10 VREEMDE VOGELS UIT DE BESTUURSKAMER

© ISTOCK - BELGAIMAGE

Spelers die schapentestikels moesten eten, een voorzitter die de blote kont van zijn spits kuste en hem een kameel cadeau gaf, een eigenaar die zijn stadion in de fik liet steken… Een top tien van flamboyante clubbazen van over het Kanaal.

Een verstandige man die het geld goed beheert en op lange termijn het beste met de club voorheeft, meer verlangen fans niet van hun eigenaar/voorzitter. Maar de voorbije decennia werd het Engelse voetbal, van de Premier League tot in de anonimiteit van League Two – het vijfde niveau -, overspoeld door excentrieke figuren. Sommigen werden door fans als helden onthaald, maar na enkele maanden uitgespuwd, anderen vertrokken als schurken of belandden in de cel.

Een handvol clubs kreeg door de miljoenen van hun steenrijke eigenaars opnieuw een plaatsje onder de zon – zoals Chelsea (Roman Abramovitsj) en Manchester City (sjeik Mansour bin Zayed Al Nahyan). De overgrote meerderheid werd door de nieuwe bazen geconfronteerd met ‘aanslagen’ op het erfgoed (kleuren en naam), gleden af naar de krochten van de lagere voetbalafdelingen en/of werden naar de financiële afgrond geleid.

10 KEN BATES

CLUBS: Oldham Athletic (1965-1970), Wigan Athletic (1980-1982), Chelsea FC (1982-2003), Leeds United (2005-2013)

‘Je ligt eruit.’ De mededeling van GFH Capital, in juli 2013, aan Ken Bates was kort en bondig. Zeven maanden ervoor had de 82-jarige eigenaar Leeds United voor 75 miljoen euro aan de investeringsmaatschappij uit Bahrein verkocht. Bates mocht (ere)voorzitter blijven, tot de nieuwe eigenaar ontdekte dat de Engelsman nog in de gauwte een contract had afgesloten met 247 Jet, dat hem de volgende drie jaar met een privéjet voor 750.000 euro vanuit zijn residentie Monaco naar Leeds zou invliegen. Daarmee kwam een einde aan vijf decennia van controverse.

Hij debuteerde als eigenaar midden de jaren zestig bij Oldham Athletic. De ticketprijzen gingen meteen omhoog, met de fans kwam het nooit meer goed. Bij Wigan Athletic werd hij aanvankelijk op handen gedragen. Vedetten werden per dozijn ingevoerd en de Latics promoveerden, al had Bates enkele maanden ervoor Chelsea FC gekocht, een ex-grootmacht die in tweede klasse voetbalde. Hij betaalde een symbolische pond, 21 jaar later legde Roman Abramovitsj 86 miljoen op tafel en nam de schulden (100 miljoen) integraal over.

Bates noemde de fans ‘parasieten’ en versleet negen managers. Ook Matthew Harding, de vicepresident die 40 miljoen investeerde en in 1996 na een helikoptercrash overleed, werd na zijn dood beschimpt. ‘An evil man. De club is beter af zonder Harding…’ Grote successen bleven uit, schulden stapelden zich op. Het bod van Abramovitsj was een godsgeschenk, al zag Bates dat anders. ‘Chelsea wordt vanaf nu geleid door een stel bedriegers uit Siberië.’

Tijdens zijn korte periode als voorzitter van Wembley Stadium kreeg ook prime ministerTony Blair een veeg uit de pan. ‘Ik inviteerde hem en zijn vrouw, maar plots vroeg hij vijf tickets. I told him to fuck off!’ Kritische journalisten? Ook niet gek van. ‘Ik vertrek nu naar mijn villa op het platteland, doe de groeten aan de mensen in jullie krottenwijken.’

Bij Leeds United moesten kinderen en studenten het volledige tarief betalen (‘Als ze voetbal willen zien, moeten ze maar een job zoeken’), personen met een beperking hadden geen recht meer op een gratis ticket voor hun begeleider. Ook daar was de schuldenberg niet te overzien. De club ging in 2007 in vereffening, Bates bleef met de steun van offshorebedrijven aan de macht. Tot hij de club in december 2012 verkocht en met zijn derde vrouw rust zocht in het belastingparadijs Monaco.

