De beste Engelse middenvelder van zijn generatie houdt er op zijn 36e mee op. Na 676 wedstrijden in het shirt van zijn Manchester United hangt Paul Scholes zijn voetbalschoenen aan de haak.
Manchester United heeft een brok in de keel, de supporters spreken dezer dagen met trillende stem. Ze proberen zich kranig te houden. PaulScholes wou immers geen al te emotioneel afscheid. De 36-jarige Scholes schrok naar verluidt van de enorme media-aandacht die zijn afscheid genereerde. Al is dat niet verwonderlijk na een carrière van zestien jaar op het allerhoogste niveau en tien landstitels, twee Champions Leaguetitels, drie Engelse bekers, twee League Cups, een intercontinentale beker en een eindzege op het WK voor clubteams op zijn palmares.
Een afscheid zonder al te veel bombarie, zonder afsluitende ereronde in Old Trafford, zonder applausvervanging op het einde van zijn laatste wedstrijd. Het heeft nog veel overredingskracht gevergd om ervoor te zorgen dat hij het persbericht waarin hij zijn afscheid aankondigde niet al een week vóór de Champions Leaguefinale de wereld instuurde. De minzame middenvelder hoopte dat zijn afscheid daardoor helemaal overschaduwd zou worden door de nakende CL-finale tegen Barcelona.
“Scholes is goed genoeg om met de Braziliaanse nationale ploeg mee te spelen”, zei de legendarische Braziliaanse middenvelder Socrates enkele jaren geleden. Nu Scholes 36 als pensioengerechtigde leeftijd beschouwt, kunnen we zonder overdrijven stellen dat dit het einde van een tijdperk is. Een pagina van de geschiedenis van Man U werd omgeslagen. Na de reeds eerder gestopte Gary Neville, Nicky Butt – die aan het uitbollen is in China – en David Beckham – die af en toe nog eens een vrije trap binnenkrult in de VS – is Scholes de laatste van de gouden generatie 1992. Al mogen we Ryan Giggs niet vergeten, de 37-jarige Welshman is pas echt de laatste der Mohikanen.
Net zoals Neville en Giggs bleef Scholes Manchester United zijn hele carrière trouw. Scholes is van de drie ouwe getrouwen degene die het meest in de Unitedcultuur geworteld is. Neville groeide op in Bury, in het noorden van Manchester, en Giggs komt van het Welshe platteland. De kleine Paul daarentegen werd geboren in Salford – op wandelafstand van Old Trafford – waar tijdens de industriële revolutie de boten hun ladingen katoen losten. Tegenwoordig zijn er in de wijk tal van luxueuze penthouses, chique boetieks en zelfs het museum van schilder en tekenaar Laurence Stephen Lowry terug te vinden. Het is in die typische seventiessfeer dat de kleine Scholes zijn eerste stapjes zet, in een wijk waar het Theatre of Dreams opdoemt als een reusachtige kathedraal en waar de mythe van de Busby Babes nog steeds levendig wordt gehouden. Niemand die het verhaal van de vliegtuigcrash waarbij 23 van de 43 inzittenden omkwamen – in 1958 na een uitwedstrijd tegen Rode Ster Belgrado en een tussenstop in München – beter kent dan Paul Scholes.
Lof van de groten der aarde
Ondanks alle trofeeën die hij voor Man U won en alle lof die hem te beurt viel, heeft Scholes nooit gedacht dat hij meer voor de club heeft gedaan dan wat van hem werd verwacht. Dat is wel heel bescheiden voor de beste middenvelder van zijn generatie. “Wie mijn sterkste tegenstander was?”, werd Zinédine Zidane gevraagd toen hij zíjn afscheid aankondigde. “Dat was Paul Scholes. Hij is met voorsprong de beste speler van zijn generatie.” En Zidane stond niet alleen met die mening. Zelfs zijn vurigste tegenstanders erkennen Scholes’ talent. “De andere spelers van Manchester zijn ook zeer indrukwekkend, maar hij is ongetwijfeld de meest getalenteerde. Hij kan alles. Hij heeft de vista, die gouden baltoets en een verwoestend schot”, aldus Thierry Henry, nochtans destijds sterkhouder bij Arsenal en dus grote rivaal van Man U.
