De muur: 25.000 geel-zwarte gekken die negentig minuten lang hun clubliefde bezingen op de Südtribüne van het Westfalenstadion. We dompelden ons onder in de strafste sfeertribune van heel Europa. Het staat Anderlecht volgende week dinsdag te wachten.

Westerfilde, in het noordwesten van Dortmund. Het is 13 uur. De match tussen Borussia Dortmund en VfL Wolfsburg mag dan pas over twee uur beginnen, toch kriebelt het al bij de achttienjarige Dominik. Want de poorten van het Westfalenstadion openen om 13.30 uur en één seconde te laat komen is absoluut uit den boze. Zeker als je, zoals hij, in blok 13 zit.

De Südtribüne, bijgenaamd ‘die gelbeWand‘ (de gele muur), heeft de reputatie de grootste tribune van Europa te zijn: 24.454 plaatsen. Het is ook de meest mythische. Een stadion in het stadion, waar de supporter nog kan rechtstaan en zich hees kan schreeuwen zonder terechtgewezen te worden door een overijverige steward. Om zeker niets te missen trekt Dominik snel een gele polo en een zwart vest aan, bindt hij zijn BVB-sjaal rond zijn nek en sprint om de U-Bahn te halen, zonder – voor één keer – op het rode licht te letten.

Uwe, zijn schoonvader, is thuis gebleven. Hij zal de match via pay-per-view bekijken. In tegenstelling tot Dominik is Uwe niet in het bezit van een Dauerkarte, het abonnement dat de wereld van de Südtribüne toegankelijk maakt. Voor Uwe is het Westfalenstadion: Süd of niks. “Ik kan het niet anders bekijken. Ik betaal weleens een ticket van 35 euro voor een zitplaats, maar dan verhuis ik tijdens de wedstrijd toch naar de Süd”, stelt hij. Terwijl Dominik zich de longen uit het lijf zingt voor de aftrap, zal Uwe zich deze namiddag met veel liefde ontfermen over een homp gras die hij mee graaide uit het stadion na de titel in mei 2011.

Zwart als kool, geel als bier

Dortmund, centraal station. Bij de uitgang, waar je over de koppen kunt lopen, waait de geur van gegrild vlees ons tegemoet. De Bratwürste, Currywürste, Schnitzels en andere Frikadellen gaan hier even snel binnen als de pinten bier. Na een eerste controle aan de zuidingang stappen we blok 12 in en gaan we de trap op. Tijd om het Westfalenstadion te bewonderen is er bijna niet, want leden van de ultra’s The Unity (TU) delen vierkante stukken gele stof uit. Vandaag is het namelijk Choreo, Duits voor tifo. In de week voor de match hebben heel wat ultra’s in speciaal voor de gelegenheid afgehuurde gymzalen uren tijd besteed aan het oefenen van de choreografie die ze straks ten berde willen brengen. Iedereen krijgt bij binnenkomst zelfs een heuse gebruiksaanwijzing in de handen geduwd, samen met Vorspiel, het fanblad van de TU.

Het is nu 14 uur, nog een uur te gaan voor de aftrap. Terwijl in de andere tribunes de toeschouwers langzaam binnendruppelen, staan de supporters op de Süd al zodanig te drummen dat je haast geen voet meer kunt verzetten. Een leger. Schwarz wie Kohle, Gelb wie Bier, zoals een van de clubhymnes zegt. Zwart als steenkool, geel als bier.

15 uur. Het andere clublied galmt net voor de aftrap door het stadion: ‘Leuchte auf, mein Stern, Borussia‘. Schitter, mijn ster, Borussia. Drie minuten lang lijkt Dominik in trance. Op het moment dat het lied afgelopen is, klautert een kerel van TU razendsnel de tribune op. Ondertussen geeft een van de leiders, met een megafoon in de hand, het bevel aan iedereen om de vierkanten doeken boven te halen. Er zijn er dus gele, maar ook goudkleurige en zwarte.

Onder al die doeken lijkt het wel nacht, maar een stille nacht is het niet: iedereen schreeuwt uit volle borst de ‘Heja BVB‘, gevolgd door ‘Borussia Dortmund, BVB, BVB Null-Neun‘. De eersten die de aanwijzingen van de chefs volgen zijn de andere ultragroeperingen, de JuBos (voor Junge Borussen, het ‘opleidingscentrum’ van de TU) en de Des (voor Desperados 99). Daarna komen de Normalos (de normale supporters), maar tussen hen bespeuren we toch ook redelijk veel Kutten, kerels met jeansvesten waarop onwaarschijnlijk veel badges en spelden prijken.

Een wereld waarin het bier door de lucht vliegt en waar pogo de norm is. “Niet zenuwachtig worden als er een beetje geduwd wordt”, waarschuwt Dominik.

