Tien jaar geleden debuteerde Zulte Waregem in eerste klasse en verbaasde met een zesde plaats én bekerwinst, afgedwongen met een bende semiamateurs. Hun geheim? Een hechte groepsgeest, overgoten met veel champagne. Een terugblik.
Het is eind augustus 2005 wanneer Sport/VoetbalmagazineFrancky Dury interviewt in zijn trainerslokaal(tje). Om kwart over vijf krijgt de coach Stefan Leleu aan de lijn. Die meldt dat hij het begin van de training niet zal halen, in zijn bankkantoor doken onverwacht enkele klanten op. ‘Rij rustig, anders heb ik straks een verdediger minder. Liever late Jan, dan dode Jan’, maant Dury zijn kapitein aan.
De anekdote typeert hoe het er dat seizoen aan toegaat bij promovendus Zulte Waregem. Een semiprofclub met één voltijdse kracht op het secretariaat, een sportief manager – Luc Dhaenens – die overdag schooldirecteur van het Waregemse VTI is, en negen spelers – naast elf profs en vier studenten – die zich ’s avonds na hun ‘gewone’ job richting het Regenboogstadion moeten haasten, voor de training die steevast om 17.30 uur begint.
Doden vallen er niet, maar de dagelijkse rush kost onder meer Nathan D’Haemers menige snelheidsboete, bekent hij in een interview. Hij is voeger/metser en wordt in de pers dan ook dikwijls opgevoerd, net als Ludwin Van Nieuwenhuyze, een zelfstandig vloerder. ‘Kreeg je van Lutte voor de training een hand, dan hing er cement aan je vingers’, herinnert Francky Dury zich. Zelfs hij heeft dat jaar nog een fulltimejob, bij de federale politie Oost-Vlaanderen, waar hij rondtrekkende dievenbendes in kaart brengt. Ook voor hem en assistent Eddy Van den Berge, een sportleraar, is timemanagement een continue kopzorg. Zoals later dat seizoen, wanneer ze samen met SalouIbrahim voor het sportcomité van de voetbalbond verschijnen na hun uitsluiting op Standard. ‘Rond 16 uur was onze zaak nog altijd niet voorgekomen, dus tekenden Salou en Francky het aanwezigheidsblad en keerden ze terug naar Waregem voor de avondtraining’, vertelt Van den Berge. ‘Ik ben gebleven om alleen, zonder advocaat, onze ‘zaak’ te verdedigen. Radiojournalist Tom Boudeweel heeft me daarna een lift naar huis gegeven.’
LELIJKSTE SHIRTS
Naast die semiamateurstatus vloeit voor het seizoen in de kranten ook veel inkt over de met sponsors overladen, vaalgroene/geel-rood gestreepte outfit van Essevee, uitgeroepen tot het lelijkste shirt van eerste klasse. Spelers en coach weten nog voor de competitiestart dat Zulte Waregem níét het lelijke eendje zal worden. Daarvoor liep de ketting in tweede – kampioen met dértien punten voorsprong – en in de voorbereiding te gesmeerd, met de nieuwe targetspits Salou, overgekomen van KV Kortrijk, als cruciaal druppeltje olie in Dury’s 4-5-1-systeem, gebaseerd op een ingeslepen organisatie, gedrilde looplijnen en infiltraties, én vlot combinatievoetbal.
Bovendien loopt de Gaverbeek over van revanchegevoelens bij spelers die te vroeg werden afgeschreven. Met name bij AA Gent, dat Frédéric Dupré, Matthieu Verschuere, Tjörven De Brul en Tim Matthys onder het tapijt heeft geveegd. Toevallig krijgen net de Buffalo’s al op de eerste speeldag het bezoek van een hypergemotiveerd Zulte Waregem. Tot ieders verbazing, maar niet van henzelf, winnen de semiprofs met 1-3. ‘Een les in nederigheid’, fulmineert Genttrainer Georges Leekens. Bij Essevee daarentegen veel leedvermaak. Vooral bij Tjörven De Brul die zijn contract met de fusieclub ondertekende in het bureau van Michel Louwagie en hem toen voorspelde dat AA Gent kon fluiten naar de punten in de matchen tegen Zulte Waregem. Na de stunt smullen de media dan ook van het ‘amateursprookje’. Op Playboy en Klara na moet Dury zowat elk dag- en weekblad en elke radio- en tv-zender te woord staan. Camera’s filmen ook mee over de schouder van Nathan D’Haemers als die een gevel voegt. ‘Het werk gaat niet vooruit als vier mensen op je vingers kijken’, zucht die.
