Hernán Losada maakt zaterdag zijn competitiedebuut als hoofdtrainer van DC United. Al van jongs af snakt de Antwerpse Argentijn naar de absolute top. Als voetballer geraakte hij daar niet. Dan maar als trainer?
Januari 2021. Hernán Losada (38) bevestigt dat hij naar de Amerikaanse Major Soccer League (MLS) trekt om er de nieuwe hoofdtrainer te worden van DC United. Hij laat Beerschot midden in het seizoen achter, na amper één jaar hoofdtrainerschap. Het kamp van Losada blijkt het vertrek zelf in de hand te hebben gewerkt door zijn cv naar Washington te sturen. Al van jongs af vertrouwt Losada niet te veel op het toeval en beredeneert hij vooruitziend en rationeel hoe hij zijn carrière eigenhandig kan stuwen. Zo is hij ook opgevoed.
Dat ene schijfje
Als kind al is Losada bezig met van alles en nog wat: tennis, taekwondo, orgel, piano, voetballen. Zijn aard sluit aan bij de mantra’s waarmee zijn ouders hem grootbrengen: ‘Ga naar buiten en speel.’ Of: ‘Ga naar buiten en leer.’ Van een florissante voetbalcarrière is nog lang geen sprake wanneer zijn ouders hun oudste zoon overtuigen om privéles Engels te volgen. Je weet nooit waar je terechtkomt, zegt vader Adolfo. De Argentijnse economie is niet de beste garantie op een mooie toekomst, beseffen hij en zijn vrouw. En met de Engelse basis die je krijgt op de middelbare school in Buenos Aires, loop je niet ver.
Profvoetbal is een entertainmentbusiness geworden, een realiteit waarin Losada wel gedijt.
Op zijn zestiende verzeilt Losada bij een van de grote voetbalclubs die de Argentijnse hoofdstad rijk is: Independiente. Op de achtergrond pluist Adolfo intussen zijn stamboom uit. Haast alle Argentijnen hebben Spaanse of Italiaanse voorouders, weet hij. Als zijn zoon ooit in Europa wil voetballen, kan een Europees paspoort van pas komen. Adolfo ontdekt dat zijn grootvader uit Genua kwam. Dat opent de deur om voor Hernán een Italiaans paspoort aan te vragen. Daarnaast maakt Adolfo een dvd met compilaties van de beste kunstjes die zijn zoon op het veld toont. Losada strooit de dvd lustig in het rond.
Medio 2006 landen Jean Fraiponts en Jos Verhaegen in Buenos Aires. Zij zijn op dat moment respectievelijk scout en eigenaar van Germinal Beerschot. Het is interesse in Víctor Figueroa en Gustavo Colman die hen naar Argentinië leidt. Dat duo speelt bij Chacarita Juniors. De makelaar van Losada lokt Fraiponts en Verhaegen ook naar Independiente. Losada, die op dat moment 23 is, zit er op een dood spoor. Maar hij herstelt net van een blessure en kan de Belgische heren dus niet live tonen wat hij waard is als creatieve middenvelder. Gelukkig is er die dvd. De beelden overtuigen Fraiponts en Verhaegen. De carrière van Losada krijgt een beslissende wending door dat ene schijfje dat hij en zijn vader zelf fabriceerden.
Fiasco in Brussel
Terwijl Losada langs de Schelde flaneert, raakt hij doordrongen van het besef dat hem een unieke kans te beurt valt. Hij besluit er alles aan te doen om die te grijpen. Hij hoopt dat België een opstapje kan zijn richting een grootse Europese carrière. Verhaegen heeft zich naast Losada ook nog Daniel Quinteros en Patricio González laten oplepelen en stuurt zijn toenmalige trainer Marc Brys dus met een heuse Argentijnse armada het veld in. Losada blijkt niet de beste voetballer van het kwintet, maar wel degene met de grootste drang om te slagen in Europa. De teleurstelling bij de jonge Argentijn is dan ook groot als hij de eerste zeven matchen op de bank moet beginnen. Bij de eerste kans die hij krijgt, wil hij ontploffen. En dat lukt: wanneer Losada in september 2006 eindelijk aan de aftrap verschijnt, knalt hij meteen drie goals tegen de touwen. Maar Brys hemelt Losada niet op en gebruikt hem zelfs als rechtsachter. ‘Als ze mij gevraagd hadden om tweede keeper te worden, had ik het ook gedaan’, zegt hij later. ‘Zolang het resultaat maar zou zijn dat ik mijn carrière in Europa kon voortzetten.’
