Bayern München, tegenstander vanavond van Anderlecht, ligt (weer) onder vuur. En zoals dat wel vaker gaat bij FC Hollywood, is ook de voorzitter niet vies van een straffe uitspraak meer of minder. ‘Ik begrijp het niet goed meer’, reageert vedette Michael Ballack.
Weinig clubs in Europa die kunnen uitpakken met de palmares van Bayern München. Met achttien titels is het recordkampioen van Duitsland, en samen met Juventus, Barcelona en Ajax vormt het een select gezelschap van clubs die ooit elk van de (toen nog) drie Europese bekers wonnen. De laatste Beierse zege dateert van 2001, toen het team van Ottmar Hitzfeld na het nemen van strafschoppen het Spaanse Valencia versloeg en de Champions League won. Het was Bayerns beste resultaat in zeven deelnames aan het kampioenenbal de laatste tien jaar.
Vorig seizoen was dan weer het slechtste uit die periode : al na de eerste ronde mocht Bayern München inpakken en wegwezen. Dat scenario zit er ook deze keer nog in, zodat er elektriciteit in de Beierse lucht hangt wanneer Anderlecht vanavond op bezoek komt.
Het was Franz Beckenbauer zelf trouwens, voorzitter sinds juli 1994, die vorige week de gemoederen ophitste. De 58-jarige oud-speler, oud-trainer en ex-bondscoach, onlangs met een overweldigende meerderheid (1265 van de 1302 stemmen) door de algemene ledenvergadering herkozen voor een vierde ambtstermijn van drie jaar, schudde via zijn column in het sensatieblad Bild-Zeitung de hele club weer eens wakker. Vooral de dikbetaalde spelers waren kop van Jut deze keer.
“Het lijkt wel alsof ze niet meer kunnen lopen”, aldus der Kaiser tien dagen geleden na het teleurstellende 2-2-gelijkspel tegen hekkensluiter FC Keulen. “Ze kennen elkaar nochtans al lang genoeg. Eigenlijk zouden ze dus in staat moeten zijn om samen te spelen. Maar ze lummelen maar wat rond. Ik zie geen pit, geen wil, geen beweging, niks. Wir brauchen Begeisterung. Als daar niet snel verandering in komt, kan het seizoen in december al voorbij zijn. We staan met duels tegen Anderlecht en VfB Stuttgart meer dan ooit voor de weken van de waarheid. Voor sommigen wordt het de hoogste tijd om nog eens naar de kerk te gaan en daar een laatste schietgebedje af te steken.”
Financieel noch sportief kan Bayern München zich een vroegtijdige uitschakeling – of een terugzetting naar de Uefacup (via een derde plaats in de groep) – permitteren. Twee weken geleden immers raakten de cijfers van het laatste boekjaar (seizoen 2002/03) bekend. De omzet daalde van 176 naar 162,7 miljoen euro, en de winst van 9,8 miljoen euro naar 400.000 euro. De oorzaken liggen voor de hand : het faillissement van mediaconcern Leo Kirch met als gevolg minder tv-geld, en de snelle uitschakeling in de Champions League vorig seizoen. Ter vergelijking : na de eindzege in 2001 bedroeg de (record-) winst voor het seizoen 2000/01 28,5 miljoen euro.
Maar hoe klein ook, Bayern blijft als één van de weinige toonaangevende clubs in Europa winst maken. De Traditionsverein weet zich gesteund door multinationals als Opel, Siemens, Sony, Coca-Cola en Adidas. Deze laatste firma beschikt sinds twee jaar over tien procent van de clubaandelen. Het betaalde daarvoor 75 miljoen euro. Tussendoor verlengde het merk met de drie strepen ook zijn overeenkomst als technisch sponsor – wat het al 37 jaar is – tot 2010. De waarde van dat contract wordt geschat op 10,2 miljoen euro. Met deze miljoenendeal wilde baas Herbert Hainer niet alleen zijn leidende positie in het mondiale voetbal en op de Duitse thuismarkt verstevigen, hij wilde er zijn clubliefde duidelijk mee maken. Bovendien werden de investeringen gedaan met het oog op de bouw van het nieuwe stadion, die Allianz Arena (waar plaats zal zijn voor 66.000 toeschouwers). Bayern en stadsgenoot 1860 München zullen er na het WK 2006 hun thuisduels afwerken.
Behalve de cijfers boeten ook de prestaties op het veld in aan glans. Ott- mar Hitzfeld beschikt dan wel over een uitgebreide selectie, de laatste weken werd zijn miljoenenformatie overvallen door blessures. Gevestigde waarden als Sebastian Deisler (opgenomen in een psychiatrische kliniek na burn-out-verschijnselen), Mehmet Scholl (rugblessure, gevolgd door een letsel aan de rechterkuit), Alexander Zickler (na een scheenbeenbreuk onlangs geopereerd aan de schildklier), Willy Sagnol (operatie aan de rechterknie en problemen met de adductoren), Bixente Lizarazu (adductoren), Markus Feulner (spierscheur) en Jens Jeremies (kuitbeen) lagen vorige week allemaal nog in de lappenmand.
Ook kwam er kritiek op het tactische systeem en werd het gehanteerde rotatiesysteem in vraag gesteld. Manager Uli Hoeness gooide nog wat olie op het vuur door in een uitzending van de ZDF vragen te stellen bij de fitheid van spelbepaler Michael Ballack. Die werd de laatste tijd uitvoerig het hof gemaakt door Roman Abramovich, de puissant rijke voorzitter van Chelsea. Maar de aanvallende middenvelder, de laatste twee seizoenen uitgeroepen tot beste speler van Duitsland, counterde even snel de opmerkingen aan zijn adres.
