Club Brugge: de lessen van Salzburg

De voetbalkwaliteiten van Club Brugge werden nog eens tot op het bot getest in twee moeilijke uitwedstrijden. Maar blauw-zwart probeerde ook te leren van het voorbeeld van Salzburg. Impressies van de Oostenrijkse trip en het gelijkspel in Brussel.

‘T his is like Christmas for me.’ Een ontspannen Ivan Leko, grappend op de persconferentie daags voor het duel met Salzburg. Hij ziet er al de hele reis ontspannen uit, de Kroatische coach van Club, gesterkt door de twee recente thuiszeges, tegen Salzburg in de heenwedstrijd van de zestiende finales van de Europa League, en vervolgens tegen KRC Genk. Met de glimlach wacht hij in de luchthaven van Oostende tot het vliegtuig klaar is voor vertrek. Keuvelend onderhoudt hij zich in een hoekje met Brandon Mechele en de voorzitter. De rust is even terug, het zelfvertrouwen groot. Zo gaat dat bij emotionele mensen en jonge trainers. Na de winst tegen de Oostenrijkers – hun eerste nederlaag van het seizoen – had Leko op de persconferentie het duel tegen Genk nog geschetst als ‘wie wint, mag zich ‘de beste ploeg van het moment’ noemen.’ Zondagavond was in de euforie rond de zege dat laatste stukje plots weg. Menselijk, gezien de hoogspanning die vooraf heerste rond dit duel.

Salzburg uit wordt andere koek, beseft iedereen. Bij de loting waren ze in Brugge meteen redelijk berustend. Sportief stonden de Oostenrijkers een trapje hoger. Dat bewees hun halve finale vorig jaar in de Europa League, waar Olympique Marseille hen onverdiend uit het tornooi knikkerde. Het resultaat in de heenwedstrijd, gekoppeld aan het moment – Salzburg komt net uit een lange winterstop en is misschien nog niet zo gerodeerd, plus er is met het vertrek van de Malinees AmadouHaidara naar zusterclub Leipzig toch een belangrijke pion weg – heeft het zelfvertrouwen wat opgekrikt. Als Leko wordt gevraagd of hij het net als in Dortmund wat defensiever zal doen, klinkt het overtuigend: ‘Het wordt Salzburgvoetbal tegen het Club Bruggevoetbal zoals we dat al twintig maanden spelen, Dortmund uitgezonderd.’ De goeie verstaander weet dan al: Club gaat het aanpakken zoals het de meerderheid van zijn competitiewedstrijden startte. Uitgaande van de eigen sterkte, de eigen mogelijkheden. Offensief. Nog een extra bewijs: de aanwezigheid van Siebe Schrijvers, die Leko op die persconferentie flankeert. Bij de 0-0 in Dortmund was HansVanaken nog de offensieve middenvelder in steun van Wesley.

Leerschool

Oostenrijk krijgt zijn bergen op toeristisch vlak moeilijk verkocht, de Financial Times vroeg zich ooit af of Made in Austria een marketingargument dan wel een handicap was, maar voor Salzburg geldt die twijfel niet. Wij zijn wél verkocht. Uiterst vriendelijk, anders kan je de Oostenrijkse gastheren niet omschrijven. Amper files op weg naar het centrum, de zon die de harten (en de straten) verwarmt, overal mensen die je met de glimlach begroeten, en verder een schitterend centrum. Van verzuring geen sprake. Hier zag Wolfgang AmadeusMozart het levenslicht, hier heeft de befaamde dirigent Herbert von Karajan zijn plein, en 78 jaar na zijn dood wordt ook naar schrijver Stefan Zweig een plaats genoemd. Zweig woonde twintig jaar aan de voet van de Kapuzinerberg in de binnenstad van Salzburg. Aan de boorden van de rivier Salzach is het heerlijk flaneren in het milde klimaat.

En bovendien: ze serveren hier naast Sachertorte en schnitzel ook uitstekend snel modern voetbal. Kunnen we daar niet iets uit leren?

