Bondscoach: Gareth Southgate (eng)
Geboren Hertfordshire, 3 september 1970
Het gevoel bij de fans zit goed, wees een enquête afgenomen door The Athletic onlangs uit. Maar liefst 63 procent vond een halve finale een ‘acceptabel succes’. Achttien procent legt de lat bij de finale. En neen, The Three Lions moeten op dit EK niet ‘entertaining’ zijn. Liefst 79 procent vindt het resultaat belangrijk. Maar: slechts 7 procent van de fans dacht dat Engeland het tornooi ook kon winnen. Zoveel zelfvertrouwen is er aan de vooravond niet. Blessures van asmogendheden als Jordan Henderson, Jack Grealish en Harry Maguire in de aanloop naar dit EK doen velen twijfelen.
Wat Gareth Southgate – zelf vroeger een verdediger, en niet de elegantste – wel eens wordt verweten, is zijn manier van spelen. Ze zijn daar in Engeland Jürgen Klopp gewoon geraakt, en Pep Guardiola, nu ook Thomas Tuchel. Voetbal aan hoog ritme, met veel snelheid, hoge pressing. Zo speelt de nationale ploeg niet. Southgate weet dat het in het internationale voetbal vooral gaat om resultaat. De deur dicht houden, vindt hij belangrijk. En dan is er talent genoeg om het verschil te maken. Vooral via Harry Kane. Dodelijk in de nationale ploeg.
Zeventig procent van de fans die de enquête invulden, zegt achter de bondscoach te staan. Dat is na vijf jaar bewind een mooi cijfer, want in Engeland is deze functie ‘ the impossible job’. Dat Southgate nooit indruk maakte als clubcoach speelt mee in de kritiek die er ook is. Op zijn palmares staan drie jaar Middlesbrough. Southgate had destijds nog niet het juiste diploma en dat zorgde voor wat controverse. Na zijn ontslag in het derde seizoen zou hij vier jaar uit het actieve voetbal verdwijnen. In 2013 werd hij coach van de Engelse U21, in 2016 van de A-ploeg. Die job wilde hij eerst niet, waarna Sam Allardyce kwam, maar toen die in een schandaal verwikkeld raakte, sprong Southgate in. Eerst tijdelijk, een paar maanden later definitief.
De kenner: Gavin Hamilton, journalist
‘De Engelse fans lijken nog niet door te hebben dat dit een tornooi is op eigen bodem en dat Engeland een kans maakt op de eindwinst. Door die pandemie begint het allemaal pas laat te leven. Door een hele ruime preselectie van 33 te maken hield Gareth Southgate iedereen lang tevreden. Hij nam er jongeren bij, selecteerde voetballers van Brighton en Everton, en vermeed de kritiek dat hij alleen naar de top zes keek.
‘Engeland staat verder dan drie jaar geleden op het WK. Ze staan zelfs verder dan een jaar geleden, toen Harry Kane niet fit was, en we allemaal nog dachten dat Phil Foden moest worden uitgeleend door City. Nu waren hij en Mason Mount cruciale spelers in de Champions League. Er zijn nog sterke leiders: Harry Maguire, Jordan Henderson, Marcus Rashford. Het enige vraagteken bij Maguire en Henderson is hun fitheid.
‘Hét vraagteken bij Engeland is de manier van voetballen. Southgate zoekt, achterin, maar ook naar een manier om Foden en Mount samen in het team te integreren. De bondscoach is een ambtenaar zonder verleden als clubcoach, die héél goed kan organiseren, op het WK de brug sloeg tussen media en spelers, maar op het veld geen cool of filosofie uitstraalt.’
Rising star: Phil Foden
Als je als bondscoach van één speler mag dromen, dan is het eentje die je op verschillende posities kunt inzetten. Gareth Southgate heeft die: Phil Foden (20). Hij kan je goals bezorgen, komt in de rechthoek, kan op de flank uit de voeten, maar ook centraal. Hij haakt af, gaat diep, is dynamisch en technisch sterk. Een droom van een voetballer, die tot volle wasdom kwam bij Manchester City – hij komt uit het nabije Stockport – maar ook fantastisch is voor Engeland. In zijn categorie een van de besten ter wereld.
Zijn assists kunnen beter en als het gaat over druk zetten, is Foden niet direct thé leading example. Maar nu zijn we wel heel kritisch. Hij heeft ongeveer alles: snelheid, techniek, balbehandeling. Hij kan rechts op de flank spelen, maar ook centraal en vooral links, daar waar Southgate hem gebruikt. Essentieel voor Foden is dat hij op het veld vrijheid krijgt. Een nadeel is dat dat hij geen vaste positie kan claimen, daar waar de concurrentie groot is met Marcus Rashford, Jadon Sancho, Mason Mount, Raheem Sterling of Jack Grealish.
Als je praat over een echte Manchesterboy, dan is Phil Foden er eentje. Op zijn vierde al tekende hij zijn eerste aansluitingskaart bij Manchester City, dat zijn talent snel onderkende en zelfs zijn schoolgeld betaalde. Toen Pep Guardiola er in 2016 aan het roer kwam, sprong Foden direct in beeld. Pep nam hem in 2016 al mee in de kern die de CL-match tegen Celtic voorbereidde en liet hem vanaf de zomer erop spelen voor de A-ploeg.
Engeland
In principe is dit een Europees toernooi, maar na het EK van 1996 kan dit opnieuw een Engels toernooi voor de ploeg van Gareth Southgate worden. Engeland speelt zijn drie groepswedstrijden op Wembley, en gesteld dat het die groep wint, mag men daar blijven voor de 1/8 finales. De kwartfinale is in Rome maar halve en (eventueel) finale zijn weer op Wembley. In het meest gunstige geval speelt Engeland zes van de zeven duels voor eigen fans.
Fabio Capello
Als we tussenpaus Sam Allardyce (1 match, die hij won) buiten beschouwing laten, dan staat Gareth Southgate op de tweede plek van meest succesvolle Engelse bondscoaches. In vijf jaar won hij 62 procent van zijn interlands. Maar één coach deed beter: Fabio Capello. Hij won tussen 2008 en 2012 28 van de 42 interlands, oftewel 67 procent.
12
In de aanloop naar dit EK werden door alle landen samen 262 kwalificatiewedstrijden afgewerkt. Daarin vielen 826 doelpunten, een gemiddelde van 3,15 doelpunten per wedstrijd. En wie maakte de meeste goals? Harry Kane met 12.
Tactiek 4-5-1
Zo zou het kunnen zijn. Gareth Southgate laat zijn team eigenlijk op twee manieren voetballen. In 2020 was het nagenoeg altijd 3-4-3, behalve in IJsland, toen hij koos voor een 4-2-3-1. Een jaar eerder was het nog 4-3-3, waarbij het middenveld ook af en toe als een ruit optrad. Alles hangt een beetje af van de manier waarop de tegenstander de Engelsen tegemoet treedt. Gebeurt dat met hoge pressing, dan valt diepe man Kane terug tot op het middenveld, en gebruikt Southgate de vleugels om snel uit te breken. Kane, stilaan eerder spelverdeler dan echte negen, sluit dan wel bij. Hanteert de tegenstander een andere aanpak, iets meer teruggetrokken, dan kunnen de vleugels wat hoger spelen, en staat Kane wat dieper. Dan spelen de Engelsen in balbezit vanuit een driemansverdediging.
