In het vooruitzicht van de start van de EK 2012-voorronde tegen Duitsland op 3 september: een gesprek met Roger Lukaku en Georges Heylens over het toenemende belang van kleurlingen bij de nationale ploeg.

Brusselaar Georges Heylens (69) verzamelde als rechtsback van Anderlecht 67 A-caps en was als trainer actief in onder meer Congo, Turkije en Marokko. Roger Lukaku (44) is geboren in Kinshasa, was profvoetballer in België en Turkije en is de vader van Rode Duivel Romelu Lukaku. In de jaren 90 werkten ze met succes samen bij het toenmalige RFC Seraing.

Hoe komt het dat er zo veel kleurlingen in de nationale ploeg spelen?

Roger Lukaku: “Als ze geselecteerd worden, is het omdat ze over voldoende kwaliteiten beschikken, toch? Het is heel eenvoudig: ze verdienen het gewoon. Mocht de bondscoach een selectie zonder zwarten maken, dan zouden de mensen zich veel vragen stellen. Wat mijn kinderen betreft: hun huid is zwart, maar de oudste is geboren in Seraing en de jongste, Jordan, in Antwerpen.”

Georges Heylens: “De kinderen van de Afrikaanse families die destijds naar België of een ander Europees land zijn gekomen, kregen een Europese opvoeding. Wat er gebeurt, is logisch. Kijk naar de Franse nationale ploeg die in 1998 wereldkampioen is geworden. Zowat de helft van hen waren zwarten. Kijk naar Nederland, kijk naar Duitsland. Kijk naar de jeugdploegen van Anderlecht en Standard. Ga bij Brussels maar eens naar een training kijken: vijftig procent zijn Marokkanen en tien procent zijn andere Afrikanen. Wie is er Brusselaar? De Afrikaanse korf is zo groot geworden dat ze belangrijk wordt.”

Opvoeding

Waarom breken er zoveel kleurlingen door?

Lukaku: “Dat is heel moeilijk te verklaren, denk ik. Als ik naar mijn kinderen kijk, moet ik concluderen: je wordt niet zómaar profvoetballer. Vanzelf gaat het niet. Ook de opvoeding speelt een rol. Romelu trapt al tegen een bal van toen hij tweeënhalf jaar was en mij op televisie bezig zag. Hij had O-benen, niemand dacht toen dat hij ooit voetballer zou worden. Maar hij was bezeten van voetbal. Als ik hem zei dat hij een maand niet zou mogen trainen als zijn schoolresultaten niet goed waren, was dat voor hem een nationaal drama. Nu is hij nog altijd zo. Als hij niet kan spelen, zoals onlangs door zijn enkelblessure, is hij ongelukkig. Dan telt er maar één ding en dat is genezen. Dan is hij met niets anders bezig en sluit hij zich soms zelfs op in zijn kamer. Romelu is ongelooflijk professioneel.”

Heylens: “Een Afrikaan die zijn land verlaat, denkt maar aan één ding: geld opsturen. Hij wil slagen voor zijn familie. Zij die hier definitief wonen, willen slagen voor zichzelf.”

Lukaku: “Wij zijn destijds voor het voetbal naar hier gekomen en we wilden inderdaad slagen om een cheque te kunnen verzenden. Maar bij de kinderen die hier geboren zijn, ligt dat anders. Vraag maar eens aan Romelu, aan Vincent Kompany of Anthony Vanden Borre of ze duizend euro opsturen naar Afrika? Ze zullen zeggen: waarom? Van huidskleur zijn het Afrikanen, maar hun roots liggen hier. Ze willen hiér slagen in het leven.

“Ik ben heel open met mijn kinderen, ik verberg niets, en misschien is dat ook wel een kracht. Ze kennen mijn hele verhaal. Ze weten dat ik net als Romelu een spits was, dat ik ooit vijftien keer scoorde in de eerste klasse, dat ik geld won, geld uitgaf en problemen kende. Daarom zeg ik hen: ‘Als mijn broer vanuit Kinshasa belt en je 500 euro vraagt, antwoordt hem dan dat je geen geld hebt, ook al speel je voor Real Madrid of AC Milan, en dat hij zich tot mij moet wenden als hij problemen kent.’ Ik hoop dat ze het allemaal stevig in hun oren knoopten, want anders zullen ze in de miserie geraken. Allez, als een jongen als Vanden Borre bij zijn club regelmatig speelt, dan kan toch niemand hem uit de nationale ploeg houden?!”

Heylens: “Het verschil met Romelu en met Kompany is de opvoeding. Vader Kompany is ook iemand die zijn zoon altijd in de gaten is blijven houden. Je zou Vincent na de training niet op straat zien blijven rondhangen. Maar wie was er in het begin van de familie van Anthony Vanden Borre in België om op hem te letten? Bijna niemand. Hij was omringd door hen van wie hij dacht dat ze het belangrijkst waren: vrienden. Maar in een sportcarrière héb je geen vrienden. Als je denkt dat je er wél hebt, geraak je niet vooruit.”

Lukaku: “Ik vernam dat hij gaat trouwen. Ik hoop dat het zijn leven in de goede zin zal veranderen en dat hij het evenwicht zal vinden dat hij mist.”

Heylens: “Een thuis hebben en verantwoordelijkheid dragen, is belangrijk voor het evenwicht van een atleet. Je moet je leven in handen pakken. Maar Vanden Borre zat bij een bende straatjongens die alles vernielden. Veel kleurlingen slagen dankzij de strenge opvoeding die ze kregen. Dat is het grote succes van de centres de formations in Frankrijk. Jongens leven er in een strakke structuur en worden er begeleid, leren er met geld omgaan, met de media, wat respect is, álles. De dag dat we daar in België ook in zullen slagen, zal er een belangrijke stap gezet zijn in de heropleving van ons voetbal.”

