Negen was zijn dochter toen ze verbaasd vaststelde: ‘Mais papa, tu comprends le néerlandais!’ Om maar te zeggen: Roland Duchâtelet en Standard Luik, zó vreemd is het nu ook weer niet. ‘Standard is incontournable’, grijnst hij. Versta: zijn voorzitter nu ook.
Hij zegt het zich te kunnen inbeelden dat het verwarrend overkomt, maar afspreken in het Grand Café op Stayen is nu eenmaal erg gemakkelijk voor hem. Wonen doet Roland Duchâtelet nog altijd in zijn witte villa naast het stadion van STVV, zijn vriendin Marieke Höfte houdt in datzelfde stadion kantoor als eigenaar van de nv die de gebouwen op Stayen beheert, en Sint-Truiden is ook nog altijd de stad waar de nieuwe voorzitter van Standard eerste schepen is.
Hoe voelt u zich na dik drie maanden in Luik?
Roland Duchâtelet: “Volstrekt gelukkig! Ik denk dat we de juiste keuzes hebben gemaakt in de technische staf. Ik ben heel blij ook voor hen dat we een stuk beter presteren dan verwacht. We waren vier sleutelspelers kwijt en toch zitten we in de top zes. Dat is een droom. Nu moeten we daar ook blijven en onze ambitie waarmaken. En dat is: Europees spelen.”
U moet wel: u hebt Europees voetbal gebudgetteerd.
“Omdat je anders niet rond komt. En zelfs dan is het moeilijk. Het is niet realistisch voor een club als Standard om niet Europees te spelen. Voortaan zullen wij dat systematisch budgetteren. Halen we geen Europees voetbal, dan hebben we gefaald.”
U verklapte al dat de loonlast bij Standard nu hoger ligt dan voor uw komst.
“Dat is toch logisch? De spelers die we hebben gehaald, onder wie drie internationals, zijn duurder dan degene die vertrokken zijn. Eigenlijk hebben we overgecompenseerd. Precies om te voorkomen dat we niet genoeg kwaliteit zouden hebben. Daardoor zitten we nu ook met een zeer brede kern. Als je Nong op de bank moet zetten of zelfs niet meeneemt, zoals naar Hannover: dat is toch niet normaal? Met de tijd zullen we dat weer moeten rechttrekken.”
Was het een uitgemaakte zaak dat Defour, Witsel, Mangala en Carcela zouden vertrekken?
“Niet Mangala. De andere drie wel. Carcela misschien iets minder, maar ook daar was de verwachting toch dat hij weg zou gaan.”
Toen Sport/Voetbalmagazine hem onlangs sprak in Rusland, zei hij dat u hem naar de uitgang hebt geduwd.
“Kijk, soms probeer je als voorzitter met spelers te praten om hen dingen uit te leggen. Eigenlijk mag je dat niet doen, want dan misbruiken ze dat om je te citeren, in een al dan niet juiste context. Ik heb hem gezegd dat hij moest weten wat hij wilde. De ene dag ging hij weg, de andere dag bleef hij. Dat was geen werkbare situatie meer voor ons. Carcela bekleedde een belangrijke positie in het elftal. Als hij drie dagen voor het einde van de transferperiode beslist om weg te gaan, is de tijd te kort voor ons om een nieuwe flankaanvaller te zoeken. Wij konden niet leven met die twijfel. Ofwel ging hij weg, ofwel bleef hij, maar hij moest wel beslissen.”
Waarom is Mangala toch ook vertrokken?
“Hij wou absoluut naar Valencia. Aanvankelijk wilden wij dat niet. Hij is dan bij wijze van spreken komen wenen in het bureau van Pierre François. Uiteindelijk hebben wij toegegeven. De mensen van Valencia zijn gekomen, met hun vicepresident en drie, vier advocaten. En toen alles in orde was, zei meneer plots: ‘Ik wil naar Porto!’ Dat zijn toch geen manieren? Allee, voor mij toch niet.”
