Gaan de Spelen door of zijn ze ‘gedoemd’?

Na een artikel in The Times zijn de twijfels over het al dan niet doorgaan van de uitgestelde Olympische Spelen in Tokio weer fel toegenomen.

The Times meldde vorige week dat de Japanse regering in besloten kring geconcludeerd heeft dat de Spelen ‘gedoemd’ zijn en door de coronapandemie moeten worden afgelast. Althans volgens een anoniem lid van die regering, die vertelde dat er nu naar een manier wordt gezocht om de Spelen zonder gezichtsverlies af te gelasten. ‘We zoeken een excuus. Als president Joe Biden zou aankondigen dat de Amerikaanse atleten niet mogen komen, dan kunnen we zeggen: ‘Het is onmogelijk geworden.”

Zijn statement deed een tsunami van geruchten opwellen. Zou een kwaliteitskrant als The Times zijn renommee op het spel zetten op basis van een ongeloofwaardige getuigenis? Gebracht bovendien door een gereputeerde journalist, Richard Lloyd Parry, als Asia Editor van de krant? Die in een tweede verhaal, vorige zaterdag, nóg eens bevestigde: ‘De beslissing is zo goed als genomen.’ Een nog sterkere verklaring dan wat minister Taro Kono, verantwoordelijk voor de vaccinatiestrategie in Japan, eerder had verklaard, dat het ‘elke kant op kan’ met de Spelen.

Toch hekelen critici de berichtgeving van The Times, op basis van slechts één bron. Mogelijk een dissidente stem binnen een verdeelde regering, klinkt het. Zeker nu de steun voor premier Yoshihide Suga, die in september de zieke Shinzo Abe verving, bij de Japanse bevolking gekelderd is door een slechte aanpak van de coronapandemie. Spelen ook mee: de verkiezingen voor het lagerhuis die in oktober plaatsvinden. Nu al gaan er stemmen op om de wankelende Suga opzij te schuiven als leider van de Liberaal Democratische Partij. Hoe meer controverse rond de Spelen, de gezondheidsrisico’s en de gigantische kostprijs ervan, hoe zwakker diens positie.

Kanttekeningen bij de directe en heftige reacties van de Japanse regering, het organisatiecomité TOCOG, het IOC en vele nationale olympische comités op het verhaal van The Times. Kort samengevat: ‘Belachelijke roddels. We zijn vastberaden om de Spelen te organiseren.’ Volgens IOC-voorzitter Thomas Bach is er ‘geen enkele reden’ waarom dat niet zou kunnen. Toch kregen velen een flashback naar vorig jaar, toen Bach en de Japanse regering tot eind maart volhielden dat de Spelen zouden doorgaan. Tot ze op 24 maart het uitstel aankondigden.

Volgens Bach is de situatie echter helemaal anders dan in 2020: toen was er nog geen sprake van een brede teststrategie of van vaccins, die nu wereldwijd uitgerold worden. Die vaccins moeten dé redding worden van de Spelen. Hoewel Bach benadrukt dat die niet verplicht zijn voor atleten, doet hij er met het IOC achter de schermen alles aan om regeringen van alle landen te overtuigen om hun atleten nog voor de start van de Spelen (23 juli) te laten vaccineren. Het IOC steunt ook het Covax-project van de Wereldgezondheidsorganisatie om de olympiërs uit de arme landen aan een vaccin te helpen.

Voorlopig lijkt een afgelasting op dít moment dus geen optie. Veelbetekenend, een quote van Jerry Colangelo, baas van het Amerikaanse basketbalteam, met relaties tot de hoogste olympische regionen. ‘Volgens wat mij is verteld: it’s a go. Tenzij de varianten van het virus wereldwijd tot nieuwe, grote problemen zouden leiden. En afhankelijk van de coronacijfers in Japan, en met name Tokio.’

Wél steeds waarschijnlijker, afleidend uit de verklaringen van alle organiserende partijen: áls ze doorgaan, worden het – ondanks het daarmee gepaarde miljardenverlies – Spelen achter gesloten deuren. Of hoogstens met een zeer beperkt publiek, bestaande uit alleen Japanners. Daarover meer nieuws in februari, wanneer de ‘playbooks’ voor alle aanwezigen bekendgemaakt worden. Wat betreft de ultieme beslissing over het doorgaan van de Spelen lijkt 25 maart de deadline, want dan start de estafette van de olympische vlam. Of niet.