Romelu Lukaku is de schrik van de Premier League, maar schijnt al zijn kracht te verliezen wanneer hij het shirt van de Rode Duivels aantrekt. Misschien is het allemaal een kwestie van ritme? Een analyse van een topschutter met twee snelheden.
Hij verbergt zijn gezicht in zijn handen. Alsof hij zich wil afschermen van het gefluit dat afdaalt van de tribunes van het Koning Boudewijnstadion. Of alsof hij in zijn handpalmen de weg naar het net zoekt, dat net dat hij in de hele kwalificatiecampagne voor het EK 2016 niet één keer heeft kunnen doen trillen. In die wedstrijden waarin hij onmondig bleef, had het Belgische publiek al eens de neiging om hem uit te fluiten en hem te aanzien als een gespierde sprintbom op grote lompe voeten.
In Engeland is Romelu Lukaku nochtans een leeuw. Een van de koningen in de mediajungle van de Premier League. De man die Jamie Carragher de uitspraak ontlokte: ‘Het is vanwege spelers zoals hij dat ik mijn voetbalschoenen aan de wilgen heb gehangen. Dat type aanvaller wou ik niet meer tegenkomen.’ Ook al maakte hij het dan niet op Stamford Bridge, Big Rom heeft in drie seizoenen Premier League toch maar mooi 42 goals op de teller staan (dit seizoen niet meegerekend). Slechts drie spelers doen beter: Sergio Agüero, Luis Suárez en Robin van Persie. Daarentegen hebben Wayne Rooney, Eden Hazard, Edin Dzeko, Olivier Giroud of Yaya Touré een reden om de Rode Duivel te bewonderen: zijn rendement.
Maar in de nationale ploeg klauwt de leeuw niet, daar miauwt hij. De verklaring die dan telkens weer terugkeert, is dat Lukaku een aanvaller is die ruimte nodig heeft, die alleen maar scoort wanneer hij voor een katachtige sprint in de diepte wordt gestuurd, in de rug van de verdediging. ‘Lukaku heeft niet echt het profiel dat ik zoek’, verklaarde Marc Wilmots al eens aan Sudpresse. Dergelijke diepgang is immers onbestaande wanneer de tegenstanders van de Rode Duivels hun grote rechthoek met een dubbele grendel afsluiten.
Die uitleg is echter te simpel. Romelu zelf vindt hem ook niet overtuigend: ‘Ik kan scoren tegen alle soorten ploegen, tegen alle spelstijlen, ook tegen een lage verdediging.’ Het blijft dus een lastig vraagstuk. De golden boy van Goodison Park heeft er slapeloze nachten van: ‘Hoe valt het te verklaren dat ik bij Everton, een ploeg die toch combinatievoetbal speelt, wel vlot scoor en niet bij de nationale ploeg?’, verzucht hij, alsof hij verwacht dat iemand daar een pasklaar antwoord op heeft.
FRANCHISE PLAYER
Met gemiddeld 55 procent balbezit en een coach die uit Spanje komt, is het voetbal van de Toffees inderdaad meer doordacht dan dat van de meeste Engelse ploegen. Maar het cijfer dat écht telt voor Everton, is 35. Dat is, in miljoenen, het bedrag dat de club neertelde om Lukaku binnen te halen. Hij is daarmee de duurste transfer uit de geschiedenis van Goodison Park.
‘Heel de ploeg draait rond hem’, legt Andy Hunter uit, die Everton volgt voor The Guardian. ‘De manager roteert vaak in de aanval, maar Lukaku laat hij altijd staan.’ De Premier League is de ideale voedingsbodem voor wat ze in de NBA een franchise player noemen. Met andere woorden: een sleutelfiguur, de man rond wie het systeem wordt opgebouwd. Romelu Lukaku is de franchise player van de Toffees. Hij is degene die vorig seizoen naar Roberto Martínez stapte om zijn ploeg uit de crisis te trekken: ‘We hebben een stijl met veel balbezit, maar aangezien we onze verantwoordelijkheid moesten opnemen, zijn we meer gaan spelen volgens mijn kwaliteiten.’