Begon u zich niet al ongerust te maken?
“Ik maak mij niet gemakkelijk ongerust. (lacht) Ik wist van bij de overname dat het een hele opgave zou worden om een fatsoenlijke ploeg op de been te brengen.”
Zwaardere stem
Bent u nog steeds blij dat u Standard hebt gekocht?
“Absoluut.”
Op de vraag waarom u het deed, antwoordde u al eens: ‘Ik doe het voor het voetbal en om de club in financieel evenwicht te houden.’
“Er zijn altijd redenen om iets te doen, en redenen om het niet te doen. Het gaat nooit om één element. Ik kan dus niet zeggen om welke specifieke reden ik het heb gedaan.”
Uw eerste stap in het voetbal dateert van 2000 toen u met uw bedrijf Melexis mee de schulden van KRC Harelbeke hebt gedelgd.
“Ik denk niet dat het Melexis was, maar een ander bedrijf. Maar goed. We hebben Harelbeke toen voor een beperkt bedrag gesponsord, in dezelfde periode dat we STVV sponsorden. Voetbal is de goedkoopste manier om een nieuw merk te lanceren of te onderhouden. STVV en Harelbeke waren voorbeelden van hoe we hebben geprobeerd merkbekendheid te verwerven. Meer niet. Ik heb het toenmalige bestuur van STVV altijd gezegd dat ik niets met het besturen van de club te maken wilde hebben. Ik betaalde voor visibiliteit. Punt.”
Maar nu zegt u: ‘Ik doe het voor het voetbal.’
“Omdat voetbal heel interessant is. Fascinerend zelfs. Het is een beetje zoals schaken, maar dan veel ingewikkelder. Een van de overwegingen om Standard over te nemen was dat als ik het niet zou hebben gedaan, de club in handen zou zijn gekomen van een Nederlands beursgenoteerd bedrijfje. Ik vond het niet direct een leuk vooruitzicht om met die mensen in de Pro League te zitten. En natuurlijk is het ook zo dat de impact die je hebt in de Pro League als voorzitter van Standard veel groter is dan als voorzitter van STVV.”
U wil wegen op het beleid.
“Ik heb vooral geen zin om mijn tijd te verliezen. Die indruk had ik soms wel. Als voorzitter van Standard zal dat minder het geval zijn. Dat voel ik nu al. Standard is incontournable, zo simpel is het. Men heeft geen keuze nu: men móét met mij rekening houden. Ik weet dat dit zeer frustrerend klinkt voor de anderen, maar het is gewoon zo.” (lacht)
Waarom is het nodig dat Roland Duchâtelet meer gewicht heeft om het Belgisch voetbal de goede richting te laten uitgaan?
“Wel, omdat ik mij bijzonder fel heb verdiept in de problemen waarmee ons voetbal te kampen heeft. Ik heb alles grondig bestudeerd, bijvoorbeeld hoe een competitie er het best uitziet. Daarom denk ik dat het beter is dat mijn stem iets zwaarder weegt dan de stem van iemand die alleen maar met zijn eigen club bezig is.”
Zijn uw ideeën veranderd nu u voorzitter bent van een grote club?
“Eén zaak is mij nu wel duidelijker geworden, namelijk dat een grote club in twee competities speelt – ik maak nu even abstractie van de beker van België. De grote clubs moeten hun financiering halen uit deelname aan de Europese competities. Anders kunnen zij er zelfs niet meer aan meedoen. Neem nu het voorbeeld van Portugal. Daar heb je vier clubs die volop focussen op Europa en daar ook de financiële vruchten van plukken, maar de Portugese competitie zelf trekt op geen orgel meer. De meeste wedstrijden worden voor 2000 toeschouwers gespeeld. Dat is een afgrijselijke competitie, kapotgemaakt door die dualiteit. De grote uitdaging voor ons is om een evenwicht te vinden tussen de lokale competitie en de Europese competitie.”