In Kicker zei hij : “Ik ben topfit en wil alleen maar het beste voor Bayern. Al de rest beschouw ik als speculaties. Waarom ben ik naar hier gekomen ? Om prijzen te winnen en te proeven van een hoog niveau. Niks meer. Ik begrijp het allemaal niet goed meer. Maar ik heb er ook geen probleem mee mijn verantwoordelijkheid op te nemen. Van mij wordt verwacht dat ik de ploeg beter laat draaien. Dat probeer ik altijd te doen. Met minder dan een herhaling van de dubbel en plaatsing voor de tweede ronde van de Champions League ben ik niet tevreden.”
Vooral de verdediging krijgt de volle laag. Alleen Oliver Kahn (34) blijft buiten schot. De 34-jarige aanvoerder en doelman is een van de weinigen die op een constant niveau presteert, ook al heeft hij sinds enige tijd last van een oogaandoening. Hij sukkelt met een ontstoken bindvlies en ziet daardoor soms erg wazig. In het gewonnen thuisduel tegen Celtic, bijvoorbeeld, speelde hij met een verband om het hoofd om te voorkomen dat er zweetdruppels in zijn ogen zouden rollen. Alsof het nog erger kan, wordt Kahn sinds juli ook gekweld door oorpijn, iets waarvoor al herhaaldelijk zijn trommelvliezen werden doorprikt.
Individuele blunders liggen vaker dan goed is aan de basis van de tegendoelpunten. Bixente Lizarazu durft de hand in eigen boezem te steken, maar ziet de komende weken en maanden bijzonder optimistisch tegemoet. De linker- verdediger sprak ambitieuze taal op de website van de club : “We halen momenteel maar zeventig tot tachtig procent rendement uit ons potentieel. Maar er is verbetering merkbaar. We moeten geduld oefenen. Beter rustig opbouwen en tot nieuwjaar de schade beperken om daarna een lange eindsprint in te zetten.”
De 33-jarige Franse international denkt een oplossing te kennen om een eind te maken aan de huidige mindere periode. “We moeten veel defensiever durven te spelen”, zegt hij. “Iets realistischer. Kortom : het recept waarmee we ook de Champions League wonnen. We zijn nog niet klaar om zoals Real Madrid goede resultaten te laten samengaan met aanvallend spel. Bayern München is een club met een totaal andere cultuur. Voetbal is niet alleen het showelement verzorgen ; je moet ook knokken en de duels in je voordeel beslechten. In het begin van het seizoen, bijvoorbeeld, speelden we slechts met één verdedigende middenvelder en drie aanvallers. Daardoor kwam bij balverlies de druk te veel op de verdediging te liggen. Dat hebben we nu wat bijgestuurd. Het is goed dat Michael Ballack nu de steun krijgt van twee buffers voor de verdediging.”
De door de wol geverfde Ottmar Hitzfeld (54) blijft rustig onder de kritiek. Dat de druk toeneemt, lijkt de succestrainer niet te storen. De vroegere sportleraar is geen man die gauw vreemd gedrag gaat vertonen. Hitzfeld, die eerder (in 1997) ook met Borussia Dortmund de Champions League won, ontloopt de stress het liefst met een partijtje golf. Hij schroomt zich ook niet om torenhoge geldboetes op te leggen aan spelers die het niet te nauw nemen met de opgelegde discipline.
“Als je bij een topclub werkt, moet je met druk kunnen omgaan”, verklaarde hij vorige week in Kicker. “We moeten nu zo goed mogelijk onze zenuwen proberen te bedwingen, dat omzetten in enthousiasme op het veld en betere prestaties leveren. Ik doe niet mee aan al dat doemdenken. Laat me liever de positieve punten onthouden die ik de laatste weken zie.”
Daarmee doelde hij op de vorderingen van Roy Makaay, de 28-jarige aanvaller die afgelopen zomer voor 18,75 miljoen euro werd overgenomen van het Spaanse Deportivo La Coruña. Bij Bayern moest de Nederlander de strijd aanbinden met de erfenis van Giovane Elber, de naar Lyon verhuisde Braziliaan die van 1997 tot augustus 2003 in 169 duels liefst 92 doelpunten aantekende voor Bayern. Uli Hoeness verdedigt nog altijd de beslissing om voor Makaay te gaan : “Ik zou vijf keer eerder voor hem kiezen dan voor pakweg David Beckham. Makaay maakte vorig seizoen in Spanje, toch de zwaarste competitie ter wereld, niet voor niets 29 treffers. Ik voel er echt niets voor om na elke wedstrijd verantwoording af te leggen voor al die miljoenen.”
Over de integratie van zijn laatste dure aankoop lijkt Hoeness zich inmiddels geen zorgen meer te moeten maken. Tot vorig weekend was Makaay goed voor zeven treffers (in twaalf wedstrijden), terwijl volgens Hitzfeld de automatismen met Roque Santa Cruz en Claudio Pizarro nog beter kunnen. Makaay is niet meteen een meevoetballende en combinerende aanvaller, veeleer een killer in de zestien meter van de tegenstander. De geknipte sluipmoordenaar. Makaay verstaat als geen ander de kunst om uit de rug van de tegenstander weg te lopen. Bovendien heeft de Nederlander een zeldzaam goed gevoel voor diepte, waarmee hij optimaal rendement haalt uit zijn snelheid. Anderlecht weze gewaarschuwd.
door Frédéric Vanheule
‘Hoog tijd dat de spelers een laatste schietgebedje afsteken.’ (Franz Beckenbauer)
‘Ik ben topfit en wil alleen maar het beste voor Bayern.’ (Michael Ballack)
