Van twijfelende schlemiel die trainers en ploegmaats tot wanhoop dreef, tot verdediger van wereldklasse. Jérôme Boateng (27), hét gezicht van Die Mannschaft.

Als de rug van het even dure als indrukwekkende lijf tevoorschijn komt, valt direct die enorme tatoeage op: vijf vingers met in het midden een oog. Het is de Hand van Fatima, die Jérôme Boateng vergezelt door het woelige leven en die hem volgens de overlevering beschermt tegen kwaadaardige geesten. Dat is vooralsnog de volgorde op dit EK: de Hand van Fatima beschermt Boateng en Boateng beschermt Duitsland. Denk alleen maar aan die acrobatische redding op de doellijn waarmee hij voorkwam dat Duitsland tegen Oekraïne de gelijkmaker incasseerde.

De beelden daarvan behoren tot de meest beklijvende van het toernooi en bewijzen nog maar eens: de 27-jarige voetballer is op dit EK alom aanwezig. De Boateng aan wie niemand voorbij kan. Hij meldt zich in het politieke debat, duikt frequent op in de media en is op de Franse velden een van de meest opvallende spelers.

Boateng is de imponerende chef in de Duitse verdedigingslinie. Hij spreekt zich duidelijk uit als hij racistisch wordt bejegend door een Duitse politicus of als de terreurdreiging op het EK ter sprake komt. En hij wierp zich prompt op als een leidende persoonlijkheid op het moment dat de voormalige Duitse aanvoerder Michael Ballack de aloude discussie aanzwengelde over het gebrek aan echte leiders in de selectie. Zo gaf Boateng na de teleurstellende 0-0 tegen Polen de Duitse aanvallers een corrigerende tik. Die hadden volgens hem te weinig kansen gecreëerd en ook te weinig initiatief genomen. ‘Op deze manier komen we niet ver’, mopperde hij.

Hoewel hij daarmee niet meer deed dan gehoor te geven aan de oproep van bondscoach Joachim Löw om zich meer te profileren, keek Duitsland toch op van het lage en wat slome stemgeluid waarmee Boateng zijn krasse teksten sprak. Want: in zijn jonge, Berlijnse jaren was hij een talentvolle maar introverte voetballer bij Hertha BSC. Haast schuchter, altijd in de schaduw van zijn halfbroer Kevin-Prince Boateng. Dat was de lawaaipapegaai, rechtstreeks ontsnapt uit het machoreservaat en de geboren leider. Jérôme moest een leider wórden. Learning by doing. Hij heeft veel gedaan en geleerd, zo blijkt op dit EK. Jérôme Boateng is in Frankrijk hét gezicht van Die Mannschaft en misschien ook wel de beste Duitse voetballer op dit toernooi.

De wereldtitel van 2014, zijn optreden in de finale waarin hij heer en meester was over Lionel Messi en de heldenstatus die dat meebracht, hebben Boateng goed gedaan. Op het veld straalt hij een bombastische présence uit. Baas Boateng, wonder der natuur. 192 centimeter, 90 kilogram: een imposante bonk spieren. Ondanks het postuur van een tienkamper is hij snel en technisch onderlegd. Kortom: Boateng spot met de wetten van de anatomie, van de zwaartekracht en van het voetbal.

WANKELMOEDIG

Wie Jérôme Boateng dit toernooi soeverein ziet heersen over man en bal, kan het zich amper voorstellen dat hij in de aanloop naar het WK van 2014 binnen de Duitse selectie nog een regelrecht twijfelgeval was. Het algehele beeld van Boateng was dat van de wankelmoedige verdediger die te vaak een flegmatieke indruk maakte, af en toe over een bal maaide, onnodige strafschoppen veroorzaakte, veel gele en rode kaarten pakte en een gevaar was voor zijn eigen elftal.

De al te vaak afwezige Boateng, heette hij toen nog. In mei 2014 werd hij bijvoorbeeld door zijn voorzitter Karl-Heinz Rummenigge nog beschimpt als ‘een hersenloze’. Tijdens de competitiewedstrijd bij HSV kreeg de voetballer de rode kaart nadat hij tegenstander Kerem Demirbay een oorvijg had gegeven. Nog dommer: Boateng deed het bij een 4-1-voorsprong en vijf minuten voor het eindsignaal.