En daar bent u zich nu pas bewust van geworden?
“Ja. De problematiek van Standard is een heel andere dan die van STVV. Valencia, de derde club van Spanje, heeft 50 miljoen euro tv-geld. Wij 4 miljoen. Dan moet je toch nadenken hoe je daar iets aan kunt doen? Ik ben daar fel mee bezig.”
Fouilleren op de luchthaven
Heeft Standard een financieel krachtig man als u nodig om in financieel evenwicht te blijven, zoals u het omschreef?
“Wel, als het geen spelers verkoopt, bedraagt het structureel deficit van Standard rond de acht miljoen euro per jaar. Als je een speler uit de Académie kunt verkopen is dat een meevaller, maar je mag niet verwachten dat het elk jaar gaat gebeuren. Op dat vlak heeft Standard de laatste tijd redelijk wat geluk gehad. Een van de bezorgdheden die ik deel met José Riga en Jean-François de Sart is hoeveel van onze eigen jeugdspelers er vandaag in de ploeg staan. Dat wordt onze volgende opdracht: jongens kansen geven om door te groeien naar de eerste ploeg. Anders mag je het vergeten dat je die structurele verliezen opvangt door meerwaarde op verkoop van spelers. Dat zal even tijd vragen.”
En ondertussen zal u bijpassen?
“Ik hoop dat het niet zover zal komen en dat we erin zullen slagen Standard zijn eigen boontjes te laten doppen. In dit lopende boekjaar hebben we nog spelers verkocht. Als dat volgende zomer niet gebeurt, dan creëren we een structureel tekort van acht miljoen. Dan kan je naar de bank gaan om geld te lenen, of eventueel kan je nog een jaar of twee teren op de reserves. Ik hoop in ieder geval dat ik er geen euro zal moeten insteken. Ik wilde dit alleen maar aanhalen om te zeggen dat het echt niet zo vanzelfsprekend was om die club over te nemen.”
In zes jaar STVV hebt u het structurele verlies ook niet kunnen afstoppen.
“De laatste twee boekjaren is er bij STVV winst geboekt. Het laatste jaar dankzij de verkoop van Odoi, het jaar ervoor dankzij de verkoop van Mignolet en het feit dat STVV vrij goed geboerd heeft dat seizoen. In het begin heb ik me niet fel beziggehouden met de club. Dat ben ik pas de laatste jaren gaan doen. Het grootste probleem is geweest de degradatie naar tweede klasse. Tweede is een drama. Dat kun je niet goedmaken met goed management.”
Dat zou u liever niet opnieuw zien gebeuren, temeer daar u er nog zakelijke belangen heeft: uw vriendin is aandeelhouder van de nv die Stayen bezit.
“Absoluut.”
Begrijpt u dat mensen daar een potentieel belangenconflict in zien?
“Ze mogen hier alles komen onderzoeken. Als ik aan de luchthaven word gefouilleerd, zeg ik altijd heel expliciet ‘dankuwel’. Omdat ik dan weet dat degene die na mij komt óók goed zal worden gefouilleerd. Begrijpt u? Ik zou het bijvoorbeeld héél erg appreciëren dat er eindelijk conclusies komen in het gokschandaal rond Ye. Dus om op uw vraag te antwoorden: ik vind het goed dat mensen hierover nadenken. Ik heb daar echt geen probleem mee.”
STVV huurt de accommodatie van uw partner voor een bedrag dat neerkomt op vijf procent van …
“250.000 euro per jaar.”
Mocht STVV naar tweede klasse zakken, hebt u een probleem want dan zal 250.000 euro een veel te groot gat slaan in hun budget. Tenzij u de huur verlaagt, maar dat doet u vermoedelijk liever niet. Op speeldag 27 is het Standard-STVV. Wat als STVV de punten dan hard nodig heeft?