9 PETE WINKELMAN

CLUBS: Wimbledon FC (2000-2003), MK Dons (2004-heden)

The Crazy Gang has beaten the Culture Club‘, riep BBC-commentator John Motson in mei 1988, nadat Wimbledon FC – elf jaar ervoor nog in vierde klasse – de FA Cup won van Liverpool FC. The Crazy Gang, een verzameling rudimentaire voetballers: Vinnie Jones, Dennis Wise, John Fashanu… Voor altijd helden van Zuid-Londen, ook toen de club in 2003 – 114 jaar na de oprichting – voorgoed verdween.

In de nasleep van de Hillsboroughramp in Sheffield was Plough Lane in 1991 gesloten, de verhuis naar Selhurst Park van Crystal Palace werd geen succes. Te weinig voedingsbodem, besefte voorzitter Sam Hammam, die het plan lanceerde om de club te verhuizen naar… Dublin.

De fans kwamen in opstand en Hammam verkocht de club aan twee Noorse investeerders, maar na de degradatie uit de Premier League gingen The Wombles door financieel zwaar weer en kwamen schimmige figuren de bestuurskamer ‘versterken’. Zoals Pete Winkelman, die carrière had gemaakt in de muziekindustrie (CBS) en vooral opschepte over zijn ‘vriend David Beckham‘, wiens vrouw Victoria hij begeleidde toen ze haar soloplaat in zijn studio opnam.

‘Voetbal is gecompliceerder dan de muziekwereld. Véél emotioneler’, vertelde Winkelman in 2001, toen supporters zich verzetten tegen de plannen om de club in Milton Keynes – 90 (!) kilometer van Wimbledon – te laten voetballen. De fans waren razend en stichtten AFC Wimbledon, dat op het negende niveau opnieuw begon.

Winkelman dreef zijn plannen door, verhuisde de club in 2003 en veranderde de naam – MK Dons FC – en kleuren. Dit seizoen speelde AFC Wimbledon, na 6 promoties in 14 seizoenen – in League One voor het eerst tegen de aartsvijand, die het smalend in The Franchise herdoopte. ‘We hadden in Wimbledon moeten blijven. De beslissing om te verhuizen, was pure horror’, gaf Winkelman toe.

8 FREDDY SHEPHERD

CLUBS: Newcastle United (1997-2007)

‘De slechtste beslissing die ik ooit nam, was Michael Owen – winnaar Ballon d’Or in 2001 – naar St James’ Park halen’, keek Freddy Shepherd in 2007 terug op tien jaar Newcastle United. Hij betaalde 25 miljoen euro, maar de ex-spits van Liverpool speelde in vier seizoenen 79 matchen waarin hij toch 30 keer scoorde. Owen cashte gedurende vier jaar 176.000 euro per… week, tekenend voor het beleid van de megalomane zoon van een truckchauffeur.

Freddy Shepherd, een selfmade man die succesvol was in goederenvervoer en projectontwikkeling, vond eind de jaren tachtig de weg naar The Magpies. Als rechterhand van voorzitter John Hall haalde hij in 1996 Alan Shearer naar de club, met een transferprijs van 19 miljoen euro op dat moment de duurste voetballer ter wereld. Toen Sir John zich een jaar later terugtrok en Shepherd voorzitter werd, liep het fout.

Hij liet zich in de val lokken door Mazher Mahmood, een undercoverjournalist die zich vermomd als sjeik presenteerde als potentiële investeerder. De twee ontmoetten elkaar in een bordeel, waar Shepherd de vrouwelijke fans van The Magpies schoffeerde. ‘Het zijn honden, zoals veel vrouwen in Engeland. Ik houd van blondjes, met dikke borsten en stevige billen. Geen zwartjes, bedankt.’ Zijn ontmoeting met de Fake Sheikh kwam op de frontpagina, die ook zijn andere uitspraken uitsmeerde. Hij stak de draad met ‘domme supporters die veel geld uitgeven aan te dure merchandising’, en clubicoon Shearer, ‘de saaie versie van Mary Poppins‘.

De fans spuwden hem uit, maar hij ging onpopulaire beslissingen nooit uit de weg. Toen hij in 2004 manager Bobby Robson ontsloeg, besefte Shepherd dat hij de geschiedenis zou ingaan als ‘de man die Bambi doodschoot’. Drie jaar erna verkocht hij de club aan Mike Ashley, onvoorspelbaarder dan het weer en net zo impopulair.

