Sinds Diego Simeone er eind 2011 coach werd, stond Atlético Madrid symbool voor zweet, toewijding en tactische overwinningen. Wil hij dit seizoen het roer omgooien?
Een doelpunt van Chicharito, na 178 minuten voetbal zonder goals en een reeks mirakelreddingen van doelman Jan Oblak, maakte vorig seizoen in de kwartfinales een einde aan de Europese droom van Atlético Madrid. Dat was een stuk vroeger dan het jaar voordien en de eerste kritieken doken op na het nochtans surrealistische parcours van de Colchoneros onder coach Diego Simeone. Te defensief om te blijven duren, heette het. Alsof de uitstekende prestaties gedurende vier seizoenen meteen in vraag gesteld konden worden na een doelpunt na 178 minuten voetbal tegen de regerende Champions Leaguewinnaar. El Cholo wuifde die kritiek dan ook weg in de Madrileense sportkrant AS. ‘Achteraf is het altijd gemakkelijk praten, maar ik stel voor dat je de criticasters eens vraagt wat er zou gebeurd zijn als we op een andere manier hadden gevoetbald. Hadden we dan ook tot de 178e minuut een reële kans gemaakt op kwalificatie?’
Diego Simeone is overtuigd van zijn visie. Hij heeft zijn Atlético opgebouwd met zweet en werkkracht. Aan So Foot vertelde de Argentijn dat ‘Atlético een ploeg is die historisch gezien zijn succes altijd gebaseerd heeft op agressiviteit, intensiteit en passie, op de tegenaanval en een sterke verdediging’. Op die pijlers bouwde hij zijn team om zich te onderscheiden van die andere club uit Madrid. Een 4-4-2 uit gewapend beton met een stevig slot, waarvan de sleutel in een hooiberg verstopt ligt. Het sterkste verdedigende collectief van Europa, maar aan de andere kant van het terrein stereotype aanvalsbewegingen. Een rugbytactiek, waarbij de ploeg terrein wint door een lange haal naar voren om de tegenstander tot een fout te dwingen dicht bij het doel en vervolgens het verschil te maken met een inventieve vrije trap. Diego Costa was dé meester van de terreinwinst. De ellebogen en de centimeters van Mario Mandzukic volstonden niet om hem te vervangen. Was het dan misschien ook tijd voor een tactische aanpassing?
INTERNE WISSEL MET KOKE?
‘De ploeg heeft nood aan verandering’, gaf Diego Simeone eind vorig seizoen toe in AS. ‘Ik denk daarbij aan een interne wissel die mijn team dwingt om een stap vooruit te zetten, ook letterlijk. Die wissel zou bijvoorbeeld kunnen zijn om Koke een plaats te geven in de doble cinco (twee middenvelders die fungeren als stofzuiger en tegelijk de aanval kunnen lanceren, nvdr).’ Een dwaas idee was gelanceerd. Dwaas omdat dit Atlético zo veel te danken heeft aan het ongelooflijke verdedigende werk dat vleugelspelers Koke en Arda Turan de voorbije jaren verrichtten. Fantastisch met de bal aan de voeten waren ze bij balverlies ook onnavolgbaar in de defensieve omschakeling op de flanken. Zij boden Filipe Luís en Juanfran de mogelijkheid om zich als vleugelverdedigers ook aanvallend uit te leven. En plots zou El Cholo de geniale voeten van Koke in het centrum willen posteren, daar waar hij altijd de voorkeur had gegeven aan Tiago en Gabi?
Het idee zal tijd nodig hebben om te overtuigen. Voor een ploeg die op balbezit speelt en erg dicht bij het doel van de tegenstander voetbalt, lijkt het een logische optie. Maar we spreken hier over Atlético Madrid, het enige team dat vorig seizoen meer dan 60 doelpunten maakte met een gemiddeld balbezit dat lager lag dan 50 procent. Een ploeg waarvan zelfs de trainer zegt dat ze ‘beter is voorbereid om in de ruimte te spelen dan op balbezit’.