“Ten eerste, Benoit Morrenne is volop aan het onderzoeken hoe hij het stadion nog op andere manieren kan valoriseren, waardoor het eigenlijk iemand anders zal zijn die zijn 250.000 euro betaalt. (lacht) Maar stel nu dat ik uit sympathie mocht vinden dat we STVV moeten laten winnen tegen Standard: hoe moet ik dat dan doen? Ik heb daar totaal geen idee van. Uiteraard heb ik heel veel sympathie voor STVV, en uiteraard wens ik dat ze erin blijven, maar er zijn in de Pro League nóg clubs die het goed met elkaar kunnen vinden.”
In uw geval gaat het ook om financiële belangen.
” Allee, 250.000 euro per jaar. Dat is – sorry dat ik het zo brutaal moet zeggen – een irrelevant financieel belang voor mij. Als STVV zakt, zal het die 250.000 euro misschien niet meer kunnen betalen aan de vennootschap van mijn vriendin en dan zullen we moeten zien hoe dat kan worden uitgesteld, maar een groot probleem is dat niet. Het aspect voetbal gaat niet bepalen of dit alles zal overleven of niet.”
In de ruismarge
Benoit Morrenne was niet uw eerste keus als uw opvolger bij STVV. U had liever een kapitaalkrachtige voorzitter gehad, zoals Rock Werchterorganisator Herman Schueremans of uw goede vriend Gilbert Nulens, die u eerder al in de raad van bestuur had opgenomen.
“Het was vooral de bedoeling om een groep mensen te vinden die de continuïteit in de club zouden verzekeren. Er waren redelijk wat mogelijkheden, maar als dat betekent dat het hier een uitstalraam wordt voor Afrikaanse of Oost-Europese spelers, lijkt me dat geen goede optie. De huidige optie was volgens mij de beste. Zeker voor STVV. Misschien niet voor mij financieel, maar dat was ook niet mijn grootste zorg. Ik wilde vooral een goede oplossing voor STVV.”
U hebt de club 6 à 7 miljoen euro schuld kwijtgescholden om Morrenne met een propere lei te laten beginnen.
“Er zijn twee transacties geweest waardoor het eigen vermogen van de vzw niet meer negatief is en op nul is gebracht. Een van mijn eisen was dat de overgang van een vzw naar een nv moest doorgaan. In die context was er al veel geregeld. Voor de rest is er een voorwaardelijke kwijtschelding van schuld gebeurd. Dat betekent dat als ze ooit in staat zijn om mij terug te betalen, ze dat ook moeten doen. Maar als je weet voor welk bedrag ik Standard heb gekocht: waar spreken we dan over? Dan val je in de ruismarge. Dat is dus niet mijn grote zorg geweest. Mijn grootste zorg was: komt de club in goede handen?”
Waarom zijn de gesprekken met Schueremans op niets uitgedraaid?
“Daar geef ik geen commentaar op.”
Met Benoit Morrenne koos u voor iemand die zonder job zat en geen vermogen meebrengt.
“Hij was aan het uitlopen bij KIA. Ik denk niet dat hij daar al helemaal weg was. Ik denk ook niet dat hij onvermogend is, als je weet waar hij overal heeft gewerkt en wat hij daar heeft verdiend.”
Wordt hij door de nv betaald?
“Neen. Dat zou wel straf zijn.”
Er is alvast één punt van gelijkenis met u: volgens Morrenne is de staartpositie van STVV te wijten aan een ‘systematische’ benadeling door de scheidsrechters. U hebt ook weleens kritiek gehad op de arbitrage.
“Maar altijd in een bredere context. Ik heb eens gezegd: ‘Een scheidsrechter moet een honderd meter lopen in acht seconden.’ Dat kan niet. Daarmee wilde ik zeggen: een scheidsrechter heeft hulpmiddelen nodig. Maar ik heb nooit zijn integriteit in twijfel getrokken. Ik ben ervan overtuigd dat alle scheidsrechters in België hun allerbeste best doen.”