Ook de huidige generatie laat zich niet onbetuigd wat complimenten aan het adres van Scholes betreft. Xavi loofde hem in februari al in The Daily Mail: “Scholes is de beste middenvelder van de afgelopen twintig jaar. Hij is ronduit spectaculair en kan eigenlijk alles. Hij kan een beslissende pass geven, maakt doelpunten, speelt zeer solide, verliest zelden de bal en heeft een ongelooflijk spelinzicht. Als hij de Spaanse nationaliteit gehad zou hebben, zou hij veel meer media-aandacht gekregen hebben.”
De Engelse jongeren roerden zich eveneens in het complimentenfestival: “Het doet me pijn aan het hart om te horen dat Scholes ermee stopt. Wat een speler! Hij is topklasse en een echt voorbeeld voor alle jonge Engelse middenvelders”, twitterde Arsenalspeler Jack Wilshere.
Scholes debuteerde in het seizoen 1994/95 bij Manchester United als tweede aanvaller. Niet veel later zakte hij een paar posities, omdat hij zijn team op het middenveld veel meer kon bijbrengen. Dat Frank Lampard en Steven Gerrard geroemd worden voor hun typische box-to-boxspel hebben ze in grote mate te danken aan Paul Scholes. Hij effende het pad voor hen. Hij was de eerste die verbetenheid, balrecuperatie, precieze passing en doelgerichtheid wist te combineren. Met zijn 150 doelpunten (waarvan 102 in de Premier League) in 676 wedstrijden was hij ook de negentiende speler in de geschiedenis van het Engelse voetbal die de kaap van de honderd doelpunten kon overschrijden.
De brains en de klasse
Die verbetenheid ontwikkelde Scholes in zijn jeugdjaren: “Paul was klein en zijn vaak grotere tegenstanders spaarden hem niet op het veld. Het leek wel alsof ze in de rij stonden om hem eens stevig aan te pakken. Gaandeweg werd hij een crack in het ontwijken van die tackles en de paar keer dat ze hem dan toch te grazen hadden, incasseerde hij, stond hij weer op en nam hij al lopend zijn positie weer in”, herinnert JohnDuncan, zijn trainer aan de Cardinal Langley School, zich. Onder meer dankzij die mentale sterkte belandde Scholes in de academie van Manchester United, waar hij met de befaamde generatie van 1992 de Youth Cup won. Alex Ferguson had al snel het talent van die generatie in de smiezen en bouwde rond hen een heel nieuw Man U.
In het seizoen 1994/95 kreeg Scholes, als tweede spits, zijn kans tegen Ipswich. Zijn eerste jaar was meer dan bevredigend, zeker als je weet dat hij zich staande hield tussen toppers zoals MarkHughes, Andy Cole en EricCantona. Al gebiedt de eerlijkheid ook wel te zeggen dat de schorsing van Cantona – voor de beruchte karatetrap tegen een supporter van Crystal Palace – Scholes een handje heeft geholpen. Vijf doelpunten in zeventien wedstrijden is lang niet slecht voor een nieuwkomer, zeker niet aangezien Manchester United dat jaar geen prijzen pakte. In de finale van de FA Cup werd er verloren tegen Everton en in de competitie eindigde Blackburn als eerste.
Man U ving het volgende seizoen aan met zijn jonge talenten, aangezien sterkhouders Hughes, Paul Ince en AndrejKantsjelskis vertrokken en Cantona nog tot oktober geschorst was. Na verlies in de openingswedstrijd tegen Aston Villa scherpten de analisten hun messen: “Manchester zal nooit een prijs winnen met deze jongens”, aldus AlanHansen. Nochtans was het net met die generatie dat Ferguson de vijf daaropvolgende wedstrijden won en op het einde van het seizoen zowel landstitel als bekercompetitie binnenhaalde. De generatie van 1992 was definitief gelanceerd en Scholes – die veertien keer (waarvan tien keer in de competitie) scoorde – met hen.
De zomer van 1997 luidde een dubbele ommekeer in. Een louter anekdotische – Scholes koos definitief voor shirtnummer 18 – en een echt belangrijke in die zin dat hij definitief van positie veranderde. Het seizoen ervoor vond The Ginger Prince slechts drie keer de weg naar de netten, maar toonde hij zich wel steeds vaker nuttig voor zijn ploegmaats. “Bracht dat Ferguson op een idee?”, vraagt huidig manager van Sunderland en voormalig speler van Man U, Steve Bruce zich af. “Misschien wel, al zou het ook kunnen dat Ferguson gewoon bang was om de kleine Scholes voorin te zetten, terwijl hij daar met Andy Cole al een kleine spits had lopen. Daarom koos hij ervoor om Scholes – in wie hij al enige tijd een geniale passeur had gezien – een rij achteruit te trekken.”
