Achterhoedegevechten

Exit Vincent Kompany. Maar ook de rest van de verdediging van de nationale ploeg wordt een dagje ouder. Logisch dus dat de bondscoach al denkt aan een vernieuwing van zijn achterlinie. Wij werpen een blik in de toekomst.

Het moet al iemand met een olifantengeheugen zijn die kan zeggen wanneer voor het laatst de verdediging van de Rode Duivels zonder een van de sterkhouders Vincent Kompany, Jan Vertonghen, Toby Alderweireld of Thomas Vermaelen speelde. Dat betekent dat stilaan een cyclus ten einde komt en een nieuwe generatie het zal moeten overnemen. Het verrassende, maar ook niet geheel onverwachte afscheid van Kompany zette dat nogmaals in de verf. Want ook al zorgden tal van kwaaltjes ervoor dat de nieuwe T1 van Anderlecht vaak afwezig was in de verdediging van de nationale ploeg, hij bleef er niettemin een sleutelfiguur en een leider van. ‘Het is een groot verlies, want Vincent is zowel op het veld als daarbuiten een icoon in de selectie. Hij gaat een grote leemte in de kern nalaten. Het is misschien een kans voor andere spelers om die te gaan invullen’, aldus Christian Kabasele.

Maar Roberto Martínez is niet aan zijn proefstuk toe. De Spanjaard is er al ruim twee jaar mee bezig, kwestie van de Rode Duivels zolang mogelijk aan de top van het internationale voetbal te houden. Hij benadrukt dan ook: ‘Het zou onverantwoordelijk zijn geweest van ons om te wachten tot de centrale verdedigers stoppen om ons af te vragen wat we nadien gaan doen. We hadden een plan behind the scenes. ‘ Daarom dus dat hij het idee had om ene Dedryck Boyata op te roepen toen die nog weinig in de kijker liep op de Schotse velden. De verdediger had dan al wel enkele selecties achter zijn naam sinds hij in 2010 werd gelanceerd door Georges Leekens, maar hij werd nadien niet opgeroepen voor het EK 2016 wegens een blessure aan de hamstrings.

De zekerheid Boyata

Martínez is trouw aan zijn driemansverdediging, die hij te vuur en te zwaar verdedigt sinds hij aan het hoofd kwam van de nationale ploeg. Hij schreef dus al snel de naam van de Brusselaar in zijn notitieboekjes, want diens profiel voldoet aan alle voorwaarden die de bondscoach stelt: snel, sterk in de duels, goed in het uitvoetballen. Volgens de bondscoach zou de tijd die Boyata bij de Rode Duivels doorbracht, hem geholpen hebben om de speler te worden die hij momenteel is bij Hertha Berlin, waar hij na amper één seizoen al beschouwd wordt als een van de beste centrale verdedigers van de Bundesliga. De ervaren Thomas Vermaelen zou daar voor veel tussen zitten: Boyata ziet de speler van Vissel Kobe als een echte inspiratiebron, aldus nog Martínez.

Wat een zware taak was het voor Boyata om post te vatten tussen de onvermijdelijke en onafscheidelijke Jan Vertonghen en Toby Alderweireld om Kompany te vervangen toen die onzeker was voor het WK 2018. De supporters waren aanvankelijk sceptisch, maar juichten zijn prestaties al snel toe en stemden zo in met de keuze van de bondscoach om ene Laurent Ciman te ontgoochelen. Hoewel de Henegouwer erg populair was, moest hij kort voor het toernooi de groep verlaten toen die werd teruggebracht tot 23 spelers. Martínez hield vast aan zijn posities en koos al een beetje voor de toekomst. Zowel tegen de Panamezen in de hitte van Sotsji als in de arena van Spartak tegen Tunesië en de beslissende eerste België-Engeland van het toernooi ontgoochelde Boyata niet. Hij deed het zelfs erg goed, in die mate dat hij bijna de verwachte terugkeer van Vincent Kompany voor de rest van het toernooi dwarsboomde. Nu Kompany definitief de voetbalschoenen aan de wilgen gehangen heeft en het nog wachten is op de ontbolstering van de beste Beloften, lijkt de plaats van Boyata in het centrum van de verdediging een zekerheid voor het EK in juni 2021.

De erfenis op links

Op de positie naast het centrum baart de linkerkant zorgen. Misschien niet direct om pessimistisch over te zijn, maar er is toch sprake van enige onzekerheid. Dat is niet nieuw eigenlijk, maar de prestaties die de spelers op die positie neerzetten, met name Jan Vertonghen en Thomas Vermaelen, waren altijd overtuigend en gaven geen aanleiding tot het uitproberen van veel andere namen.

