Een groot feest en een zege herinnerden de Fransen eraan dat ze … níét de grote favoriet van dit EK zijn. Dat mag best paradoxaal heten.
Een kater? Neem een tabletje Payet! Dimitri Payet vermeed heel wat hoofdpijn bij de Fransen met een goal die nu al zeker tot de mooiste van het toernooi behoort. Maar de euforie leek slechts enkele uren te duren. De volgende ochtend staken de twijfels de kop op. Kan dit Frankrijk, dat heel wat stukken wedstrijd maar wat broddelde, kampioen van Europa worden? Niet iedereen is er hiervan overtuigd. Of beter: niet meer. Dat is de paradox. Vóór Frankrijk-Roemenië waren Les Bleus de favorieten bij hun volk, hun supporters, de pers, en misschien ook zichzelf. Vandaag zijn de pronostieken voorzichtiger. En dat is toch opmerkelijk na een zege die hen met één been in de achtste finales zet. Een analyse en enkele anekdotes.
DE PUBLIEKE OPINIE
Bij het begin van het EK geloofden de Fransen in hun ploeg. Bijna drie op de vier Fransen zagen Les Bleus minstens in de halve finales, een deel was nog optimistischer en zag hen als eindwinnaar. Toen hij enkele uren voor de openingswedstrijd werd geïnterviewd, zei bondsvoorzitter Noël Le Graët: ‘Ik zeg niet dat wij de besten zijn, maar we zitten er dicht tegenaan.’ Een andere opvallende peiling: 51 procent van de Fransen heeft een positief beeld van hun nationale ploeg en van de spelers. Je moet al teruggaan tot de generatie van Zinédine Zidane om nog zo’n broederlijkheid te vinden tussen Les Bleus en hun volk. Oké, het is nog niet enorm, maar weet wel dat die populariteit in februari maar rond de dertig procent lag.
Voor die stijging zijn er meerdere verklaringen. Er zijn de acht overwinningen tijdens de laatste negen wedstrijden voor het EK, waarvan sommige echt overtuigend waren. Er is ook de methode van Didier Deschamps, waar iedereen zich in kan vinden. Tijdens interviews maakt de man weinig indruk met zijn nietszeggende uitleg, zijn accent dat snijdt als een mes, zijn verlegenheid die hij moeilijk kan wegsteken en de grimassen die de camera telkens weet vast te leggen. Maar DD kan een ploeg laten voetballen en straffe beslissingen nemen.
We komen vandaag te weten dat de niet-selectie van Karim Benzemazijn beslissing was en niet die van de bondstop. De bobo’s waren bereid om gedurende het EK de spons te vegen over het aandeel van de Realspeler in de fameuze sekstape-affaire van Mathieu Valbuena. Het officiële communiqué van de bond stelde: ‘Noël Le Graët en Didier Deschamps hebben beslist dat Karim Benzema niet zal deelnemen aan het EK.’ Klopt dus niet. Le Graët pleitte tot op het laatste moment dat Benzema erbij zou zijn. Niemand in de bondskantoren dacht dat Deschamps uiteindelijk het tegenovergestelde besluit zou nemen. Het illustreert de macht van de Franse bondscoach. Didier Deschamps is in Parijs wat Marc Wilmots is in Brussel: de enige ware chef van de nationale ploeg. Een insider zegt: ‘Deschamps redeneerde: als ik Benzema meepak, ga ik andere problemen krijgen in de groep.’
VIJF REDENEN OM ERIN TE GELOVEN
De krant Le Figaro analyseert de Franse kansen op de Europese titel en geeft vijf redenen waarom men erin mag geloven.
1 In eigen huis weten de Fransen wat te doen. Frankrijk is het laatste land dat een EK in eigen huis wist te winnen. Tevens het laatste dat het WK in eigen land won.