Bij de Rode Duivels ligt dat helemaal anders. De nummer 9 is niet de leider van het team. Zijn taak is het om de breekijzers Eden Hazard en Kevin De Bruyne te laten schitteren. Marc Wilmots zoekt ‘iemand die met de rug naar het doel kan spelen en temporiseren, iemand die voor de ploeg speelt.’ Met andere woorden: iemand die de blik veeleer richt op de aanvallende middenvelders van zijn team dan op de goal. Dat is niet echt hoe Romelu in elkaar zit: ‘De bal bijhouden, dat is iets voor Christian Benteke. Ik ben iemand die goals maakt. Ik richt me naar het doel, daar draait het bij mij om. Wat er achter mij gebeurt interesseert me minder.’
Het probleem is dat het spel van de Rode Duivels niet is afgestemd op Lukaku. ‘Er zit altijd een maar in de beoordeling van mijn prestaties’, erkent Romelu. ‘Als ik scoor, zegt men dat de verdediging slecht was. Ik voel in België niet dezelfde waardering die ik in Engeland krijg.’ In de spelwijze van de Rode Duivels lijkt hij zich te moeten vermommen als Benteke, maar hij krijgt daarvoor geen passend kostuum. België lijkt van Lukaku te eisen dat hij een speler wordt die per wedstrijd 33 passes geeft en 7, 8 kopduels wint, terwijl Rom nog geen enkel seizoen is uitgekomen boven een gemiddelde van 26 passes en 3 gewonnen kopduels per match. De ‘beste’ Lukaku wint 44 procent van zijn luchtduels. Zijn statistieken in het spel met de rug naar het doel verbeteren elk jaar, maar blijven ver verwijderd van die van een echte targetman. Hij is zich daar zelf van bewust: ‘Laat één ding duidelijk zijn: ik ben geen kaatser.’ Wie of wat is hij dan wel?
HET VOETBAL VOLGENS LUKAKU
Geen Romelu Lukaku zonder Ross Barkley. De terreur die Lukaku zaait, wordt flink aangewakkerd door de Engelse international. ‘Toen ik hem voor het eerst op training zag, vroeg ik hem wat hij wilde dat ik deed op het veld, wat ik kon doen om hem te helpen’, legt de nummer 10 van de Toffees uit aan The Telegraph. ‘Hij sprak over een-tweetjes, over het opzoeken van looplijnen.’
‘Als de ploeg kan rekenen op een zeer beweeglijke middenvelder, dan stijgt het rendement van Lukaku enorm’, preciseert Andy De Smet, scout van Everton. ‘Met vleugelspelers die naar binnen trekken en hun back meelokken, is hij minder efficiënt.’ België speelt zonder flankspelers die diep gaan en Lukaku heeft het meestal moeten stellen met een weinig beweeglijke slungel als Marouane Fellaini als een soort tweede aanvaller. Dat is niet ideaal voor een speler wiens typische actie bestaat uit het jagen op een strakke bal die een flankspeler in de rug van de verdediging geeft. Van zijn 59 Engelse goals – alle competities inbegrepen – heeft hij er 16 op die manier gemaakt, dat is meer dan een kwart.
Bij de Rode Duivels bestaat dat type van actie niet. Gaf Romelu al niet eens aan dat veel spelers niet goed weten hoe hij functioneert? En hij voegde daar dan fijntjes aan toe: ‘Als we op dergelijke acties zouden trainen, dan zouden ze het wel weten.’ Het heeft iets van een vicieuze cirkel: de spits scoort misschien niet omdat hij slecht wordt bediend, maar welke garantie is er dat hij een gesel wordt voor de internationale defensies na de weinige en dus kostbare tijd besteed te hebben aan het oefenen van automatismen met een invaller?
