Bernd Hollerbach (Mouscron): ‘Voor mij bestaan er geen risico’s. Ik zie alleen kansen’

© INGE KINNET
Jacques Sys
Jacques Sys Jacques Sys is een Belgische sportjournalist

Veel vroeger dan verwacht zette Bernd Hollerbach het hertimmerde Royal Excel Mouscron naar zijn hand. En het ontwikkelingsproces van de ploeg is nog lang niet ten einde.

Verrassend was het wel, toen Royal Excel Mouscron de in dit land compleet onbekende Duitser Bernd Hollerbach in maart als trainer vastlegde. Een spijkerharde ex-verdediger, die acht jaar voor Hamburg voetbalde (1996-2004) en ieder seizoen een tiental gele kaarten kreeg. Mouscron leek aan de hand van sportief directeur Jürgen Röber verder de Duitse piste te bewandelen nadat in september 2018 Bernd Storck was aangetrokken als opvolger van Frank Defays. Ook van hem had amper iemand gehoord. Zo volgde na het rijk van Bernd I dat van Bernd II. Beide trainers hebben niet alleen hun voornaam gemeen, maar ook hun voetbalfilosofie. Discipline en detailwerk op training zijn hun sleutelwoorden.

Succesrijke mensen zijn degenen die goed kunnen luisteren.

Maar beiden presenteren zich wel op een totaal verschillende manier. Terwijl Storck bevlogen kon praten, met veel pathetiek en gebaren, heeft Hollerbach niet dezelfde verbale virtuositeit. Hij is rustiger en bedachtzamer, al laat zijn attitude langs de lijn vanuit zijn winnaarsdrang soms anders uitschijnen. Maar de twee trainers delen wel dezelfde passie. Ook bij Hollerbach (49) brandt het verlangen om spelers beter te maken, ook hij aanziet zichzelf als een voetballeraar. Zo snel mogelijk wil hij met Mouscron voldoende punten verzamelen. Dan kan er in alle rust en zonder wurgende druk verder aan de ontwikkeling van de ploeg worden gewerkt. Dan kan er ook gekeken worden waar de echte grenzen van de ploeg liggen. Al zijn, na het 2-2-gelijkspel van afgelopen zaterdag tegen Zulte Waregem, de komende wedstrijden daarvoor ook een indicatie: op KRC Genk en thuis tegen Club Brugge.

BERND HOLLERBACH: ‘Eigenlijk is het toeval dat ik bij Mouscron ben beland. Drie jaar geleden was ik in Duitsland trainer van derdeklasser FC Würzburger Kickers en op trainingskamp in Málaga speelden we een oefenwedstrijd tegen Mouscron. Nadien dronk ik een koffie met Paul Allaerts. Op de een of andere manier moet dat gesprek hem zijn bijgebleven. Toen bekend werd dat Bernd Storck niet zou blijven, belde hij me op. Of ik naar Mouscron wilde komen. Ik ben dan met hem gaan praten en we bereikten snel een overeenkomst. Jürgen Röber heeft met die overgang niets te maken, ik heb met hem nooit gepraat. Eigenlijk kwam dat voorstel me goed uit: ik wilde al lang naar het buitenland. Dat was al als voetballer zo, maar telkens weer lukte me dat niet. Omdat ik, in mijn periode bij Hamburg, nog onder contract lag en ze me absoluut niet wilden laten gaan.’

Maar de stap naar Mouscron was wel een risico. U wist dat een aantal sleutelspelers zouden vertrekken.

HOLLERBACH: ‘Dat is me inderdaad meteen gezegd. Maar voor mij bestaan er geen risico’s. Ik zie alleen kansen, opportuniteiten. In die zin ben ik hier ook aan het werk gegaan. Op een heel onbevangen manier. Dat doe ik altijd. Zonder oordelen of vooroordelen. Ik hoorde verhalen van bepaalde spelers die te laat kwamen op training en het niet nauw namen met de discipline, maar eigenlijk interesseerde me dat niet. Ik ben heel positief, ik geloof in de kansen die ik krijg. Ik ben met iedere speler gaan praten, ik geef iedereen de kans om een stap naar voren te zetten. Ik moet zeggen dat er hier geen moeilijke jongens zijn. Je moet je natuurlijk aanpassen aan je omgeving. De mentaliteit is hier anders dan in Duitsland, een stuk liberaler. Dan heeft het ook geen zin om dingen op te leggen die ze niet gewoon zijn. De dag voor iedere wedstrijd in afzondering gaan bijvoorbeeld. Je moet de temperatuur in de groep voelen. Dan is het vaak een kwestie van geven en nemen.’

