De onnavolgbare Boubacar Barry ‘Copa’ stelt zijn testament op. God nog aan toe!
Enkele fragmenten uit een sms van Copa bij het plannen van dit interview: ‘Salaam. Mijn excuus dat ik zo laat antwoord. (…) God beware ons. (…) Insjallah.’ Aan het einde van het interview grijpt hij de recorder en zegt met nadruk: ‘Hoe lang de nacht ook duurt, de dag zal altijd aanbreken.’ Copa ten voeten uit. Misschien wel de sympathiekste, positiefste, meest optimistische en coolste gast uit onze competitie. Misschien ook wel de meest gelovige? Vijftien keer neemt hij het woord ‘God’ in de mond. Vijftien keer.
Hij barst in lachen uit, wordt dan mysterieus. Hij praat luid, dan weer op fluistertoon. Hij tutoyeert je, zegt dan opeens ‘mijnheer’.
Ontmoeting met een oud-strijder van de Belgische competitie (hij kwam al in 2003 naar Beveren) en een meubelstuk van Lokeren (in 2017 zal hij er zijn tienjarig jubileum vieren). Hij is 37 al, dus is dit interview mogelijk een soort van testament.
Is het je laatste seizoen bij Lokeren, je laatste maanden in België?
COPA: ‘Zoals het gezegde luidt: we kennen het verleden, we leven in het heden, we weten niks over de toekomst. God beslist. Ik dacht nooit dat ik hier tien jaar zou blijven, en vijftien jaar in België. (pauzeert en denkt na) Kom over een jaar nog eens terug voor een interview en ik zal bij een grote club zitten. Het klinkt gek, maar ik meen het. Als ik fit en gezond blijf. En daarvoor bid ik dagelijks tot God. Als ik een doelman zie als Gianluigi Buffon, die 38 is en nog steeds top, die nog steeds honger heeft, dan inspireert dat mij.’
Als je voor de supporters van Lokeren je testament zou moeten maken, wat zou je daar dan in schrijven?
COPA: ‘Men onthoudt slechts de winnaar, mijnheer! Mijn vrienden en ik hebben jaren geknokt om twee keer de beker van België te winnen en Europees te spelen. Dat was grandioos. Het is dát wat in de herinnering van de supporters zal blijven. Dankzij Lokeren kon ik ook het doel van Ivoorkust verdedigen toen Jean-Jacques Tizié de stok doorgaf.’
Als je ziet dat je ploegmaats van Ivoorkust in Engeland, Spanje, Frankrijk en elders spelen, vind je dan dat je te weinig geluk hebt gehad? Of te weinig ambitie?
COPA: ‘Ik ben heel blij voor hen. Ik vind het prettig om te zien hoe goed zij het hebben. God bepaalt je lot. Als Hij beslist dat het zo moet zijn, dan is het zo. Ik heb geen spijt, mijnheer! Helemaal niet. Door de Belgische competitie heb ik drie WK’s gespeeld en drie finales van de Afrika Cup, waarvan ik er één won. Er zijn spelers van de grootste clubs die met hun nationale ploeg nooit wat gewonnen hebben. Ken je ene Lionel Messi? Hij was het op een bepaald moment zo beu om er altijd naast te grijpen, dat hij zelfs besloot om te stoppen met de nationale ploeg. Wat zou ik dan klagen?’
VERGIFFENIS
Een goeie Engelse, Duitse of Spaanse club neemt zelden een Afrikaanse doelman, omdat er nog altijd vooroordelen zijn. Heb je daar ook last van gehad?
COPA: ‘Zo zie ik dat niet. Ik droomde er altijd van om veldvoetballer te zijn en had ik dat koppig nagejaagd, dan was ik misschien nooit in Europa geraakt. Ik ben erg tevreden met mijn leven. Ik dank God voor alles wat hij me gegeven heeft. Liever slecht beginnen en goed eindigen. Het begon slecht omdat ik niet als veldvoetballer gekozen werd op de Académie van Jean-Marc Guillou in Abidjan. Toen Guillou me aannam als keeper, wilde ik hem nog van gedacht doen veranderen, maar ik begreep snel dat dat geen zin had. Als ik wilde blijven, moest ik tussen de palen gaan staan. En dat is goed uitgedraaid. Met dank aan God.’
