David vs. Goliath

© belgaimage

Wie mag het WK 2026, met 48 deelnemers en 80 (!) wedstrijden, organiseren? Er blijven nog twee kandidaten over. Vandaag valt de beslissing.

De toewijzing van het WK 2026 leek lang een gelopen race. Europa en Azië mochten geen kandidaat zijn: zij organiseren het huidige (Rusland) en het volgende (Qatar) wereldkampioenschap. Restte Oceanië, Zuid-Amerika (dat het WK 2014 al kreeg), Midden- en Noord-Amerika of Afrika. In Oceanië kon het alleen van Nieuw-Zeeland komen, aangezien Australië overstapte naar de Aziatische zone. De Nieuw-Zeelanders toonden echter nog nooit belangstelling voor zo’n evenement. In Zuid-Amerika werd al snel beslist om alles te zetten op de organisatie van het WK in 2030. Een eeuw na het eerste WK in Uruguay hopen ze het in Montevideo te mogen laten doorgaan. De UEFA wil een tegenkandidaat naar voor schuiven, en denkt daarbij aan Engeland.

Voor het WK 2026 blijven dan nog over: Afrika en de CONCACAF-zone. Noord-Amerika kreeg voor het laatst een WK in 1994, met een finale in Los Angeles. Een geslaagd toernooi, ook al was het door de grote afstanden niet eenvoudig voor fans en volgers. De VS was favoriet voor het WK 2022, maar zag dat aan zijn neus voorbijgaan. Toen het zich voor 2026 opnieuw meldde, dit keer in een co-organisatie met Mexico en Canada, leek het dan ook al een uitgemaakte zaak, zeker toen de nieuwe FIFA-top gewonnen bleek voor die drievoudige kandidatuur. De vorige top, Sepp Blatter voorop, was tijdens de duo-organisatie Zuid-Korea en Japan in 2002 op zoveel problemen van organisatorische aard gestoten dat men niet meer geneigd was om een tornooi nog aan twee landen tegelijk te geven. Maar intussen zit Blatter niet meer op zijn troon en dat heeft veel te maken met de VS. Toen het WK 2022 aan Qatar werd toegewezen, waren er meteen vermoedens van omkoping. Het onderzoek daarnaar werd aangestuurd vanuit de VS door de FBI. De Amerikaanse federale politiedienst ontmaskerde Chuck Blazer, een van de voorname leden van het uitvoerend comité van de FIFA, als de mol en bracht de FIFA naar het schavot. Gevolg: de kop van Blatter en van heel wat leden uit het bestuur rolde.

De nieuwe bazen waren de VS voor een en ander erkentelijk en zagen veel minder problemen in een duo of trio landen als organisatoren van het WK. De kandidatuur zou immers toch voornamelijk door de VS worden gedragen. Zestig wedstrijden – sowieso alle matchen vanaf de kwartfinales – in dat immense land, tien in Mexico en tien in Canada, dat is het plan. Alle stadions zijn er al, ze moeten alleen wat verfraaid worden of, zoals hier en daar in Canada, voorzien worden van natuurlijk gras. Luchthavens bij de vleet, hotelaccommodatie in overvloed, grote steden, sterke sponsors, enorme marketing en een immens inwonersaantal, … Niks leek United2026 te kunnen afstoppen. Tenzij Donald Trump en zijn strenge regels op migratie en grenscontroles, of een eventueel conflict met Mexico. Zoals één FIFA-lid het vorige week nog fijntjes verwoordde: ‘Als de kandidatuur van Mexico wordt aanvaard, gaan ze hoog moeten sjotten om de bal over Trumps muur te krijgen.’

Anti-Marokko?

De race leek gelopen, alleen dachten ze daar in Marokko anders over. Na maanden van radiostilte kondigde Marokko in augustus 2017 aan dat het toch wilde proberen om het tornooi naar Noord-Afrika te halen. David nam het op tegen Goliath.

Evident was dat niet, want het WK in 2026 wordt het eerste met 48 deelnemers en 80 wedstrijden in een groot aantal stadions. De FIFA wil op die manier de inkomsten uit zijn vierjaarlijkse hoogmis met zo’n 600 miljoen euro opkrikken. Meer matchen betekent meer arena’s. Bij het indienen van zijn kandidatuur schoof Marokko 14 locaties naar voor, bij de andere kandidatuur kan de FIFA kiezen uit een preselectie van 3 Mexicaanse, 3 Canadese en 17 Amerikaanse steden.

Infrastructuur is een groot probleem voor de Marokkaanse kandidatuur. Ze hebben er wel ervaring met het organiseren van grote evenementen – in januari was er nog het Afrikaanse landenkampioenschap – maar de stadions zijn er minder modern. Vier werden er in januari gebruikt en in totaal zes bestaande kunnen voor het WK worden verbouwd en aangepast, maar de acht andere zijn nieuwe, nog te bouwen arena’s. Dat betekent een kost van ruim 16 miljard euro. Ook andere infrastructuur – de wegen, de gezondheidszorg, de luchthavens, de hotels – moet nog worden uitgebreid.

Marokko voelt zich door de FIFA weinig gesteund. Dat de wereldvoetbalbond vlak voor het indienen van de kandidatuur nog enige spelregels wijzigde – zo moesten speelsteden plots minimaal 250.000 inwoners hebben – viel in het land niet in goede aarde. De kandidatuur van Marokko werd wel aanvaard, maar kreeg in de technische beoordeling wel minder punten dan United 2026. Maar dat wil niks zeggen, want ook Qatar was vorige keer lager gequoteerd dan de tegenstand.

207 stemmen

Zondag 10 juni mogen de twee kandidaten hun dossier nog eens toelichten, vandaag/woensdag 13 juni valt de beslissing. Dat ieder land daarin een stem heeft is nieuw. Dat is een regel die er nog doorgedrukt werd door Blatter, na de kritiek op de toewijzing door zijn uitvoerend comité van het tornooi aan Rusland en Qatar. Alle 211 leden van de FIFA mogen nu dus stemmen. Of liever: 207, want Marokko, Mexico, Canada en de VS moeten als kandidaten toekijken. Daar is Marokko het overigens niet mee eens, want ook Guam, Puerto Rico, de Amerikaanse Maagdeneilanden en Amerikaans Samoa mogen zo stemmen. Dat zijn allemaal leden van de FIFA, maar ze liggen ook op het grondgebied van de VS.

Marokko rekent op de steun van het hele Afrikaanse continent en op die van Europa, want bij de UEFA leeft wat wrevel over de plannen van de FIFA met de Europese topclubs. Aziaten (Japan en Saudi-Arabië) hebben heel veel geld veil voor de creatie van een nieuw mondiaal tornooi voor de topclubs, om het WK voor clubs zoals dat nu bestaat, nieuw leven in te blazen. De FIFA zou daar veel geld mee kunnen verdienen en heeft er oren naar. De niet-Europese topclubs (lees de Aziatische, Braziliaanse en Mexicaanse) ook. De UEFA, wiens Champions League zo bedreigd zou worden, is veel minder vragende partij.

België, Luxemburg en Frankrijk spraken al openlijk hun steun voor de kandidatuur van de Noord-Afrikanen uit. De vraag is of de rest van de UEFA-landen zal volgen. Dezelfde vraag dringt zich op in Afrika. Zo sprak Zuid-Afrika zich al openlijk uit voor de Noord-Amerikaanse kandidatuur. Dat deed ook Saudi-Arabië, in de Golf een pleitbezorger van de Amerikaanse zaak.

In principe volstaat straks een gewone meerderheid en stel dat elk Afrikaans en elk Europees land voor Marokko zou stemmen, dan wint die kandidatuur met 111 stemmen. Zover zal het allicht niet komen, de diplomatie draaide het voorbije jaar overuren. Want voetbal en politiek zijn nu eenmaal nauw met elkaar verbonden. Ook Trump liet zich overigens niet onbetuigd. Op 26 april tweette hij dit niet mis te verstane bericht: ‘De VS hebben een sterke kandidatuur samengesteld met Canada en Mexico voor de bid van het WK in 2026. Het zou beschamend zijn mochten landen die we altijd hebben gesteund tegen die bid zouden lobbyen. Waarom zouden we hen nog steunen, als zij dat niet doen (inclusief bij de Verenigde Naties)?’ Voetbal moet duidelijk helpen To Make Amerika Great Again.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content