Een ontketende Emile Mpenza sleurde de Rode Duivels tegen Bosnië-Herzegovina mee uit het dal. ‘Deze match was oneindig veel belangrijker dan het duel straks in Servië.’

“Wat ik ga doen op Pasen ? Die dag is voor de familie.” Emile Mpenza lachte eens en keek de vraagsteller recht in het gezicht. Een paar minuten eerder had hij al zijn beste Duits bovengehaald om een naar Brussel afgezakte oosterbuur te woord te staan. Geen moeite was hem te veel. De applausvervanging net voor het ingaan van de blessuretijd had de spits van Hamburg veel deugd gedaan. Maker van twee, maar betrokken bij al de doelpunten, en quasi alle gevaarlijke acties van de Rode Duivels was zijn Brusselse terugkeer er eentje langs de grote poort. Zijn eerste goal droeg hij op aan een overleden vriend wiens dood (een beetje voorspelbaar) “zijn kijk op het leven heeft veranderd”.

De lofbetuigingen achteraf nam hij cool in ontvangst. “Ik heb het de hele week herhaald, ik was er klaar voor. Wat er wrong, is uitgesproken, de bondscoach heeft me veel apart genomen, net als hij ook deed met Daniel ( Van Buyten, nvdr). En we hebben laten zien dat we er met ons hoofd weer volledig bij zijn. Misschien dat ik te laat ben gaan praten, dat kan, maar dat ligt nu achter de rug. ( fijntjes) Leiders moeten niet altijd veel spreken om leiders te zijn.”

Wat een verschil met ruim dertien maanden geleden, toen er in ditzelfde stadion iets knakte bij Emile Mpenza. Hij was toen goed bezig met Standard, maar zat ter gelegenheid van de oefeninterland tegen Frankrijk voor de vierde (!) keer op rij onder Aimé Anthuenis op de bank. Die bleef het duo Wesley Sonck û Thomas Buffel vertrouwen geven, een duo dat van de blessureproblemen van Mpenza gebruik had gemaakt om een basisplaats af te dwingen. Voor de trotse Emile, die tegen Frankrijk pas na iets meer dan een uur zijn broer Mbo kwam vervangen, was het een bank te veel. Naar het voorbeeld van zijn ex-mentor bij Schalke Marc Wilmots deed hij een stap terug. Emile Mpenza en de Rode Duivels : na 42 caps zo weinig respect, voor hem hoefde het even niet meer, klonk het in een gesprek tussen hem, Michel Preud’homme, Jan Peeters en Aimé Anthuenis.

Jammer, maar geen al te groot verlies, vonden we allemaal een beetje pedant. Emile en de nationale ploeg, het was sinds zijn debuut in Noord-Ierland in februari ’97 – 3-0-verlies was toen ook het rampzalige debuut van Georges Leekens – geen al te gelukkig huwelijk. Veel fysieke ellende en afmeldingen, weinig echt voldoening gevende prestaties. Een mislukt EK, een door blessures gemist WK : we konden wel zonder de jongste der broers. Dachten we. Tot Anthuenis vorig najaar voorin begon te sukkelen. Sonck speelde amper, Buffel speelde amper, Luigi Pieroni verzeilde in Auxerre op de bank, Mbo Mpenza bleef blessuregevoelig…

De spoeling was dun en dus werd het tijd voor het binnenhalen van de verloren zoon. Niet rechtstreeks, de bondscoach wilde niet op de knieën, maar via-via. Karel Vertongen kwam evenwel van een kale reis terug, waarna België in Santander met de billen bloot ging en er offensief weinig van bakte. Anthuenis deed vervolgens wél wat hij een maand eerder had moeten doen, zelf het enfant terrible van HSV gaan pamperen, maar de zoveelste blessure gooide Mpenza vlak voor het cruciale duel tegen Servië en Montenegro weer uit de kern. Sinds het debacle in Egypte is hij er weer ‘voltijds’ bij en zaterdag zagen we weer waarom hij ooit een van de grootste beloften van ons voetbal was.