Bernd Hollerbach: 'Ik ben hier op een heel onbevangen manier aan het werk gegaan.'
Bernd Hollerbach: ‘Ik ben hier op een heel onbevangen manier aan het werk gegaan.’© INGE KINNET

TIJD EN RUIMTE

Naar welk soort voetbal streeft u?

HOLLERBACH: ‘Ik wil actief zijn. Naar voren verdedigen, snel omschakelen, vanuit een goeie organisatie. Pressen, soms wat gas terugnemen om even op adem te komen, het is belangrijk dat je een goed ritme vindt. En dat je de ruimte benut. Voetbal is tijd en ruimte. Daar werken we aan op training. Op een heel gedetailleerde manier. Goeie trainers verdiepen zich in details. Dat onderscheidt hen van anderen.’

Hebt u altijd al trainer willen worden?

HOLLERBACH: ‘Eigenlijk niet. Op het einde van mijn voetbalcarrière wist ik niet goed welke richting ik zou uitgaan. Je bent 35 jaar, je hebt nog 50 jaar te leven en je vraag je af: wat ga ik nu doen? Dat maakt iedere voetballer mee. Maar eigenlijk was dat voor mij niet zo moeilijk, er was namelijk een vangnet. Mijn vader heeft een slagerij en wilde dat ik dat op termijn overnam. Maar een van mijn vroegere trainers vond dat er in mij een goeie coach schuilde. Ik was daar niet zo van overtuigd, ik heb daar lang over lopen over dubben. Het was kiezen tussen vlees en voetbal. Uiteindelijk heb ik het toch geprobeerd als trainer, bij een kleine club in Hamburg, een vijfdeklasser die twaalfde was geëindigd. Het seizoen daarop werden we kampioen. Kennelijk had ik het dus toch een beetje in de vingers. En mijn vader kon daar uiteindelijk mee leven. Hij staat trouwens nog altijd in zijn slagerij. Terwijl hij 78 jaar is.’

U bent dan lang assistent geweest van Felix Magath.

HOLLERBACH: ‘Bij VfL Wolfsburg onder meer. En bij Schalke 04. Ik heb veel geleerd van Magath. In Duitsland roepen ze: Magath ist ein harter Hund. Hij zegt de spelers inderdaad op een heel directe manier waar het op staat. En niet wat ze graag horen. Soms is dat confronterend. Ook Magath werkt heel gedetailleerd. En telkens weer herhalen. Hoe warm je op? Hoe neem je een bal aan? Hoe geef je een voorzet? Hoe verdedig je? Eenvoudige zaken. Voetbal is niet gecompliceerd. Ik vind het belangrijk dat je naar anderen luistert en dat dan met je eigen kennis overgiet. Dat is in het zakenleven toch ook zo. Succesrijke mensen zijn degenen die goed kunnen luisteren.’

Op een gegeven moment kon u met Magath mee naar Fulham. Maar u koos voor derdeklasser Kickers Würzburg.

HOLLERBACH: ‘Ik wilde weer op eigen benen staan. En ik ben in Würzburg opgegroeid, ik heb er gespeeld. Werken in eigen stad, dat sprak me wel aan. We zijn naar de Tweede Bundesliga gepromoveerd, ik had daar echt een mooie tijd.’

EMOTIONELE BESLISSING

Uw naam als trainer leek gemaakt. Er kwam een aanbieding uit de Bundesliga, van Hamburger SV, waar u in de loop van het seizoen moest inspringen. Maar u bleef daar maar 49 dagen.

HOLLERBACH: ‘Ik moest Hamburg proberen te redden, ze stonden laatste. Ik had dat nooit mogen doen. Het was een emotionele beslissing omdat ik daar zo lang voetbalde. Terwijl ik eigenlijk een rationale mens ben. Ik herkende de club niet meer. Er was zeer veel onrust. Kort na mijn aanstelling kwam het tot een paar wissels binnen het bestuur. Dat verhoogde de chaos. Eigenlijk was het de bedoeling dat ik het seizoen zou uitdoen en dan de daaropvolgende zomer opnieuw zou beginnen. Maar de nieuwe machthebbers zagen dat anders. Dan kan je moeilijk blijven functioneren. Ik ben inderdaad na 49 dagen doorgestuurd, maar ik zou zelf ook zijn weggegaan. Ook al ben ik een loyale mens.’

En vervolgens bleef u een jaar werkloos.