De Engelse lessen uit zijn jeugd werpen hun vruchten af. Ze helpen zijn positie in de groep vooruit. Terwijl Colman en co nog in het Engels tot tien leren tellen, dompelen Losada en zijn vriendin zich tijdens een avondcursus al onder in het Nederlands. Losada wil begrijpen wat de Belgische sportpers schrijft. Hij wil ook zijn plan kunnen trekken in de winkels op de Meir. Heel zijn mindset stelt hij in op België, terwijl andere Argentijnse spelers bij Germinal Beerschot met hun hoofd in Zuid-Amerika blijven hangen.
In het seizoen 2007/08 komt Losada volledig tot bloei. Met Colman, Daniel Cruz en Ederson Tormena rond hem op het middenveld leidt hij de Ratten naar de vijfde plaats, al mist hij de laatste twee maanden wel door een blessure. Grotere clubs lonken naar hem. Losada raakt gecharmeerd door de interesse van Anderlecht. Die transfer is een logische stap in de opmars die hij in zijn hoofd heeft.
Maar dan gaat het fout. In het tussenseizoen van 2008 laadt Losada de batterijen op in Buenos Aires. Hij werkt er wel aan zijn conditie, maar niet met verbetenheid. Wanneer hij zich aanmeldt in het Astridpark, is het drieënhalve maand geleden dat hij een echte wedstrijd gespeeld heeft. Trainer Ariël Jacobs laat hem beginnen aan de eerste wedstrijd tegen BATE Borisov, in de tweede voorronde van de Champions League, maar Losada overtuigt niet. In de terugmatch kan Anderlecht het 1-2-verlies uit de heenmatch niet rechttrekken. Geen Europees voetbal dus, terwijl de kern daar wel op voorzien is. Er komen minder speelkansen, zeker voor Losada.
Op het Kiel kon Hernán Losada de vedetterol opnemen die zijn ijdelheid streelde.
Respect in Charleroi
Na één jaar leent Anderlecht hem uit aan Heerenveen. Daar knokt hij zich in de basiself en kan hij ook eindelijk aantreden in een Europese competitie: de Europa League. Losada geniet. Het spijt hem wanneer hij na dat seizoen moet terugkeren naar Brussel, waar hij dan ook nog eens met het tweede elftal van Anderlecht moet trainen. Wat later sturen de Brusselaars hem naar Charleroi, een grauwe bestemming waar het niet botert tussen de fans en eigenaar Abbas Bayat, die de club naar de verdoemenis helpt.
Vijf hoofdtrainers passeren dat seizoen de revue bij de Zebra’s, maar Losada beseft dat er weer een kantelmoment in zijn carrière aanbreekt. Hij voelt het eind van zijn contract bij Anderlecht naderen. Als hij nog bij een deftige club in Europa aan de bak wil komen, moet hij zich tijdens deze uitleenbeurt weer in de etalage knokken. Ondanks de moeilijke context en de kwakkelende resultaten presteert hij meer dan eens heel goed. Charleroi kan de degradatie niet afwenden, maar aan Losada ligt dat niet. De fans hangen aan het eind van het seizoen een spandoek op voor enkele spelers: ‘ Riou – Cordaro – Losada: respect’. Achteraf ziet hij het als een van de seizoenen waar hij het meest fier op is, omdat hij onder donkere onweerswolken zijn hoofd niet liet hangen. En het verhoopte resultaat komt er: medio 2011 offreert Beerschot hem een nieuw, langdurig contract. Losada zet zijn handtekening. Hij is blij, maar ook enkele illusies armer: het Kiel is nog altijd Camp Nou niet.
Voor Losada betekent de terugkeer naar het oude nest wel een kans om te herleven. Hij kan er de vedetterol opnemen die zijn ijdelheid streelt. Losada kijkt graag in de spiegel. Niet iedereen in de kleedkamer kan daar even goed mee om. Na een nederlaag in Genk verklaart de Argentijn dat zijn ploegmaat Elimane Coulibaly hem geslagen heeft en dient hij zelfs een klacht in bij de politie. De Senegalese spits spreekt enkel van een woordenwisseling over de defensieve inzet van Losada, of beter: het gebrek eraan. Uiteindelijk is het incident maar een kanttekening in een veel grotere dramatiek op het Kiel: voorzitter Patrick Vanoppen kampt met financiële problemen die hem boven het hoofd groeien.
Het failliet van Beerschot geeft de carrière van Losada weer een snok naar beneden. Slechts ternauwernood vindt hij nog een eersteklasseclub die in hem gelooft: SK Lierse. Maar ook dat wordt geen successtory. Lierse moet knokken tegen de degradatie, het contract van Losada wordt ontbonden. De Argentijn reageert sereen. ‘Je moet niet wachten tot de storm voorbijtrekt, je moet leren dansen in de regen’, laat hij eens optekenen als een quote die hem inspireert. Losada onderhoudt zijn conditie met een personal coach en raakt almaar meer in de ban van hardlopen, iets wat hij in het begin van zijn carrière nog haatte.