De voornaamste garantie is ongetwijfeld dat Lukaku een goalgetter is, een echte. ‘De cijfers spreken in mijn voordeel’, zegt hij. ‘Noem eens een andere spits van 22 die dezelfde statistieken kan voorleggen als ik. En dan heb ik het niet over een palmares. Wat mij interesseert, is het aantal doelpunten.’ Dat zijn de woorden van een killer, van een aanvaller die zelfs op training zijn doelpunten viert.
In de zestien meter is Romelu Lukaku een roofdier. De rechthoek is de jungle van de Belgische leeuw, van waaruit hij 91 procent van zijn goals maakte. In de meeste gevallen heeft hij maar één baltoets nodig om de netten bol te zetten. Gemiddeld raakt hij de bal 1,7 keer tussen het eerste contact en de afwerking.
‘Ik ben het sterkst als ik de goal in het vizier heb, ik wil acties maken en scoren’, zegt de goalgetter van de Toffees bij herhaling. Hij heeft een obsessie voor de muit, schijnt ook altijd te weten waar die zich bevindt. Na vier seizoenen Engeland zijn gemiddeld 47 procent van zijn schoten gekadreerd, daar waar andere spitsen veel vaker de reclamepanelen raken.
EEN ROOFDIER IN BEWEGING
Dat de doelpunten bij de Rode Duivels uitblijven, is dus zeker geen kwestie van torinstinct, eerder van ritme en beweging. Het is onmogelijk om Lukaku te doorgronden zonder de volgende uitspraak van Roberto Martínez in aanmerking te nemen: ‘Romelu heeft het nodig om fysiek helemaal top te zijn.’ Zijn stijl vereist namelijk fysiek, snelheid en kracht. Of samengevat: beweging!
Een blik op de voorzetten, de dieptepasses en de rushes van de ‘rugbyer’ met de bal aan de voet laat toe om het DNA van Romelu’s spelstijl te detecteren: de Belg is een speler die gelanceerd moet worden. Romelu is al in beweging nog voor hij de bal aangespeeld krijgt en elke baltoets die daarop volgt is alleen maar nuttig als die hem dichter bij het doel brengt. Spelen in vogelvlucht: recht van zijn positie naar de goal. Als hij met het hoofd scoort binnen de zestien, dan is dat vaak dankzij een voorzet in de rug van de verdediger die hem alleen voor het doel brengt. Door zijn zin voor permanente beweging kan hij het duel ontlopen, ook al zou hij dat duel met zijn brede schouders kunnen winnen. Romelu heeft de spieren van Zlatan Ibrahmovic en scoort in de rechthoek als Pippo Inzaghi.
‘Het is een beest’, zegt Joël Robles, de tweede doelman van Everton. ‘Zijn postuur en zijn power maken dat hij heel moeilijk af te stoppen is. Hij intimideert, zoals een wild dier.’ Maar niemand heeft schrik van wilde beesten als die in een kooi zitten opgesloten. Bij de Rode Duivels moet Lukaku nogal eens wachten op centers die onderschept worden en zelden tussen de verdediging en de keeper vallen. Vertrekken en moeten inhouden, niet kunnen sprinten, zelfs niet over korte afstanden… dat is niet Romelu’s cup of tea. Op stilliggende ballen scoorde hij in Engeland nog maar negen keer. Zes daarvan waren strafschoppen.
‘Het komt me goed uit wanneer er tegen een hoger tempo wordt gespeeld,’ zegt hij, ‘want ik ben iemand die graag voortdurend in beweging is.’ Hoe kun je hem ongelijk geven wanneer je ziet wat hij presteerde in de verlengingen van de achtste finales op het WK tegen de Verenigde Staten in de wedstrijd die zonder meer de meest beklijvende was van de Braziliaanse zomer. Het probleem van Lukaku bij de nationale ploeg is evenwel dat hij een snelheidsduivel is in een ploeg die altijd speelt met de handrem op.
DOOR GUILLAUME GAUTIER – FOTO’S BELGAIMAGE
In de zestien meter is Romelu Lukaku een roofdier. Daar maakte hij 91 procent van zijn goals.
Het probleem van Lukaku bij de nationale ploeg is dat hij een snelheidsduivel is in een ploeg die speelt met de handrem op.