2 De talisman heetDeschamps, want zijn naam rijmt opgagnant (winnend). Hij was de kapitein van de ploeg die in 1998 het WK en in 2000 het EK won, en die van Marseille dat in 1993 Europacup I won.
3 Een hechte groep. Wat hen niet doodt, maakt hen sterker. De krant alludeert op de manier waarop de groep de laatste maanden is omgegaan met problemen: de aanslagen in november rond hun Stade de France, de schorsing wegens doping van Mamadou Sakho, de affaire van de sekstape, de scherpe kritiek van Eric Cantona na de niet-selectie van Karim Benzema en Hatem Ben Arfa (‘Deschamps is misschien de enige met een echt Franse naam in Frankrijk. Niemand in zijn familie is van gemengd bloed. Zoals de Mormonen in Amerika. En Benzema en Ben Arfa zijn natuurlijk van Noord-Afrikaanse origine.’) en de uitlatingen van komiek Jamel Debbouze over hetzelfde thema (‘Benzema en Ben Arfa betalen de prijs van de sociale toestand in Frankrijk.’). Christophe Jallet, een international van Lyon, spreekt over een ‘superieure mentale sterkte’. Le Figaro meent dat de spelers even gemotiveerd zijn door de recente polemieken als de groep van 1998 dat was door de pessimistische pronostieken in de Franse pers voor het WK toen.
4 Een vlammende aanval. André-Pierre Gignac zegt: ‘Met zo veel offensieve talenten maak ik me geen zorgen.’ Men spreekt vandaag over een rijzende ster van het wereldvoetbal (Antoine Griezmann), twee gevaarlijke ongeleide projectielen (Kingsley Coman en Anthony Martial), een leverancier van lekkere hapjes (Dimitri Payet) en een goalgetter met vertrouwen (Olivier Giroud). Sinds het begin van dit jaar maakten Les Bleus dertien goals in vier wedstrijden.
5 Er is geen favoriet. Volgens Le Figaro steekt er geen enkele ploeg boven uit. Duitsland, Spanje, België, Italië, Engeland en Portugal worden allemaal kanshebbers genoemd. Als er dan toch één favoriet genoemd moet worden, is het Frankrijk.
DE GESCHIEDENIS OVERDOEN
In de uren voor de wedstrijd tegen Roemenië slalommen de uitzendingen over het EK en Les Bleus handig langs de enorme sociale onrust. De spoorwegen, Air France, de gemeentelijke vervoersmaatschappijen, de vuilnisophaaldiensten: hand in hand staken ze op een moment dat het pijn doen, tijdens het toernooi. De schuld ligt bij de nieuwe Arbeidswet, die niet door de beugel kan voor de vakbonden. Daarnaast is er de kwestie van de veiligheid. Daar is het dan weer de sector van de horeca die boos is, want men wil tv-schermen op de terrassen van cafés en restaurants verbieden, om te vermijden dat daar veel volk samentroept en een gemakkelijk doelwit vormt voor terroristen – in tegenstelling tot de fanzones en stadions. Frankrijk pruilt. Gelukkig doen Les Bleus nog dromen. ‘Refairel’histoire‘, de geschiedenis overdoen, bloklettert L’Equipe.
De pers meent dat het moeilijk zal worden maar twijfelt niet aan de overwinning. In deze wedstrijd. In de volgende wedstrijden. Heel ver in het toernooi. Enkele uren voor de openingsceremonie staat er een meute journalisten voor het hotel van de Franse ploeg. De traditionele wandeling van de spelers in de stad zal uiteraard niet doorgaan. Didier Deschamps heeft een synthetische grasmat op de binnenkoer van het hotel laten leggen om de spieren van de spelers ‘wakker’ te maken. Op het moment dat ze naar buiten willen komen, steekt de coach even zijn hoofd door de deur, ziet de massale persaanwezigheid en besluit dat Les Bleus uiteindelijk binnen zullen stretchen. Te veel druk, deel 1.