Waar zijn ontwikkeling en de huidige sereniteit die hij uitstraalt vandaan komen? Hij is rijper geworden, als voetballer en als mens. Natúúrlijk. Iedereen wordt ouder, hij ook. De onbezonnenheid van 2012, toen hij bijna het EK miste omdat hij vlak voor het vertrek naar Polen en Oekraïne nog een naaktmodel in zijn hotelkamer uitnodigde, heeft plaatsgemaakt voor de bedachtzaamheid waarmee hij zich verweerde toen vlak voor dit EK een politicus zijn Duits-zijn in twijfel trok.

Ook wendde hij zich tot Hans-Dieter Hermann, de teampsycholoog van de DFB, die hem hielp in het voortdurende gevecht tegen de nonchalance. De psycholoog leerde hem om zichzelf tijdens de wedstrijd te coachen. ‘Ik moest met mezelf gaan praten’, zo vertelde Boateng onlangs. ‘Links, rechts, omdraaien, ruimte… Gewone voetbaltermen, maar het helpt me om tijdens wedstrijden alert te blijven.’

PEP GUARDIOLA

De grootste omwenteling ontstond echter doordat Boateng rechtstreeks in de armen liep van Pep Guardiola, de maestro. Toen de Spanjaard Boateng in 2013 voor het eerst in München ontmoette, stond hij oog in oog met een autodidact, zo staat te lezen in het boek Herr Guardiola. De toen nog jonge Duitse verdediger vertelde zijn nieuwe trainer dat nog nooit iemand hem had bijgebracht hoe je moet verdedigen. Ook bekende Boateng aan Guardiola dat hij niet wist dat je een defensie ook kunt organiseren. Hij geloofde dat de kunst van het verdedigen aangeboren was.

Guardiola geloofde in het potentieel van Boateng en de maakbaarheid van een verdediger van de buitencategorie. ‘Jérôme is een top-top-speler’, vertelde de coach onlangs nog. ‘Ik heb hem vaak gezegd: ‘Als jij echt een van de beste centrale verdedigers van de wereld wil worden, dan ben je daartoe in staat. Honderd procent.’ Hij is jong, snel, fysiek ijzersterk, super met de bal, links en rechts. Hij heeft een goede persoonlijkheid, is een prettig type en wordt nog elk jaar beter. Kortom: hij heeft alles.’

In een interview met de Süddeutsche Zeitung legde Boateng eind vorig jaar uit hoe Guardiola hem naar het volgende level loodste en langzaam maar zeker de black-outs uit zijn spel kreeg. ‘Vroeger dacht ik na een verloren bal: die moet ik snel heroveren. Ik ging direct en op volle kracht het duel aan en dat resulteerde wel eens in een domme overtreding. Guardiola was net in München begonnen toen hij mij bij zich riep. Ik kreeg beelden van mezelf in spelsituaties te zien en Guardiola gaf daarbij commentaar. Het leek wel een film: Het beste uit de domme overtredingen van Boateng. Guardiola deed ook concrete uitspraken. ‘Als verdediger mag je nooit naar de grond gaan. Nooit! Niet laten wegdrukken! Op de benen blijven!’ Hij was de eerste trainer die met mij op tactisch gebied aan de slag ging. Dankzij Guardiola is mijn spel een stuk verfijnder geworden.’

Daarnaast heeft de voetbalfilosofie van Guardiola ook de voetballer in Boateng schwung gegeven. De Spaanse coach verlangt van zijn centrale verdedigers dat ze actief deelnemen aan het combinatiespel. Elke pass moet precies zijn, tempo hebben en vanuit een bedoeling worden gegeven. Ook op dat vlak heeft Boateng zich ontwikkeld. In het seizoen 2011/12 – zijn eerste bij Bayern München – had hij onder Jupp Heynckes gemiddeld 78 balcontacten per wedstrijd. Onder de veeleisende Guardiola steeg dat aantal naar 104. Nog belangrijker: ook de kwaliteit nam toe: sneller en zuiverder. En: zijn lange diagonale pass waarmee hij het spel over veertig meter naar een van beide vleugels verlegt, is indrukwekkend geworden.