7 SAM HAMMAM

CLUBS: Wimbledon FC (1977-2000), Cardiff City (2000-2010)

‘In een van de clausules stond dat ik rauwe schapentestikels moest eten, anders zou onze overeenkomst worden ontbonden’, vertelde centrale verdediger Spencer Prior, die in 2001 tekende bij Cardiff City, de club van eigenaar Sam Hammam. De Libanese zakenman was in 1975 uit Beiroet weggevlucht, verhuisde naar Wimbledon en kocht zich twee jaar later voor 60.000 euro in bij Wimbledon FC, een amateurclubje in het zuidwesten van Londen. In 1981 werd Hammam eigenaar en parkeerde de club na vier promoties in de Premier League. De Libanees, een belezen man die graag citeerde uit John Keats en Lord Byron, voelde zich als een vis in het water tussen The Crazy Gang.

Hij verbrandde kledij van nieuwelingen, verplichtte spelers om na een nederlaag Arabisch te eten, sloot Robbie Earl op in een kamertje tot hij zijn contract wilde tekenen en mocht – volgens een clausule in het contract met manager Bobby Gould – tot 45 minuten voor de start van de wedstrijd de ploeg veranderen. En toen Dean Holdsworth 15 goals had gescoord, kwam de voorzitter zijn belofte na en kuste hij de blote kont van zijn spits, die en plus nog een… kameel kreeg. Ongewoon, maar het werkte. In 1988 won The Crazy Gang de FA Cup.

Maar de relatie met de fans verzuurde, zeker na de (gedwongen) verhuis naar Selhurst Park, waar hij geregeld paradeerde aan de zijde van een… olifant. Na zijn plannen om de club naar Dublin te verhuizen, werd hij helemaal afgebrand en verkocht hij de club. Volgende stop: Cardiff City, een vierdeklasser uit Wales waar hij uitpakte met de beruchte leden van de Soul Crew en de club na vier seizoenen naar de Championship leidde.

Maar, net als in Londen, overspeelde hij zijn hand. Hij wilde de naam veranderen in The Cardiff Celts, de clubkleuren – blauw en wit – zouden groen, rood en wit worden. Heiligschennis! In mei 2010, wanneer de schuldenberg niet meer te overzien was, werd hij door Vincent Tan uit zijn lijden verlost.

6 JOHN BATCHELOR

CLUBS: York City (2002-2003)

‘Dit is wat ik altijd doe: I fuck companies!’, orakelde John Batchelor, toen aan het licht kwam dat hij sponsorgeld van York City in eigen zak had gestoken. Met de komst van Batchelor belandden de fans van York van de regen in de drop. Zijn voorganger Douglas Craig had de club in 1990 gekocht van Michael Sinclair – een… priester – en verkocht het stadion voor een prikje aan een holding waarvan hij zelf eigenaar was. Voor de eigendomsoverdracht aan de club vroeg hij 14 miljoen.

Toen York City naar het derde niveau was afgegleden en virtueel failliet was, kwam Batchelor in beeld. Een man met een veel te groot ego die zichzelf John B&Q of John Top-Gear liet noemen. De zakenman/rallyrijder/politicus zei dat hij 6 miljoen euro had betaald, achteraf bleek dat hij de club voor een symbolisch pond in handen kreeg. Batchelor veranderde de naam in York City Soccer Club, waarmee hij de Amerikaanse markt wilde veroveren.

Tevergeefs. De rebranding werd geen succes, ook omdat hij sponsorgeld investeerde in een chic huis of in zijn ral- lyteam. Toen het faillissement onafwendbaar was en hij zelfs enkele keren met de dood werd bedreigd, zocht hij zijn toevlucht in de drank en stapte na iets meer dan een jaar op. Hij overleed in 2010, toen zijn lever het begaf.

5 FLAVIO BRIATORE

CLUBS: Queens Park Rangers (2007-2010)

‘Investeren in een voetbalclub is alleen maar een goed idee als je een manier zoekt om het zo snel mogelijk te verkwanselen’, keek Flavio Briatore terug op zijn periode bij Queens Park Rangers, dat hij eind 2007 kocht met de financiële steun van F1-goeroe Bernie Ecclestone en de Indiase multimiljardair Lakshmi Mittal, eigenaar van ArcelorMittal.

De Italiaanse zakenman had een bedenkelijke reputatie in zijn land, waar hij twee gevangenisstraffen wegens fraude en manipulatie van gokavonden had opgelopen, maar praatte zich met zijn flair in de dichtste kennissenkring van Luciano Benetton, die hem als directeur van zijn winkels in de VS en commercieel directeur van zijn F1-team aanstelde.

Briatore haalde Michael Schumacher naar Benetton, dat met de Duitser in 1994 en 1995 de wereldtitel won. Na de overname door Renault deed hij dat kunstje nog eens over met Fernando Alonso, tot aan het licht kwam dat hij Nelson Piquet Junior in Singapore de opdracht had gegeven om te crashen zodat Alonso de race kon winnen. Exit Briatore, die zich bij QPR probeerde te profileren.