Je bent heel religieus…
COPA: ‘Door de islam kan ik alles in mijn leven beter kanaliseren. Ik ben heel blij dat ik kan terugvallen op gebed. Ik kan helemaal mezelf zijn binnen mijn geloof.’
Stelt men jou daar soms vragen over, of vindt men het soms overdreven?
COPA: ‘Als je gelovig bent, is dat moeilijk aan anderen uit te leggen. Maar ik leid een normaal leven, weet je. Als het moment van gebed daar is, dan bid ik voluit. Als het moment van vasten daar is, vast ik honderd procent. Ik probeer de Koran en de Schrift te respecteren, maar ik ben niet perfect. Daarom bid ik veel: om vergiffenis te vragen aan God.’
Klopt het dat je in het stadion een plekje hebt om te bidden.
COPA: ‘Ja, ik zonder me voor de match even af op het uur van gebed. Maar het kan geen kwaad om te bidden… Veel mensen bidden, weet je. Ik heb het stadion van Barcelona bezocht. In de spelerstunnel is er daar een poort die naar een zaaltje leidt waar de spelers zich kunnen afzonderen om te bidden. Dus als het grote Barça het doet, kun je Copa toch niet verwijten dat hij het ook doet!’
Denk je niet dat het in je nadeel kan werken om daar voortdurend tijd voor te vragen?
COPA: ‘Mijnheer, mensen moeten gerespecteerd worden en we hebben iedereen nodig. Wil je een huis, dan zul je een metser en een timmerman nodig hebben. Iedereen is belangrijk. En ik accepteer alles, commentaren, kritieken… Als men mij aanvalt, dan is dat omdat men wil dat ik beter word. Ze mogen me raken, geen probleem. Ik bezie alles van de positieve kant.’
Voor je herenigd werd met de kalme opa, Georges Leekens, werd je net als de andere spelers flink geraakt door Peter Maes. Is zo’n verandering vlot te verteren?
COPA: ‘Ik heb me altijd weten aan te passen. Willen ze me raken, geen probleem, dan stort ik me op mijn werk. Ik neem dat niet slecht op. Als een trainer zo handelt, is dat voor mijn bestwil. Ik doe mezelf ook geen cadeaus.’
Voel je je leeftijd? Voel je dat je 37 bent en geen 27 meer?
COPA: ‘Jean-Marc Guillou zei me: ‘Je bent 20, maar in je hoofd moet je vast al 30 zijn.’ Mijn lichaam is nog jong, maar in mijn hoofd voel ik me 46 of 56. Ik heb al die ervaring die ik op mijn 20e niet had. En het geloof geeft me rust. Ik weet dat als ik niet hard werk, ik niet beloond word. Wie goed doet, goed ontmoet, zo hebben mijn ouders het me geleerd. Werken, werken, werken! En geduld hebben. Zo staat het in de Koran.’
Lees je veel in de Koran?
COPA: ‘Die is overal. Thuis, in de auto, in mijn kastje in de kleedkamer. Ik lees niet graag romans. Na twee pagina’s kan ik me al niet meer concentreren. De Koran is anders. Ik wil altijd het vervolg kennen. Maar het is niet buitengewoon of spectaculair, weet je! Er staan richtlijnen in voor een heel gewoon leven. Respecteer je medemens, spreek geen kwaad, help de armen, reik anderen de hand… Alles wat ik in het dagelijks leven probeer te doen.’
BRIEF AAN DE PRESIDENT
Heb je er geen spijt van dat je de nationale ploeg vorig jaar vaarwel gezegd hebt?
COPA: ‘Eerlijk? Helemaal niet, mijnheer! In het leven moet je weten wanneer het tijd is om te vertrekken, om je plaats af te staan. Ik heb vijftien jaar voor Ivoorkust gespeeld en alles meegemaakt. Geweldige ervaring, met als eind- en hoogtepunt de trofee van de Afrika Cup. Buitengewone ploegmaats, buitengewone stafleden, buitengewone bestuurslui… Vijftien jaar hebben we gestreden voor een trofee, twee keer verloren we de finale van de Afrika Cup met de strafschoppen. Sommigen haakten af, ontgoocheld. Ik ben blijven doorgaan en uiteindelijk hebben we de Afrika Cup gewonnen. Ik trapte de beslissende penalty binnen, het ideale moment om te stoppen. God heeft me door de grote poort laten vertrekken, beter kon het niet. In mijn hoofd was dat duidelijk en vervolgens heb ik mijn familie ingelicht dat ik zou stoppen. Dan heb ik een stylo en papier genomen en heb ik een brief geschreven aan de voorzitter van het parlement, aan de president van de republiek en aan de voorzitter van de voetbalbond. Vervolgens heb ik voor het Ivoriaanse volk een video gemaakt. Ten slotte heb ik gebeden dat het de volgende generatie goed zou vergaan. Ik heb alles gedaan wat ik wou doen, mijnheer, alles is vervuld.’
