Lucas Biglia als draaischijf van Anderlecht, dat is voltooid verleden tijd. Paars-wit vond in eigen huis jonger, beter, eleganter, meer gehypet (en ook stukken goedkoper): Youri Tielemans.
Hij blijft een man die niet terugschrikt voor zijn eigen woorden. Jan Mulder zoals altijd in de aanval: “Youri Tielemans is honderd miljoen waard. Zet dat maar op papier en laat het vastleggen bij een betrouwbare notaris. Misschien denkt Marc Wilmots dat het WK van Brazilië veel te vroeg komt voor Tielemans. Ik niet!” Een andere Nederlander, al even lovend, is ploegmaat Bram Nuytinck: “Youri Tielemans is de toekomst van Anderlecht.” Zelfs de kapitein gaat overstag. Guillaume Gillet: “Toen ik hem voor het eerst zag op training, begreep ik onmiddellijk wat voor een talent hij is. Zijn eerste baltoetsen waren fenomenaal.”
We hebben het niet over iemand die al vijftig goede wedstrijden gespeeld heeft of dertig mooie goals op zijn naam heeft staan. Coach John van den Brom is dan ook de eerste om alles in het juiste perspectief te plaatsen: “Op zijn leeftijd heeft hij vooral het recht om te zwijgen, en dat hij morgen vooral niet aan mijn deur komt kloppen om een basisplaats op te eisen.” Tielemans blies pas in mei zestien kaarsjes uit en heeft amper drie officiële matchen in de benen, maar toch is hij overal. Op het veld, in de ogen van het publiek, in de pers. Hij heeft net twee promoties achter de rug: zijn eerste stappen bij de A-kern en in de competitie, en daarnaast werd hij onlangs voor het eerst opgeroepen voor de nationale beloften. Ook Johan Walem was snel voor hem gewonnen. “Hij speelde bij de U16 en ik had al over hem horen praten, maar kende hem zelf nog niet. Pas deze zomer heb ik hem ontdekt, bij de voorbereidingsmatchen van Anderlecht en daarna in de competitie. Voor mij is hij een echte revelatie. Het is haast niet te geloven dat hij pas zestien is. Hij heeft uitstraling, trekt het spel altijd naar zich toe en combineert een jeugdige zorgeloosheid met een uitzonderlijke vista. Er valt enorm veel goeds over hem te vertellen.” Het leven van de beloftecoach is plots een stuk gemakkelijker geworden. “Vorig jaar heeft Anderlecht het aangedurfd Dennis Praet en Massimo Bruno te lanceren. Vandaag is het de beurt aan Youri Tielemans. Jong en Belgisch en dus geknipt voor ons. Er zijn veel vertrekkers bij Anderlecht en het is een goede zaak dat de club nu eerst kijkt wie ze zelf in huis heeft vooraleer ze de transfermarkt op gaat.”
Vergelijkingen die hinderen
‘De nieuwe Vincent Kompany.’ ‘Als twee druppels water Axel Witsel.’Het viel sinds de eerste speeldag vaak te horen en te lezen. Wat vindt Youri Tielemans zelf? “Ik word vaak vergeleken met Witsel en dat is best vleiend, alleen jammer dat hij bij Standard gespeeld heeft…”
We leggen het vraagstuk voor aan de coach die Tielemans zonder twijfel het best kent. Mohamed Ouahbi trainde hem bij de U10, de U11 en ook de afgelopen drie seizoenen. Tielemans speelde vorig seizoen al bij de U17 toen hij eigenlijk nog bij de U16 had moeten zitten en maakte dit jaar zelfs de sprong naar de A-kern zonder eerst langs de beloften te passeren. Niets nieuws onder de zon, want al sinds zijn tiende loopt hij altijd een jaartje voor. “Wat hij gemeen heeft met Witsel? Daar moet ik echt al goed voor zoeken”, zegt Ouahbi. “Ze hebben dezelfde huidskleur natuurlijk, maar voor de rest… Witsel heeft eerder een Portugese of Braziliaanse stijl, hij houdt ervan om de bal op te drijven. Tielemans is iemand die sneller vooruit denkt. Hij slaagt er schitterend in te variëren tussen kort en lang spel. Nu openbaart hij zich als verdedigende middenvelder, maar volgens mij komen zijn kwaliteiten nog beter tot hun recht als hij iets hoger staat. Bij de jeugd heeft hij trouwens zelden als pure controleur gespeeld, meestal zette ik hem op de 10 of op de rechterflank. Hij infiltreert ook gemakkelijk. Zijn statistieken bij de jeugd: gemiddeld dertig goals per seizoen, en dan nog eens evenveel assists. Soms zocht hij naar een moeilijke oplossing als hij simpel kon afspelen. Dan vraag je je af waar hij mee bezig is, maar vaak bleek het uiteindelijk de beste oplossing te zijn. En zijn trap is fenomenaal. Op zijn tiende scoorde hij al met afstandsschoten van 25 meter. Met beide voeten trouwens. Hij is rechtsvoetig, maar als hij met links uithaalt, zou je bijna vergeten dat zijn andere voet nog beter is. Ik ken zelfs in eerste klasse heel weinig spelers die met links zulke verre passes kunnen trappen.”