Op dit ogenblik lijkt het profiel van Chtistian Kabasele niet meer te voldoen in de ogen van Martínez, die hem niet lijkt te beschouwen als een wissel op de toekomst. Hij stelde de linksvoetige verdediger slechts twee keer op en dan nog in vriendschappelijke wedstrijden en … op rechts. Maar ook al is hij al 29, de verdediger die met Watford degradeerde naar The Championship, gelooft er nog in: ‘Telkens ik niet opgeroepen word, zeg ik gewoon tegen mezelf dat ik niet genoeg heb laten zien op het veld om de bondscoach te overtuigen me te selecteren in de plaats van een andere speler en dat ik de maanden die volgen nog harder zal moeten werken. Ik heb nog altijd de kans om op een hoog niveau te voetballen, dus blijft het altijd een doel om er de komende selectierondes wel bij te zijn.’

Hoewel het uitstellen van het EK 2020 de bondscoach niet verontrust en zijn ambities intact blijven, betekent het toch weer een jaar extra voor de benen van een verdediging die al niet van de jongste is. Op zijn 33e vond Jan Vertonghen wel gelukkig een nieuwe uitdaging in de Portugese competitie, zodat hij daar de speeltijd kan vergaren die uitgerekend een Portugees hem ontzegde bij de Spurs, waarvoor hij al sinds 2012 voetbalde. Hoewel hij net zo goed had kunnen verleid worden door exotische bestemmingen, om daar zoals enkele van zijn landgenoten zijn laatste voetbaldagen te slijten, hebben zijn honger naar trofeeën en zijn goesting om op het hoogste niveau te presteren de bovenhand gekregen bij de man uit Tielrode. Deze transfer, waardoor hij in de eerste plaats een basisplaats kan verwerven bij Benfica, geeft hem in zekere zin ook de garantie dat hij nog een aantal keren het shirt van de Rode Duivels zal mogen aantrekken.

Dat geeft Martínez de tijd om de alternatieven te evalueren, want linksvoetigen zijn niet dik gezaaid in de kern en het enige jonge gezicht dat aanspraak kan maken op die positie heeft de trekken van Anderlechtenaar Elias Cobbaut. Martínez is gecharmeerd door zijn profiel, hij stelt veel hoop in hem. Een eerste basisplaats kreeg Cobbaut al op een ijskoude avond in november, bij de laatste kwalificatiewedstrijd voor het EK, tegen Cyprus. Hij zette toen een sobere maar efficiënte prestatie neer. Martínez daarover: ‘Ik was heel tevreden, want het was een lastige match omdat hij niet in een ploeg terechtkwam die ingespeeld was. Hij moest zijn plaats vinden in een ploeg met negen veranderingen, dus moest hij verantwoordelijkheden nemen zonder de ervaring te hebben en ik vind dat hij dat prima gedaan heeft.’ Dat is trouwens de reden waarom de naam van Elias Cobbaut nu opnieuw opdook in de uitgebreide voorselectie, al was dat voor korte duur gezien de verdediger van Anderlecht in Oostende een enkelbreuk opliep. Het is een interessante piste, maar Anderlecht zal zelf snel zijn vertrouwen in hem moeten bevestigen wil hij aanspraak maken op een eventuele rol als doublure op het komende EK. Want het was meer door zijn profiel dan door zijn prestaties bij paars-wit dat hij in de selectie zat.

Het uur van de doorbraak

Langzaam maar zeker ontdoet Jason Denayer zich van het spookbeeld van het debacle van de Rode Duivels in Rijsel tegen zwarte beest Wales op het EK van 2016, dat nog op zijn schouders woog de laatste keren dat hij bij de selectie geroepen werd. De speler van Lyon werd toen samen met anderen met de vinger gewezen, al was hij toen nog erg jong (21 jaar). Hij heeft zichtbaar geleden onder de nogal stoutmoedige en veel te voortijdige vergelijking met Vincent Kompany na amper een handvol wedstrijden met de nationale ploeg.

In de ploeg van Rudi Garcia is Denayer incontournable geworden en dat terwijl Olympique Lyon grootse prestaties neerzette in dit buitengewone seizoen. Roberto Martínez waardeert zijn polyvalentie en beschouwt hem zelfs als de enige speler in de kern van de Rode Duivels die op de drie posities in de achterhoede kan spelen. Soms uitgespeeld aan de linkerkant, soms rechts of in het centrum, wordt Denayer over het algemeen toch geacht om post te vatten aan de rechterkant, waar hij momenteel ook speelt in de vijfmansverdediging van Olympique. Ook al is hij begiftigd met leiderschapskwaliteiten, die hem in de periode van Génésio en Sylvinho zelfs de aanvoerdersband hebben opgeleverd, toch zal hij moeilijk Toby Alderweireld uit de ploeg kunnen houden, die nog een tijdje lijkt door te zullen gaan op die positie. Na een seizoen dat afgesloten werd met een halve finale in de Champions League als apotheose, en prestaties die door de Spaanse trainer als ‘fascinerend’ werden omschreven gezien de één-tegen-éénsituaties tegenover Cristiano Ronaldo en Raheem Sterling, Zou Denayer stilaan zijn polyvalentie moeten kunnen inroepen om terug te keren in de hiërarchie en zich een plaats te verwerven bij de Rode Duivels.