Een kleine competitie die de lokale Bulls de voorbije jaren overvleugelde, een stadion dat voor een stad met 150.000 inwoners net groot genoeg is (maar net als Jan Breydel amper 30.000 plaatsen telt en evenmin over veel cateringfaciliteiten beschikt, daarvoor dient een tijdelijke zaal op de parking), en afhankelijkheid van transfers om te overleven: parallellen genoeg met Club Brugge, om bij ons, maar vooral binnen de club enige nieuwsgierigheid te wekken. Oké, er zijn de centen van Red Bull en Dietrich Mateschitz die alles faciliteren, maar binnen Club weten ze beter: er wordt, om het succes te bestendigen, ook goed gewerkt. Met Salzburg als spin in een web waartoe ook Leipzig behoort. En dus gaat fysiektrainer Dieter Deprez kijken naar de fameuze ‘videodoos’. Daarin kunnen (jeugd)spelers plaatsnemen om er beter te leren omgaan met tegenstanders die in hun rug druk komen zetten. Kostprijs: 300.000 euro. Dat is het voordeel van een rijke sponsor: als blijkt dat er iets op de markt is dat een speler nog een tikkeltje beter kan maken, kan Salzburg zich dat veroorloven. Ondanks die kleine competitie en de beperkte commerciële voetbalwereld waarin het leeft.

In Salzburg is Red Bull alomaanwezig. Een eigen flag ship store vlak bij het geboortehuis van Mozart, overal in winkels, in hotels, met allerlei smaken. ‘ Wir sind Zukunft.’ Met de centen van Mateschitz wordt hard gewerkt. Op het diner voor de meegereisde sponsors en pers haalt voorzitter Bart Verhaeghe het in zijn begroetingsspeech aan: ‘Als we op scouting gaan, op zoek naar nieuwe spelers en iemand identificeren als talent, komen we vaak dezelfde clubs tegen: Sevilla, Kopenhagen, Brighton & Hove, Midtjylland, en ook Salzburg. Het goeie nieuws is dat je dan weet dat je goed hebt gewerkt. Het slechte nieuws is ook: je weet dat het moeilijk wordt.’ ’s Anderendaags zal Vincent Mannaert het wedstrijdblad overlopen en kunnen bevestigen: vier van de elf basisspelers van Salzburg werden ook door Club gescout, een vijfde zat op de bank.

Ook Pascal De Maesschalck, jeugdcoördinator van Club, is mee. Net als Dieter en anderen binnen Club maakt hij van het duel gebruik om de werking van de Oostenrijkers intern te bekijken. Op donderdag loopt hij langs op hun trainingscomplex om er met de verantwoordelijken te praten over de aanpak. Hier kunnen in 90 kamers 180 spelers overnachten en heeft elke jeugdcategorie haar eigen staf, inclusief keeperstrainer.

Oostenrijk maakt net als België deel uit van de Europese unie en is gebonden aan dezelfde regels. Ook hier zijn buitenlandse talenten pas welkom vanaf hun achttien jaar. Maar ze worden wel vroeger geïdentificeerd én vastgelegd, soms tot twee jaar voor ze naar Salzburg kunnen komen. En dan start een opleiding met als grote troef die logeermogelijkheden (in Westkapelle heeft Club straks alleen hotelfaciliteiten, geen internaatcapaciteit), de uitgebreide staf, maar ook: een tweede team. FC Liefering, uitkomend in de Zweite Liga en daar in het midden van de tabel meedraaiend.

FC Liefering is eigenlijk het beloftenelftal van RB Salzburg. Het is het bewijs van iets waar de Belgische topclubs al jaren naar hunkeren: een vehikel vinden om de overgang vanuit de jeugd naar de eerste ploeg te vergemakkelijken. Bart Verhaeghe, vrijdag voor de terugvlucht: ‘Ik onderzoek al jaren zo’n mogelijkheid, maar de ideale oplossing vind ik niet.’ Verhaeghe ging al kijken in Scandinavië en Nederland, toen de veranderingen in eigen land aan 1B (Roeselare leek ideaal) daar een stokje voor staken. Dat format – te weinig ploegen en veel strijd, ofwel voor promotie dan wel tegen degradatie – maakt dat je daar met spelers onder 19 niet terecht kan.

