Wist u dat de wereldtitel van Duitsland voor een stukje te danken is aan een Belgisch initiatief? Maak kennis met Double Pass, dat onlangs zijn tiende verjaardag vierde.

Een goeie maand geleden was een Amerikaanse delegatie van voetbalmensen de hele week te gast in Gent. In de conferentieruimtes van het Europa Hotel kregen ze ‘les’ van een team van Double Pass, met onder meer Jean-François de Sart, Ariël Jacobs en Henk Mariman, head of football development bij het bedrijf. Mariman vloog de voorbije maanden geregeld naar de Verenigde Staten, samen met andere collega’s, voor het doorlichten van Amerikaanse voetbalclubs. Een tijdje terug zat hij in New York en Toronto, onlangs in Chicago. Ook Ariël Jacobs was aangezocht om ter plaatse de situatie te analyseren, maar om privéredenen moest hij afhaken.

Het contract met de US Soccer Federation is slechts een van de buitenlandse samenwerkingsverbanden die de mensen van het consultancybedrijf de voorbije jaren sloten. Met de Bundesliga werkt men al sinds 2007 samen, en wordt een dezer een akkoord voor nog eens vier jaar gefinaliseerd. In 2011 spraken mensen van de Premier League en de Football League met Double Pass, een spin-off van universitair werk dat in België begon met het uitreiken van Foot Pass labels. Of zij de talentontwikkeling bij de 92 Engelse profclubs konden doornemen en op hun waarde beoordelen. Ook met Hongarije en Japan zijn er contracten gesloten.

Belgen die overal in de wereld bij voetbalclubs analyseren hoe er aan talentontwikkeling wordt gedaan en hoe een opleiding moet worden gerund? Wie twintig jaar geleden zou hebben gezegd dat dit ooit realiteit zou worden, werd in het gezicht uitgelachen. Zeker, tot 2002 kwalificeerden de Rode Duivels zich om de vier jaar voor het WK, maar uitblinken in opleiding deed geen enkele Belgische club.

Ariël Jacobs, in een vorig leven nog actief binnen de opleiding van de bond, herinnert zich nog als de dag van gisteren alle moeite die hij had om vastgeroeste structuren en opleidingsprincipes te moderniseren. Toen hij met blauwdrukken voor vernieuwing kwam aanzetten, en die binnen de bond probeerde te verkopen, zei toenmalig bondsvoorzitter Michel D’Hooghe: “Nu ga je pas écht de mensen van de bond leren kennen.” Jacobs trok een paar jaar aan de kar, maar werd keer op keer teleurgesteld en koos in 1998 voor een carrière als clubcoach. Bijna twee decennia later stelt hij zijn expertise, inmiddels uitgebreid met trainerswerk in Denemarken en Frankrijk, in dienst van Double Pass, als consulent.

Heeft België dan zoveel progressie gemaakt dat het als voorbeeld mag gelden? Ja en neen. De situatie bij sommige eersteklassers is nog steeds schrijnend, maar er is op het vlak van jeugdbegeleiding en talentontwikkeling de voorbije jaren heel wat gebeurd. De stappen die Anderlecht zette, de bouw van jeugdacademiën in Genk en in Luik, de hervormingen bij Club Brugge die straks moeten uitmonden in een nieuw oefencomplex met doorgedreven wetenschappelijke begeleiding… Meer wetenschap, meer psychologie, betere trainers. Belgian Football Talent is hot.

Op de achtergrond speelt ook het succes van de nationale ploeg. Onder Marc Wilmots gestegen van plaats 53 naar plaats 2 op de FIFA-ranglijst, dat valt op. Dat een groot deel van die Duivels hun opleiding in het buitenland kreeg (Kevin Mirallas, Divock Origi en EdenHazard bij Lille, Thomas Vermaelen, JanVertonghen, TobyAlderweireld en in mindere mate Dries Mertens in Nederland) verzwijgen de Belgische consulenten. Henk Mariman: “Nu ja, ‘verzwijgen’ niet echt, maar we leggen er niet te veel de nadruk op.”

Ook de economische crisis – of liever, het verschuiven van budgetten en de achteruitgang van onze topclubs in de Europese financiële rankings, speelt mee. Hugo Schoukens, CEO van Double Pass en medestichter: “In 2004 telde Anderlecht in de kern slechts 8 procent eigen opgeleide spelers. In 2014 was dat 52 procent.” Dat heeft te maken met een andere politiek, maar ook met financiële redenen. Altijd maar kopen en verkopen op een markt waarin Anderlecht het steeds moeilijker kreeg om concurrenten af te houden, bracht geen soelaas. Dan maar op een andere manier.

Gratuliere!

In de wereld van de expertise heb je soms wel een duwtje uit onverwachte hoek nodig. En dat kwam er van onze oosterburen. Op de WK’s in de jaren negentig twee keer uitgeschakeld in de kwartfinales en op de EK’s bij het begin van de 21e eeuw twee keer eruit in de eerste ronde (zowel in 2000 als in 2004), het zette ze bij de Bundesliga aan het denken. De Belgen vroegen of ze een doorlichting mochten maken, en de Duitsers hapten toe.

Schoukens: “Naast onze expertise speelde ook onze objectiviteit en onze neutraliteit een rol.” Lees: een visie op jeugdopleiding is vaak clubgekleurd, of persoonsgevoelig. Vandaar dat niet-betrokken Belgen voor niemandeen bedreiging vormden. Schoukens: “Een maand of wat na de WK-finale vorig jaar was ik in Duitsland voor de supercup tussen Borussia Dortmund en Bayern München. Jürgen Gelsdorf, jeugdcoördinator bij Bayer Leverkusen, kwam me opzoeken en zei: Gratuliere, jullie hebben bijgedragen tot onze wereldtitel.”

De Amerikanen willen hetzelfde. Hun benchmark? Werken op de lange termijn. Mariman: “De Amerikanen waren niet geïnteresseerd in een samenwerking voor twee à drie jaar. Zij willen in 2026 wereldkampioen worden en nemen daar dus ruim de tijd voor.”

Groeien wil ook Double Pass. Op dit moment hebben ze al zo’n 750 clubs in hun portefeuille, maar dat kunnen er meer worden. Onderhandelingen met Spanje, Denemarken en Polen zitten in een finaliserend stadium. Op die manier hebben Belgen overal in Europa – oost, noord, zuid en west – een stem.

Maar Schoukens en co, die inmiddels met 50 experts werken, mikken verder dan Europa. Met de VS en Japan zijn er al contracten, met Zuid-Afrika, Brazilië en Mexico lopen onderhandelingen. Hun droom is zes wereldwijde projecten. Australië en China worden op dit moment afgetast. Dat de Belg Eric Abrams door de Australische Football Federation werd aangesteld tot technisch directeur opent Down Under misschien deuren. Witte vlek in het hele verhaal is vreemd genoeg de Jupiler Pro League. Foot Pass is bekend in België, maar een doorlichting gebeurt alleen bij de amateurclubs. Niet bij de Belgische eersteklassers. Geen sant in eigen land?

DOOR PETER T’KINT

Met de hulp van Double Pass willen de Verenigde Staten het WK 2026 winnen.