De beste voetballer ter wereld zijn, soms is het een hondenjob. Twee uur vertoefden we in de buurt van Lionel Messi, die vorige week zijn Gouden Schoen kreeg als Europees topschutter. ‘Natuurlijk krijg je een handtekening. Maar dat boek teken ik voor geen geld van de wereld!’
Het begon met een mail op 4 november. Dear friends, I am happy to confirm the programm for the Golden Shoe ceremony with Lionel Messi on Wednesday 20th of november in the ancient Damm Factory, Carrer Rosello 515 in Barcelona.
13.00 hours Handing over Golden Shoe as European topscorer 2012/13.
13.30 hours Meeting Messi-ESM representants.
14.00 hours Press conference.
Een half uur Lionel Messi exclusief voor de Europese sportmagazines (ESM). Een unieke kans, weet Aleksander, de correspondent van het Russische Sport Express in Spanje, met standplaats Barcelona. De man woont er inmiddels een jaar of vier, volgt alle thuiswedstrijden van Barça, maar kreeg tot dusver de ster nauwelijks te zien buiten het veld. “Hij komt nooit naar de mixed zone en geeft hooguit één persconferentie per jaar. En daarop zit hij dan wat verveeld te kijken en korte antwoorden te geven om zo snel mogelijk te kunnen verdwijnen.”
Laat zijn voeten maar het werk doen. Vorig seizoen in 32 competitiematchen 45 goals – of 46, daar is wat discussie over, één doelpunt werd officieel door La Liga herschreven als owngoal. Wie twee van de biografieën las die over Messi al verschenen zijn, komt eigenlijk niet zo gek veel te weten over de bubbel waarin de Argentijn leeft. Bij Luca Caioli vernemenwe dat hij houdt van schnitzel à la Napolitana, ofte milanesas zoals ze dat in zijn land noemen. En Leonardo Faccio ‘ontdekte’ dat hij ’s middags zweert bij een siësta, niet zo dol is op groenten, maar wel op rood vlees. Beiden geven verder aan dat hij schuchter is en liever op de achtergrond blijft. Ze focussen dan maar op wat bekend is: zijn groei-injecties en zijn traject als tiener van Rosario naar Barcelona. Het enigma Leo, onbereikbaar, onbeschrijfbaar. Daarmee moet je het stellen. Nu nog in een boek, straks ook in de filmzalen. Epic Pictureskocht al de rechten op de biografie van Caioli.
Hij zit tevreden op zijn berg, letterlijk. God woont op een hoogte, in het geval van Messi is dat in Castelldefels, op het einde van een doodlopend straatje in een residentiële buurt tussen badplaats Sitges en de Catalaanse hoofdstad. In een villa met zwembad, uiteraard, maar zeker niet de meest protserige in die buurt. Hij woont er met zijn vriendin, hun zoontje en zijn oudste broer. De rest – nog een andere broer, zijn zusje en zijn ouders – is al terug naar Rosario. Vader vliegt wel zeer veel op en neer. Hij is het ook die het zakelijke imperium in handen heeft.
Lang leek Jorge Messi het oudere evenbeeld van zijn zoon, maar inmiddels zijn de haren wat grijzer en modieuzer geknipt. Een jaar geleden was het gezelschap hier ook, in de oude bierfabriek, die nu helemaal is opgeknapt. Het merk sponsort de twee eersteklassers in de stad. Mét een marketingknipoog. Las dos estrellas. Messi ontvangen als Europees topschutter, het is haast een gewoonte, dit is al zijn derde keer in vier seizoenen. Zij die er een jaar geleden bij waren, halen herinneringen op aan een toen opvallend ontspannen familie. Blij met die tweede Gouden Schoen, die de best scorende spits in een Europese competitie bekroont, maar vooral ook met de komst van een zoon, Thiago. Los en ontspannen beantwoordde Messi alle vragen.
Hoe anders is het nu… Jorge is zenuwachtig, en dat is nog zacht uitgedrukt. De zaak met de fiscus, de blessures van zijn zoon, de manier waarop de FIFA Cristiano Ronaldo richting World Player of the Year duwt (in de ogen van de Messiclan toch): er zit stoom op de ketel. En dus krijgen we, tien dagen na de eerste mail, een volgende:
Dear friends, because the Messi-family is – for what reason ever – a little bit concerned about the questions to expect at the ESM-interview session, everybody was asked to send their question in advance.
Zozo… Let ook op het enkelvoud: question, zonder -s! We hebben elk recht op één vraag, die vooraf ter goedkeuring moet worden voorgelegd. Die moet er dus boenk op zijn! In de eerste uitnodiging was er nog sprake van een persconferentie achteraf, maar die blaast Jorge af. Hij wil ook exact weten hoe de verplaatsing loopt, waar de auto’s kunnen parkeren, er worden eisen gesteld qua beveiliging, we moeten op voorhand onze identiteitsgegevens bezorgen… Messi ontvang je niet zomaar in het café om de hoek.