INHOUDSLOOS
Radiostations hebben reporters ter plaatse die de hele dag niets anders doen dan de minste beweging bij de Franse ploeg registreren. Aangezien niemand een voet buiten zet, wordt dat van langsom meer inhoudsloos. Zo kom je bijvoorbeeld te weten dat de spelers ‘waarschijnlijk’ aan het ontbijt zitten, dat ze ‘allicht’ dit of dat eten, dat de coach ‘volgens onze informatie’ bezig is met een videosessie, dat Les Bleus nu ‘wellicht’ aan hun siësta toe zijn, enzovoort en zo verder…
En al die uitzendingen zijn op zoek naar de frappante anekdote of de analist die iedereen met verstomming slaat. Een diëtist legt uit wat je het best kunt eten en wat vermijden wanneer je voor de tv naar een EK-wedstrijd kijkt. Artisjokken en amandelen verdienen meer aanbeveling dan pizza en chips! Een seksuoloog praat over het effect van het EK op het libido van mannen die gepassioneerd zijn door voetbal. Als analiste is er Ludivine, de vrouw van Bacary Sagna, die vertelt dat ze escalopes en steaks ‘niet te hard gebakken’ klaarmaakt voor haar man en dat hun twee zoontjes van zeven en vijf op de academie van Manchester City al vier keer per week moeten trainen.
DE VOORSPELLING VAN POGBA
Om 21 uur zitten er 80.000 mensen in het Stade de France. Veel Franse fans dragen het officiële shirt, dat 140 euro kost. De meest verkochte zijn die van Antoine Griezmann en Paul Pogba. Heel Frankrijk heeft hen uitgeroepen tot sleutelspelers, de pijlers van het elftal en de sterren van het EK. Te veel druk, deel 2. Ze zijn nergens in de match en worden voor het einde vervangen. Pogba had het goed gezien, enkele dagen eerder in een lang interview: ‘Ik ga kansen verknallen. Ik ga dribbels, passes en schoten verknallen.’
De held van de avond is iemand anders: Dimitri Payet. Deschamps realiseert zich het belang van de speler en zegt: ‘Ik ga Payet de komende dagen in een glazen kastje zetten, dat hem niks overkomt.’ Over het beslissende doelpunt zegt hij: ‘Voetbal is simpel als je in de winkelhaak schiet. Dat lost veel problemen op.’ Geen speld tussen te krijgen.
Maar de overwinning stelt de mensen dus niet gerust. De Fransen spreken over ‘een ontgoochelende prestatie’. Waar ze het voor de match nog hadden over de aanvallende slagkracht van het team, komen ze nu terug op de defensieve instabiliteit, veroorzaakt door het ultieme afhaken van Raphaël Varane. Zijn vervanger Adil Rami heeft weinig fans. En bij de uitgang van het stadion hoor je vooral spreken over Patrice Evra en zijn ‘rampzalige’ wedstrijd. Veel Fransen vragen zich af wat die nog in dit elftal doet.
RECHT OP TWIJFEL
De Fransen zullen door de eerste ronde geraken. Vanzelfsprekend. Niet alleen omdat ze met drie punten gestart zijn. Ook omdat de ‘onschuldige hand’ hen in de zwakste poule geplaatst heeft. Maar nadien? Het vuur in het spel van Frankrijk zal snel moeten terugkeren om ver te geraken. En de verdediging zal steviger moeten staan. ‘Deze defensie baart me zorgen’, zegt ex-international Alain Roche. ‘Ze staat te schutteren en er is geen communicatie. Zo simpel is dat: ze spreken niet op het veld. Maar de problemen achterin zijn niet nieuw. Als je ziet hoe ze presteerden tegen spelers van een gemiddeld niveau, dan heb je het recht om te twijfelen.’
DOOR PIERRE DANVOYE IN SAINT-DENIS – FOTO’S BELGAIMAGE