In zijn slipstream zou hij Zinho Vanheusden kunnen meevoeren, die eveneens bekendstaat om zijn capaciteit om op verschillende posities te spelen. Die zou normaal gezien zijn eerste stapjes bij de A-kern gezet hebben tijdens deze interlandbreak, maar hij zal nog wat geduld moeten oefenen. De Standardspeler wordt bij de nationale Beloften van Jacky Mathijssen verwacht om Duitsland te bekampen, de favoriet in de kwalificatiepoule voor het EK voor U21. Door zijn natuurlijk leiderschap kreeg hij al op zijn 21e de kapiteinsband bij de Rouches. Dat is een bijkomende stap in zijn ontwikkeling, die Martínez tot volle rijping wil laten komen vooraleer hem op te roepen, zegt de bondscoach: ‘Hij en Sebastiaan Bornauw zitten voor mij in the process. Ze spelen bij de U21, omdat ik voel dat ze behoefte hebben aan die verantwoordelijkheid, aan die ervaring van de grote matchen, zoals die tegen Duitsland.’ Na een opmerkelijk eerste seizoen in de Bundesliga met FC Köln, bekroond met zes goals in 28 wedstrijden, blijft Bornauw dus in het gezichtsveld van de bondscaoch. Thierry Siquet, sinds 2013 selectieheer van de jeugdploegen, bevstigt het potentieel van de beide Beloften: Ik denk ze daar zijn waar ze verwacht worden. Ik ken hen al vijf, zes jaar en we verwachtten het wel om jongens al zij te zien doorbreken. Dat was bijna de logica zelve, maar je moet ook een stap voorwaarts kunnen zetten en je waarmaken bij de A-ploeg op internationaal niveau om daar vervolgens een vaste waarde te worden.’

Twee overgangsjaren

Om de achterhoede te versterken en het gamma aan mogelijke combinaties van verdedigers uit te breiden zou ook Leander Dendoncker in beeld kunnen komen. Die bewees bij zijn club Wolverhampton al dat hij de positie van rechtse centrale verdediger met brio kan invullen. Ook bij de nationale ploeg kweet de ex- Anderlechtenaar zich al enkele keren van die taak, maar daar zijn zijn prestaties iets wisselvalliger. Hij was heel goed toen hij depanneerde in de 8-1 tegen Estland, maar minder goed tegen Engeland in de derde poulewedstrijd op het WK 2018. In een wedstrijd waarin twee B-elftallen tegen elkaar speelden, was hij middelmatig, minder overtuigend. Het is nu aan Roberto Martínez om uit te maken of de rol van Dendoncker het opvullen van de gaten is of dat hij zijn ding mag doen op het middenveld van de Rode Duivels.

Tot slot is er nog iemand wiens naam minder weerklank heeft, maar die blijkbaar wel op een goed blaadje staat bij de bondscoach. ‘Brandon Mechele is een echte ouderwetse leidersfiguur, iemand van wie je er niet genoeg kunt hebben’, aldus Martínez. ‘Hij behoort al een hele tijd tot de groep, hij werkt hard en hij kreeg een cap tegen Kazachstan. Dat is belangrijk, want dat maakt dat je aan het eind van je carrière zeker international bent geweest. Geselecteerd worden betekent nog niet dat je international bent geweest, je moet gespeeld hebben, een cap gehaald. Mechele verdient dat en ik denk dat hij dat getoond heeft.’ Niettemin zou het erg verrassend zijn mocht de Bruggeling behoren tot een gereduceerde selectie zoals die op de komende grote toernooien zal aantreden.

Voor de ouwe rotten Alderweireld en Vertonghen wordt het WK 2022 in Qatar allicht nog een lekker hapje. Dat maakt dat op enkele defensieve kwesties de eerste twee jaar nog geen antwoord moet gegeven worden. Tegen dan is de erfenis van Kompany geregeld. De klok tikt dus nog niet al te hevig, maar het aftellen is wel begonnen. Op twee jaar kun je flinke progressie boeken. Dedryck Boyata, die op vierentwintig maanden tijd de stap zette van de anonimiteit in de Schotse competitie naar de spotlights van een WK, zal dat zeker niet tegenspreken.