Velen hebben ervan gedroomd, enkelen hebben het voorspeld maar Kim Clijsters maakt het zelf waar : het nummer één van de wereld worden. Een unicum in de Belgische sportgeschiedenis.
Vanaf haar jongste tennisjaren was het duidelijk dat KimClijsters een potentiële wereldtopper in zich had. Van daar naar het waarlijk waarmaken van deze stoutmoedige gedachte is er een lange weg afgelegd. Toch ijlde Clijsters met zevenmijlslaarzen door het parcours, onderweg een zeldzame keer afgeremd door schouderproblemen en een coachwissel. Op amper vijf jaar tijd heeft de Limburgse de Belgische tenniswereld op zijn kop gezet en samen met Justine Henin voor nooit geziene vreugdetaferelen gezorgd. Ze heeft een tennisboom zonder weerga ingeleid en is door het koningshuis haast voltijds aangesteld als ambassadrice van ons land. De dochter van Lei heeft er haar slaap niet voor gelaten noch heeft ze haar karakter erdoor veranderd. Nog steeds goedlachs, spontaan en sociaal blijft ze de laatste onoverwonnen harten veroveren. Op twintigjarige leeftijd is Kim Clijsters de beste in haar vak en heeft ze de wereld aan haar voeten liggen.
De opzienbarende palmares laat een indrukwekkende progressie zien. Haar profdebuut in 1998 deed het beste verhopen en haar intrede in de topvijftig was er één met de grote trom. Op zestienjarige leeftijd de vierde ronde halen op Wimbledon en in Luxemburg een eerste titel vieren is niet voor iedereen weggelegd. Het jaar daarop ging ze met twee toernooizeges gewoon verder op haar elan en nestelde ze zich genoegzaam in de toptwintig van de wereld. 2001 werd een wonderjaar met de heroïsche finale van Roland Garros, het binnenhalen van de Fedcup en de aansluiting bij het kransje van de beste vijf speelsters ter wereld. Tijdens het jaar van de bevestiging werd niet alleen haar geweldig talent geconfirmeerd maar ook haar wilskracht, aangesproken door die opspelende schouder, en de niet-aflatende honger naar verbetering. Op het einde van het seizoen haalde ze haar meest prestigieuze titel tot nu toe binnen door in het hol van de leeuw Serena Williams te onttronen en zichzelf tot officieuze wereldkampioene te kronen. Net als iedereen denkt dat het niet meer beter kan, verlegt Clijsters nog maar eens de bakens en speelt een weergaloos 2003 bijeen. Zesmaal toernooiwinst, een Grand- Slamfinale en een nummer-één-notering.
Haar tennis op zich heeft ook een evolutie achter de rug. De perfectionering van haar spelstijl kwam echter niet zo apert tot uiting als bij Henin. Eerder was het een stapsgewijs proces, voortvloeiend uit haar sowieso al complete gamma waarmee ze op de markt kwam. Kracht, souplesse, touche, mentaliteit en fysiek zijn basisingrediënten voor een topper in spe. Clijsters bezat ze allemaal, het moest enkel juist afgesteld worden. Van een adequate hardhitster veranderde ze zo langzaam in een meedenkende, anticiperende rallyspeelster met vele troeven.
Daar waar ze puur op talent tachtig procent van de vrouwelijke tennispopulatie onder de knoet houdt, is ze door de meer frequente confrontaties met de toppers de laatste jaren sterk vooruitgegaan op tactisch gebied. Wilde afzwaaiers zijn bijna volledig uit haar spel gebannen en daarvoor in de plaats heeft zich een doordacht en slopend tennistype geïnstalleerd. Ritmeveranderingen, hoeken zoeken, goedgeplaatste services, sterkste punten uitspelen op de belangrijkste momenten. Kim heeft het stilaan perfect onder de knie.
Clijsters introduceerde ook een subliem benenspel in het milieu en deed met haar befaamde spreidstand nooit geziene dingen tijdens een vrouwenwedstrijd. Haar balrecuperatie combineert explosiviteit met lenigheid en was waarschijnlijk de aanleiding voor de Williams-zusjes om nog meer in hun tenniscarrière te investeren. Onorthodox gebonk volstond niet meer voor de Amerikaanse droomvrouwen, door toedoen van een nooit aflatende Clijsters werden ze nu ook verplicht een beetje na te denken over plaatsing van en variatie in hun slagen.
