DE REIS VAN ROESLAN

© BELGAIMAGE

Vijf jaar geleden voetbalde hij nog in de Oekraïense derde klasse, nu is hij een van de draaischijven van KRC Genk. Morgen/donderdag speelt hij de kwartfinale van de Europa League. Het traject van Roeslan Malinovski.

Het is kort na de middag wanneer de thermometer vlot voorbij de 20 graden gaat. Zitten we binnen of buiten? Roeslan Malinovski (23) kijkt naar boven. Het zonnetje trekt hem naar de tribune van de Luminus Arena, waar de rust alleen wordt verstoord door een grasmachine die rondjes over de nieuwe mat van 80.000 euro maalt. ‘Schitterend, toch? Veel clubs doen het niet, hier investeerde het management wél in een grasmat. Onlangs de match van Manchester United in Rostov gezien? Hoe kan je nu op zo’n akker voetballen? Ook bij ons, in Oekraïne, liggen de velden er na de winterbreak heel slecht bij. Maar ja, mijn land heeft andere en grotere problemen. The war…’

De oorlog in de Krim, Malinovski zal het tijdens het gesprek een paar keer aanhalen. Het aantal clubs in de Oekraïense Premjer Liha is sinds de Krimcrisis van 2014 teruggeschroefd van 16 naar 12, de twee grootmachten – Sjachtar Donetsk en Dynamo Kiev – werden vroegtijdig uit de Champions of Europa League geknikkerd en er volgde een exodus van jong voetbaltalent.

‘We hadden een topcompetitie, sterker en financieel interessanter dan de Belgische, zodat Oekraïense voetballers geen enkele reden hadden om naar het buitenland te vertrekken. Maar het voetbal interesseert de mensen steeds minder. Met Zorja Loehansk moesten we uitwijken naar Zaporizja, meer dan 400 kilometer naar het westen. Tegen Sjachtar of Dynamo zaten er nog 6000 fans in het stadion, maar ik heb er ook nog matchen voor amper 100 toeschouwers gespeeld. Hoe kan je als club dan nog je spelers betalen?’

In België zijn ze inmiddels met vijf – Andrij Totovitski (KV Kortrijk), Roman Bezoes (STVV), Serhiy Bolbat (Lokeren), Valeri Loetsjkevitsj (Standard) en Malinovski – en de interesse neemt alleen maar toe, zal spelersmakelaar Serhiy Serebrennikov een paar dagen later toegeven.

De agent van ProStar Football Agency was, na de komst van Oleh Jasjtsjoek in 1996 (Anderlecht), in 2002 de tweede Oekraïner die naar België verkaste. ‘Ik verwacht dat steeds meer spelers de stap naar het buitenland zullen zetten, net zoals dat in het verleden het geval was met Servische en Kroatische voetballers. Die zitten nu overal, ook bij Europese topclubs, terwijl de jeugdopleiding bij Sjachtar of Dynamo ook van een bijzonder hoog niveau is. Maar: die jongens konden meer verdienen in Oekraïne dan in pakweg de Premier League, zodat ze geen enkele reden hadden om te vertrekken. Maar door de oorlog gingen de salarissen naar beneden.’

VERHUIZEN NAAR DONETSK

De roots van Malinovski liggen in Zjytomyr, een stad van ruim 270.000 inwoners in het bosrijke noorden, waar hij net als zijn acht jaar oudere broer begon te voetballen bij FC Polissya. ‘Toen Aleksandar door een blessure op jonge leeftijd moest stoppen, werd hij mijn eerste jeugdtrainer’, zegt Malinovski, die zich tijdens een toernooi in de belangstelling van jeugdscouts van Sjachtar Donetsk voetbalde.

Hij moest nog dertien jaar worden en Donetsk lag op bijna 900 kilometer van zijn geboortestad, maar toch twijfelde hij geen moment. ‘Voetbal was het enige dat me interesseerde. Als ik van school kwam, dan gooide ik thuis mijn tas op de grond en ging ik met vrienden voetballen. Mijn ouders, die allebei in de filharmonie van Zjytomyr werken (vader als accordeonist, moeder als zangeres, nvdr), hebben mij op geen enkele moment proberen tegen te houden. Ze beseften ook dat de academie van Sjachtar een school van het leven was, waar ik voor mezelf zou leren zorgen.’

Toen hij er in 2006 arriveerde, lanceerde de steenrijke voorzitter Rinat Achmetov de plannen voor de bouw van de Donbass Arena, de nieuwe voetbaltempel met 50.000 zitjes, die amper drie jaar erna de deuren opende. ‘Schitterend stadion en een geweldige sfeer tijdens de Europese avonden, maar ik heb er nooit gevoetbald.’