Op speeldag twee leidt Zulte Waregem tegen Standard in de 90e minuut met 1-0, een doelpunt van Stijn Meert. Maar het wordt 1-2 via Garbini na 92’59”, één seconde voor affluiten… Ref Stéphane Breda, die volgens de thuisaanhang te lang heeft laten overspelen, is de kop van jut. Twee supporters lopen het veld op en krijgen later vijftien maanden stadionverbod. De stadionomroeper die ‘Welgemeende (fuck you)’ van Flip Kowlier draait, moet zich achteraf verantwoorden bij het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Ook Pieter Merlier laat in een tv-interview zijn emoties de vrije loop. ‘Drie minuten extra tijd? Dat zijn 180 seconden, maar ik zat al aan 240!’ Alleen begon de doelman te tellen op het moment dat de vierde ref het bord met de blessuretijd omhoogstak. Dury lacht groen: ‘Pieter moest niet tellen, hij moest kéépen.’ En de coach leert nog een belangrijke les: voortaan zal elke (slechtziende) speler reservelenzen meenemen. De Brul verloor er immers een en moest na 66 minuten vervangen worden. ‘Anders hadden we gewonnen’, zucht Dury. Na afloop krijgt die van Standardtrainer Dominique D’Onofrio wel een gemeend compliment: ‘T’as une belle équipe, toi. ‘
WEDDENSCHAPPEN
Zulte Waregem spoelt met een 17 op 24 de kater door en staat na tien speeldagen vierde. Voor de derby tegen kampioen Club Brugge gaat Dury zelfs zelfverzekerd een weddenschap aan met de eigenaar van het Kortrijkse Parkhotel waar hij met zijn ploeg steevast de matchbespreking houdt. ”Een etentje voor de hele groep als jullie winnen’, zei die, overtuigd dat we kansloos waren.’ De coach mist nochtans Meert, Van Nieuwenhuyze én Verschuere, maar rekent op de 18-jarige Lander Van Steenbrugghe, die als een Duracellkonijn de Clubmiddenvelders en -spitsen moet opjagen. ‘Ik wist dat hij klaar was. Alleen had ik schrik van de media, dus vroeg ik hem om zijn debuut geheim te houden. Zelfs voor zijn vader heeft Lander dat verzwegen! Fantastisch, vooral omdat hij zijn opdracht perfect uitvoerde en ons plan lukte: 2-1.’
Een diner in het Parkhotel volgt. En ook Hans, de kok van de club, moet zijn belofte aan Merlier nakomen: winnen tegen Club = hoofd kaal scheren, al de tweede weddenschap die hij verliest. ‘Hans heeft ook eens een fles champagne betaald na een race op de atletiekpiste van het stadion’, vertelt Merlier. ‘Ik moest achterwaarts een ronde afleggen, hij voorwaarts. Maar Hans had zo’n slechte conditie dat hij al na honderd meter stilviel en ik makkelijk won.’ Niet de enige keer dat seizoen dat er champagne door de Gaverbeek stroomt. ‘Winnen tegen een ex-club betekende sowieso trakteren – en dat is vaak voorgevallen’, lacht Frédéric Dupré. ‘Met Stijn Meert wedde ik voor de competitie dat hij geen vijf keer zou scoren. Zoniet kreeg hij een fles. En per bijkomende goal nog een. Maakte hij er toch ácht, zeker!’
Op de champagnegolf surft zelfs Francky Dury mee: ‘Al in tweede beloofde ik eens een kist als Meert met het hoofd zou scoren, wat hem nog nooit gelukt was. Op een keer lobde D’Haemers de keeper. Stijn spurtte achter de bal en zette net voor de doellijn zijn kop ertegen. Trakteren…’ Zoals de coach ook een fles mag ontkurken wanneer Salou voor het eerst met zijn mindere linkervoet scoort.
Het champagneglas heffen gebeurt dikwijls na de avondtraining, wanneer Dury zijn manschappen verplicht om in het spelershome te eten. Om te vermijden dat ze nog in een fastfoodtent binnenspringen, maar ook om de groepsgeest aan te wakkeren. Aanvankelijk weet de coach echter niet dat, nadat hij naar huis is vertrokken, de spelers de borden voor pokerjetons verwisselen. ‘Soms speelden we tot middernacht, en niet met zijn vieren, maar met een man of tien, elf’, vertelt Merlier. ‘Een keer hebben we ’s nachts de stadionlichten aangestoken voor een 400 meterrace tussen de spelers op de atletiekpiste. Maar meestal hielden we het bij poker, de zonnebril op de neus en een coupke champagne bij de hand. Ofwel een traktaat, ofwel overtuigden we de conciërge om een fles te ‘lenen’ in de vipbar van het stadion.’ (lacht)
Eendracht en kameraadschap: de pijlers van Essevees succes. Of zoals Dupré het nu samenvat: ‘De sfeer van een provincialer, het voetbal van een topclub.’ En dat kwam er niet toevallig, benadrukt Stefan – de cap – Leleu, dé leider op en naast het veld. ‘Wij maakten wel veel plezier, maar op training en in de aanloop naar de match maakte dat plaats voor ernst en motivatie. Zodra hij ervan wist, stond Dury die pokeravonden dan ook oogluikend toe. Na een uitzege konden we zelfs de bierblikjes, die ik in een sporttas had meegesmokkeld, achteraan de bus ‘stiekem’ opdrinken – voor een frisdrank moesten we immers één euro betalen… Zolang we wonnen, was dat geen probleem.’
