Ook Belgische voetballers kiezen steeds vaker voor Turkije, Rusland of Oekraïne. Ze doen dat niet alleen voor de sfeer en de sportieve uitdaging, maar ook (en vooral) om fiscale redenen.

De laatste dagen staan de kranten weer vol met spelers die verkassen naar clubs in vreemde oorden. Voor het avontuur, voor de manier van spelen of voor de sfeer. Een verhaal dat je minder vaak hoort, is dat ze gaan voor het belastingklimaat. Aan de onderhandelingstafels is de fiscus echter eerder onderwerp van gesprek dan de ruit op het middenveld die de coach voor ogen heeft. Dat blijkt uit een rapport dat is opgesteld in opdracht van de Europese Commissie en de internationale spelersbond FIFPro. Meer dan dertig competities hield het ingeschakelde bureau Ernst & Young tegen het licht. Nederland en Spanje scoren het best als het gaat om de lange termijn. Met een aantrekkelijk pensioenfonds en volop carrièrekansen is het risico om in het zwarte gat te vallen er het kleinst. Maar in de wereld van het snelle geld en hoge makelaarspercenten zijn zulke argumenten niet doorslaggevend. Cash op de korte termijn, daar draait het allemaal om.

Turkije is het beloofde land voor een voetballer. Speciaal voor de heren spelers is er een laag belastingtarief van vijftien procent. De rest van de bevolking betaalt twee keer zoveel. Zaakwaarnemers en voorzitters praten er niet eens over bruto contracten, zij onderhandelen alleen over netto bedragen. Didier Drogba en Wesley Sneijder worden met een privéjet in gevlogen. Maar ook voor de minder begenadigde voetballers is het er goed toeven. Degraderen naar tweede klasse betekent niet dat de sportbolide op marktplaats.be moet, met een belastingtarief van amper tien procent. Geen enkele andere competitie kent zulke speciale condities voor beroepsvoetballers. Visserszoon Dirk Kuijt ging voor de mooie clubkleuren en het enorm warme gevoel dat Fenerbahçe hem gaf, maar zou het feit dat hij al die miljoenen netto in zijn zak kan steken er ook iets mee te maken hebben? Zeg maar eens nee tegen 2,9 miljoen euro salaris en vele dikke bonussen.

Premjer-Liga

Een nog mooier belastingparadijs voor voetballers is Bulgarije. Met tien procent kan je niet zeggen dat de spelers de staatskas spekken. Enig minpuntje is wel dat je speelt voor skyboxen vol kopstukken van de Bulgaarse onderwereld. Volgens inlichtingendiensten wordt de A Liga geregisseerd door de georganiseerde misdaad, maar daar staat wel een mooie berg geld tegenover. De politie tikte de afgelopen jaren rapporten vol over de popsterachtige levens die de spelers er daar op nahouden. Met wulpse blondines aan hun zijde dineren ze in de duurste restaurants en scheuren ze in de nieuwste sportwagens door Sofia.

Een risicootje is het wel. De helft van de voetballers krijgt zijn salaris te laat of soms helemaal niet. De bestuurskamer binnenlopen om te vragen waar je geld blijft, is niet echt verstandig. Vijftien Bulgaarse clubvoorzitters werden het afgelopen decennium vermoord. De maffia in maatpak heeft de ereterrassen overgenomen, de fans die nog durven te komen zien op het veld de vreemdste doelpunten.

Een stuk verderop wordt Moskou steeds populairder. De Russen hebben niet de aantrekkelijkste stadions en meest glamoureuze competitie, maar na een blik op de bankrekening ben je daar snel overheen. Mbark Boussoufa is met 2,5 miljoen euro een van de best verdienende voetballende Nederlanders op aarde. Netto uiteraard, want over bruto praten ze niet in Rusland. Waar Russen zelf dertig procent moeten aftikken, krijgen de buitenlandse spelers in Rusland prachtige netto deals die grotendeels te danken zijn aan een gunstig belastingtarief van slechts 13 procent.

De Russen lanceerden de regeling in 2010. Waar eerder niemand gezien wilde worden in de Premjer-Liga, kozen spelers met een aardige naam ineens ‘voor het avontuur’. Moskou bleek opeens toch best wel veel mooie restaurants te hebben, er waren winkelstraten waar Amsterdam niet aan kon tippen en het weer viel ook best mee. Demy de Zeeuw vond Rusland niks minder dan Parijs of Milaan toen hij daar 2,2 miljoen netto verdiende. Eenmaal terug in de Lage Landen vond hij Rusland toch tegenvallen.

Geld vergoedt veel, maar het zijn wel casinocontracten. De internationale spelersorganisatie FIFPro waarschuwt al langer voor de schaduwkanten van de opkomende blingblingcompetities. Presteer je niet, dan verschijnt er geen geld op de bankrekening of word je weggepest. De spelersbond krijgt de ene na de andere schrijnende melding binnen. Een speler werd afgevoerd met bevriezingsverschijnselen nadat hij was gedwongen bij een temperatuur van min twintig dagenlang rondjes te rennen. Anderen meldden mishandelingen in de spelerstunnel en bedreigingen met een pistool. Het jongste rapport van Ernst & Young bevestigt dat er weinig is om op terug te vallen indien het misgaat, maar afgaande op de hoge bedragen is het begrijpelijk dat steeds meer voetballers de gok wagen.

Zlatan

Ook Oekraïne wordt aantrekkelijker. Nacer Chadli van FC Twente kan naar Sjachtar uit Donetsk, Dinamo Kiev kwam met het beste bod voor Dieumerci Mbokani. Als Ajax een talent wil verleiden met 1 miljoen netto, moet de club daarvoor 2,1 miljoen euro uittrekken. Voor Anderlecht ligt die bruto kost nog hoger, terwijl pakweg CSKA Moskou met een investering van 2,1 miljoen euro aan de speler 1,8 miljoen netto biedt…

Het kan nog slechter. In Frankrijk, dat de rijkenbelasting gaat invoeren, moeten ook de voetbalmiljonairs een krankzinnig belastingtarief gaan betalen van 75 procent. Alleen al voor Zlatan Ibrahimovic moet de Qatarese eigenaar van Paris SG 55 miljoen per jaar neertellen, zodat de Zweed de beloofde 13 miljoen netto kan overhouden. Een kleine duizend kilometer verderop is het totaal omgekeerd. AS Monaco haalde al de Colombiaanse topscorer Radamel Falcao. Zetelend in het belastingparadijs lacht de Russische eigenaar om de crisisbelasting die de andere clubs in de Ligue 1 moeten zien te financieren…

Een van de vreemdste conclusies van het rapport is dat er in een handvol landen niet eens contracten zijn tussen spelers en clubs. Zo ontduiken ze een hoop regels en kosten. Beide partijen zijn goedkoper af. Het is wel een gok, zegt onderzoeker Wiebe Brink. “Je salaris is twee keer zo hoog. Maar de kans dat de clubs niks betaalt, is ook twee keer zo hoog.”

De positie van Frankrijk, Nederland en België zal er de komende jaren ook sportief niet sterker op worden. Zeker niet als ze in Oost-Europa zaken als contracten en pensioenen gaan regelen, waarschuwt Wiebe Brink. “Als de contractsituaties en de verzorging in die landen beter worden, nemen ze het daar echt over. Dan krijg je een Eurovisiesongfestival waarbij die landen de buit verdelen.”

door tom knipping