Met die doldwaze strafschoppenepiloog tegen Ghana (9-8), waarbij je de laatste penalty stopt en zelf de winnende binnenschiet, ben je vast voor eeuwig een nationale held?
COPA: ‘Nationale held… dat is wat sterk. Ik ben Officier in de Nationale Orde, dat is waar. Dat is niet niks. Het belangrijkste is dat ik deel uitmaak van de geschiedenis van Ivoorkust. Dankzij God was ik op het juiste moment op de juiste plaats. Dat is al. De finale was mijn eerste wedstrijd van het toernooi, voordien zat ik op de bank. Altijd met een positieve ingesteldheid. Dan blesseert onze doelman zich en moet ik spelen. We missen onze eerste strafschop. Dan onze tweede. Daarop ben ik met God beginnen te praten: ‘U zijt de Almachtige, God. Ik heb twee finales gespeeld en twee verloren. U heeft me te kijk gezet voor de mensen, ik heb dat aanvaard. Ik ben hard blijven werken. Nu heeft U me deze finale laten spelen. Alstublieft, God, als U de Almachtige bent, dan kunt U alles. Ik weet dat U dat zo meteen gaat bewijzen.’ En kijk… Nadien heb ik mijn truitje aangehouden tot vijf uur ’s ochtends, net als Kolo Touré. In 2012 verloren we samen de finale tegen Zambia, 8-7 bij de penalty’s. Na die match zei ik hem: ‘Het is de wil van God. Succes, dat is van tegenslag naar tegenslag gaan zonder op te geven. Weet dat we op een dag zullen lachen. We geven niet op, Kolo, we gaan door.’ Na de winst tegen Ghana heb ik hem daaraan herinnerd, hij wist het nog heel goed.’
FILOSOFIE
Dankzij jou is het Franse tv-programma Téléfoot een reportage komen draaien in Lokeren!
COPA: ‘Ja. Ik vroeg me af of ze zich niet van weg vergist hadden? Ik dacht: misschien zijn ze onderweg naar Brugge voor een reportage. Journalisten van Téléfoot hebben ontbeten in het stadion van Lokeren, stel je dat voor! Het was een mooie erkenning voor de club die mij zo veel gegeven heeft.’
Herhaal je nu nog altijd wat je in de euforie na die finale hebt gezegd? ‘Het is niet talent dat me groot maakt.’
COPA: ‘Ik ben geen grote speler. Niet qua gestalte, niet qua talent. Maar als ik kan werken en vooruitgaan… Men zei: ‘Copa is klein, hij is maar een meter tachtig, hij zal nooit in Engeland kunnen spelen en blablabla.’ Dat zijn maar uitvluchten. Alles hangt af van de filosofie van de club die jou wil. Dat Lokeren mij aantrok en dat ik hier tien jaar ben, dat komt doordat ik pas in hun filosofie. Idem voor Gent, waar ik naartoe kon op het moment dat ik hier getekend heb. Idem voor Genk, dat me wilde toen ik de trofee van Doelman van het Jaar had gewonnen. Maar ik kan onmogelijk passen in de filosofie van alle clubs.’
Denk je dat je een andere carrière gehad zou hebben als je tien centimeter groter was geweest?
COPA: ‘Dat zou je kunnen denken. (denkt na) Wat ik weet is dat ik met mijn lengte toch samengespeeld heb met uitzonderlijke voetballers. Ik mag niet klagen. Ik zeg het nogmaals: ik heb alles gedaan wat ik wou doen.’
DOOR PIERRE DANVOYE – FOTO’S BELGAIMAGE – BRUNO FAHY
‘We kennen het verleden, we leven in het heden, we weten niks over de toekomst. God beslist.’ COPA
‘Ik heb alles gedaan wat ik wou doen, mijnheer, alles is vervuld.’ COPA
‘Ik ben geen grote speler. Niet qua gestalte, niet qua talent.’ COPA