Via Hertha BSC, HSV, Manchester City en Bayern München is Jérôme Boateng nu op 27-jarige leeftijd definitief aanbeland aan de top van het internationale voetbal. ‘Ik vind zijn ontwikkeling adembenemend’, constateerde Bayerns sportdirecteur Matthias Sammer recent. De droom van de uit een Ghanese vader en Duitse moeder geboren Boateng om de eerste donkere aanvoerder van Duitsland te worden, komt dichterbij nu hij ook in de hiërarchie van Die Mannschaft aan het stijgen is. Löw: ‘Binnen de selectie heeft Jérôme aanzien en zeggingskracht. Iedereen weet nu wel dat hij een verdediger van wereldklasse is.’

JAY Z

De voetballer Boateng is al jaren succesvol, maar het voormalige straatschoffie uit Berlijn wil ook een wereldster worden. Een globaal merk dat straalt van Anchorage tot Adelaide. Als het echter gaat om commercie, om het verkopen van zichzelf, zijn tal van voetballers hem ver vooruit. In reclamecampagnes was Boateng tot vorig jaar nauwelijks zichtbaar, ook al omdat hij principes heeft. Hij is gelovig, drinkt geen alcohol en wil zijn gezicht niet lenen voor producten die schadelijk zijn voor de gezondheid.

En nu heeft hij aansluiting gezocht bij Jay Z, een voormalige drugsdealer die als twaalfjarige zijn eigen broer in de schouder schoot omdat die een ring van hem wilde stelen. Sinds een jaar wordt de voetballer door de Amerikaanse rapper, tevens ondernemer en sportliefhebber, begeleid. Alles wat Jay Z aanraakt, verandert in goud. Hij verkocht wereldwijd meer dan 40 miljoen platen, zijn vermogen wordt geschat op 500 miljoen euro en hij deelt het bed met Beyoncé. Daarnaast runt de artiest een zakelijk imperium dat zich bezighoudt met kleding, make-upproducten, horeca, sport en entertainment. Zo is Jay Z aandeelhouder bij basketbalclub Brooklyn Nets, begeleidt hij NBA-ster Kevin Durant én ex-wereldkampioen boksen Miguel Cotto.

En nu moet hij Jérôme Boateng helpen om de wereld te veroveren, te beginnen met de Verenigde Staten. In zijn lievelingsstad New York tekende de voetballer een jaar geleden een contract bij Roc Nations, het sport en entertainmentbureau van de rapper, dat ook de commerciële belangen behartigt van Rihanna en Shakira. Want zo is het natuurlijk wel: Jay Z ontfermt zich alleen over paradepaardjes.

Het is evident dat Jay Z in Boateng een groot potentieel ziet. Als wereldkampioen en Champions Leaguewinnaar heeft hij als sportman een grote waarde. Daarnaast zorgt zijn verschijning op lifestylegebied voor de nodige vibes. Van zijn fysieke kracht en zijn tattoos gaat iets ruigs uit. Het logo JB dat hij in de stoelen van zijn Bentley heeft laten borduren en de blingbling in zijn oren, staan voor succes.

En de Armanipakken die hij draagt, ademen een bepaalde mate van elegantie. Niet voor niets werd de voetballer, die thuis een speciale kamer heeft waar zevenhonderd paar schoenen staan uitgestald, vorig jaar door het magazine GQ uitgeroepen tot de meest stijlvolle man van Duitsland. Veel jongeren identificeren zich met de voetbalmiljonair Jérôme Boateng, omdat zijn carrière ooit begon in een krakkemikkige pannakooi in de Berlijnse achterstandswijk Wedding. Verander Berlijn in the Bronx en je ziet de verpersoonlijking van de American Dream: van het getto naar het goud.

DOOR PETER WEKKING – FOTO’S BELGAIMAGE

In mei 2014 werd hij door zijn eigen voorzitter Karl-Heinz Rummenigge nog beschimpt als ‘een hersenloze’.

Jay Z moet Jérôme Boateng helpen om de wereld te veroveren, te beginnen met de Verenigde Staten.