Comeback Kim

KIM KI-DUK 'Niet het geweld zelf is belangrijk, maar de morele gevolgen ervan.' © REUTERS
Dave Mestdach

‘Het kan verkeren’ wist Bredero al, en dat weet nu ongetwijfeld ook de Zuid-Koreaanse filmregisseur, -scenarist en -producent Kim Ki-Duk. Met de wraakparabel Pieta, die op het filmfestival van Venetië werd bekroond met de Gouden Leeuw, maakt de maker van Samaritan Girl (2004), Bin-jip (2004) en andere arthouseparels namelijk een comeback via de grote poort, nadat hij in 2008 een zware depressie had gekregen en compleet van het cinefiele voorplan was verdwenen.

Het door Kim geschreven, geregisseerde en gemonteerde Pieta vertelt het verhaal van Gang-do, een cynische eenzaat die wan-betalers kreupel maakt in opdracht van een krediet-verlener – desnoods op hun eigen verzoek omdat ze op die manier de verzekering hopen op te lichten. Op zekere dag wordt Gang-do echter aangeklampt door een vrouw die zijn moeder beweert te zijn en hem op haar knieën om vergiffenis smeekt. Is de ijskoude wreker daadwerkelijk haar kind? Of speelt het bizarre mens een plagerig, psychologisch spelletje met hem?

Met zijn zwijgzame out-siders, impulsieve gewelduithalen en verwrongen christelijke symboliek sluit Pieta aan bij Kims vroegere werk. Toch ziet de Koreaanse beeldenstormer – 51 inmiddels – de film als een nieuwe start van zijn carrière, die midden jaren negentig begon zonder noemenswaardige opleiding. Net als de weinig sympathieke personages uit Pieta werkte Kim namelijk ook zelf een tijdlang in de schrootwinkels van Seoel, waarna hij het probeerde als straatschilder in Parijs en als soldaat in het Zuid-Koreaanse leger.

‘Samen met Samaritan Girl en Amen vormt Pieta een trilogie over mijn eigen jeugdige ambitie om priester te worden’, verklaarde Kim voor de prijsuitreiking in een zeldzaam interview aan Knack. ‘Ik heb ooit nog priesterstudies gevolgd, maar die heb ik nooit afgemaakt. Door films te regisseren, probeer ik alsnog mijn spirituele noden te bevredigen. Vandaar dat ik hou van thema’s als schuld en boete, en van religieuze symbolen zoals het piëtamotief: een moeder die haar dode zoon beweent.’

Hoewel Kim het meent met zijn religieuze obsessies en zijn film eindigt met de hymne kyrie eleison blijft hij in menig opzicht een buitenbeentje. En dat niet alleen vanwege zijn paardenstaart en militaire camouflageoutfit. Om een portie seks en geweld – bij voorkeur tegen vrouwen en dieren – zat de devote katholiek immers nooit verlegen, en in Pieta is dat niet anders. ‘Het geweld is wel minder expliciet dan vroeger’, verdedigt hij zich. ‘De film is een parabel tegen een realistische achtergrond. Het gaat om personages die door het kapitalistische systeem in de marge zijn gedrongen en daar allerlei wrede dingen doen om te overleven. Niet het geweld zelf is belangrijk, maar de morele ge- volgen ervan.’

Wanneer Pieta, dat in Venetië verrassend won van favoriet The Master van Paul Thomas Anderson, in de Belgische bioscoop komt is voorlopig onbekend. In ons land heeft Kims achttiende langspeler namelijk nog altijd geen verdeler. Een cinefiel, en zeker een gevoelige als Kim, zou voor minder een depressie kweken.

Dave Mestdach

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content