Hij leefde, trainde en studeerde in de jeugdacademie, aan de boorden van het meer van Kirsha, geleid door de Nederlander Patrick van Leeuwen. ‘Heel professioneel. Dat zie je nu nog altijd in de nationale ploeg, waar heel wat spelers uit de jeugdopleiding van Sjachtar komen. Maar wie het niveau niet haalde, werd doorgestuurd en vervangen door andere jongens.’

En, zegt Serebrennikov: ‘Er is heel veel concurrentie tussen Dynamo en Sjachtar om de beste talenten binnen te halen. Dat is niet altijd een goede zaak voor jonge spelers, maar wie kon blijven, kreeg wel een schitterende opleiding. Discipline wordt er van bij de jeugd ingepompt. Ze vormen spelers voor wie het team op de eerste plaats komt, jongens die bereid zijn om hun ego opzij te schuiven. Dat zie je nog altijd terug in het spel van Roeslan.’

Hij zag de Oekraïense middenvelder vijf jaar geleden voor het eerst aan het werk bij de nationale U19, toen hij met Sjachtar 3 in de Druha Liha – derde klasse – voetbalde. ‘Daar werd ik voor het eerst betaald. 100 euro per maand, méér niet. (lacht) Maar als je zo jong bent, moet je niet aan geld denken. Ik was achttien jaar en speelde tussen volwassenen, in een competitie waarin vooral gevechtsvoetbal werd gespeeld. Een goede stap, net zoals de uitleenbeurt aan FK Sebastopol, waarmee ik in de Persha Liha (tweede klasse, nvdr) kampioen werd. Vol stadion, schitterende sfeer en een ploeg waarin enkele jongens speelden – Mariusz Lewandowski en Igor Duljaj – die in 2009 met Sjachtar de Europa League hadden gewonnen.’

Ook het leven in de havenstad aan de Zwarte Zee was goed. Hij woonde er op een appartementje en ontmoette er Roksana Daniltsjenko, een bevallige studente met wie hij vorig jaar trouwde. ‘Wij trouwen vroeger dan jullie. Waarom niet?’ lacht de middenvelder. ‘Een leuk koppel’, zegt Serebrennikov. ‘Roksana, die hem in alles steunt en helpt, is part of his success.’

SNELLE DIMITRI DE CONDÉ

In het voorjaar van 2014 werd hij opnieuw uitgeleend, aan Zorja Loehansk, een club die op het hoogste niveau in Oekraïne – Premjer Liha – speelde. ‘Weer een klein stapje vooruit. De coach, Joeri Vernidoeb, drong aan naar Loehansk te komen. Een sleutelmoment in mijn carrière, want als de coach je echt wil, dan ga je jezelf ook maximaal pushen en stijgt je niveau. We eindigden als zevende, het beste resultaat in de geschiedenis van de club, en plaatsten ons voor het eerst sinds lang (1974, nvdr) voor Europees voetbal.’

Het seizoen erna deed de club nóg beter – vierde plaats -, met de toen 22-jarige middenvelder in een glansrol. ‘Hij speelde meestal op de acht, af en toe ook op de tien, maar vooral: hij was een van de leiders van het team. Niet door een grote mond op te zetten, maar met de voeten. Een van de meest professionele voetballers die ik op die leeftijd ooit aan het werk zag. Daar zag je dat hij de capaciteiten had om op een hoger niveau te voetballen’, weet Serebrennikov.

Zijn ster fonkelde ook in Europa. In Charleroi maakte hij de twee goals, een paar uur erna kreeg zijn spelersmakelaar een telefoon van Dimitri de Condé, de technisch directeur van Racing Genk. ‘Ze wilden hem meteen naar België halen. Toen dat niet lukte, hebben we ons op de wintermercato gericht.’

Ook in Zaporizja scoorde hij tegen Sporting Charleroi. Op bezoek bij Legia Warschau tekende hij voor de 2-2, maar het Poolse publiek schreeuwde Legia in blessuretijd naar de poules van de Europa League. ‘Het was crazy. Amazing! Volle tribunes, iedereen die danste en sprong. Een geweldig gevoel dat ik ook wilde meemaken.’