Blessures
De familie heeft zorgen. Spelen doet ‘de vlo’ op dit moment immers niet, steeds terugkerende hamstringproblemen (zie kader) houden hem langs de kant. Komt er slijtage op het lichaam van de vedette die met een jaarsalaris van een miljoen of dertig (twee derde komt uit reclame) goed de kost verdient?
Experts in de materie zijn niet verbaasd. Heen en weer vliegen naar Zuid-Amerika voor de WK-kwalificaties en dan binnen dat continent ook nog een keer immense afstanden afleggen, trips door Spanje, door Europa, ambassadeur spelen voor Barça… Het mag dan wel allemaal in de meest comfortabele omstandigheden gebeuren, het reizen en de intense belasting tijdens matchen zijn niet te onderschatten. Bovendien, zegt een expert in voetbalblessures, is de plaats waar je ooit een keer een hamstringblessure opliep na herstel nooit meer zo stevig als voorheen. Het risico op hervallen wordt steeds groter. Eerder dat lijkt Messi nu parten te gaan spelen dan de hele discussie omtrent zijn voorliefde voor rood vlees. Messi is een voetbalgenie dat het moet hebben van explosiviteit, versnellingen en ritmeveranderingen. En explosieve spelers zijn nu eenmaal gevoeliger voor dat soort spierletsels.
Bij een topclub als Barcelona weten ze dat. De Messidependencia die ze er kennen en die door zijn regelmaat – in vijf jaar amper wat gemist – almaar groeide, is een gevaarlijk iets als de spieren fragieler worden. Dat bleek in de loop van het voorjaar, toen Messi op een cruciaal moment (Europees toch) op de sukkel was. Voor de titel was het geen probleem, deze competitie is er een met slechts twee echte topclubs en José Mourinho, voor wie trainen altijd oorlog is, had te veel problemen in de eigen kleedkamer om Barça een hak te zetten. Maar Europees wel. Hoe goed Pedro ook zijn best deed en Xavi de passing verzorgde en Iniesta infiltreerde, Césc Fàbregas was geen Messi. Sid Lowe, een journalist van World Soccer die in Madrid woont maar vaak in Camp Nou zat: “Barça looked lost, until Messi came on.”
Dat is dit seizoen niet meer zo. Neymar is er nu. Niet als valse 9 zoals Messi, maar vanop links. Een voetballer met diepgang, zodat het Barça van Tata Martino niet altijd 18 passes en/of een versnelling van Messi nodig heeft om voor doel te komen. Het kan nu sneller, verticaler. De Messidependencia was dit seizoen minder, soms was ‘de vlo’ zelfs bleek, een tikkeltje afwezig, zoals in zijn mindere dagen bij Argentinië. Op een gegeven moment kwam hij in vier opeenvolgende competitiewedstrijden (Osasuna, Real Madrid, Celta de Vigo en Espanyol) niet tot scoren. Zo ongewoon dat het iedereen opviel.
Hoe Messi op die veranderingen reageerde, weet niemand écht. “Ik ben fysiek niet honderd procent”, zei hij in een officiële mededeling toen hij nog speelde. De kranten zochten verder, trachtten tot ergernis van vader Jorge te polemiseren, maar kwamen niks te weten. De spelers sprongen Messi bij. Ook Jorge Valdano,landgenoot maar wel geassocieerd met Real Madrid, koos in de Spaanse pers openlijk zijn kant: “De beste speler ter wereld is Messi. En de op één na beste, dat is een geblesseerde Messi. Hij is het eerste genie van de 21e eeuw, dat nu wat tijd moet nemen voor rust. Rust van lichaam en hoofd.”
Neymar voorzichtig integreren en de afhankelijkheid van Messi afbouwen, dat was de voorbije maanden de voornaamste taak van nieuwkomer Martino. Hij bruuskeert verder niet te veel het instituut dat CF Barcelona is, hoor je bij de mannen die het hier van nabij volgen. Martino respecteert de voorzitter en de hiërarchie in de kleedkamer, hij probeert alleen het spel iets directer te maken. Onder hem nam Barça zijn beste competitiestart ooit, en tegelijk spaart hij zo veel mogelijk de energie van de spelers. Er is weer rotatie, met de bedoeling om iedereen in de cruciale maanden maart, april en mei fris aan de aftrap te krijgen. Daar lag volgens hem vorig seizoen het kalf gebonden: fysiek was Barça op.
