Bij Real Madrid voetbalt Karim Benzema al maanden op een koninklijk niveau, maar de Franse bondscoach Didier Deschamps kijkt bewust de andere kant op. Achtergronden bij de gedwongen troonsafstand van KB9.
De ruim 30.000 toeschouwers die op 8 oktober 2015 de vriendschappelijke match tegen Armenië bijwonen in de Allianz-Arena van Nice zijn zonder het zelf te beseffen wellicht getuige van de laatste match van Karim Benzema in het shirt van Frankrijk. Benzema scoort die avond twee keer en laat zien waarom hij een van de beste aanvallers uit de geschiedenis van Les Bleus is. Een maand na die onbeduidende wedstrijd loopt zijn relatie met de nationale ploeg flinke schade op wanneer bekend raakt dat hij zijn ploegmaat Mathieu Valbuena gechanteerd zou hebben met een sekstape. Het is het begin van alle ellende voor Benzema. Niet veel later mag de midvoor van Real Madrid het gaan uitleggen aan een rechter. De beschuldigingen zijn niet mals: medeplichtigheid tot chantagepoging en bendevorming. Benzema wordt ervan verdacht als tussenpersoon te hebben opgetreden voor zijn jeugdvriend Karim Zenati, die geld wilde lospeuteren bij Valbuena in ruil voor de vernietiging van een opname waarop de middenvelder van Lyon te zien is tijdens een intieme daad.
‘In mijn ogen heeft Karim niets verkeerd gedaan. Hij wilde Mathieu, die hij als een persoonlijke vriend beschouwde, helpen’, zegt een speler van Les Bleus. ‘Een maat van Karim kende de gasten die de video in hun bezit hadden. Karim heeft Mathieu aangeraden om de afkoopsom te betalen. Ik vind het dus te gek voor woorden wat Karim nu overkomt. Zijn straf (zijn verwijdering uit de Franse selectie, nvdr) is buiten alle proportie.’
Steun van Zidane
Begin december 2015 publiceren Europe 1 en L’Equipe de inhoud van de telefoongesprekken tussen Benzema en Zenati. De twee groeiden samen op in een van de vele achtergestelde wijken van Lyon en in de telefoontaps komt het straatboefgehalte van Benzema bovendrijven. Benzema pocht bij Zenati over het gesprek dat hij in het nationale trainingscentrum van Clairefontaine heeft gehad met Valbuena. Hij spreekt zonder schroom over ‘het fiksen van zijn probleem’, belooft dat er geen kopie van het filmpje bestaat en laat Valbuena verstaan dat hij hem in contact kan brengen met de eigenaar van het filmpje. De telefoontaps hebben desastreuze gevolgen voor Benzema. Eerste minister Manuel Valls, die aan het hoofd staat van een regering waarvan vijf ministers moeten opstappen na onfrisse praktijken, begraaft Benzema helemaal. ‘Een speler die de kleuren van Frankrijk verdedigt, moet een onberispelijk gedrag hebben.’
In afwachting dat de mediastorm voorbij raast, trekt Benzema het boetekleed aan. Via Twitter belooft hij elke beslissing van de voetbalbond te zullen respecteren. En hij laat zijn volgers weten dat hij het volste vertrouwen heeft in bondsvoorzitter Noël Le Graët. Geen toeval, zo blijkt: de Bretoen is zowat de laatste hoge piet die opkomt voor Benzema. Het is een publiek geheim dat Le Graët veel affectie heeft voor zijn poulain en in januari komt hij op de Franse televisie uit de kast. ‘Ik krijg tal van brieven en e-mails van mensen die mij vragen om Benzema buiten te gooien. Wat is de volgende stap? De Arabier Benzema ter dood veroordelen? Ik heb het goed voor met die jongen omdat ik weet welke hinderpalen hij in zijn jeugd heeft moeten overwinnen. Dat is misschien de reden waarom ik het onverdedigbare verdedig.’ In Madrid kan hij op de onvoorwaardelijke steun rekenen van Zinédine Zidane, in januari 2016 gepromoveerd tot hoofdcoach van de Koninklijke.
Late knieval
Enkele maanden voor de start van het EK blijven de narigheden zich opstapelen voor Benzema. De juridische afwikkeling van de zaak-Valbuena schiet niet op en in maart verschijnt er in de krant Libération een vernietigend stuk over BH Event’s, een bedrijf waarvan Benzema de hoofdaandeelhouder is. Volgens het dagblad kan het parket van Parijs tal van misdrijven linken aan BH Event’s. Gaande van witwaspraktijken, het opzetten van een criminele organisatie tot drugshandel. Twee maanden voor de publicatie van het artikel wordt Benzema als getuige gehoord in het dossier, maar hij laat na dat voorval te melden aan bondscoach Didier Deschamps en Le Graët. Het gerecht legt de speler uiteindelijk niets ten laste, maar voor Benzema, wiens naam opnieuw door het slijk wordt gehaald, is het dan al te laat. ‘Karim heeft zich laten vangen. Hij heeft zelf een pak geld verloren’, beweert iemand uit zijn entourage.’
De politiek maakt er een staatszaak van. Al claimen ze op het Elysée dat president François Hollande nooit tussenbeide is gekomen om Benzema van het EK weg te houden. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat enkele ministers het vuile werk voor monsieur le Président hebben opgeknapt. Ironisch genoeg geeft Hollande in die periode wel een paar interviews weg aan twee journalisten van Le Monde die aan een intussen berucht geworden boek werken: Un président ne devrait pas dire ça… In het boek, dat twee maanden na het EK verschijnt, zegt Hollande letterlijk ‘dat het gebrek aan normbesef bij Benzema geen goed voorbeeld is’.