En: de oorlog woog. Op het dagelijkse leven, de economie én het voetbal. Metalist Charkov, Metaloerh Donetsk en Zaporizja werden opgedoekt, Dnjepr Dnjepropetrovsk – in 2015 nog finalist in de Europa League – kampte met financiële problemen en vecht momenteel tegen de degradatie. ‘De kleine clubs hebben het moeilijk om te overleven, waardoor ook het niveau van de competitie daalt. Maar, en dat is een pluspunt: omdat de salarissen daalden, komen er minder buitenlandse voetballers en krijgen jonge Oekraïners meer kansen’, zegt Serebrennikov, die de middenvelder in januari 2016 naar België haalde.

‘Dit is een ideale competitie om door te groeien. Wij proberen onze spelers te overtuigen om hun carrière stap voor stap uit te bouwen. Niet meteen voor het grote geld kiezen, maar naar een club gaan waar ze kunnen spelen en progressie maken. Je wordt niet beter door elke week in een topcompetitie op de bank te zitten, waar je nog ongelukkig zal zijn ook. België is de vitrine van Europa en als je hier uitblinkt, kan je nog stappen maken. Een moeilijke competitie, waarin het niveau van de verschillende componenten – technisch, tactisch en fysiek – vrij hoog ligt.’

LEVENSLES

De eerste maanden in België, waar hij in de driehoek op het middenveld van Peter Maes meestal naast Alejandro Pozuelo speelde, waren onopvallend. Geen enkele goal en slechts drie assists, op 1 mei werd hij in de thuiswedstrijd tegen Club Brugge met een afgescheurde kruisband in de linkerknie van het veld gedragen. Geen EK met Oekraïne (zie kaderstukje) en op de terugweg naar Sjachtar, maar KRC Genk wilde hem nog een seizoen huren. ‘Mijn eerste zware blessure, een nieuwe levensles. Een heel moeilijke periode, zeker als je ín het stadion naar een match zit te kijken. Ik had geen contract meer, maar de club bleef me helpen.’

En, lacht Serebrennikov: ‘Hij had al een getraind lichaam, na zijn revalidatie bij Lieven Maesschalck leek hij wel een bodybuilder. (lacht) Dat verklaart waarom hij na acht maanden zonder wedstrijd zo sterk terugkeerde. Na elke match bellen we met elkaar en steeds weer valt op hoe kritisch hij voor zichzelf is. Zelfs in goede wedstrijden vindt hij altijd wel puntjes die beter konden. En hij heeft een enorme zelfdiscipline. Als anderen een vrije dag hebben, dan gaat hij op zijn eentje lopen.’

Albert Stuivenberg, de opvolger van Maes, duwde hem in een nieuwe rol. Rechts in de driehoek naast nieuwkomer Sander Berge, in de rug van draaischijf Pozuelo. Serebrennikov: ‘Ik zie hem liever infiltreren in de zestien, maar onder de nieuwe T1 is hij de verbindingsman tussen aanval en verdediging en moet hij meer ballen recupereren. He’s a very clever guy. Als ze mij vragen wat zijn grootste kwaliteit is, dan zeg ik altijd: zijn hoofd. Een intelligente speler die snel denkt en het met zijn goede techniek ook kan uitvoeren. En, nog een voordeel: hij is flexibel. Op zijn best in een dominant team dat zelf het spel wil maken, maar met zijn goede verre pass ook nuttig in de omschakeling.’

In de Ghelamco Arena borstelde hij een vrije trap naast de paal binnen (‘Op de academie van Sjachtar heb ik daar uren op getraind’) en legde hij een hoekschop perfect op het hoofd van Omar Colley: twee sleutelmomenten in de verbluffende 2-5 op AA Gent, waar zijn ploeg een beslissende stap naar de kwartfinales van de Europa League zette.

Zaterdag voetballen in Roeselare, vijf dagen later in het Estadio Balaídos wacht Celta de Vigo. Een wereld van verschil. ‘Niet voor mij. We misten play-off 1, wat ook voor de club heel erg jammer is, maar na de winterstop speelden we slimmer en pakten we veel minder doelpunten. Focussen op élke wedstrijd, dat zal de volgende weken niet anders zijn’, klinkt het bij de motor van KRC Genk, dat zijn middenvelder straks met een optie definitief kan binnenhalen. Hij lacht. ‘En dan, na zo’n lange revalidatie zonder rust, kan ik eindelijk met vakantie.’

DOOR CHRIS TETAERT – FOTO’S BELGAIMAGE

‘Bij Sjachtar 3, in derde klasse, werd ik voor het eerst betaald. 100 euro per maand, méér niet.’ ROESLAN MALINOVSKI

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content