Een blinde in de tribune

“Ik ben ervan overtuigd dat wij Borussia al tientallen matchen hebben doen winnen”, had Uwe ons op voorhand verzekerd. Dat klopt ongetwijfeld, maar de proporties van die mythe moeten toch ook niet overdreven worden. Want de Süd heeft een bewogen geschiedenis. Bij de bouw van het stadion, in 1974, bestaat de tribune uit de blokken 10 tot 15 en kunnen er slechts 10.000 personen plaatsnemen. Wanneer de vraag naar tickets steeds maar toeneemt, met name na de titel in 1995, worden de werken aangevat om vijf nieuwe blokken toe te voegen.

In 1997, net op het moment dat Dortmund de Champions League wint, ziet ‘de gele muur’ het levenslicht. Een architecturaal monster van 100 meter lang, 54 meter breed en 40 meter hoog, met een helling van 37 graden. Maar, als we de échte supporters mogen geloven, gaat de stijging van het aantal fans niet noodzakelijk gepaard met een verbetering van de sfeer.

“In het verleden bestond het publiek voornamelijk uit arbeiders. Zij hadden een boodschap voor de spelers: ‘Wij werken elke dag in de mijnen, jullie moeten ons vertegenwoordigen op het veld.’ Ze verdedigden de waarden van hun club en van het Ruhrgebied”, legt Dominik uit. Volgens hem is niets nog hetzelfde sinds de sluiting van de mijnen. “Vandaag zijn heel wat gasten supporter geworden omdat we in de mode zijn. De meesten gaan naar het stadion, maar zingen niet.”

“We hebben de indruk dat ze komen profiteren van de sfeer zonder eraan deel te nemen”, bevestigt Max, van blok 12. Maar zo eenvoudig gaat dat tegenwoordig niet meer: een Dauerkarte in handen krijgen is haast onmogelijk: de wachttijd bedraagt vijf jaar. Zodra een supporter weet dat hij er in het seizoen niet bij kan zijn, kan hij wel zijn abonnement verhuren. Sommige geïnteresseerden zijn bereid daar een hoge prijs voor te betalen, tot het driedubbele van het normale tarief. “En dat allemaal om in de Süd te staan, terwijl een abonnement voor een zitplaats elders in het stadion minder duur is”, zegt Uwe.

Erger, die Erfolgsfans (successupporters) nestelen zich in de blokken zonder de werking ervan te kennen. “Het is niet omdat je een Dauerkarte kunt voorleggen dat je automatisch een plaats hebt. In die blokken moet je je kunnen opdringen. Ik ben nog jong en ik heb moeten vechten opdat de anciens, die daar al meer dan tien jaar staan, me zouden accepteren”, legt de net meerderjarige Thorben uit, die Borussia volgt op alle Europese verplaatsingen. Die onuitgesproken regel geldt voor iedereen. Behalve misschien voor Andreas. “Ik ken hem, hij is van blok 13. Hij is al een jaar of twintig geabonneerd. In het begin was hij al slechtziend, nu is hij blind. Toch komt hij elke keer van Bielefeld om van de sfeer te genieten en te zingen, terwijl zijn broer commentaar geeft bij de wedstrijden”, vertelt Uwe.

Dronken tegen Schalke

Het publiek op de Süd is traditioneel eerder pacifistisch. De jaren tachtig, waarin het BorussenFront, een groepering van extreemrechtse sympathisanten, het smoelwerk vertimmerde van iedereen die hen voor de voeten liep, zijn vergeten. Vandaag de dag is de groep ontbonden en hun heetgebakerde erfgenamen, de Desperados, hebben niet het gewicht van de dominante TU.

In Dortmund is het ook een ongeschreven wet dat de supporters hun spelers nooit uitfluiten en dat de club van haar kant de fans nooit schade berokkent. “Vuur in de tribune, dat zie je bij ons niet. Buiten het stadion gebeurt het soms dat we iets aansteken, zoals toen we de titel pakten. In dat geval betaalt de club de boete zonder problemen”, glimlacht Dominik. Ondanks de goede relatie met de club gaat de gele muur weleens met de rug naar het veld staan als de resultaten te wensen overlaten. Op 17 december 2006, tijdens Dortmund-Leverkusen, gingen ze zelfs veel verder dan dat. Die dag haalden de ultra’s, geïrriteerd door het lamentabele niveau van de ploeg, het hek naar beneden om zich naar de tribune juist boven de bank van Bert van Marwijk te begeven. De Nederlandse coach werd ‘vriendelijk’ verzocht het af te bollen. Dortmund verloor die wedstrijd en de volgende dag werd Van Marwijk ontslagen.

