Canada pronkt graag met zijn multicultureel imago, maar de realiteit in de populairste sport van het land is totaal anders, zoals onlangs wéér eens bleek.
Don Cherry (85) roept al langer gemengde gevoelens op in Canada. Gerespecteerd om zijn carrière als speler (1954-1972) en coach (1974-1980) in de National Hockey League, maar controversieel als analist van Coach’s Corner, het programma dat hij 33 jaar lang presenteerde. Tot hij in de aanloop naar Remembrance Day (11 november) uithaalde naar Canadese immigranten: ‘Jullie, mensen die naar hier komen, houden van onze manier van leven, van onze melk en van onze honing. Het minste dat jullie kunnen doen is een paar dollar betalen voor een herdenkingsklaproos. Zij, de slachtoffers die de grootste prijs hebben betaald, hebben ervoor gezorgd dat jullie van dit leventje in Canada kunnen genieten.’
Twee dagen erna werd hij ontslagen. ‘Zijn uitlatingen, die discriminerend zijn en de samenleving verdelen, stroken niet de waarden die wij willen uitstralen’, klonk het bij Sportsnet, daarin gesteund door de top van de NHL, die al enkele jaren pronkt met de slogan Hockey is for Everyone. Want: hockey was in Canada, zowel op prof- als amateurniveau, meer dan een eeuw de bijna exclusieve speeltuin van blanken. Pas in 1948 versierde Larry Kwong, een Canadees met Chinese roots, een contract in de NHL. Negen jaar erna debuteerde de eerste Canadees met Afrikaanse voorouders, Willie O’Ree. ‘Ik werd overal uitgescholden, soms zelfs belaagd. ‘Moet je geen katoen plukken, boy?’ Ik herinner me een wedstrijd waarin iemand een zwarte kat naar me gooide.’
Zo’n vaart loopt het allang niet meer, maar de uitlatingen van Cherry en andere recente gebeurtenissen hakten er zwaar in bij Canadese minderheidsgroepen en bewegingen die zich inzetten tegen racisme. Ver weg van de miljoenen dollars van de NFL kreeg een moslimcoach van een jeugdteam een sms’je waarin een blanke vader van een van zijn spelertjes duidelijk was: ‘IJshockey is een sport voor ons, blanken, en jij bent een smet op het blazoen.’
Onlangs werd Bill Peters, vorig jaar nog bondscoach, op non-actief gezet door de Calgary Flames, nadat bekend geraakte dat hij Akim Aliu, een ex-speler met Nigeriaanse roots, in het verleden geregeld met het ‘n-woord’ omschreef. Hij verontschuldigde zich bij zijn team, maar zweeg in alle talen over Aliu en stapte op, ook al had hij vorig jaar een contract van 5,4 miljoen euro voor drie seizoenen getekend.
Steeds meer (ex-)hockeyers komen met een verhaal om de problematiek bespreekbaar te maken, zeker nadat Jonathan-Ismael Diaby in het voorjaar tijdens een semiprofmatch in Québec opstapte omdat zijn familie in de tribune werd aangevallen. Op televisiebeelden was duidelijk te zien hoe een fan van de tegenstanders ostentatief met zijn smartphone stond te zwaaien, waarop een foto van een baviaan te zien was. ‘Racisme is de donkere kant van ons nationale tijdverdrijf.’