Lukaku: “Dat is wat ik met mijn club FC Rojolu, genoemd naar mijn zonen Romelu en Jordan Lukaku, in Kinshasa wil realiseren. Momenteel bestaat die uit een ploeg volwassenen die in de eerste klasse speelt én een jeugdteam met spelers tussen veertien en zestien jaar. Ik wil ze vormen zoals ik mijn kinderen vormde. Als de training om 14 uur begint, moeten ze er om 13.30 uur zijn. Wie om 13.35 uur aankomt, wordt weer naar huis gestuurd. Wie nonchalant wordt na een succes mag drie weken geen wedstrijd meer spelen. Het belang van studies en medische zorgen wordt benadrukt. Beetje bij beetje begrijpen ze wat hen te doen staat. Zo wil ik ze voor tachtig procent voorbereiden op de omstandigheden hier.”

Heylens: “Daarvoor zijn ter plaatse competente mensen nodig. Alleen met ernst, toewijding en vastberadenheid kun je iets opbouwen.”

Eendracht

Is de nationale ploeg momenteel een goede multiculturele mix?

Heylens: “Er werd in elk geval nog niet voldoende rendement uit het potentieel gehaald. Waarom slagen al die spelers in buitenlandse competities en vormen ze in de nationale ploeg nog altijd geen team? Met huidskleur heeft dat niets te maken.”

Met geld misschien? Valt er te weinig te verdienen bij de nationale ploeg?

Heylens: “Voor zulke spelers, die in het buitenland goed betaald worden bij hun club, is geld bij de nationale ploeg geen prioriteit. Ze moeten graag willen komen om elkaar terug te zien en samen iets belangrijks te realiseren. Het gaat er ook niet om beter te zijn dan een ander, maar om sámen beter te zijn dan een ander. Er moet een bataljon gevormd worden waarmee je naar de oorlog kunt.”

Is een multiculturele nationale ploeg moeilijker te leiden?

Heylens: “Een Afrikaan is geen Marsmannetje, hé. Hij is een persoon die kan denken, die kan nádenken en die kan geven. Als iedereen die capaciteit ter beschikking stelt en al de rest aan de kant laat, krijgt een trainer de macht om een groep van 25 te leiden en te laten samenwerken.”

Wat is er nodig om rendement te halen?

Lukaku: “Ik denk: continuïteit. Ik hoop dat voor de komende matchen alle ‘goede spelers’ beschikbaar zullen zijn, zodat de trainer over het volledige potentieel kan beschikken. De concurrentie zal voor meer scherpte zorgen op training en in de wedstrijden en zo verandering mogelijk maken. Centraal achterin zijn er Kompany, Van Buyten, Vermaelen, Lombaerts. Op het middenveld: Witsel, Defour, Fellaini, Vertonghen. Voorin: Hazard, Dembélé, Le-gear,… Wie op het veld staat, zal zien wie er op de bank zit en meer dan ooit zijn shirt nat maken.”

Heylens: “De vlam ontbreekt nog. Het plezier om erbij te zijn moet nog gecreëerd worden. Spelers moeten ook weer graag naar de nationale ploeg komen om elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen over hoe het gaat bij Manchester City, bij Arsenal en andere buitenlandse clubs. Dat is een verrijking.”

Lukaku: “Na de wedstrijd tegen Bulgarije merkte ik dat Romelu en Eden Hazard lol aan het maken waren alsof ze al heel lang vrienden waren, terwijl het pas een week geleden was dat ze elkaar voor het eerst ontmoetten. Ik was tevreden toen ik dat zag. Romelu belde mij na diezelfde wedstrijd om te zeggen: ‘Vincent gaf mijn nummer door aan Didier Drogba.’ Wij kunnen daar eens mee lachen, maar hij is 17 en de jongste van de groep, voor hem is zoiets belangrijk.”

Heylens: “Als de klik er komt, zijn we vertrokken voor een grote periode, want ze zijn jong en we kunnen op veel hopen.”

Lukaku: “Als iedereen beschikbaar is, kunnen we zelfs de Duitsers voor problemen stellen.”

Wie moet er in de basis staan?

Lukakuglimlacht.

Heylens: “Ik ben geen selectieheer. Ik denk dat we momenteel op alle vlakken vooral nood hebben aan mensen die er stáán, ook op bestuursniveau. Als er eenheid is in de bond kan er ook eenheid zijn in de nationale ploeg.”

Komt de dag dat de Rode Duivels met elf kleurlingen zullen spelen?

Lukaku: “Dat denk ik niet.”

Heylens: “Neen. Voor mij geen probleem mocht het ooit gebeuren, maar wellicht zal ik het niet meer meemaken. ( lacht) Ik denk wel dat er altijd nog wel een of andere kleine Belg zal meedoen.”

Lukaku: “Kijk naar zij die nu in het buitenland spelen: ze zijn jong en ze doen het goed.”

Heylens: “Er zijn er meer en meer. Waarom? Omdat ze in Nederland, Engeland en Frankrijk betere kansen geboden worden dan hier. Er zal altijd een melange zijn, denk ik. Hopelijk blijft de mentaliteit dezelfde.”

Lukaku: “Het is belangrijk dat het door iedereen geaccepteerd wordt, want anders…”

Heylens: ” L’Union fait la force. Eendracht maakt macht. Laten we hopen dat die in België in de toekomst nog constanter wordt. We zijn maar een klein landje, laten we het niet nog kleiner maken. Samen kunnen we veel bereiken.”

door kristof de ryck en christian vandenabeele – beelden: reporters

Als iedereen beschikbaar is, kunnen we zelfs de Duitsers voor problemen stellen. Roger Lukaku