Salzburg kan dat wel in de Oostenrijkse tweede klasse. Dat de ploeg in het seizoen 2016/17 op de erelijst van de UEFA Youth League Chelsea opvolgde en achtereenvolgens de betere was van Manchester City, Paris Saint-Germain, Atlético Madrid, Barcelona en Benfica, dankt het aan.. FC Liefering, waaraan het op dit moment 11 kernspelers verhuurt. Pascal De Maesschalck: ‘Daar worden de talenten voor het eerst geconfronteerd met een echte competitie.’ Onlangs won Liefering van Horn met 4-0. Gemiddelde leeftijd van de spelers: 18,8 jaar.

De Maesschalck: ‘Er zijn geen geheimen voor dit succes. Een brede, goeie scouting, goeie faciliteiten, professionele trainers en duidelijke profielen. Groot, sterk.’ En vooral: wereldwijd. Club was de voorbije jaren minder overtuigd van het halen van Afrikaans talent op eigen bodem. Complex, ook door de omstandigheden daar, de zeer grote overgang van Afrika naar West-Europa. Problemen van opvang, en logistiek. Het is niet eenvoudig om jongeren van zestien à zeventien jaar aan een visum te helpen voor Europa. Af en toe kwam er eentje testen, zelden leidde het tot een contract. Club zocht zijn Afrikaans talent, net als KAA Gent, liever in Europa. Emmanuel Dennis kwam via Oekraïne (Loehansk) naar West-Vlaanderen, Krépin Diatta via Noorwegen (Sarpsborg). Salzburg haalde Patson Daka, de killer van Club, rechtstreeks uit Zambia en middenvelder Diadie Samassékou uit Mali. Maar ex-spelers zoals SadioMané en Naby Keïta, beiden inmiddels bij Liverpool, dan weer alle twee in Frankrijk. Er zit niet direct een lijn in, tenzij de neus voor talent.

Vincent Mannaert en co kennen het Red Bullmodel al jaren. Voor hen is er maar één geheim: het geld van Mateschitz. Van het verblijf in Salzburg maakte Club gebruik voor het houden van een raad van bestuur op woensdag en een bezoek aan Hangar 7 op donderdag. Eigendom van Mateschitz, een eigen gebouw/museum/restaurant/shop op de luchthaven van Salzburg. Mannaert: ‘Die man heeft zijn privé vliegveld, dat zegt genoeg. Salzburg heeft geen budget, Mateschitz past gewoon bij. Zij spelen in een andere wereld.’

Wedstrijd

Dat blijkt ook op donderdagavond. Salzburgvoetbal versus Clubvoetbal betekent voor de rust vooral efficiënt vliegverkeer richting bezoekend doel, waarbij Club in het uitvoetballen overrompeld wordt door de hoge pressing en de aanvallende aanpak van coach Marco Rose, die volgend jaar aan de slag gaat bij Hoffenheim en Leko verrast met zijn bezetting. Het kerstcadeau voor Leko is een vergiftigd geschenk. Club krijgt zelf een paar goeie kansen, maar weet die niet om te zetten in doelpunten. En zelf helpt het een handje bij de Oostenrijkse tegendoelpunten. Sofyan Amrabat, Stefano Denswil én Benoît Poulain verlenen ongewild hun medewerking aan drie tegengoals. De cijfers (54 procent balbezit voor Club, en bijna evenveel doelpogingen als de tegenstander, 10 vs 9) maskeren de realiteit: 4-0 is een zware exit uit Europa. De balans op het middenveld, te offensief georiënteerd, zat niet goed. En van de tien doelpogingen van Salzburg waren er zes op doel. Vier werden omgezet. Van de negen doelpogingen van Club gingen er maar twee binnen de palen. En werd er geen enkele omgezet in een goal. Een kwestie van efficiëntie. Niet voor het eerst dit seizoen.