Maar al die anekdotes zijn slechts klein bier in vergelijking met de collectieve dronkenschap één keer per jaar tegen Schalke 04, de erfvijand. Iedereen op de Südtribüne zal je vertellen dat de Revierderbys de meest waanzinnige wedstrijden zijn die ze ooit meegemaakt hebben, afgezien misschien van enkele matchen tegen Bayern en de halve finale in de Champions League van 1997 tegen Manchester United (1-0).

De meest legendarische derby is ongetwijfeld die van 12 mei 2007, toen Borussia met 2-0 won van Schalke en Die Königsblauen op die manier de titel misliepen waar ze al 49 jaar op wachtten. Over Alex Frei en Ebi Smolarek, de twee schutters van dienst, wordt vandaag nog gepraat in Dortmund. “Derbyhelden sterben nie“, zoals ze zeggen.

7500 ton

26 november 2011, veertiende speeldag in de Bundesliga. Schalke 04 komt het veld van het Westfalenstadion op. Meteen beginnen de gezangen: “Wir wollen keine blauen Parasiten / Schwarzgelb ist der Ruhrpott / Raus mit diesem Pack” (Wij willen geen blauwe parasieten / zwart-geel, dat is de Ruhr / eruit met dat gespuis). En voor de slechte verstaanders: “Schalke Frauen, ficken und verhauen.” (Vrouwen uit Schalke moet je neuken en dan slaan.)

Toch even zeggen dat de Süd er niet om bekendstaat vrouwonvriendelijk te zijn. Vrouwen zijn er zelfs steeds talrijker. Alleen is het wel zo dat de middelvingers vlotjes de lucht ingaan als de vijand op bezoek komt. Sebastian, van nature een heel kalme jongen, gaat helemaal uit zijn dak als hij de duizenden ultra’s uit Gelsenkirchen aan de andere kant van het stadion ziet.

Zestiende minuut. Een kerel baant zich een weg tussen de massa met vijf pinten. Slechte timing. Robert Lewandowski opent de score en het bier belandt in menige haardos. Biershampoo. De 25.000 supporters beginnen ritmisch op en neer te springen. We proberen even niet te denken aan de studie die vandaag in de lokale kranten stond: als een man van 80 kilo opspringt, zijn het in feite 300 kilo die terug op de tribune terechtkomen. Vermenigvuldigd met 25.000, maakt dat 7,5 miljoen kilo ofte 7500 ton.

Sebastian breekt ondertussen bijna zijn ribben tegen de dranghekken. Een klassieker. “Op een keer stond ik na een verloren weddenschap in de Süd met mijn leerlingen. Ik bad tot God dat Dortmund niet zou scoren. Maar ze scoorden. Ik werd tegen de afrastering geworpen, ik kon nauwelijks nog ademen. Daarna kreeg ik een bierdouche over me heen. Op het einde van de match was ik net een gegrilde kip”, herinnert Susanne, lerares op een school in de stad, zich.

Op het uur, wanneer Felipe Santana de score verdubbelt, is het alsof onze trommelvliezen scheuren. Het rumoer op de tribune haalt dan gemakkelijk 106 decibel, het equivalent van een discotheek. Schalke is uitgeteld, de Süd maakt de tegenstander helemaal af met het nummer ‘Am Tag, als der FC Scheisse starb‘, de dag dat FC Stront doodgaat. Bij het eindsignaal staat de 2-0-score op het bord en Dortmund viert de eerste gewonnen derby van Jürgen Klopp sinds hij trainer werd van Borussia in 2008.

Dat is wel een collectief feestje waard. Kevin Grosskreutz, een kind van de Süd, neemt zijn kameraden mee in de tribune. Hij graait een megafoon en zet het lied in dat club, ploeg en fans met elkaar verbindt: “Ballspielverein Borussia aus Dortmund / Wir folgen dir egal wohin es geht / Auch in ganz schweren Zeiten werden wir dich stets begleiten / Borussia wir sind immer für dich da.” (voetbalclub Borussia uit Dortmund / wij volgen je naar om het even waar / zelfs in de moeilijke momenten zullen we altijd aan je zijde staan / Borussia, we zijn er altijd voor jou).

Het devies van Borussia? Echte Liebe.

DOOR ALI FARHAT IN DORTMUND

De wachttijd voor een abonnement op de Südtribüne bedraagt vijf jaar.

“Na een doelpunt werd ik tegen de afrastering geworpen, ik kon nauwelijks nog ademen. Daarna kreeg ik een bierdouche over me heen.” Susanne, lerares

“In het verleden bestond het publiek voornamelijk uit arbeiders. Zij hadden een boodschap voor de spelers: wij werken elke dag in de mijnen, jullie moeten ons vertegenwoordigen op het veld.” Dominik, fan van Borussia