HOLLERBACH: ‘Eigenlijk bewust. Er waren een paar aanbiedingen van Duitse clubs, maar ik wilde naar het buitenland. Ik heb die tijd gebruikt om me verder te vormen: ik ging naar Engeland, naar Frankrijk, om daar trainingen te bekijken. Naar Nice bijvoorbeeld, waar Lucien Favre toen trainer was. Dat was zeer leerrijk. Als trainer leef je in een bepaald ritme, je bent van ’s morgens tot ’s avonds met je vak bezig. Je hebt eigenlijk geen tijd om je verder te vervolmaken, om elders te gaan kijken, om te praten met andere trainers, nieuwe inzichten te krijgen. Ik ben blij dat ik dat heb gedaan. Eigenlijk heb ik geïnvesteerd in mijn carrière.’

Als trainer heb je eigenlijk geen tijd om je te vervolmaken.

En alle nieuwe ervaringen wil u nu omzetten bij Mouscron. U geldt als een harde trainer.

Hollerbach: ‘Omdat een goeie conditie natuurlijk de basis is van alles. Van daaruit kan je aan de andere zaken beginnen werken. Aan de mentaliteit bijvoorbeeld. Zonder fitness krijg je geen mentaliteit in de ploeg. Daarom wil ik dat er op training gewerkt wordt. Als je tijdens een opwarming tot tegen de zijlijn moet lopen, dan moet je niet vijf meter voordien stoppen. Maar ik vind niet dat ik overdreven hard ben, ich bin ein lieber Trainer. ( lacht) Ik reageer altijd op hetgeen ze me aanbieden. Mouscron heeft een jonge ploeg, daar moet je rekening mee houden. En er zijn hier ook een aantal spelers die hun carrière opnieuw willen lanceren. In feite is dat dankbaar voor een trainer. Iemand als Nathan de Medina bijvoorbeeld die er vorig seizoen niet aan te pas kwam en nu goed meedraait. Of Fabrice Olinga die zes maanden geschorst was. Ik heb hier zoveel verhalen gehoord, maar eigenlijk interesseert me dat niet. Ik kijk nooit naar het verleden.’

Geëngageerd lans de lijn: 'Zonder fitness krijg je geen mentaliteit in de ploeg.'
Geëngageerd lans de lijn: ‘Zonder fitness krijg je geen mentaliteit in de ploeg.’© INGE KINNET

U hebt veel gepraat.

HOLLERBACH: ‘Heel veel. Dat is toch de belangrijkste evolutie in het trainersvak: dat je veel praat, dat je je openstelt, dat je alles wil weten over je spelers. In welke omgeving zijn ze opgegroeid, hoe was hun jeugd, hoe denken ze, hoe leven ze, hoe is hun gezinssituatie? Uiteindelijk heb je hier ook te maken met veel nationaliteiten, met andere leefwerelden. Die moet je gewoon kennen.’

DE PLOEG HERSCHIKKEN

En kennelijk kwamen die omgangsvormen goed aan.

HOLLERBACH: ‘Waarschijnlijk. Al zal je me dat nooit horen zeggen, ik zet mezelf niet graag in de etalage. Ik merk wel dat spelers zich gerespecteerd voelen als je met hen over dat soort dingen praat, als die gesprekken verder gaan dan alleen over voetbal. We leven in een open wereld, waarin de mensen naar elkaar toegaan. Dat moet je ook als trainer doen.’

U kreeg snel alles onder controle. Heel snel zelfs.

HOLLERBACH: ‘Dat verbaasde me eigenlijk wel, ik dacht dat het langer zou duren. Maar het is hier echt een goeie groep die heel snel naar elkaar toegroeide. En dat zie je ook op het veld, het viel allemaal rap in de juiste plooi. Ik moest kort na het begin van het seizoen wel de ploeg herschikken na het vertrek van Noë Dussenne naar Standard. Dat was achteraan een heel belangrijke pion, een leider die door iedereen werd gerespecteerd, iemand die perfect aanvoelt wanneer hij moet inschuiven en niet. Met hem konden we met drie man achteraan spelen. Toen hij vertrok was dat niet meer mogelijk, de andere spelers voelen zich daar niet goed bij. We hebben dan het systeem veranderd en zijn naar een 4-2-3-1 gegaan. Ook dat hebben ze snel opgepikt.’

Intussen kwamen er ook een aantal nieuwe spelers zoals de Oostenrijker Kevin Wimmer en de Spanjaard Aleix García.

