Twee jaar na Italië, Duitsland, Nederland en België heeft de Premier League de Video Assistent Referee ingevoerd en dat zullen we geweten hebben. De videoref lag al na de eerste speeldag onder vuur. Niets nieuws onder de zon, zal u denken, maar niets is minder waar. De discussie gaat niet over pro VAR of contra VAR, maar over hoe streng hij mag zijn.
Hoe kan het ook anders als FIFA en UEFA van mening verschillen? Pierluigi Collina, de kale ex-ref, is de man van de strenge lijn. Elke inbreuk op de spelregels moet volgens de Italiaan bestraft worden, hield hij de videoarbiters op het WK voor vrouwen voor. Tijdens dat WK vertelde Roberto Rosetti, zijn landgenoot die het departement arbitrage van de Europese voetbalunie leidt, op een seminarie voor toprefs in Zagreb dat de VAR alleen moet ingrijpen bij een flagrante fout van de heren (heel uitzonderlijk vrouwen) op het veld. ‘Kleinigheden’ moeten niet gesignaleerd worden.
De UEFA wil dat de VAR alleen bij flagrante fouten ingrijpt.
Dat geldt dus in de Champions League als de VAR straks zijn opwachting maakt in de groepsfase. Om een en ander duidelijk te maken liet de UEFA weten dat er geen sprake was van een ‘flagrante fout’ bij de beslissende strafschop in de supercup, ook al was op de tv-beelden duidelijk te zien dat ook de tweede voet van doelman Adrián van de doellijn weg was toen Tammy Abraham de bal raakte.
Nederland zit op dezelfde lijn als de UEFA. Scheidsrechtersbaas Dick van Egmond stelde dat de VAR ‘geen opsporingsambtenaar is’. Ook de Premier League wil geen scherpslijpers in het refereedepartement in Stockley Park, nabij Heathrow.
Bij buitenspel volstaat een teen, maar veel Engelse waarnemers (en scheidsrechters) willen van ‘de lijn’ af. De lijn die wordt getrokken bij buitenspelgevallen. Een afgekeurd doelpunt van Gabriel Jesus voor Man City tegen West Ham volstond daarvoor. Raheem Sterling, die de assist gaf, stond met de schouder immers een paar ‘inches’ offside.
Keith Hackett, de gewezen ref en scheidsrechterbaas, stelde in zijn column in The Telegraph dat bij zulke kleine verschillen de technologie niet accuraat genoeg is om definitief uitsluitsel te geven en dat de VAR niet bedacht is om goals te schrappen die in het verleden werden goedgekeurd. De VAR moet alleen overduidelijke blunders voorkomen. Hij pleitte zelfs voor een terugkeer naar een maatregel die zijn opvolger Phil Don in 2002 invoerde: de aanvaller moet het voordeel van de twijfel krijgen en alleen als er ‘daglicht’ is tussen de verdediger en de aanvaller kan er met zekerheid van buitenspel worden uitgegaan.
Dat is volstrekt in de geest van het spel. Toen de ‘Laws of the Game’ werden geschreven in 1863 mocht de bal – net als in het rugby – alleen van achter de doellijn vooruit worden getrapt. Drie jaar later werd dat gewijzigd en moesten tenminste drie verdedigers (de doelman incluis) achter de diepste aanvaller staan. In 1924 werden dat nog slechts twee verdedigers en de gevolgen werden meteen zichtbaar. Het gemiddelde aantal goals steeg in het seizoen 1924/25 in de hoogste Engelse klasse van 4,7 naar 6,37.
De huidige versie van de buitenspelregel (op gelijke hoogte van de op één na laatste verdediger is niet langer offside) kwam er in 1990, na het meest dramatische WK uit de geschiedenis en moest de balans weer in het voordeel van de aanvaller doen overhellen. Het zou onlogisch zijn om dit terug te draaien.
Offside is geen zaak van zwanger of niet zwanger of zwart of wit, zoals vaak wordt beweerd. In de MLS (het Amerikaanse profvoetbal) wordt om die reden geen lijn getrokken en de kans is reëel dat dit de regel wordt. De International Football Association Board, die waakt over de spelregels, wil in maart ‘Law 11’ opnieuw bekijken en overweegt het concept ‘ daylight‘ officieel in te voeren.
Simpeler zou zijn om de VAR vijftien seconden te geven om buitenspel of een andere overtreding vast te stellen. Als de fout dan niet duidelijk is, blijft de beslissing van de scheidsrechter van tel. Het spel mag niet te lang stilliggen. De Engelse refs kregen daarom de aanbeveling mee om zo weinig mogelijk op het veld naar het scherm te lopen en op de VAR te vertrouwen.