Hij droomde van Champions Leaguevoetbal op Loftus Road, liet filmploegen toe in de bestuurskamer en versleet in minder dan 3 jaar 9 managers. ‘Als iemand niet voldoet, dan moet je hem eruit schoppen’, klonk het bij de Italiaan, die hield van vrouwelijk schoon. Hij had ooit een relatie met de topmodellen Naomi Campbell en Heidi Klum, met wie hij een dochtertje kreeg.

4 VINCENT TAN

CLUBS: Cardiff City FC (2010-heden)

‘Rood is de kleur van vreugde en verkoopt beter in Azië. Manchester United en Liverpool spelen ook in het rood en zijn succesvoller dan Cardiff City’, zei Vincent Tan in 2012, twee jaar na de overname van de club. De Bluebirds die voortaan in het rood zouden spelen, zelfs de moeder van de Maleisische zakenman vond het geen goed idee en stelde een compromis voor: thuis in het blauw, uit in een rood shirt.

De sierlijke bluebird (lijster) in het logo moest plaatsmaken voor een rode draak, volgens Tan hét symbool van Wales. En, zo zei hij: ‘De bluebird heeft Cardiff nog geen geluk gebracht, want met uitzondering van een FA Cup in 1927 heeft de club nog niets gewonnen.’ Gekker kon niet meer. Of toch. De bijgelovige eigenaar ging op zoek naar spelers met het geluksgetal 8 in hun geboortedatum en stelde zich ‘ernstige’ vragen bij het gebrek aan scorend vermogen van David Marshall, zijn… doelman.

In april 2013 promoveerde de club voor het eerst sinds 51 jaar naar de Premier League, waarna de Maleisiër een nieuw voorstel lanceerde. ‘Misschien moeten we ook de naam veranderen. Cardiff Dragons klinkt toch veel beter dan Cardiff City?’ TAN OUT, de spandoeken in het Cardiff City Stadium waren niet bij te houden, zeker toen de populaire manager Malky Mackay werd weggestuurd.

Zeven managers later voetbalt de club opnieuw in de tweede klasse, kort nadat ook de transferverantwoordelijke werd vervangen door Alisher Apsalijamov, een 23-jarige Kazak die enkele maanden ervoor nog de muren van het stadion schilderde. ‘Als ik voel dat ik hier niet meer welkom ben, dan vertrek ik meteen’, lachte Tan, ook eigenaar van FK Sarajevo en KV Kortrijk, alle kritiek weg.

3 MASSIMO CELLINO

CLUBS: Leeds United (2014-heden)

‘Mocht ik de klok kunnen terugdraaien, dan zou ik deze club nooit gekocht hebben. Ik voel me hier zelfs niet veilig. Mijn familie komt nooit naar Leeds, uit schrik voor de supporters’, zei Massimo Cellino begin vorig jaar, kort nadat zijn zoon Edoardo door de Engelse voetbalbond werd geschorst en beboet (75.000 euro) omdat hij op sociale media fans van The Whites had geschoffeerd.

Cellino was 22 jaar de sterke man van Cagliari Calcio, waar hij niet minder dan 36 (!) managers versleet en in de media in Il mangia-allenatori (trainer-eter) werd herdoopt. Een paar maanden voor hij de Italiaanse club verkocht, had Cellino in het voorjaar van 2014 zijn oog laten vallen op Leeds United, een gevallen grootmacht in het Engelse voetbal.

Op Elland Road deed hij zijn reputatie van The Manager Eater alle eer aan. Brian McDermott was, twee maanden na zijn komst, het eerste slachtoffer. Dave Hockaday hield het zes wedstrijden vol, Neil Redfearn zat vier wedstrijden in de dug-out, zijn Sloveense opvolger Darko Milanic mocht na zes keer 90 minuten ophoepelen. Sinds april 2014 staat de teller op acht.

Cellino, ooit de jongste voorzitter in de Serie A, houdt er nog vreemde gewoontes op na. Op Elland Road liet hij alle zitjes met het nummer 17 – een ongeluksgetal volgens hem – vervangen door 16B, sinds zijn komst werd het shirt met rugnummer 17 uit circulatie gehaald. Begin dit jaar verkocht hij 50 procent van de aandelen aan Andrea Radrizzani, oprichter van MP&Silva dat onder andere de televi-sierechten voor de Jupiler Pro League in handen heeft.