Een Kompany 2.0 dan? We peilen bij Hugo Broos, die Kompany tien jaar geleden zijn kans gaf bij Sporting Anderlecht. “Ze zijn niet te vergelijken”, ketst hij meteen af. “Kompany is een verdediger, Tielemans een middenvelder, einde verhaal! Toen ik Kompany lanceerde als centrale verdediger hoorde ik overal dat hij de kwaliteiten had om op het middenveld te spelen. Ik was het daar niet mee eens en het vervolg van zijn carrière heeft me gelijk gegeven. Kompany had niet de specifieke kwaliteiten om het heel ver te schoppen als middenvelder. Hij moet het spel voor zich hebben. Tielemans is in het samenspel van grotere waarde dan Kompany. Zoals iedereen stond ik versteld door zijn debuut. Er waren nochtans verschillende bemoeilijkende omstandigheden, want op dat moment zat er geen lijn in het spel van Anderlecht. Toch heeft hij onmiddellijk een sleutelpositie ingenomen toen hij inviel voor Sacha Kljestan. Hij begon meteen de bal te vragen en heeft enkele prachtige passes verstuurd.
We dringen toch aan, omdat we graag gelijkenissen zouden vinden tussen twee van de grootste talenten die ooit uit de Anderlechtse school gekomen zijn. “Ze hebben enorm veel voetbal in de voeten en een fantastische basistechniek, maar daar houdt de vergelijking op”, houdt Broos voet bij stuk. Mohamed Ouahbi kijkt vooral naar hun persoonlijkheden. “Ik heb van Tielemans mijn kapitein gemaakt toen hij tien was, terwijl ik nochtans een ander wonderkind had rondlopen: Charly Musonda Jr. Toen al stopte Tielemans zich nooit weg. Hij nam alle stilstaande fases voor zijn rekening, regelde het spel en maakte de kansen vaak nog zelf af ook. En als de ploeg niet draaide, was hij de eerste om de voet op het gaspedaal te zetten om zijn ploeg mee te slepen. Hij is altijd een echte winnaar geweest. Bij de meeste jeugdploegen van Anderlecht laat de coach de spelertjes zelf kiezen wie hun kapitein moet worden. Als dat zich voordeed bij de ploeg van Tielemans, viel de keuze altijd op hem. Meestal met zowat honderd procent van de stemmen.”
Vader en moeder op de mat
Opvallende namen tussen de Facebookvrienden van Youri Tielemans: Cédric Taymans en Ilse Heylen. Houders van Belgische titels, medailles op EK’s, WK’s en op de Olympische Spelen. In het judo, de grote passie van de familie Tielemans. Meer nog dan het voetbal, waar de moeder zich nooit aan gehecht heeft. Ook Youri heeft lang aan judo gedaan en hij doet er nu zijn voordeel mee. “Op zijn vijftiende stond hij fysiek verder dan zijn leeftijdsgenoten en dat is voor een stuk aan het judo te danken”, denkt Mohamed Ouahbi. “Hij was sterk in de duels, zonder echt groot te zijn. Je raakte niet zomaar van hem af. Het judo heeft hem geleerd sterk op zijn benen te staan. Hij valt absoluut niet gemakkelijk en als hij het doet, weet hij perfect hoe hij moet vallen.”
