De beslissing over de timing voor de vaccinaties van onze Belgische olympiërs blijft aanslepen. Moeten zij voorrang krijgen of niet? Vijf argumenten waarom dat wél moet gebeuren. Het liefst zo snel mogelijk.
“Het doel is een oplossing te vinden waardoor onze atleten in alle sereniteit de Spelen kunnen voorbereiden, waar ze fier de Belgische kleuren zullen verdedigen.” Aldus luidde de uitleg van het kabinet van Alexander De Croo na een overleg tussen het BOIC, de premier en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke vorige week.
Deze week wordt er opnieuw gesproken over de timing voor de vaccinaties van onze olympiërs en hun begeleiders die komende zomer naar Tokio reizen. En zal blijken wat de ‘oplossing’ is voor dit ethische vraagstuk.
Om de ‘njet’ die het BOIC tot dusver te horen kreeg te helpen evolueren naar een ‘ja’, geven we vijf argumenten waarom onze olympiërs zo rap mogelijk gevaccineerd zouden moeten worden. En welke voordelen die slechts vijfhonderdtal vaccins voor de héle Belgische bevolking kunnen opleveren.
1) Timing van welk vaccin
Op 23 juli start de olympische openingsceremonie in Tokio. Vandaag over 14 weken en 4 dagen. En dus stelde BOIC-hoofdarts Johan Bellemans niet toevallig half april als ultieme deadline voor de vaccinaties van onze olympiërs. Zeker als er twee prikken nodig zouden zijn van het AstraZeneca-vaccin. En daarvoor is het zelfs al bijna te laat.
Want als de eerste atleten volgende maandag een eerste inenting zouden krijgen, dan zou pas op 12 juli de tweede volgen. Amper negen dagen voor de start van de Spelen dus. Wanneer de olympiërs zich niet kunnen permitteren om enkele dagen niet te kunnen trainen, wegens mogelijke bijwerkingen.
Mogelijke oplossingen: een Pfizer-vaccin, met een kortere periode van drie/vijf weken tussen eerste en tweede prik, of een Moderna-vaccin waarbij de tweede prik na 28 dagen wordt toegediend. Of in het beste geval: een Johnson & Johnson-vaccin waarbij slechts één prik nodig is. In april worden daarvan al 100.000 doses geleverd aan België.
Met een van die laatste vaccins zou de cruciale planning richting de Spelen, een mix van trainingsperiodes en competities, het minst verstoord worden. Maar ook dan zouden de olympiërs die zo vlug mogelijk moeten krijgen.
2) Mentale rust
Topsporters balanceren continu op een dunne koord. Het lichaam fysiek én mentaal net genoeg proberen te belasten om de topvorm te bereiken in aanloop naar een groot kampioenschap. De coronapandemie heeft die koord nog meer doen wiebelen en atleten vooral mentale stress bezorgd tijdens hun trainingen en wedstrijden (als die al doorgingen).
Gevangen waren ze in hun eigen coronabubbel, wat bij sommige sporters (zoals judoka Matthias Casse) ook de kwaliteit van hun trainingen deed afnemen. Voortdurend moesten ze ook letten op alle mogelijke voorzorgsmaatregelen, om zeker niet besmet te worden. Extra stress, bij sommigen zelfs angst, die elke olympische atleet kan missen als kiespijn. Zeker in de laatste maanden voor de belangrijkste afspraak in vier jaar – of zelfs vijf jaar, na het uitstel van de Spelen in 2020.
Topsporter zijn is geen nine to five-job waarbij je de knop ’s avonds kan afzetten. Het balanceren op die dunne koord gebeurt zeven dagen op zeven, elk moment van de dag. Hoe eerder onze olympiërs dus hun vaccin krijgen, hoe ‘serener’ ze op mentaal vlak de laatste hand aan hun voorbereiding kunnen leggen. Een cruciale voorwaarde om op topniveau te kunnen presteren.
3) Hoger besmettingsrisico (en de gevolgen ervan)
Topatleten zijn na een zware inspanning, opbouwend naar hun piekconditie, vatbaarder voor een virus, wegens een zwakkere immuunrespons. In tegenstelling tot ‘gewone’ burgers zijn ze ook meer onderweg, reizend naar allerhande toernooien en stages. En dus vaker in contact komend met meer mensen en collega’s, wat de kans op besmetting verhoogt.
Zo’n besmetting in de laatste maanden voor de Spelen kan een atleet helemaal uit zijn olympische koers slaan. Zeker als hij of zij last heeft van vermoeidheid en wekenlang niet kan trainen. Een achterstand die tegen juli niet meer valt in te halen.
Dat gevaar zal nog stijgen tijdens de Spelen in Tokio, waar 11.000 olympiërs, en een veelvoud aan coaches, officials, begeleiders en journalisten van over de hele wereld zullen samenkomen. “Unless you’re out of your f–ing mind, you should get vaccinated before you go to Tokyo“, zei Dick Pound, ex-WADA-directeur en vicepresident van het IOC, onlangs dan ook in The Wall Street Journal.
Het IOC zal geen vaccins verplichten, maar er zullen wel strikte maatregelen gelden: atleten zullen hun verblijf in het olympische dorp moeten beperken (vijf dagen voor hun competitie naar Japan vliegen, ten laatste twee dagen erna weer vertrekken) en zullen om de drie, vier dagen getest worden (er is zelfs al sprake van elke dag). Ondoordringbaar is zo’n bubbel echter allerminst, zeker zonder voorafgaande quarantaine (zoals die wel gold voor bijvoorbeeld de Australian Open in het tennis).