Opvallend: zowel op woensdag als vrijdag werd door Mannaert en Verhaeghe verwezen naar de play-offs als rem op een verdere ontwikkeling. Verhaeghe: ‘Tijdens het diner met de mensen van Salzburg heb ik geluisterd naar de Oostenrijkers. Hun voorzitter hekelde de invoering van de play-offs.’ In de Oostenrijkse Bundesliga zijn ze nu met 12 en half maart loopt hun competitie af, waarna die eindronde begint. Ook in Oostenrijk worden de punten gehalveerd. Verhaeghe: ‘Daar was hij kwaad om. Om die halvering, maar ook omdat het samenvalt met de Europese matchen. Ze gaan moeten kiezen tussen Europa en de competitie. Dat is absurd.’

Eenzelfde klok bij Mannaert twee dagen eerder. Club blijft, op een moment dat het Belgische voetbal nadenkt over een nieuw format, een tegenstander van play-offs. Verhaeghe: ‘Een normale competitie met zo weinig mogelijk clubs ( lees: de huidige zestien, nvdr), bekerwedstrijden in het weekend én ruimte voor Europese matchen. Dat lijkt ons het beste.’ En wie weet, op termijn, misschien een Beneliga? Het zijn allemaal denkpistes.

Voor een competitie die door één ploeg wordt gedomineerd – zoals Salzburg in Oostenrijk, PSG in Frankijk, Bayern, Juventus, Kopenhagen, Celtic, … – moeten we niet bang zijn, zegt Verhaeghe. Niet de play-offs hebben er de voorbije jaren voor gezorgd dat er een nivellering is aan de top, wel de verbeterde financiële werking van de clubs. Dat één club de anderen gaat overvleugelen, lijkt hem dan ook niet voor de hand liggend.

Anderlecht

Het waren op zichzelf teruggeplooide Bruggelingen, die vrijdagochtend het natte Salzburg inruilden voor de mist van Oostende. Weinig helden hadden zin in commentaar op de forse verliescijfers en het donkere afscheid aan Europa na de vertrouwen wekkende Champions League. Een competitie die Salzburg wel had gemist, zei iemand fijntjes, de concurrentie nog wat minimaliserend. De focus lag toen al een beetje op Anderlecht. Bij Leko, die vorige zomer nog zijn contract in Brugge kon verdubbelen als hij een nieuwe overeenkomst tekende, maar de uitgestoken hand van de voorzitter ter bezegeling van dat aanbod, niet aanvaardde. Bij de spelers, die een pandoering moesten wegslikken. Bij de directie die toch niet helemaal overtuigd was van de kracht van de Oostenrijkers en mogelijkheden tot kwalificatie had gezien.

Veel scherper dan het in Oostenrijk begon, vatte Club het duel in Anderlecht aan. Met hoge pressing dwong het de thuisploeg in de fout, wat leidde tot een vroege goal. Maar daarna liet blauw-zwart na de wedstrijd af te maken. Anderlecht knokte zich – letterlijk in het geval van Ivan Santini – terug in de wedstrijd en dwong zelfs de betere kansen af.

Wat verrassend toonde Leko, die de voorbije weken moest leren omgaan met kritiek op zijn keuzes en wisselbeleid, zich achteraf tevreden met het gelijkspel. Vier op zes tegen Antwerp, Genk en Anderlecht (en na zaterdag misschien ook tegen STVV) sterkt hem in zijn analyse dat Club het in de topwedstrijden qua resultaten uitstekend deed. En dat play-off 1 alle kansen biedt op een nieuwe titel, ook gezien het sputteren van de motor van KRC Genk. Daarna kunnen coach en Club elk hun eigen weg gaan. Beiden hebben twee jaar goed samengewerkt, elkaar uitstekend gesteund, in goede en kwade dagen. Maar aan alles voel je dat het daarna in een andere richting gaat.