Gouden Kooi
Eén vraag per capita, en we zijn met zijn achten. Zo’n interview zal snel bekeken zijn, vrezen we, korte antwoorden verwachtend. Eén uur voor we Messi ontmoeten, beleggen we daarom een tactische vergadering, in een klein zaaltje van de brouwerij. De aanpak bespreken. Er wordt ons nogmaals op het hart gedrukt géén vragen te stellen die niet vooraf zijn doorgegeven.
We besluiten unaniem dat toch te proberen, en zelfs méér vragen te stellen dan er aanwezigen zijn. Sébastien, die als moderator is ingehuurd, zal ze stellen ‘namens afwezige vertegenwoordigers’.
In de grote ontvangstzaal van de Estrella Damm is het dan al spitsuur. Iedereen is zenuwachtig, van de bewakingsagent tot leden van de organisatie, die allemaal zéér druk doen in oortjes en andere communicatiemiddelen. Een gekkenhuis, waar iedereen schreeuwt. Op de bureaus van de brouwerij wordt niet meer gewerkt maar uit het raam gekeken. De straat loopt vol met nieuwsgierigen.
Op de rode loper – noblesse oblige – voert inmiddels Hristo Stoitsjkov het hoge woord. Hij zal straks de prijs uitreiken. De Bulgaar won de trofee zelf in 1990 (tien jaar na Erwin Vandenbergh, de enige Belg op de erelijst) en werkte ooit bij de jeugd van Barça met de spitsen. Glunderend vertelt hij hoe hij de jonge Messi, een langharige puber, onder handen nam.
Iets voor 13 uur verschijnt Messi en worden de fotografen zot. De prijsuitreiking is sec, to the point, met een korte video en een kleine speech waarin Messi zijn ploegmaats dankt. Geen halfuur later is het al onze beurt. De acht journalisten worden door veiligheidsmensen, familie en god weet wie er nog allemaal in een ander zaaltje zit, bewaakt. Beducht voor verdachte bewegingen. Media zijn modern en hebben websites, maar als één journalist probeert de zaak te filmen, wordt hem dat kordaat verboden. Schrijvende pers moet schrijven. Punt.
Het interview
Hoe hij is? Hij praat stil, laat niet het achterste van zijn tong zien. Maar hij kijkt je wel recht aan, in de ogen. Lang niet zo schuchter als uit de boeken zou kunnen blijken. Aanmoedigend zelfs als het Spaans er bij sommigen niet al te vlot uit komt. Wie wil, mag zijn vraag ook in het Engels stellen. Je ziet dat hij alles begrijpt, maar beleefd wordt de vertaling afgewacht.
De meeste journalisten gaan voor een persoonlijke quote. De Duitser wil weten wie hij de beste van de Mannschaft vindt. “Özil“, klinkt het beslist. Goed en creatief. Twee Nederlanders gaan voor de Oranje-insteek. Messi vindt Robben – voorspelbaar – “onvoorspelbaar en snel”, Van Persie noemt hij “een zeer complete doelpuntenmaker”. En de stijl van Barça is er eentje “die onder Cruijff werd ontwikkeld en altijd behouden bleef, waarna elke coach er het zijne aan toevoegde”.
En zo kabbelt het verder. Arda Turan van Atlético, zo zegt onze emotionele Turkse collega, noemen ze wel eens ‘de Turkse Messi’… De échte glimlacht. Elk land heeft wel zijn Messi, hoor je hem denken. Ooit ging Barcelona in Argentinië zelfs actief op zoek naar de Argentijnse opvolger. De club richtte in Buenos Aires een voetbalschool in, een mini-Masía waar hetzelfde trainingsregime gold, om de overgang vlot te laten verlopen. Maar na een paar jaar werd die gesloten, omdat het toch moeilijk bleek te zijn, zo’n jacht op een tweede. Messi roemt het spelinzicht en de compleetheid van de Turk Turan: “Hij controleert alle fases van het spel zeer goed.”
In Portugal willen ze weten of hij blij is dat hun land zich voor het WK wist te plaatsen, dankzij een schitterende Ronaldo. Haha. Een vraag over Cristiano. De aanwezige Spanjaarden rechten de rug. Gaat Messi verbaal in de clinch? Neen, handig dribbelt hij weg, hij looft zelfs zijn concurrent: “Ik zeg niks nieuws als ik stel dat hij een groot voetballer is. Hij voetbalt en scoort al jaren op deze manier, bij zijn team en voor zijn land.” Volgt een glimlach.
Denkt de familie er écht zo over? Afgaande op de Twitterfoto’s die Matías, de middelste broer (Leo is de jongste) verspreidt, niet direct. Op 14 november postte die foto’s van de twee naast elkaar. Op de ene Messi met al zijn trofeeën, op de andere Cristiano met de zijne. Bij de ene 24, bij de andere 6. En daags na de zege van Portugal in Zweden retweette Matías een foto van zijn lachende broer die zegt: “En nu zou CR7 plots de beste zijn omdat hij een barragematch won? Ik heb me tenminste al geplaatst vóór het einde van de kwalificaties…” Maar Messi zelf is te welopgevoed en te intelligent om in dat spel mee te gaan.