Naar verluidt meldde Value8, nadat u Standard voor hun neus had weggekaapt, zich bij u om STVV over te nemen.
“Nogmaals: ik geef daar geen commentaar op. Ik heb gewoon gezocht naar een goed team om de zaak over te nemen, en ik denk dat dat er gekomen is. Benoit Morrenne, Gilbert Nulens, Luc Withofs en Aimé Vanleeuw zijn mensen met een groot hart voor STVV. Ik ga niet zeggen dat ik het met alles eens ben wat Benoit Morrenne al heeft gezegd en gedaan, maar ik merk toch dat hij het met veel enthousiasme doet.”
Wat dacht u toen ook Mogi Bayat namens een groep Iraanse investeerders bij u op de stoep stond?
“Ook daar heb ik geen commentaar op. Kijk, als er mensen uit het buitenland contact met mij zoeken en zeggen dat ze geïnteresseerd zijn om de club te kopen, dan luister je. Pas daarna beslis je of je er serieus mee verder gaat of niet. In deze gevallen heb ik het niet gedaan, maar ik heb wel eerst geluisterd voor ik neen heb gezegd.”
Een klein sabeltje
U stak geld in Harelbeke en vooral STVV, stond ooit bijna op de shirts van Antwerp, voerde gesprekken met het vroegere Germinal Beerschot, waar uiteindelijk twee van uw kinderen investeerden, en bent nu eigenaar van Standard. Het lijkt wel of u wilt overal tegelijk zijn. Zou u niet meer op uw plaats zitten in een overkoepelend orgaan als de Pro League of de KBVB?
“Eigenlijk zitten we als clubleider al permanent ook op dat niveau te denken. Onder meer doordat we een aantrekkelijke competitie moeten organiseren waarin niet te veel clubs failliet gaan. In Amerika is er een scheiding tussen de clubs en hun liga, die een nv is met andere aandeelhouders dan de clubs en die oordeelt of clubs mogen meedoen of niet. Met het voorstel van Bart Verhaeghe(voorzitter van Club Brugge, nvdr) gaan we nu een beetje in die richting. Dat is goed.”
In dat voorstel, waarover binnenkort wordt gestemd, pleit Verhaeghe voor een professioneel managementteam en gezamenlijke sponsoring voor de Pro League. U bent tegen dat laatste. Als voorzitter van STVV hebt u zich altijd opgeworpen als een groot voorstander van solidariteit. Laat u de solidariteitsgedachte hier niet los?
“Als de Pro League ook nog eens voetbalsponsoring gaat verkopen, heb je al minstens drie organisaties die dezelfde klanten gaan benaderen. Dat is te veel. Dat zou ik ook als voorzitter van STVV hebben gevonden. Verder ben ik altijd een voorstander geweest van wat nu door Bart Verhaeghe is voorgesteld. Het commerciële luik vind ik niet goed, maar ik denk ook niet dat zij daar een breekpunt van maken. De essentie van het voorstel is dat hij af wil van vergaderingen met zestien clubs en dertig man. Daar ben ik het helemaal mee eens. Dat is alleen maar tijdverlies.”
Nu nog van die verdomde play-offs af raken.
“Het moment komt dat we opnieuw zullen moeten nadenken over een goed competitiesysteem. Daarbij is de notie van competitief evenwicht essentieel. Ploegen in eenzelfde competitie moeten over vergelijkbare financiële middelen beschikken. In België hebben de topclubs een budget dat ongeveer zes keer groter is dan het kleinste budget. Een spreiding van factor zes is al veel, maar in Portugal gaat het om factor twintig. Het competitief evenwicht is daar volledig verdwenen met als gevolg dat er geen kat meer gaat kijken naar de kleine clubs. Op Europees niveau zitten we in een vergelijkbare situatie. Een club als Real Madrid heeft een budget van meer dan 400 miljoen euro, wat meer dan tien keer zoveel is als dat van Anderlecht of Standard. Ook daar is het evenwicht dus helemaal zoek.
