mij echt wat”, zegt zijn voormalige lerares Monica Domina. “Ik zeg altijd tegen de leerlingen dat ze een voorbeeld moeten nemen aan hem, niet om voetballer te worden, maar om een doel te bereiken in hun leven. Twee jaar geleden heeft hij onze school ook bezocht. En heeft hij handtekeningen uitgedeeld in de klassen. Elk jaar stuurt hij ook geld voor schoolmateriaal. Vorig jaar hebben we daarmee computers en printers kunnen kopen. Dat is een geste waarvoor we hem eeuwig dankbaar zijn. Hij is het schooltje nooit vergeten.”

door ariel kertzman beelden: prensa nueva/adidas/reporters