Tegen beter weten in hoopt Benzema in de maanden voorafgaand aan het EK dat het legendarische pragmatisme van Deschamps de bovenhand zal nemen. Iemand met zijn talent hoort toch thuis op een EK? Dat is ook de mening van Jérémie Bréchet, speler van Gazelec Ajaccio en een kennis van Benzema wegens hun gemeenschappelijke passage bij Lyon. ‘In de voorselectie zaten jongens als Adil Rami, Hatem Ben Arfa en André-Pierre Gignac, die allemaal al eens verbaal gebotst waren met Deschamps. Het weerhield de bondscoach niet om hen op te roepen’, zegt Bréchet. ‘De zaak-Benzema was een nationaal twistpunt geworden. Daar zat hem het verschil.’
Bij de start van de lente probeert Le Graët bij zijn uitvoerend comité te lobbyen om Benzema alsnog op het EK te krijgen, maar de kaarten zijn dan al geschud. De officiële aankondiging laat nog even op zich wachten, maar de marketingdienst van de Franse voetbalbond laat alle merchandising rond het nummer negen van Benzema uit de rekken halen. Het is uiteindelijk Deschamps die de knoop doorhakt. Bij de voormalige ster van Juventus zit de schrik voor een nieuw schandaal erin.
Geheime vergadering
Benzema heeft pech dat zijn baldadigheden uitlekken in een periode waarin Frankrijk op zoek is naar een nieuwe identiteit. Marine Le Pen haalt met haar extreem- rechtse Front National verschroeiend uit in de regionale verkiezingen van december 2015 en wint de stembusslag met een historische score van dertig procent. ‘Na Charlie Hebdo, de aanval op de Hyper Casher en de aanslagen van 13 november was het EK van levensbelang om het nationale samenhorigheidsgevoel opnieuw aan te wakkeren’, zegt een lid van het technische departement van de Fédération Française de Football (FFF). ‘Het politieke en sociale klimaat in de aanloop van het EK waren nefast voor Benzema.’
Begin 2017 geeft de socialistische presidentskandidaat Benoît Hamon dat ook grif toe. ‘Veel Fransen zitten met een sterk racistisch onderbewustzijn. Voor hen is Benzema het typevoorbeeld van de jonge gast uit de banlieue die geen greintje respect heeft voor de waarden van de republiek.’ De beeldvorming rond Benzema is zo negatief dat zijn buitengewoon parcours bij Real Madrid – met 51 doelpunten is hij de op vier na beste schutter in de geschiedenis van de Champions League – weinig uitmaakt. Voor zijn criticasters is Benzema de man die mogelijk betrokken was in de affaire rond de jonge prostituee Zahia, de Marseillaise weigert mee te zingen en nauwelijks scoort voor Frankrijk. In de begindagen van Deschamps bleef hij eens 1222 minuten zonder het doel te vinden. Wanneer hij in november 2015 na de minuut stilte voor de slachtoffers van de terreuraanslagen in Parijs een welgemikte fluim richting gras afvuurt, davert Frankrijk op zijn grondvesten. ‘Benzema wordt gehaat wegens zijn origine. Hij is knap, jong, rijk en moslim en dat wekt tegenstrijdige gevoelens op bij de mensen’, vertelde zijn makelaar Karim Djaziri ooit aan RMC. ‘Ik heb ook gehoord dat hij niet van Frankrijk zou houden. Hij heeft Algerije, het land van zijn ouders en het land waar hij geboren is, laten vallen voor Frankrijk. Hij zit aan 81 caps voor Frankrijk. Wat moet hij nog meer doen om te bewijzen dat hij gehecht is aan dit land?’
Omerta
Vorige maand onthulde Deschamps de lijst met 26 spelers voor de drie interlands tegen Paraguay, Zweden en Engeland. Ondanks de publieke steun van Antoine Griezmann en Laurent Koscielny – de twee doorbreken als eerste de omerta bij Les Bleus – was er opnieuw geen plaats voor Benzema. ‘Voor mij staat het collectief boven alles’, verklaart Deschamps op de persconferentie. Tijdens een vergadering met Deschamps daags voor de EK-finale tegen Portugal zou een spelersdelegatie geleid door keeper Hugo Lloris nochtans gepleit hebben voor een terugkeer van Benz na het toernooi. Deschamps zou de revolutie afgeblokt hebben met een serieus tegenargument. ‘Door Benzema te verbannen, is Griezmann uit de schaduw kunnen treden.’ Niemand die met zekerheid kan bevestigen dat het conclaaf echt heeft plaatsgevonden.
Benzema wachtte de aankondiging van de selectie niet af om de aanval op de bondscoach in te zetten. In een interview aan RMC in maart stipt hij het gebrek aan coherentie aan bij Deschamps. ‘Een jaar geleden zei Deschamps dat alle landen een Benzema in hun team wilden hebben. Enkele weken later gooide hij zijn discours helemaal om.’ Aan de vooravond van de bekendmaking van de selectie richt hij zich in een interview in L’Equipe rechtstreeks tot Deschamps. ‘Als ik niet meer word opgeroepen wegens extrasportieve redenen, dan moet iemand mij dat recht in de ogen komen zeggen.’
DOOR RICO RIZZITELLI – FOTO’S BELGAIMAGE
‘Benzema wordt gehaat wegens zijn origine. Hij is knap, jong, rijk en moslim en dat wekt tegenstrijdige gevoelens op bij de mensen.’ manager Karim Djaziri