Tijdens de voorbereiding speelde Jorge Resurrección Merodio, zoals Koke officieel heet, slechts één keer in de doble cinco. Dat was naast Saúl in een 4-2-3-1 die niet kon overtuigen. Daarna kwam de Spaanse international opnieuw op de flank terecht en liet hij de centrale as van het terrein weer over aan de zekere voeten en het foutloze positiespel van Tiago en Gabi. Een terugkeer naar ‘het normale’ dus? Niet helemaal, want er is wel degelijk iets veranderd bij Atlético.
ANDERS MET FERREIRA CARRASCO?
Dankzij de verkoop van zijn sterspelers en de opeenvolgende deelnames aan de lucratieve Champions League kan Atlético mee boksen met de grote jongens, en niet voor een kortstondig optreden van één ronde. De Colchoneros (wat zoveel betekent als ‘matrassenmakers’, vanwege de gestreepte truitjes) hebben heel wat centen onder hun matras liggen en spendeerden ettelijke miljoenen aan de noodzakelijke vernieuwing van de kern. Exit de legendarische baard van Arda Turan, het wroeten van Mandzukic en het flegma van Miranda. Daartegenover staat de terugkeer van Filipe Luís en de komst van Stefan Savic, Jackson Martínez, Luciano Vietto en Yannick Ferreira Carrasco.
Het vertrek van Arda Turan en diens vervanging door Ferreira Carrasco is wellicht de opvallendste wissel bij de Colchoneros. Sinds Simeone de sportieve leiding bij Atlético in handen nam, werden de flanken er nooit bezet door dribbelaars. Noch Koke, noch Arda Turan liep al dribbelend en sprintend hun flank af. Zou El Cholo niet houden van dat soort ‘uitspattingen’? Met de komst van de in Frankrijk als voetballer gekweekte Belg Ferreira Carrasco, een flankspeler die op zijn Portugees loopt en dribbelt, lijkt het tij te keren in het Vicente Calderónstadion.
De transfer van de Rode Duivel naar Madrid doet nieuwe vragen rijzen over hoe menens het Diego Simeone is met zijn tactische vernieuwingen. Ferreira Carrasco beantwoordt ontegensprekelijk aan de liefde van de Argentijnse coach voor grote ruimtes en de snelle omschakeling. De jonge Belg voetbalt immers het best op de counter, als een roofdier dat een door collectieve desorganisatie verzwakte prooi opjaagt en bij zijn nekvel pakt om het vervolgens te verscheuren.
Maar kan Simeone er bij balverlies honderd procent op vertrouwen dat Ferreira Carrasco de flank afdekt zoals zijn voorganger dat deed? Op dat vlak moet de Belg nog aan grinta winnen en zich tactisch bijscholen, want bij het Monaco van coach Leonardo Jardim moest hij zich vorig seizoen nauwelijks of niet om verdedigende taken bekommeren. Ferreira Carrasco in een 4-4-2 op de vleugel doet een radicale verandering in voetbalfilosofie vermoeden. Vergelijkbaar met een centrale positie voor Koke, waarbij er ook een onevenwicht tot stand komt dat te uitgesproken lijkt om de coach van Atlético Madrid te overhalen.
SPEELSER MET SAVIC?
Ook de komst van Stefan Savic laat zich lezen als zin in avontuur en offensieve vernieuwing. De centrale verdediger vervangt Miranda en bezet op die positie in principe de derde plaats in de pikorde achter de Uruguayanen Diego Godín en José María Giménez. De Montenegrijn heeft echter een grote troef: zowel in de Premier League bij Manchester City als bij het zeer speelse Fiorentina van trainer Vincenzo Montella leerde Savic verdedigen in heel oncomfortabele situaties. Door hun manier van spelen komen bij die clubs de gebreken van een centrale verdediger gemakkelijk tot uiting, terwijl Atlético centrale verdedigers beschermt en koestert.
Wil Simeone de duelkracht van de Montenegrijn gebruiken om hem eindelijk de media-aandacht te geven die hij verdient? Of bereidt hij een speelser Atlético voor, waarbij de verdediging vaker aan gevaren wordt blootgesteld en Savic gezien zijn ervaringen in het verleden als gids kan fungeren? Ondanks de uitspraken van El Cholo lijkt het behoud van een 4-4-2 met een verdedigend sterk fundament en stevige duels in de zestien andermaal de meest waarschijnlijke piste. Ook daarin blinkt Stefan Savic immers uit.
COMPLEMENTARITEIT IN DE AANVAL?