De combinatie met Luigi Pieroni werd voor het eerst uitgeprobeerd. Eén zwaluw maakt de lente niet en uit één thuiswedstrijd tegen een al bij al vrij zwak presterend Bosnië-Herzegovina (thuis wel al gelijk tegen zowel Servië en Montenegro als Spanje) moet je niet al te radicaal concluderen, maar toch dit : de lengte van Pieroni biedt perspectieven en de snelheid van Mpenza nog veel meer. Intelligent liep die vaak weg in de rug van Lierseverdediger Milenkovic. Mpenza reageerde sneller dan de Bosnische verdedigers, won kopduels, joeg Papac bij de goal van Koen Daerden in de fout en schotelde Buffel zijn vijfde interlandgoal voor. Kopkracht, duelkracht, snelheid : het zijn troeven die de Belgische aanval door omstandigheden miste sinds de zege tegen Kroatië in september 2003. Pieroni, anderhalf jaar geleden nog tweedeklasser, heeft nog wat groeimarge in het samenspel, maar voeg daarbij een straks weer fitte Sonck en de Rode Duivels hebben plots weer wat offensief perspectief.

Maar niet alleen een gretige Mpenza, die voor het eerst in twee jaar scoorde, scheelde een slok op de borrel. Thomas Buffel speelde een van zijn beste interlands als Rode Duivel, in een vrije rol. De hele week werd de buitenwereld nog een rad voor de ogen gedraaid met de suggestie dat Buffel vanaf de rechterkant door de linies zou moeten snijden, maar zelf kreeg de West-Vlaming al snel ander bescheid. “Het probleem met die rechterkant is dat je wel in het stuk kan voorkomen als je dominant in het spel bent, maar dat een speler als ik veel rendement verliest als je het niet bent. In dit geval was het voor de bondscoach echter al snel duidelijk dat ik een vrije rol zou krijgen, weg van die flank.”

Zeggen dat hij na drie maanden Schots voetbal aan duelkracht won, is de waarheid en zijn kwaliteiten geweld aandoen. Een wedstrijdfitte Buffel had dat vroeger ook al. Maar een Buffel zonder ritme, zoals vorig najaar, heeft dat niet. “Met bijtrainen alleen lukt dat niet, neen”, geeft hij nu toe. Wel schatte de West-Vlaming zaterdagavond in dat hij mits nog wat meer Schotse duels op de snee – later deze lente volgt nog een titelmatch uit bij Celtic waar heel Glasgow nu al naar uitkijkt – op dat vlak nog sterker kan worden. Schaduwspits of in een vrije rol achter twee spitsen, een Buffel mét ritme is een grote troef voor de Rode Duivels.

Derde belangrijke verandering : de terugkeer van Timmy Simons op het middenveld, in een rol waarin we allemaal VincentKompany hadden willen zien. Niet vanaf de kant zoals in Egypte, maar centraal. Maar qua volume en ervaring schiet de Anderlechtspeler daarvoor misschien nog tekort, zodat Anthuenis koos voor zekerheid en de Bruggeling er op zijn vertrouwde positie plaatste. Zonder Philippe Clement, Yves Vanderhaeghe of Roberto Bisconti tekort te doen, kon je na zaterdag wel stellen dat de ‘voetjes’ die de nationale ploeg daar de voorbije maanden ontbraken, terug waren. Sven Vermant moet dat ook kunnen, Walter Baseggio offensief zeker, maar niemand haalt op die plaats momenteel zoveel rendement (zowel verdedigend als aanvallend) als de aanvoerder van de Rode Duivels. Een titel die, dat stelde hij donderdag nog eens duidelijk, Emile Mpenza, de man met de meeste caps, nooit ambieerde. “Ik was dat ook nooit bij de jeugd, dat is geen band voor mij.”

Twee keer zette Simons Emile Mpenza alleen voor doel. De eerste keer trof die nog de twee palen, vlak na de rust was het wél raak. Omwille van die kwaliteiten verkiest Trond Sollied Simons ook boven Clement in het middenveld en nu greep Anthuenis naar dat voorbeeld terug.