We spannen samen met Sébastien, hebben we afgesproken. Hij zal twee gecombineerde vragen stellen over de nationale ploeg, wij een persoonlijke, niet op voorhand voorgelegde. Op de vorige WK’s was voor Messi maar een bijrol weggelegd. Duitsland 2006 – hij was net 19 – bekeek hij vooral vanaf de zijlijn. Argentinië werd er in de kwartfinales door het gastland uitgeschakeld, zijn klasse was al zichtbaar, maar de voetballer nog niet ontwikkeld.
Zuid-Afrika 2010 viel tegen. Geen goal en een bleke prestatie, ondanks het gegeven dat bondscoach Diego Maradona hem in de loop van het toernooi kapitein maakte. Een verantwoordelijkheid die hem plots met stress bezwaarde. In een kleedkamer is Messi stil, maar nu moest hij plots het hoge woord voeren. In het boek van Faccio getuigt zijn kamergenoot van toen, Juan Sebastián Veron, dat hij Messi nog nooit zo zenuwachtig zag.
In Brazilië zal hij 27 worden (Messi verjaart op 24 juni), twee jaar ouder al dan de leeftijd waarop Diego Maradona – dat voor Argentijnen eeuwige vergelijkingspunt – wereldkampioen werd. Hoe wil hij dat kunstje flikken, vragen we, en daar omgaan met de druk? Messi: “We zijn goed bezig met de voorbereidingen. We hebben nog zeven maanden, maar dat is niet zo veel, want er valt nog een pak te verbeteren. Voor mij is Brazilië niet de enige favoriet. Er zijn veel sterke landen. De klassiekers, zij die traditioneel ver raken, ook Duitsland, Spanje… En er is altijd deze of gene verrassing. Maar ik hoop dat Argentinië het haalt.”
Kunnen sterren na een lang seizoen überhaupt nog schitteren op een WK? In Zuid-Afrika bleek van niet. “Worden ze niet uitgeperst?”, is dan ook de logische tweede vraag die Sébastien laat volgen. Messi knikt, maar protesteert niet, een internationale spelersvakbond heeft hier niks aan: “Altijd meer matchen, meer reizen… Dat zijn de regels, wij kunnen daar niks aan verhelpen. Wij zijn voetballers die willen winnen. Alles.”
En dan is het aan ons. Voor die ene vraag, dé vraag der vragen. We gaan voor persoonlijk, in de hoop dat hij loskomt. Pelé, Cruijff, ze hebben zelf ook een zoon die voetbalde, maar nooit onder die achternaam wegraakte. Ook wij hebben onze voetbal- en andere sportdynastieën, later misschien de zonen van onze Messi, Eden Hazard. Nu Thiago, zijn zoon, zijn eerste stapjes zet en al eens tegen een bal trapt, hoe gaat hij hém voorbereiden op de onmogelijke job om de schoenen van de beste voetballer ter wereld te vullen?
Hij kijkt, heel even, verrast op. Messi: “Als er iets is wat het laatste jaar in mijn leven is veranderd, dan is hij het wel. Als ik thuiskom van de matchen, de trainingen, de reizen… dan is er zijn glimlach. Het mooiste in mijn leven, het belangrijkste. En wat het voetballen later betreft: ik denk dat het geen probleem hoeft te zijn. Het geheim is hem op een zo natuurlijk mogelijke manier op te voeden. Alsof ik een normaal persoon ben.”
Messi normaal… Zoals hij altijd wordt omringd? We wensen hem veel succes!
Handtekening
Als de vragen op zijn, is er nog een fotomoment met de groep. Hij komt net voor ons staan. Even twijfelen we, maar daarna neemt de fan het over. Of hij een biografie die we bij hebben wil tekenen, met een opdrachtje erin, voor een landgenoot van hem?
Neen, klinkt het vriendelijk. Niet dat boek, hij is het niet eens met de inhoud. Maar een handtekening: graag! En een boodschap erbij ook. Die lieve woordjes, groot en allesbehalve schuchter, leiden nu ergens een eigen leven, maken een fan blij.
Voor de groepsfoto raak ik, heel even, zijn schouder aan. Zo voelt God dus. ?
DOOR PETER T’KINT IN BARCELONA
“De beste speler ter wereld is Messi. En de op één na beste is een geblesseerde Messi.” Jorge Valdano
“Als er iets is wat het laatste jaar in mijn leven is veranderd, dan is het wel mijn zoontje Thiago.” Lionel Messi