De échte ‘bouwwerf’ van het vijfde jaar Atlético onder Simeone bevindt zich opnieuw vooraan. Zijn doelpuntenmakers krijgen van El Cholo altijd een ‘voorkeursbehandeling’. De video’s van de trainingen zijn ondertussen wereldberoemd. Zoals die waarop Mandzukic met een hoepel om zijn middel versnelt en dan op een matras duikt om in zweefvlucht een bal naar een minidoel te koppen. Of die van Alessio Cerci, die vastgemaakt aan een elastiek zware inspanningen moet leveren om telkens weer bij strak getrapte voorzetten te geraken. Spits in de 4-4-2 van de Colchoneros is geen job als een andere.
Jackson Martínez en Luciano Vietto heten de nieuwe aanvallers in Vicente Calderón. Vietto weet waaraan hij zich mag verwachten. Hij kent zijn landgenoot Diego Simeone nog van bij Racing Club in eigen land. Hij zou bovendien erg complementair moeten zijn met de snelle Martínez die Atlético haalde bij Porto.
Jackson Martínez is een geval apart. De 28-jarige Colombiaan lijkt beter te worden wanneer de ruimte kleiner wordt, alsof hij verbetert wanneer hij geen tijd krijgt om na te denken. Belangrijk is daarbij dat het spel snel verloopt. Hij moet zijn instinct kunnen gebruiken voor hij de tijd krijgt om na te denken. ‘Start de chronometer bij het begin van elke aanval van Atlético. Blijft die onder tien seconden, dan is Jackson een dodelijk wapen. Gaat die er voorbij, dan zal hij bij elke seconde die verstrijkt minder gevaarlijk zijn’, staat te lezen op de Spaanse website Ecos del Balón. Jackson Martínez is een speler die weinig tijd verliest, maar ook een counterspits.
Hij is wel minder autonoom dan Diego Costa, die op zijn eentje de offensieve stijl definieerde van het beste Atlético van de voorbije jaren. Mandzukic probeerde die stijl over te nemen, maar de chaos die hij met zijn sprongkracht en elleboogstoten veroorzaakte bij de tegenstander was minder efficiënt dan het werk van Diego Costa. Met Vietto en Martínez probeert Simeone zijn offensieve systeem opnieuw uit te vinden. De samenwerking tussen beide spelers oogt aanlokkelijk, maar vraagt andermaal een zoektocht naar evenwicht. Zeker in samenspel met de onvermijdelijke Antoine Griezmann wordt dat geen gemakkelijke opdracht.
WAT MET GRIEZMANN?
Waar zijn eerste maanden als vleugelspeler eerder matig waren, was de tweede seizoenshelft van Antoine Griezmann stratosferisch. In de punt van de aanval naast Mandzukic vond de Franse international en gewezen vleugelspeler van Real Sociedad zichzelf opnieuw uit. In de laatste 21 wedstrijden van de Liga scoorde hij 16 keer. Dat was, uiteraard, minder goed dan de 28 goals van Lionel Messi of de 23 van Cristiano Ronaldo, maar beter dan het aantal doelpunten dat Luis Suárez maakte sinds 1 januari (15). Cijfers dus die te indrukwekkend zijn om Griezmann opnieuw naar de anonimiteit van de flank te sturen.
De oplossing om de Fransman centraal te houden zou erin kunnen bestaan om de nog kneedbare Vietto om te scholen tot vleugelspeler. Hoe dan ook zou het evenwicht van de 4-4-2 weleens kunnen lijden onder het vertrek van Arda Turan en diens discipline bij balverlies. Koke naar het centrale middenveld verhuizen zou weleens bij een dwaas idee kunnen blijven, temeer omdat Diego Simeone PSG-speler Thiago Motta het hof blijft maken. Het komt er voor El Cholo in elk geval op aan om zijn ploeg opnieuw uit te vinden zonder aan offensieve slagkracht te verliezen. Rekening houdend met de voorbereidingswedstrijden lijkt hij eerder te neigen naar een verandering van namen dan een verandering van ideeën.
DOOR GUILLAUME GAUTIER – FOTO’S BELGAIMAGE
Simeone lijkt eerder te neigen naar een verandering van namen dan een verandering van ideeën.
