13 augustus, internationale dag van de linksen: een ode aan de linkspoten

© GETTY
Guillaume Gautier
Guillaume Gautier Journalist bij Sport/Voetbalmagazine en Sport/Footmagazine.

13 augustus werd uitgeroepen tot de internationale dag van de linkshandigen en linksvoetigen. Ze zijn een zeldzaamheid en dus blijft hun mythe intact. Die mythe zegt dat een linksvoetige onmiskenbaar iets extra’s heeft.

Het verhaal begint niet zo best. De talen kiezen partij tegen links. In Italië bijvoorbeeld, waar artiesten altijd wantrouwig bekeken worden tenzij ze passen in het tactisch plan van de coach, is het woord voor links: sinistra. In het Frans betekent gauche behalve ‘links’ ook ‘onhandig’ en in het Nederlands kennen we de uitdrukking ’twee linkerhanden hebben’. Taal, scharen, balpennen: alles is gemaakt voor rechtshandigen. Die dictatuur verdwijnt alleen wanneer er een bal in het spel is. Daar zijn linksvoetigen en zeldzame en gekoesterde soort. Ze zijn met slechts 10 à 15 procent op deze planeet, maar in de sport eisen ze een groter deel van de koek op.

De linkerkant, dat is ook de kant van het hart. Misschien is dat een reden om net iets meer te houden van linksvoetigen en linkshandigen.

Het gaat om de hoek en de verrassing. In het handbal zijn de twee spelers die op de rechterkant spelen doorgaans linkshandigen. Zo hebben ze een bredere hoek om op doel te mikken. In het schermen doen linkshandigen het vaak erg goed omdat hun tegenstanders geconfronteerd worden met ongewone houdingen en hun verdediging daardoor verschalkt wordt. Een theorie die ook van toepassing is op het tennisveld, waar de gekruiste ballen van Rafael Nadal aan de dominante jaren van John McEnroe doen denken.

Ook in het voetbal bedienen sommigen zich van hun linkervoet. Zij krijgen niet met dezelfde voordelen af te rekenen als linkshandigen. Nooit heeft men een linksvoetige verplicht om met de rechtervoet te spelen, zoals men op school linkshandigen wel verplichtte om rechts te schrijven. Het blijkt zelfs een waardevolle eigenschap op bepaalde posities op het voetbalveld. een coach zal een linksvoetige nooit misprijzen.

Instinct

Wegens zijn zeldzaamheid wordt een linksvoetige vanaf zijn eerste passen op het terrein bijna vanzelfsprekend op de vleugel geposteerd. Er zijn er maar weinig die hun carrière in het centrum beginnen. Vaak worden ze flankverdediger, omdat ze niet het talent hebben om het vooraan waar te maken maar wel hun linkervoet als argument hebben om aan de zijkant in een viermansverdediging te mogen spelen. Daarom misschien dat er zelden wordt gesproken over de vista van linksvoetigen. Neen, men spreekt over hun voet. Dat wordt dan ‘een linkspoot’. Instinctspelers in de jungle van het voetbal. Gewapend met een voet die hen anders maakt.

Ryan Giggs
Ryan Giggs© belgaimage

Er zijn natuurlijk de voorzetten van Ryan Giggs. Of de chirurgische vrije trappen van Sinisa Mihajlovic en Álvaro Recoba. De kogels van Roberto Carlos. Zelfs Zinédine Zidane, nochtans een rechtsvoetige, maakte de meest instinctieve – en misschien wel de mooiste – goal uit zijn carrière met links: de volley waarmee hij een voorzet overnam en de bal in de winkelhaak van Bayer Leverkusen deed belanden in de finale van de Champions League. Eerder spelers met flair en flitsen van genialiteit dan nauwgezette organisatoren. In het beste Barça onder Pep Guardiola, de meest nauwgezette ploeg ooit in balbezit, had je geen linksvoetige centraal in de verdediging en zelfs geen in de driehoek op het middenveld. Behalve Eric Abidal, linksback omdat hij verdediger is en linksvoetig, was de enige linkspoot in de ploeg ene Lionel Messi. La pulga moest voor chaos zorgen aan het eind van een zorgvuldig geordende balcirculatie.

Net als zijn voorganger Diego Maradona leek Messi zijn linkervoet alle vrijheid te gunnen. Soms stereotiep, maar altijd geniaal. De meeste legendarische linksvoetigen doen geen moeite om hun rechtervoet te ontwikkelen. James Rodríguez verkiest altijd de buitenkant van de voet om een ploegmaat diep te sturen terwijl Arjen Robben voortdurend naar binnen sneed om met zijn goede voet de bal in het verste zijnet te deponeren.

Voordeel

De linksvoetige was lange tijd aan de linkerflank gebonden, waar hij de man was van de laatste pass, van de precieze voorzet. Hij kreeg een nieuw leven toen hij de zijlijn mocht verlaten om nummer 10 te worden of om op de andere vleugel post te vatten. Tussen de linies spelend bracht hij de overmacht aan rechtsvoetigen op het middenveld in verwarring en daardoor groeide zijn reputatie als onvoorspelbare granaat. Vanuit het centrum vindt hij hoeken om een pass te versturen die van nature onzichtbaar zijn voor rechtsvoetigen. Daardoor moeten verdedigers anders denken, andere ruimtes afdekken. In een sport waarin alles soms in een fractie van een seconde wordt beslist, is dat een onmiskenbaar voordeel.

De mythe is de werkelijkheid een beetje voorbij gehold, zodat men nu geneigd is te denken dat élke linksvoetige iets extra’s heeft. Er zijn al studies over uitgevoerd, maar die konden niet op een wetenschappelijke manier de sportieve superioriteit van een linkspoot bewijzen. Niet alle linksvoetigen zijn immers artiesten en je vindt evengoed artiesten onder de rechtsvoetigen. Gelukkig maar voor de Belgische nationale ploeg, waar het aanvallende repertoire van linksvoetigen beperkt blijft tot enkele flitsen van Adnan Januzaj en de prozaïsche goals van Romelu Lukaku.

Milan Jovanovic
Milan Jovanovic© BELGAIMAGE

Ook al zijn twee van de allergrootste voetballers ooit als linksvoetigen opgegroeid op de Argentijnse velden, de internationale balans helt zwaar over naar de rechtsvoetigen. Ze zijn talrijker en dus slepen ze ook meer bekroningen in de wacht. In de 21e eeuw is Lionel Messi de enige speler die met zijn linkervoet een Ballon d’Or wist te veroveren. Op de Belgische velden kon alleen Milan Jovanovic, een onvoorspelbare slalomartiest die defensies kon opblazen, de hegemonie van de rechtsvoetigen één jaar doorbreken.

De linkerkant, dat is ook de kant van het hart. Misschien is dat een reden om net iets meer te houden van linksvoetigen en linkshandigen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content