Bezoek aan Van Damme
Uiteindelijk zet hij voor de derde keer zijn carrière voort op het Kiel, bij Beerschot-Wilrijk. De opvolger van het failliete Beerschot is begonnen aan een terugkeer naar het hoogste niveau en zit intussen in de derde klasse. Dat is ver beneden het niveau waarop Losada volgens zichzelf kan schitteren, maar het Kiel blijft een omgeving waar hij zich goed voelt. De wrijvingen uit de faillisementsperiode trapt hij gauw naar de vergetelheid. In zijn vrije tijd vliegt Losada eens naar de VS voor een bezoek aan ex-Anderlechtploegmaat Jelle Van Damme, die intussen bij LA Galaxy speelt. Losada raakt er onder de indruk. De MLS sluipt zijn hoofd binnen als een gedroomde professionele context.
Terug in België schiet Losada Beerschot-Wilrijk naar de derde titel op rij. De hoogste amateurklasse wenkt. En het seizoen daarop helpt hij Beerschot naar 1B. Dat hij intussen 35 is, steekt hij vakkundig weg. Bij de fysieke tests op het Kiel prijkt hij eenzaam aan de top. En weer denkt hij vooruit. Losada behaalt zijn UEFA B-trainersdiploma, wil ook het A-diploma bemachtigen en daarna de Pro Licensecursus volgen. Als dit blad hem in juli 2017 vraagt of hij ooit een club in 1A wil trainen, antwoordt hij: ‘Niet zomaar een club, ooit wil ik de trainer zijn van Beerschot-Wilrijk.’
Op het veld mist Beerschot nipt een vijfde promotie op rij. Even later kondigt Losada aan dat hij stopt met profvoetbal. Vader Adolfo is erbij tijdens zijn afscheidsmatch op het Kiel. Maar het wordt geen adios. De Argentijn mag de Beerschotbeloften trainen. Ook treedt hij toe tot de technische commissie van de club en tot de technische staf van de A-ploeg, waarin Stijn Vreven de hoofdtrainer wordt. Met zijn trainersambities blaast Losada een hete adem in de nek van Vreven. Als diens stoel begint te wankelen en in oktober 2019 finaal omvalt, is Losada happig om over te nemen. De Argentijn loodst de Ratten terug naar het hoogste niveau, zeven jaar nadat hij zelf met Beerschot van het hoofdtoneel donderde.
De Amerikaanse accommodaties passen bij zijn maniakale benadering van het trainerschap.
Energiek en dynamisch
Weer is het in zijn hoofd slechts een eerste stap. Als trainer wil hij alsnog de absolute top bereiken. Losada gaat in zee met het bureau Quadrans Football Management van Jesse De Preter en Gunter Thiebaut in de overtuiging dat zij hem kunnen begeleiden bij die bestorming van de hemel. Nog altijd zit de MLS prominent in zijn hoofd. Hij gelooft dat het een mooie vitrine is voor trainers die zich graag willen tonen aan de wereld. Ook is het financiële plaatje er aantrekkelijk. En als trainer watertandt hij bij de gedachte aan de piekfijne Amerikaanse accommodaties. Die passen bij zijn maniakale benadering van het trainerschap. Losada streeft naar de totale controle, zoals volgens hem zijn landgenoot Marcelo Bielsa die bereikt. Niet toevallig volgt ook Losada een match weleens gehurkt, net als de Leedstrainer.
De cool van Bielsa heeft Losada niet. Langs de lijn pruttelt Losada als een pot op het vuur. En in 1A bruist ook zijn team, met energiek en dynamisch voetbal. Zijn ploeg slikt veel goals, maar maakt er nog meer. Met een duizelingwekkend doelpuntensaldo pronken de Ratten begin december zelfs even op de eerste plaats, voor het eerst sinds 1985. Zijn eigen verdienste in dat verhaal minimaliseert Losada niet. In zijn communicatie heeft hij het vaker over ‘ik’ dan over ‘wij’.
De Preter en Thiebaut wagen met het cv van Losada hun kans bij DC United. Tot ieders verbazing happen de Amerikanen toe. Weer verlaat Losada het Kiel met een grote toekomst in zijn hoofd. Zijn makelaars zetten de overgang in de verf met een trendy visual. Profvoetbal is een entertainmentbusiness geworden, een realiteit waarin Losada wel gedijt. Velen vinden dat de Argentijn zijn prille trainerscarrière nogal snel een nieuwe fase in jaagt, maar Losada volgt zijn eigen metronoom. In een van zijn eerste interviews in de VS zegt hij: ‘Er is me verteld dat ik te klein was om te voetballen en te jong om hoofdtrainer te worden. Ik peper mijn spelers in: als je een doel hebt, ga er dan vol voor en geloof in jezelf.’