2 GEORGE REYNOLDS

CLUBS: Darlington FC (1999-2004)

‘Supporters mogen een mening hebben, maar dan moeten ze niet verrast zijn dat ik er eentje uitpik en ’s nachts om 2 uur aan zijn deur sta’, zei George Reynolds in 2003. Hij deed die uitspraak een paar weken na de opening van de Reynolds Arena, het splinternieuwe stadion met 25.000 zitjes van Darlington FC, een clubje dat in de Conference National – vijfde afdeling – voor amper 2000 toeschouwers voetbalde.

Reynolds kocht de club in 1999 en droomde van de Premier League. Wie zijn ambities in vraag stelde, werd meteen de mond gesnoerd. ‘Ik geraak nog altijd opgewonden van mijn vrouw, maar wat ik nóg leuker vind, is andere mensen overtuigen van mijn gelijk’, aldus de miljonair uit Sunderland, die als jonge twintiger zes maanden in de gevangenis zat voor diefstal en handel in sigaretten.

Reynolds bleek hardleers en stapelde de gevangenisstraffen op. Zijn strafblad was ‘indrukwekkend’: smokkelen van horloges, inbraak in safes, verhandelen van explosieven, diefstal… ‘De gevangenis heeft mij alleen maar goeds gebracht. Ik kon de hele dag door studeren en nadenken over een manier waarop ik op een legale manier geld kon verdienen.’

In 2000 dook hij met zijn keukenfirma voor het eerst op in de lijst van rijkste Britten, op plaats 112 met een geschat vermogen van 400 miljoen euro. Privéjet, jacht, helikopter, mansion met zwembad, villa in Spanje én een voetbalclub, waar hij ooit opdraafde in een gevangenispak, inclusief ijzeren bal en ketting rond de enkels. Maar een paar jaar erna belandde hij opnieuw achter de tralies wegens belastingontduiking en witwassen van geld. Toen hij werd opgepakt, vond de politie 750.000 euro in de koffer van zijn exclusieve Mercedes. Darlington FC? Failliet verklaard in 2012, toen supporters onder een nieuwe naam – Darlington 1883 – onder aan de Engelse voetbalpiramide herbegonnen.

1 KEN RICHARDSON

CLUBS: Doncaster Rovers (1993-1998)

Ken Richardson is het type dat een kind zou vertrappelen als hij op een grond een muntstukje ziet liggen’, omschreven detectives de eige-naar van Doncaster Rovers tijdens het onderzoek naar de brand die stadion Belle Vue in 1995 gedeeltelijk verwoestte. Richardson, eigenaar van een renstal en gokker die naar eigen zeggen jaarlijks 150.000 euro met gokken verdiende, sleepte al meer dan drie decennia een kwalijke reputatie mee. Begin de jaren tachtig werd hij voor 25 jaar geschorst, toen bleek dat hij een paard onder een andere naam had laten racen.

Hij belandde in het voetbal bij Bridlington Town FC, een nietig clubje waar hij een nieuwe tribune, clubhuis en verlichtingsinstallatie bouwde. Volgende stop: Doncaster Rovers, waar hij vrienden op de loonlijst zette en de uitbater van de fanshop – Mark Weaver – als algemeen directeur aanstelde. Toen het sportief stroef liep, kroop Weaver zelf in de dug-out.

De zakenman, die fortuinen had verdiend met een firma die papieren en plastic zakken fabriceerde, droomde al een paar jaar van een nieuw stadion, maar zag zijn plannen keer op keer afgewezen.

Niet gewend om zijn zin niet te krijgen, gaf hij een ex-soldaat 15.000 euro om brand te stichten. Hij slaagde in zijn opzet, maar werd ontmaskerd toen speurders in de tribune de gsm van de brandstichter vonden, met daarin een sms’je naar Richardson: The job’s been done… Hij werd veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. Doncaster Rovers bleef virtueel failliet achter, moest gebruikte truitjes van Sheffield United lenen en verdween in 1998 uit het profvoetbal. ‘De gevangenis is de enige plaats waar mister Richardson echt thuishoort’, sneerde de rechter in zijn vonnis. Dat kan wel van meer voorzitters gezegd worden…

DOOR CHRIS TETAERT – FOTO’S BELGAIMAGE

2017_04_11_08_40_09_57.xml

‘Supporters mogen een mening hebben, maar dan moeten ze niet verrast zijn dat ik er eentje uitpik en ’s nachts om 2 uur aan zijn deur sta.’ GEORGE REYNOLDS

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content