Een besmetting net voor de olympische competitie kan dan fataal zijn. Volgens de laatste ‘playbooks’ van het IOC zullen atleten met symptomen immers meteen tien dagen in quarantaine worden gezet, in een afgehuurd hotel van 300 kamers. Olympiërs die positief testen zullen dus niet kunnen deelnemen aan een toernooi waar ze vijf jaar lang naartoe hebben geleefd.
En mogelijk zo ook collega’s van hun nationale teams uitschakelen. Want elke atleet die een hoogrisicocontact had met de besmette sporter, kan pas deelnemen als hij of zij negatief heeft getest op het coronavirus. Als dat echter nét voor zijn of haar competitie gebeurt, en de uitslag van de test daarvoor nog niet bekend is, mag ook die atleet zijn olympische droom opbergen. Eline Berings kan erover meespreken, zij heeft dat meegemaakt op het laatste EK indoor in Polen.
En dan hebben we het nog niet gehad over de mogelijke langetermijngevolgen van een coronabesmetting voor een topatleet. Elk minieme afname van cruciale, fysieke functies kan het verschil betekenen tussen net wel of net niet meer de top bereiken.
Vergeet ook niet dat voor veel atleten een olympische topprestatie direct gelinkt is aan hun inkomen. Niet presteren (of door een besmetting niet eens mógen deelnemen) kan betekenen dat hij of zij een nieuw topsportcontract en mogelijke sponsorcontracten mag vergeten. Waardoor jarenlange investeringen van de atleet zelf, maar ook van de overheid (mét vele duizenden euro’s belastinggeld) in rook opgaan.
4) Rol als ambassadeur
Een Belgische topsporter kreeg enkele weken geleden van de taskforce vaccinatie de vraag of hij wou deelnemen aan een campagne om de Belgische bevolking aan te sporen om zich te laten vaccineren. Die vaccinatiebereidheid ligt immers nog altijd maar op 70 procent.
Het bleef echter bij een vraag, want daarna hoorde de atleet niets meer. Het zou nochtans een prima idee zijn om onze olympiërs in te zetten voor zo’n sensibiliseringscampagne. Topsporters die zich voor de camera’s laten vaccineren, de boodschap meegeven dat vaccins veilig zijn, ook voor mensen wiens lichaam hun ‘werkinstrument’ is.
Verschillende onderzoeken in de Verenigde Staten wezen al uit dat atleten, of andere beroemdheden en influencers, een belangrijke rol kunnen spelen als ‘vaccinambassadeurs’. Toen de dochters van president Barack Obama zich in 2009 lieten vaccineren tegen de varkensgriep, steeg daarna de bereidheid bij veel ouders om hun voorbeeld te volgen.
Niet toevallig postten ook NBA-iconen als Magic Johnson (61) en Bill Russell (87) de voorbije weken hun vaccinaties op sociale media. Meedelend hoe trots ze waren dat ze dit ‘shot’ konden nemen. Om zo de zwarte bevolking in de VS, waar een grote scepsis heerst tegenover vaccins, te overtuigen. Die rol kunnen ook onze Belgische olympiërs spelen, als ze dat zelf willen tenminste.
5) Helden als inspiratiebron
Ruim een miljoen Vlamingen keken op 18 augustus 2016 naar de olympische hockeyfinale tussen de Red Lions en Argentinië. Een gigantisch cijfer voor een ‘kleine’ sport, maar tekenend hoe een bevolking kan meeleven met olympisch succes. Ook toen Greg Van Avermaet en Nafi Thiam olympisch kampioen werden, deed dat onze nationale trots opflakkeren – zoals alleen sport dat kan in België.
Vijf jaar later is het aantal medaillekandidaten van Team Belgium nog gestegen en kunnen Nina Derwael en co een nieuwe, nog grotere olympische vibe creëren. ‘Helden’ die het moreel van de bevolking opkrikken na moeilijke tijden met weinig ontspanning. Tijden waarin veel mensen ook bevangen werden door depressieve gedachten.
Gedachten die ze zo even kunnen vergeten, al juichend voor de Belgische olympiërs. Zoals misschien ook op het komende EK, voor de Rode Duivels. Of zoals voor Wout van Aert in de voorbije maanden – de torenhoge kijkcijfers van de wielerklassiekers liegen niet.
Al even belangrijk: succesvolle topsporters doen ‘gewone’ burgers ook aanzetten tot sporten, zeker kinderen. Hoeveel topatleten zijn niet met hun sport begonnen omdat ze geïnspireerd werden door hun idool die een grote wedstrijd of een gouden medaille won?
Na een coronacrisis waarin mensen en vooral kinderen veel minder hebben bewogen, omdat dat ze dat vaak niet eens konden, zou een grote olympische medailleoogst van Team Belgium een welgekomen prikkel zijn als iedereen vanaf komende zomer (hopelijk) weer vrijuit mag sporten.
Maar om die medailles te behalen en om “fier onze Belgische kleuren te verdedigen”, moeten die olympiërs zich wel in “alle sereniteit” kunnen voorbereiden en kunnen deelnemen aan de Spelen.
Dat kan alleen als ze geen toevlucht moeten zoeken tot de algemene QVAX-reservelijst en ruim vooraf gevaccineerd worden.
Beter vandaag dan morgen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier