Dictator : onbeperkte gezaghebber, iemand die zich tot heerser heeft opgeworpen en een schrikbewind voert en geen tegenspraak duldt. Deze definitie beschrijft het regime dat tegenwoordig heerst bij en over Sporting Charleroi. De tirannie van de clan-Bayat : een overzicht.

Sinds enkele maanden is Sport/Voetbal/Footmagazine getuige van bedreigingen, weinig ethische praktijken, kortom van de terreur die het bestuur van Sporting Charleroi voert tegenover de spelers, de supporters, de sponsors en het personeel van de club. Geconfronteerd met onaanvaardbare wantoestanden hebben sommigen beslist om in dit blad de stilte te breken. Men zal hen verwijten dat ze anoniem getuigen. Men zou deze mensen integendeel om hun moed moeten prijzen.

De opstand van de spelers

De familie Bayat (zie kader) perst de spelers uit als citroenen. De spelers moeten voortdurend inleveren op hun loon en hun premies. Een premie van 2000 euro werd zonder reden teruggeschroefd tot 1800 euro. Als een speler de club verlaat, moet hij het bestuur bijna gijzelen om het geld te krijgen dat hij nog van de club te goed heeft (de premies van zijn laatste wedstrijden, de transferpremie). “Het is geld waarop je als vertrekkende speler recht hebt, maar het bestuur geeft nooit thuis wanneer je erom vraagt. Je moet 25 keer bellen”, zegt een getransfereerde speler.

Vorig jaar brak er bijna een spelersopstand uit. Dat gebeurde toen er voor het bereiken van de halve finale van de beker van België een belachelijk lage premie werd toegekend. Het bedrag lag zelfs lager dan wat er werd uitbetaald toen Charleroi in de achtste finale OH Leuven uitschakelde. Bovendien werden de gemaakte kosten tijdens de afzondering van de premie afgetrokken, terwijl de spelers in eerste instantie hadden geweigerd om op afzondering te trekken.

De wanprestatie tegen Moeskroen was een antwoord van de ploeg aan Mogi Bayat, die om zich in te dekken tegenover de pers had verklaard dat de afzondering op vraag van de spelers was geprogrammeerd. De houding van de manager stak zozeer, dat de spelergroep met een staking dreigde. Uiteindelijk bleven er echter maar vier spelers over die tot actie wilden overgaan. De anderen vreesden voor de gevolgen van een staking voor hun loon.

In het vooruitzicht van de terugwedstrijd raadpleegde coach Jacky Mathijssen de spelers over de wenselijkheid om opnieuw op afzondering te gaan. De spelers weigerden unaniem.

Een spion aan tafel

Vanwege zijn functie was Mogi Bayat nooit goed gezien bij de spelers. Hij discussieert namelijk over de contracten. De andere neef, Mehdi, functioneerde geruime tijd als vertrouwenspersoon van de spelers. Daardoor raakte de clan-Bayat aan nuttige info over voetballers. Wanneer die verbroederden bij een etentje, zat Mehdi niet zelden mee aan tafel. Enkele dagen later deden dan binnen de club geruchten de ronde over het gedrag van een of andere speler.

Ook de bemoeizucht van voorzitter Abbas zit de spelers hoog. Het incident op het einde van de thuismatch tegen Anderlecht bewijst bovendien zijn gebrek aan voetbalkennis. Door Mathijssen van onbekwaamheid te beschuldigen maakte Abbas Bayat zich ronduit belachelijk.

Een andere keer stormde hij luttele minuten voor het begin van een match de kleedkamer binnen. De spelers waren bezig aan de opwarming, Bayat waande de kleedkamer leeg – op Jacky Mathijssen na. Maar dat was buiten één voetballer gerekend, die zich in de aanpalende kamer van de kinesisten liet verzorgen voor een blessure. Die hoorde hoe Bayat Mathijssen aansprak over de ploegopstelling, die op het bord stond geschreven. De voorzitter vroeg zijn trainer waarom die en die speler op de bank zat. En hij vroeg waarom Mathijssen zeven spelers op de linkerflank opstelde. Bleek dat Abbas Bayat de linkerflank van het team verwarde met de invallersbank. Diezelfde dag vroeg hij naar de naam van een speler die hij niet kende, hoewel hij hem een paar weken eerder zelf had getransfereerd.

Rare transferpraktijken

De transfer van Bertrand Laquait blijft vragen oproepen. Volgens onze bronnen deed Standard een eerste bod van 800.000 euro. De doelman vernam dat en Standardmanager Pierre François polste Laquait over het voorstel – beiden verbleven met vakantie in Bretagne. Toen Mogi Bayat er lucht van kreeg dat Standard in de slag zat, zou hij Laquait de huid vol hebben gescholden, daarbij dreigende dat de doelman op 22 juli de training met de kern van de beloften diende te hervatten. Maar drie dagen later gewaagde Mogi Bayat van een tweede bod van Standard, deze keer ten bedrage van 350.000 euro. Waarom bestudeerde Bayat een aanbieding van 450.000 euro minder dan het vorige voorstel ? Wat is er met het verschil gebeurd ?

Ook het vertrek van Loris Reina legt de bizarre handelwijze van Charleroi bloot. Na drie jaar van trouwe dienst – Reina trad in drie seizoenen aan in 75 wedstrijden – werd de Fransman een nieuw contract, met een forse inlevering, gepresenteerd. Die speler vroeg bedenktijd. Het bestuur stond hem tien dagen en geen dag langer toe. Waarop Reina gedurende drie dagen testte bij Guingamp. Die test verliep gunstig tot Mogi Bayat belde naar Patrick Rémy, de trainer van Guingamp en blijkbaar een goede bekende. Zonder uitleg werd de test afgebroken. Dezelfde dag nog nam Mehdi Bayat contact op met Reina, signaleerde hem dat de club onderhandelde met Denis Souza de Guedes van Bergen en stuurde aan op enige haast bij de Fransman. Reina beschikte op dat moment nog over welgeteld twee dagen om bij Charleroi zijn nieuw contract te ondertekenen. De speler wendde zich tot Mogi Bayat. Die vertelde hem dat Souza al getekend had en stelde Reina een nóg minder aantrekkelijk contract voor, in de veronderstelling dat de speler met zijn rug tegen de muur stond en het voorstel wel moest aanvaarden. Maar Reina onderhield ook contacten met Zulte Waregem en gooide de telefoon dicht.

Jongleren met jongeren

Charleroi bekommert zich niet om zijn jonge voetballers. “Ze halen liever buitenlanders dan elementen uit de jeugdschool te lanceren”, beweert Carlo Villano, de vader van de onlangs naar Standard uitgeweken Vito. “Natuurlijk, op een buitenlandse voetballer staat een taks van achttien procent, op een Belgische een taks van vijftig procent.”

Behalve Laurent Ciman werd geen enkele fanionspeler bij Charleroi zelf gevormd. “Ik begrijp niet waarom ze niet in mijn zoon geloofden”, aldus Villano. “Hij maakte deel uit van de nationale min-19-jarigen en kreeg destijds al op vijftienjarige leeftijd een contract voorgeschoteld.” Waarom wil Charleroi niet van Vito Villano weten ? Omdat zijn manager Nenad Petrovic is. “Mijn relatie met Mogi Bayat is niet goed, en daarvan is Villano de dupe”, verduidelijkt de spelersmakelaar.

Andere, veel minder getalenteerde jongeren, kregen wél een kans. “Sommige ouders geven geld aan de club om voor hun zoon een voorkeursbehandeling af te dwingen”, zegt de vader van een jonge speler. De vaders van Flavio Fragapane en Adrien Roman Moreno, respectievelijk voorzitter van Farciennes en Tamines, stelden voetbalvelden ter beschikking van Charleroi. De twee voetballers stootten door naar de A-kern. “Toen de vader van Adrien Roman zijn activiteiten bij Tamines stopzette, werd de jongen prompt doorgesluisd naar Heppignies”, voert de vader van een jonge speler aan.

Vito Villano besloot ontlag te nemen. “Omdat hij niet echt een contract had, volgden we het reglement van de voetbalbond”, legt Petrovic uit. “Maar toen kwam Charleroi op de proppen met een overeenkomst over terugbetaling van kosten om het vertrek van Vito te verhinderen. Waardoor we een akkoord met de club moesten bereiken om weg te raken. We schakelden een advocaat in. Die vorderde de uitbetaling van die kosten, want Charleroi had die al drie maanden niet uitbetaald. De voetbalbond wilde niet tussenbeide komen, we daagden Charleroi daarop voor de arbeidsrechtbank. Vito testte in die periode bij Standard, maar daar zeiden ze : ‘Sorry, maar we kunnen Vito niet inlijven. We hebben goede relaties met Charleroi en die willen we niet op de helling zetten.’ Overigens stelde de arbeidsrechtbank ons in het gelijk. De club moest 5700 euro uitbetalen.”

Mogi Bayat had al eerder getoond over een lange arm te beschikken, vertelt vader Villano. “Vito legde een test af bij Tubeke maar toen Mogi dat hoorde, dreigde hij Salaheddine Sbaï terug naar Charleroi te halen. Bayat had die speler uitgeleend aan Tubeke.”

En hoe liep het dan af ? “Mogi Bayat was zeer duidelijk”, rapporteert Carlo Villano. “Als we de 5700 euro lieten vallen, mocht Vito tekenen bij Standard. Anders moest hij wachten tot het einde van het seizoen. We trokken onze klacht in en Vito zit nu bij Standard.”

Intimidatie van de supporters

“Wie kritiek heeft, vliegt eruit.” Dat zegt een lid van de Storm Ultras, een supportersclub van Sporting Charleroi. Tegen Westerlo annuleerde de politie de tifo omdat een paar dagen eerder de op 1 november geplande vergadering over de veiligheid niet had plaatsgevonden. Het clubbestuur ondernam niets om de supporters te steunen en de politie tot andere gedachten te brengen. Erger : voorzitter Marc Monetti van de Amicale van de supporters werd de dag van de wedstrijd door de politie aangehouden, omdat hij zijn ongenoegen over deze gang van zaken toonde. Waarom greep het bestuur niet in ? “De Storm Ultras hebben een grote mobilisatiekracht”, antwoordt een fan. “Het bestuur weet dat wij achter de ploeg staan, maar ook dat wij ons kritisch opstellen. Door de tifo te verbieden, vermindert het bestuur onze macht. Het bestuur beseft : als er vijf van onze leden een stadionverbod krijgen, dan zijn we ook met vijf man minder om onze invloed tegen het bestuur uit te spelen.”

Voor de wedstrijd worden de supporters gefouilleerd. Op elke uiting van onvrede met het clubbeleid wordt beslag gelegd. Vorig jaar slaagden twee supporters er toch in twee Bayat-onvriendelijke spandoeken het stadion in te smokkelen. Mogi Bayat zorgde ervoor dat de twee een stadionverbod kregen. “Zo’n stadionverbod versieren is spotgemakkelijk”, hoont een supporter. “Verstoring van de openbare orde is nu eenmaal een vaag en voor velerlei interpretaties vatbaar begrip.”

In juli 2005 maakten veertig moedigen de verplaatsing van Charleroi naar Tampere mee – de Zebra’s speelden er een wedstrijd voor de Intertoto Cup. Mogi Bayat bood deze diehards een watermeloen aan. Dat hebben die fans achteraf nog vaak moeten horen. Telkens er een vorm van onvrede naar boven borrelt, grijpt Mogi Bayat daarnaar terug. ‘Jullie zijn ook nooit tevreden. Wij geven jullie een meloen en zie hoe jullie je gedragen.’

Laatst wilde dit blad een reportage maken over de supporters van Charleroi. Een journalist van Sport/Voetbal/Footmaga-zine zou met de fans een uitwedstrijd meemaken. Maar geen enkele supportersgroep gaf ons de toestemming om mee te reizen. Uit schrik voor sancties, want iedere supportersclub geniet bepaalde voordelen (shirts, abonnementsvoordelen, het peterschap van een speler). “Als we jullie meenemen, riskeren we al onze voordelen te verliezen”, biechtte een supporter op.

Sponsormishandeling

Sponsors die door de club aan de deur worden gezet ? In Charleroi bestaan ze. Neem nu Gaetano Italiano, de baas van Café Leffe in Charleroi. Stond jarenlang dicht bij de club, in zijn etablissement trof je geregeld spelers en bestuursleden aan. Maar Italiano werd eruit gekegeld nadat hij in dit blad zijn ontgoocheling had geventileerd. Van de ene dag op de andere werd zijn sponsorcontract, dat nog tot het einde van het seizoen liep, eenzijdig verbroken. De overeenkomst bracht de club nochtans 15.000 euro per jaar op – en 70.000 euro sinds het begin van het sponsorschap. Italiano pikte dit dictaat niet. Als sponsor ontving hij voor iedere wedstrijd 22 tickets. Die had hij intussen al verdeeld. Italiano diende klacht in bij de rechtbank en kreeg zowel in eerste aanleg als in beroep gelijk.

De club had er tijdens de rechtsgang nochtans alles aan gedaan om Italiano in een kwaad daglicht te stellen. Meester Laurent Denis vertegenwoordigde de club en presenteerde bij de eerste zitting vijf getuigenissen ten laste van Italiano. Daarin hadden de getuigen het over “talrijke uitbarstingen”, “openlijke kritiek op Mogi Bayat en het beleid van de club”, “grove uitspraken aan het adres van de gezellin van Mogi”, “het veroorzaken van problemen in de clubboetiek omdat hij er verkiezingspublicaties wilde ophangen”. Onder de getuigen : beloftetrainer Mario Notaro, hoofd van de scoutingscel Raymond Mommens en commercieel partner Atilla Demir. Bizar : in de vijf teksten kwamen telkens dezelfde spelfouten terug.

De rechter kreeg dezelfde dag trouwens een bijkomende getuigenis van Mario Notaro. In een eigenhandig geschreven brief stelde die : De tekst van mijn getuigenis werd me na de match van 5 november bezorgd door Denis, Mogi en Mehdi Bayat. Ik betreur de context waarin ik dat document heb ondertekend. En van Mommens mocht Italiano een sms met nieuwjaarswensen ontvangen. Sindsdien staan Notaro en Mommens niet echt meer in de gratie van de clubtop.

In die affaire heeft de club altijd volgehouden dat de sponsorcontracten een clausule bevatten waarmee sponsors zich engageerden geen negatieve verklaringen ten aanzien van het bestuur te zullen afleggen. Een simpele consultatie van een contract leerde dat die clausule er gewoon niet in stond. Ze zou trouwens ook niet rechtsgeldig zijn : een bedrijf kan niet beletten dat iemand zegt wat hij denkt.

Nadat hij het proces had gewonnen, behoorde Italiano weer van zijn privileges te genieten. Zo had het clubbestuur van Charleroi het alvast niet begrepen, stelde Italiano’s advocaat Didier De Quévy vast. “We mochten terugkeren voor de match tegen Genk, maar ze hadden zijn tafel op een andere plaats gezet. En de plaatsen in de eretribune die hij had gekregen voor de match tegen Standard, waren door andere personen ingenomen.”

De club verbood de spelers en de leden van de technische staf om Café Leffe nog te bezoeken. Jan Pol Spaute wou in de zaak bemiddelen en diende daarop zijn uitnodiging voor de thuismatchen af te geven en zijn zoon Yannick werd ontslagen als jeugdtrainer.

Italiano is geen alleenstaand geval. De kleine sponsors moeten constant vechten om hun contract te doen respecteren. Een sponsor die anoniem wil blijven – want hij wacht nog altijd op geld van de club -, besliste bij de aanvang van het vorige seizoen om zijn merk te lanceren via de LED-borden. Daar had hij 20.000 euro voor veil. Het contract stipuleerde dat de merknaam van de sponsor bij iedere wedstrijd zou worden getoond. Toen dat niet gebeurde, weigerde de club het contract te herzien.

Het gesneuvelde personeel

In de dictatuur van Bayat vertolkt het personeel de rol van slachtoffer. De terreinverzorger werd ontslagen. Omdat hij te laat werd verwittigd weigerde hij onvergoede overuren te kloppen en ’s nachts reclameborden te installeren – overigens een taak waarvoor de man niet gekwalificeerd was. Sindsdien vertrouwt het bestuur de verzorging van het terrein toe aan gemeentewerkers. De spelers mopperden daarover : “Je verandert niet zomaar van de ene dag op de andere van terreinverzorger. Die mensen van de gemeente doen hun best, maar ze moeten iemand vervangen die dat werk al twaalf jaar deed.” Alvast het veld zelf heeft er geen goede zaak aan gedaan – zoals nog in de thuismatch tegen Standard zichtbaar werd.

Het clubpersoneel wordt geregeld ingezet voor de privéklussen van het bestuur. Tijdens de uren dat ze verondersteld worden in het stadion bezig te zijn, poetsen de werksters in het appartement van Bayat. Als hij niet was ontslagen, had de hierboven geciteerde terreinverzorger moeten helpen bij de verhuizing van Abbas Bayat.

Aan de klaagmuur staat ook Pierre Neufort. Jarenlang was hij actief in de persbar en na de match begeleidde hij spelers van de kleedkamer naar de opnamen van Nostalgie, de lokale radio die na elke match een uitzending verzorgt in het stadion. “Eerst verboden ze me om nog in de neutrale zone te komen. Maar omdat ik alle hoekjes en kantjes van het stadion ken, kreeg ik de spelers toch nog te pakken en bracht ze voor de microfoons van Nostalgie. Toen het bestuur dat zag, kreeg ik een stadionverbod.”

Het bestuur stuurde vervolgens een fax naar Nostalgie. Als de radiozender dit verbod niet respecteerde, zou de club het contract verbreken. Michel Serresante, directeur van Nostalgie Charleroi, bevestigt dat hij die fax heeft ontvangen.

Waarom zette de club iemand opzij die de club al veertien jaar diensten bewees ? Pierre Neufort : “Om persoonlijke redenen. Ik ben een aanhanger van Pater Samuel. Ik verberg dat niet maar ik maak er ook geen publiciteit voor. Het is iets van mijn privéleven. Maar in een tv-reportage was ik te zien aan de zijde van Pater Samuel en de club pikte dat niet.”

Vriendjespolitiek

In 2000 streden Abbas Bayat en Jean-Claude Van Cauwenberghe om de overname van de club. De twee gunden elkaar het licht in de ogen niet, maar eens de strijd gewonnen, zocht Bayat weer toenadering tot het stadsbestuur. “Brood en spelen is in de politiek van Charleroi geen ijdele leuze”, zegt een gewezen lokale journalist. “De lokale politici hebben het voetbal nodig en dus hebben ze Bayat nodig.”

“En op hun beurt spelen ook de Bayats het spel slim”, voegt journalist Vincent Maljean van de krant Vers l’Avenir eraan toe. “Ze stonden dicht bij de schepen van Sport Claude Despiegeleer en toen die bij het losbreken van de politieke schandalen door de politie was opgepakt, zochten ze toenadering tot Jacques Van Gompel. Met hem hebben ze onderhandeld met Dexia om er een akkoord over sponsoring en over een lening door te krijgen. Ze rekenden ook op het gewicht van Van Cau als lid van de raad van bestuur van de bank. Toen Van Cauwenberghe zich uit die raad terugtrok, viel het project in het water.”

In die periode deed het gerucht de ronde dat Mogi Bayat voor de PS zou opkomen bij de gemeenteverkiezingen. “Vermoedelijk wilde hij alleen even het terrein verkennen”, denkt Maljean.

Dat Despiegeleer in de gevangenis belandde, viel de clan-Bayat zwaar op de maag. “Ze hadden een relatie die veel verder ging dan de gebruikelijke relatie tussen politicus en manager van een sportclub”, onthult Didier Albin, auteur van Charleroi, le séisme, een boek over de politieke schandalen in Charleroi. “De avond dat Despiegeleer werd opgepikt, speelde Charleroi thuis en liet de stadionspeaker zich tot persoonlijke commentaren over de affaire verleiden. Hij werd door het publiek uitgefloten. Het is duidelijk dat die man niet op eigen initiatief handelde. Die had voor zijn uitspraken beslist de toestemming van de Bayats gekregen.”

De Bayats werden het draaien van de wind gewaar en begonnen openlijk te flirten met de MR. “Ze beseffen dat de invloed van de MR toeneemt”, aldus Maljean, “en dat ze dus beter goed opschoten met politici als Olivier Chastel. Al lag dat niet voor de hand. Tenslotte was Chastel de man die destijds openbaarde dat hulptrainer Dante Brogno via de vzw Charleroi Infra Sport een loon van de stad Charleroi kreeg.”

“De manier waarop het stadsbestuur een lening aan de club toestond, roept vragen op”, vindt Didier Albin. “Het is niet aan een stadsbestuur om zich borg te stellen voor een voetbalclub. Schepen van Financiën Jean-Jacques Viseur wil trouwens terugkomen op die omstreden stemming in de gemeenteraad. Hij wenst die lening te herbekijken en een soort schoonmoeder aan te stellen, een functionaris van de stad, die waakt over de terugbetalingen. Dit dossier riskeert voor spanningen in de schoot van het nieuwe stadsbestuur te zorgen.”

De boycot van de pers

Tien maanden nu al wordt Sport/ Voetbal/Footmagazine geboycot door Sporting Charleroi. Bedreigingen, beschuldigingen, verwijdering uit het stadion : dit blad heeft het allemaal meegemaakt. “Je artikel was correct maar je hebt er geen enkel belang bij om negatieve dingen te schrijven. Anders zullen we je hier ontvangen als een stuk stront”, beet de neef van de voorzitter een van onze reporters toe, terwijl die zich in de mixed zone van het stadion ophield.

“Iedere persoon die in Sport/Voetbal/Footmagazine een verklaring aflegt, wordt een vijand van de club”, stelt Vincent Maljean vast.

Maar niet alleen dit blad moet het ontgelden. Ook La Dernière heure / Les Sports moet bij Sporting Charleroi in erbarmelijke omstandigheden werken. En een journalist van Vers l’Avenir wordt geboycot na kritiek op de bestuurstop.

Tegenover de regionale pers is de club echter poeslief. Die wordt verwend en gebruikt. “Op een dag”, vertelt Maljean, “wilde ik een verhaal maken over de periode na Depiegeleer in de sportclubs. De enige die niet wou antwoorden, was Mogi Bayat. Hij zei : ‘Als ik iets over Sporting Charleroi mee te delen heb, is het niet via u dat ik zal passeren.’ Hij behandelt en beschouwt de plaatselijke krant La Nouvelle Gazette als de krant van de club.”

Mogi Bayat krijgt dan ook een vrij podium in La Nouvelle Gazette. Dat er geen kritiek op de familie Bayat wordt gepubliceerd, behoort tot het huisreglement van die krant. Een journalist van het blad vertelde ons dat hij na een meningsverschil met Bayat in het kantoor van zijn hoofdredacteur tot de orde werd geroepen.

STéPHANE VANDE VELDE