Zijn ouders zijn beiden zwarte gordels en ze geven nog steeds lessen in hun judoschooltje in Brussel. Sinds de doorbraak van hun zoon staan ze, zij het met frisse tegenzin, zelf ook in de schijnwerpers. “Ze vinden dat allesbehalve aangenaam”, zegt iemand die de familie goed kent. “Ze hebben altijd een discreet leven geleid en storen zich aan alle tamtam die nu rond hun zoon gemaakt wordt. Ze vinden dat storend, zelfs wat stresserend. Ze hebben het gevoel dat er in hun privéleven wordt ingebroken en dat er foute informatie in de kranten verschijnt. Zo wordt er bijvoorbeeld geschreven dat zijn moeder een Congolese is. Het klopt dat ze van Congolese origine is, maar ze is in hartje Brussel geboren en ze voelt zich ook een echte Brusselse.” Een ander voorbeeld: het gerucht doet de ronde dat Youri in mei, toen hij zijn eerste profcontract tekende bij Anderlecht, in de belangstelling stond van een grote Engelse club. Vooral Manchester United en Chelsea worden genoemd. Dat klopt echter niet, er is nooit een concreet bod geweest.
“Voorlopig is het beter om de speler en zijn familie weg te houden van de druk van de media”, zegt Christophe Henrotay, sinds iets minder dan een jaar zijn manager. “Laat hem eerst maar bevestigen op het veld. Als hem dat lukt, komt er na zeven of acht matchen een persconferentie. Op dat moment zullen alle media de echte Youri Tielemans kunnen ontdekken. We kunnen dan meteen ook allerlei loze geruchten de wereld uit helpen.”
Niet naar Engeland
Naar de feiten dan, en over het volgende is alleszins geen discussie mogelijk: de ouders van Youri Tielemans hebben hem altijd voorgehouden dat zijn studie voorgaat op het voetbal. Zoals de Musonda’s allicht voorbestemd waren om Brussel snel in te ruilen voor Londen – gezien ze uit een anglofiele cultuur komen en er al een aantal familieleden woonden – zo heeft deze groeibriljant zijn redenen om nog een tijdje hier te blijven. “Ik ken het temperament van zijn moeder”, zegt zijn jeugdcoach. “Als hij op een dag met een slecht rapport thuiskomt, zou ze in staat zijn Herman Van Holsbeeck persoonlijk te gaan vertellen dat Youri dat weekend niet mag meespelen!” Met een vleugje nostalgie voegt hij eraan toe: “Anderlecht had zowel Youri Tielemans, Charly Musonda als Adnan Januzaj kunnen opstellen. De ene heeft voor Chelsea gekozen, de andere breekt nu door bij Man United. Waren ze gebleven, stonden ze nu misschien alle drie in de basis.”
Nog een absolute zekerheid: op spelhervattingen steekt Tielemans zich niet weg. Al meer dan vijf jaar gaan de strafschoppen altijd naar hem. Alleen toen hij samen speelde met Aaron Batshuayi, de jongere broer van Michy, werden ze verdeeld. Zodra de bal stilligt, of het nu op de stip is of buiten de zestien, mist hij zelden het doel. Het helpt zijn uitstekende aanvallende statistieken te verklaren. Niet alleen bij de Mauves trouwens. Vorig jaar scoorde hij acht keer in tien matchen bij de nationale U16. Niet het minst dankzij een hattrick tegen Duitsland. Lucas Biglia lijkt er plots een B-acteur bij.
DOOR PIERRE DANVOYE – BEELDEN: IMAGEGLOBE
“Kompany is een verdediger, Tielemans een middenvelder, einde verhaal!” Hugo Broos