“Het probleem dat ik nu met Standard ervaar, is dat we gekneld zitten tussen enerzijds dat lokale evenwicht – en dan laat ik nog in het midden of dat in een Belgische competitie moet zijn of in een iets bredere – en een Europees evenwicht. In Europa strijden wij met een klein sabeltje tegen ploegen die een kalasjnikov hebben om ons omver te schieten. Dat is een probleem. Een probleem dat Anderlecht altijd terecht heeft aangekaart. Om die reden zijn de play-offs er gekomen, maar dat is een pleister op een houten been: het verhoogt je budget met ten hoogste vijf à tien procent.”
U bent nog steeds voorstander van een gezamenlijk kampioenschap met Nederland.
“En Luxemburg. Als voorzitter van STVV was ik daar al voor. Niet omdat STVV er baat bij had, maar als antwoord op de verzuchting van Anderlecht dat het weer mee wilde kunnen in Europa. Play-offs zijn daarvoor niet de oplossing, een Beneluxcompetitie wel. Voor alle duidelijkheid: Standard was daar toen tegen.”
En nu vóór.
“In die zin is er nu al één probleem opgelost. (lacht) Ik vind: goede oplossingen, daar mag je niet tegen zijn.”
Tweetalig opgevoed
Zien ze u in Luik nog als een Vlaamse indringer?
“Zo hebben ze mij daar nooit gezien. Ik bén ook geen Vlaming. Ik ben tweetalig opgevoed: als klein manneke heb ik altijd Frans gesproken met mijn vader, die Franstalig was, en Nederlands met mijn moeder. Ik woonde toen in Brussel en heb het nog meegemaakt dat ik voor een Vlaamse of een Franstalige identiteitskaart moest kiezen. Wat een idiotie! Wie in Vlaanderen woonde, was een Vlaming en wie in Wallonië woonde een Waal. Ik heb een tijd in Franstalig België gewoond, en ineens was ik een Waal. Ik zal toen wel voor Ecolo of zo gestemd hebben.”
U voedt uw twee jongste kinderen ook tweetalig op.
“Van toen ze geboren zijn spreek ik Frans met mijn kinderen. En mijn vriendin Nederlands, net als op school. Toen mijn oudste dochter negen was en we eens aan tafel zaten, bekeek ze mij en zei: ‘ Mais papa, tu comprends le néerlandais!‘ (lacht) Plots had ze door dat ik Nederlands sprak met haar moeder. Daar had ze nog nooit bij stilgestaan.”
Bent u nu supporter van Standard?
(lacht) “Uiteraard ben ik supporter van Standard.”
Supporter ben je voor het leven. Bij u is dat anders.
“Dat is waar. Ik moet daar spijtig genoeg een uitzondering op zijn. Ik ben bij STVV gekomen als sponsor, niet omdat ik supporter was. Dat ben ik pas nadien geworden. Uiteraard ben ik het nu nog altijd, dat ga ik niet ontkennen. Het doet me pijn als ze verliezen. Dus misschien geldt het toch ook voor mij en STVV, dat je supporter blijft voor het leven. Nu ben ik supporter aan het worden van Standard. Dat lukt goed. Blijkbaar kun je dus voor twee clubs supporteren ook.”
DOOR JAN HAUSPIE – BEELDEN IMAGEGLOBE
“Halen we geen Europees voetbal, dan hebben we gefaald.”
“Men heeft geen keuze nu: men móét met mij rekening houden. Ik weet dat dit zeer frustrerend klinkt voor de anderen, maar het is gewoon zo.”
“In Europa strijden wij met een klein sabeltje tegen ploegen die een kalasjnikov hebben om ons omver te schieten. Dat is een probleem.”
“Als het geen spelers verkoopt, bedraagt het structureel deficit van Standard rond de acht miljoen euro per jaar.”