De komst van Teddy Sheringham en de blessure van Roy Keane overtuigden Ferguson helemaal van zijn keuze om Scholes als middenvelder uit te spelen. Scholes brengt, op aanraden van Keane, wat meer power in zijn spel en groeit in de schaduw van DavidBeckham – die tot Beste Jongere wordt verkozen – uit tot de koning van de korte verplaatsingen en de zestigmeterpasses. Met Giggs en Beckham op de flanken, wordt Scholes de passeur in het systeem-Ferguson dat gebaseerd is op een snelle, directe en berekende passing game. Dat Man U in het seizoen 1997/98 net een puntje te kort komt om Arsenal van de landstitel te houden, is het einde van de wereld niet. De basis voor het team dat in 1999 de treble pakt, is immers gelegd. Samen met Keane en Butt in het centrum en met Giggs en Beckham op de flanken pakt Scholes zeven titels in negen jaar tijd. In die negen jaar bouwt hij ook een heuse reputatie op. De reputatie van de man die alles kan. Een artiest die weet hoe hij een tegenstander moet slopen, een mengelmoes van verbetenheid en altruïsme. Die mix zorgde er overigens voor dat hij geschorst was voor de finale van de Champions League in 1999 tegen Bayern München. “Scholes heeft nooit gerekend, hij heeft zich altijd weggecijferd voor de ploeg. Dat Manchester United zich kwalificeerde voor die finale in 1999 heeft het aan de onbaatzuchtigheid van Scholesy te danken. Hij was de man die het team deed draaien. Paul is een van de weinigen die klasse en brains wist te combineren”, zei Ferguson destijds.
Geen clichévoetballer
Die schorsing voor de CL-finale in 1999 bleef lang een kras op Scholes’ ziel. Het was pas na de zege tegen Chelsea in de CL-finale van 2008 dat hij die gemiste finale achter zich kon laten. Toch zei hij onlangs nog: “Ik heb in 1999 wel een medaille gekregen, maar ik beschouw mezelf niet als tweevoudig winnaar van de Champions League. Daarvoor moet je de finale gespeeld hebben!”
De verbeten meester van de passing beschikte ook over een moordend schot vanuit de tweede lijn. Naast de man van de prachtige doelpunten is Scholes vooral een voetballer zoals er tegenwoordig niet veel meer rondlopen. Geen instant superster, nooit een manager gehad, geen WAG aan zijn arm die elke cover wil sieren, en geen luxueuze auto’s of smeuïge roddels uit het uitgaansleven. Niet omdat hij het zich niet kon permitteren. Wel omdat het hem niet interesseerde. “Ik heb helemaal geen zin om in een of ander onbenullig magazine te staan. Mijn privéleven belangt alleen mij aan.”
Het is trouwens om meer tijd aan zijn gezin te kunnen spenderen dat Scholes na Euro 2004, op amper 30-jarige leeftijd, de Engelse nationale ploeg vaarwel zei. Na 66 caps en twee WK-kwartfinales (1998 en 2002) had Sven-Göran Eriksson het lef om Scholes als linkermiddenvelder uit te spelen. Een positie waarop Scholesy niet meteen volledig tot zijn recht kwam. Steve McClaren en Fabio Capello hebben er daarna nog alles aan gedaan om Scholes op zijn beslissing te doen terugkomen, maar er was geen overreden meer aan. Het gezin voor alles.
Daar zal hij als voetbalgepensioneerde meer dan tijd genoeg voor hebben, al krijgt hij wel een functie in de technische staf van Man U. De jonge spelers kennis laten maken met de Man U-traditie zal ongetwijfeld een van zijn taken zijn. En dan mag hij zeker niet vergeten te vermelden dat hij zelf deel uitmaakt van die traditie. Dat zeggen wij niet, maar sir Bobby Charlton, hét clubicoon van Man U: “Tal van grote spelers hebben het shirt van Manchester United gedragen. Spelers zoals Denis Law en George Best. Maar ook de spelers die ik onder het bewind van Ferguson van dichtbij heb kunnen observeren. En van al die spelers, door de jaren heen, is Scholes mijn favoriet.”
Bekijk de mooiste doelpunten van Paul Scholes op www.sportmagazine.be
DOOR STEPHANE VANDE VELDE
“Scholes is de beste middenvelder van de afgelopen twintig jaar.” Xavi
“Scholes is goed genoeg om met de Braziliaanse nationale ploeg mee te spelen.”
Socrates