Haar sereniteit en relativering lopen als een rode draad door Clijsters’ carrière. Vreesde iedereen het ergste na de ontdekking van haar vervelende schouderblessure in 2002, dan bleef de Clijsters-clan uiterst bedaard en volgde het door dokters uitgestippelde pad om terug aan te knopen met volledige fitheid. Ook haar mindere periode vorig jaar, misschien gerelateerd aan het opstappen van haar coach Carl Maes, was geen reden voor turbulentie. Met Marc Dehous en kinesiste Eveline Coppens werd een team op poten gezet om ook op professioneel gebied de volmaaktheid te benaderen. Haar relativering na elke verloren partij kwam misschien in de ogen van de kenners als onecht over en gaf soms zelfs de indruk haar ambitie in de weg te staan, maar het gaf haar ook de mogelijkheid het hele circus in zijn context te zien en haar emotionele stabiliteit te bewaren.
Op twintigjarige leeftijd en als het nummer één van de wereld heeft Kim Clijsters gelukkig nog steeds de wil om te werken en te verbeteren. Als ze de familie Williams achter zich wil houden, om maar te zwijgen over de in sneltreinvaart oprukkende Henin, zal ze progressie moeten blijven maken. Zo blijft het spelsysteem van de Limburgse misschien nog een tikkeltje te eenzijdig en mist ze de finesse van haar Waalse antagoniste. De service heeft door de schouderproblemen van de afgelopen jaren een pauze gekend in zijn ontwikkeling. Sinds dit seizoen is er een merkbare vooruitgang maar toch ligt daar nog een stukje onontgonnen terrein waarop ze zou kunnen bouwen om tot een vlotter scorende opslag te komen.
Nog meer onderontwikkeld gebied valt er te vinden aan het net. De Williamsen, Henin, zelfs Jennifer Capriati hebben begrepen dat al dat slagwerk van achteruit niet constant lonend is. Het onverwacht opduiken aan het net kan de tegenstander gemakkelijk verrassen en het punt op eenvoudiger wijze scoren is altijd mooi meegenomen. Clijsters, in het bezit van vijf dubbeltitels dit jaar, moet absoluut geen schrik hebben om nog vaker ten aanval te trekken.
Ten slotte mist de trofeeënkast van het nieuwe nummer één misschien wel enkele Grand-Slambekers op het hoogste schap. Clijsters is er al vreselijk dichtbij geweest maar moest zeker dit jaar steeds op het nippertje afhaken. Faalangst zullen sommigen beweren – het is geen oneer om dat als prille twintiger te voelen en naar buiten te brengen -, gebrek aan mazzel volgens de groep-Clijsters zelf. Er is maar één remedie om dat soort spanningen uit het racket te krijgen. Nog meer in dat soort situaties verzeild raken en met die ervaringen proberen het tij te doen keren. Pieken naar welbepaalde doelstellingen, Justine Henin heeft het haar in Parijs voorgedaan, zal in de toekomst nog aan belang winnen.
De viervoudige sportvrouw van het jaar zou kunnen beginnen met de US Open. Hardcourt is één van haar favoriete ondergronden en haar zwaarste tegenstander heeft nu al een kruis gemaakt over haar deelname. Venus Williams zag dan weer een volledige voorbereiding de mist ingaan omwille van weerbarstige buikspieren en lijkt van de twee zwarte dames toch de meest haalbare kaart. Justine Henin wordt waarschijnlijk de taaiste klant. Iedereen weet ondertussen al lang welke plaats op de wereldranglijst de pupil van Carlos Rodriguez ambieert.
Laat ons echter niet te ver vooruitlopen maar even stilstaan bij wat Kim Clijsters verwezenlijkt heeft. Het geaborteerde programma van de Williamsen neemt niets weg van de verdienste van onze sportheldin. Clijsters speelt het spel volgens de regels en de ranking liegt nooit. Het is gewoon een tijdelijke weergave van de realiteit. Wakker worden met het nummer één voor je naam in een van de meest mondiale en veeleisende sporten op aarde is niet voor iedereen weggelegd. De lat ligt daarmee bijna op zijn hoogste punt en maakt de toekomst eigenlijk ook onzeker. Beter doen dan nummer één bestaat welhaast niet.
Het zal mikken en afgerekend worden op spraakmakende titels. Grand Slams op de eerste plaats, maar misschien ook de Olympische Spelen of nogmaals de Masters en de Fedcup. Een carrière uitbouwen zoals haar voorbeeld Steffi Graf lijkt, gezien de concurrentie, misschien iets te hoog gegrepen. Maar dat Clijsters het potentieel heeft om het internationale vrouwentennis ook de volgende jaren te blijven domineren, lijkt een evidentie.
door Filip Dewulf
Van een hard-hitster veranderde Clijsters in een anticiperende rallyspeelster met vele troeven.