Hollerbach: ‘Er ontstond na het vertrek van Dussenne een nieuwe hiërarchie in de ploeg. En dan moet je kijken hoe die wordt aanvaard. Ook dat is automatisch gegaan. En Wimmer en García zijn natuurlijk versterkingen. Ze hebben een slechte periode achter de rug en willen iets rechtzetten. Wimmer degradeerde met Hannover 96 en ging vervolgens naar Stoke City waar hij niet in actie kwam. En García zakte met Girona. Het is zo dat alle nieuwe spelers zich hier goed voelen. En dat is natuurlijk de absolute voorwaarde om tot prestaties te komen.’

GEKNOKT VOOR IEDER PUNT

Tot nu toe is Mouscron een van de beste ploegen van 2019. Als je de punten van de reguliere competitie van dit jaar optelt met die van nu, dan staat Mouscron mee bovenaan.

HOLLERBACH: ( verbaasd) ‘Is dat zo? Dat wist ik niet. Maar eigenlijk interesseren klassementen me niet zo. Je weet dat het hier moeilijk is om in de eerste zes te geraken, die plaatsen zijn al min of meer ingenomen. Het komt erop aan zoveel mogelijk punten te behalen, om zo snel mogelijk de zekerheid te verwerven dat je niet degradeert. Dat was uiteindelijk de opdracht die ik hier kreeg: niet zakken. Als je dat doel bereikt zal er een bepaalde rust in de ploeg komen, minder krampachtigheid. En van daaruit kan je verder werken.’

En kan de ploeg zich verder ontwikkelen.

HOLLERBACH: ‘ Genau. Want dat proces is hier nog niet ten einde. We hebben tot dusver ieder put verdiend en hebben geen cadeaus gekregen, we hebben echt geknokt voor ieder punt. Het is belangrijk dat je als ploeg blijft functioneren. Samenwerking is de basis van alles. Zo werk ik ook als trainer. Ik heb hier mijn trainersstaf meegebracht, we praten heel veel met elkaar, ik betrek hen bij alles. Zoals ik al zei: in het leven kom je alleen verder als je bereid bent te luisteren.’

U hebt een contract van twee jaar bij Mouscron. Is het niet frustrerend dat u telkens weer moet herbeginnen, dat er straks tijdens de mercato weer belangrijke spelers kunnen vertrekken.

HOLLERBACH: ‘Dat weet je. Ik heb me heel goed geïnformeerd over deze club, ik heb met veel mensen gepraat, ook met Bernd Storck. Ik ken de filosofie zeer goed, ik weet dat goeie spelers worden verkocht. Als je daarmee niet kan leven, dan moet je hier niet beginnen. Het komt erop aan creatief met de situatie om te gaan en te proberen spelers te strikken die binnen de club passen. Ik denk dat we daar dit seizoen in geslaagd zijn.’

U wordt in december 50 jaar. Staat u nu als trainer waar u hoopte te staan?

HOLLERBACH: ‘Ik ben zeer tevreden. Ik heb mooie zaken meegemaakt, maar ook mindere momenten. Het was vallen en opstaan. Maar zo is het leven toch ook. Belangrijk is dat je in de kansen die je krijgt gelooft en dat je ze ook grijpt. En dat je je vervolgens helemaal geeft. Daarom heb ik bijvoorbeeld ook problemen met voetballers die niet alles uit hun talent halen omdat ze er niet alles voor doen. Daarmee ga ik in de clinch. Ik kan alleen met spelers werken die ervoor gaan. Ik vind het echt fantastisch als ik dan zie hoe ze zich ontwikkelen en naar een hoger niveau kunnen doorgroeien. Ook daar kan je als trainer veel voldoening uithalen. Dat je hen hebt geholpen om de juiste weg te vinden.’

98 keer geel

Bernd Hollerbach speelde acht seizoenen voor Hamburger SV, nadat hij in de Bundesliga eerder heel even onder contract stond bij 1. FC Kaiserslautern. Met Hamburg won Hollerbach in 2003 de beker. In die periode verzamelde hij liefst 98 gele kaarten. ‘Maar veel van die kaarten waren niet terecht’, lacht hij. Alleen international Stefan Effenberg kreeg in zijn carrière meer kaarten, al speelde die wel meer wedstrijden. Hollerbach voetbalde telkens tegen de rand. ‘Maar nooit erover’, zegt hij. ‘Als ik geel had gekregen, hield ik me wel in. Maar ik wilde winnen, het uiterste uit mezelf halen, dat dreef me telkens weer vooruit. Als je die instelling niet hebt, moet je een ander beroep kiezen.’ Geëngageerd voetbal, Gas geben, het is dat wat Bernd Hollerbach ook bij Royal Excel Mouscron wil zien.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content