Verdedigend deelde Simons het werk met Vanderhaeghe. In principe twee spelers voor dezelfde positie, een beetje dubbel gebruik. Het is mooi wat Vanderhaeghe op zijn 35ste nog uit zijn lijf puurt, al was het zaterdag in de eerste twintig minuten wat happen om het ritme weer bij te benen – Bosnië was toch wat anders dan een goeie Brusselse derby. Interessant zou wel zijn om eens na te gaan hoe de combinatie tussen Simons en een even werklustige maar ook offensief infiltrerende rechtermiddenvelder loopt. Gaëtan Englebert voldeed nog niet als international in de ogen van Anthuenis, maar misschien kan Karel Geraerts dat straks wel.

De aanvoerder stak zelf ook een pluim op de hoed van Koen Daerden, die voor het eerst aan de aftrap kwam en op zijn 23ste een heel intelligente, volwassen partij speelde met een doelpunt erbovenop. Daerden mengde zich voor de rust offensief geregeld in de debatten, en anticipeerde na de 3-1 in een perfect schuivend middenveld vooral op de bezoekende tactische wijzigingen. Hij analyseert al zoals zijn vader, doorziet het spelletje, kan zich wegcijferen en koppelt talent aan veel verstand. Hij weet dat Bart Goor straks in september weer zijn plaats aan de linkerkant inneemt, maar Daerden heeft het geduld en de toekomst. Speelde sterk tegen Brugge, was minder in Bergen, uit emotioneel oogpunt, want vader had de punten nodig en tot vadermoord was hij niet bereid. Anderlecht is gewaarschuwd, Daerden is in vorm.

Verdedigend namen de Rode Duivels alweer een slappe start. Peter Van der Heyden werkte twee keer slecht weg en kan in topmomenten niet wegsteken dat zijn beste kwaliteiten niet op defensief vlak liggen. Van der Heyden, Olivier Deschacht, Jelle Van Damme : het blijft op die positie zoeken naar een ideale man. Het centrale duo Vincent Kompany û Daniel Van Buyten liet zich op geen foutjes betrappen, al werd het hen zelden lastig gemaakt. Silvio Proto greep snel agressief attent in waar nodig was en als rechtsachter bracht Olivier Doll wat van hem verwacht mocht worden : defensieve stabiliteit en weinig offensieve franje, al lag hij wel aan de basis van de gelijkmaker met een mooie dieptepas voor Pieroni. Na de wedstrijd van gisteren/woensdag is EricDeflandre in principe weer inzetbaar en allicht neemt de vice-aanvoerder straks in Belgrado weer zijn plaats in na drie wedstrijden schorsing.

Meteen hebben de Rode Duivels de belangrijkste tegenstrevers in de strijd om een WK-ticket gehad. Van de vier tegenstanders was Bosnië-Herzegovina duidelijk de minst goed georganiseerde. Vijf middenvelders, maar daar toch zelden in de meerderheid, centraal achterin niet al te stabiel en bij balverlies ouderwets achteruitleunend, zonder druk op de bal. Technisch sterk als je ze liet tikken, maar toch weer zwak uitverdedigend onder druk. Bosnië-Herzegovina gaf nooit de indruk dat ze na de onverwachte voorsprong in de beginfase tot een stunt in staat waren. Voor eigen publiek kunnen ze wellicht een boel meer, maar uit was het een gewone ploeg met middelmatige onbekende spelers.

Tegen dat elftal paarden de geprikkelde Rode Duivels inzet en talent aan wat geluk en scoren op ideale momenten. Snel kunnen gelijkmaken, een psychologisch belangrijke treffer vlak voor de rust en een fatale klap vrij snel na de pauze. Voor het eerst vier goals onder Anthuenis, die weer even kon glimlachen bij het verlaten van het veld. De ergernissen in de groep, het (nu blijkt terechte) gegrom van de Hamburgers, het is weer even naar de achtergrond geduwd. Ook bondsvoorzitter Jan Peeters kon weer opgelucht ademhalen. “Deze match was belangrijker dan die straks in Servië. Onze campagne is gered en, er vandaag/zaterdag van uitgaande dat we met deze ingesteldheid ook San Marino kloppen, de rust kan weer even terugkeren.”

door Peter T’Kint

‘Leiders moeten niet altijd veel spreken om leiders te zijn.’ (Emile Mpenza)

De lengte van Pieroni biedt perspectieven en de snelheid van Mpenza nog veel meer.