GRASMAT ALS BOOSDOENER
En winnen, dat doet Zulte Waregem ook in november. Groot is dan ook de hype wanneer in december Anderlecht en AA Gent op bezoek komen. Even groot is echter de ontgoocheling na twee 1-2-nederlagen. Telkens met de grasmat als boosdoener: in de match tegen paars-wit scoort Christian Wilhelmsson in de 85e minuut de winninggoal door een bal die afwijkt op een losse graszode, tegen de Buffalo’s heeft het winterweer het veld in een akker omgetoverd. Twee keer tot frustratie van Dury: ‘Misschien moeten onze keepers voortaan, als het in hun zestien even rustig is, rondkijken en oneffenheden wegwerken’, luidt het na Wilhemssons ‘graszodegoal’. En na het verlies tegen AA Gent haalt hij uit naar de sportdienst van de stad Waregem. De coach kan er niet bij dat ook dameseersteklasser Davo zijn duels in het Regenboogstadion afwerkt.
Ook in de winterstop moet Dury zijn mannen op beenharde velden laten trainen, want een zuiderse stage kan de fusieclub, met een budget van slechts drie miljoen euro, niet betalen. Een negatief effect op de prestaties sorteert het echter niet: op Standard, dat in het zonnige Portugal vertoefde, maakt Essevee zijn giantkillerreputatie weer waar: 1-2. Een zoete revanche op de Rouches voor het ‘overtimeverlies’ op de tweede speeldag. Dury: ‘Toen hoorde ik niet meer dat we une belle équipe hadden.’
Zekerniet als Zulte Waregem twee maanden later, in de halve finale van de Beker, opnieuw toeslaat op Sclessin: 1-2. Sergio Conceição spuwt in de 37e minuut naar Stijn Meert, krijgt rood en duwt zijn shirt in het gezicht van ref Peter Vervecken, gefrustreerd omdat Dury’s plan om hem vast te zetten perfect lukt en vooral als reactie op Meerts getreiter. Die triomfeert na de wedstrijd: ‘Ik wist dat Conceição emotioneel is en heb enkele dingen gezegd, in het West-Vlaams. Ik zag dat hij iets aan het brouwen was in zijn mond, hield even in tot hij spuwde en keek naar de lijnrechter. Hij had het gezien.’
Het incident leidt tot nog meer tumult, want Vervecken sluit net voor rust ook Salou uit, na een vingerduwtje tegen Jorge Costa. Tot grote ergernis van Dury en assistent Van den Berge die naar de tribune gestuurd worden – de reden waarom zij, met Salou, later voor het sportcomité moeten verschijnen. Van den Berge blijkt een goeie advocaat, want de drie ‘beschuldigden’ worden vrijgesproken, Conceição krijgt daarentegen een schorsing van 4,5 maanden.
Het zet de spanning tussen beide ploegen voor de terugmatch enkele weken later op scherp. En nog meer als Salou er zijn jukbeen breekt na een elleboog van Onyewu. Standard wint uiteindelijk met 0-1, maar Essevee is geplaatst voor de bekerfinale. Een zelden geziene ontlading volgt. Stefan Leleu: ‘In de kleedkamer zongen we een liedje over Conceição, waarop een boze Michel Preud’homme (toen technisch directeur van Standard, nvdr) binnenstormde, maar wij gewoon verder deden. (lacht) In de kantine hebben we daarna nog tot in de late uurtjes óp de toog gedanst.’
SMEKEN BIJ SALOU
De focus van de spelers op de finale is daarna zo groot dat Zulte Waregem de competitie afsluit met een magere 2 op 24. Dury ergert zich steeds meer aan de losse houding van zijn spelers en merkt sinds de winterstop ook dat Salou’s discipline slabakt. ‘Gek gemaakt door makelaars. Als ik er nog een zie, smijt ik hem in de Gaverbeek!’ De Ghanees is na zijn jukbeenbreuk maar matig enthousiast om de bekerfinale te halen. ‘Wij hebben met de hele groep gesméékt opdat hij toch zou spelen. Niet voor Dury, maar voor ons’, vertelt Leleu. ‘Toen Salou uiteindelijk toestemde, bleek dat een enorme opkikker – we wisten hoe belangrijk hij was.’
Om de concentratie voor de finale weer aan te scherpen trekt Dury met zijn team voor het eerst op afzondering, naar het Château du Lac in Genval. Op vrijdagavond vermaakt hij zijn spelers met een ontspannende quiz, de volgende ochtend krijgen ze echter een portie mentale training. Elke speler krijgt van de coach een harde, confronterende vraag. Zo moet Pieter Merlier antwoorden hoe hij zal reageren als hij vroeg in de wedstrijd in de fout zou gaan. Wat Dury op dat moment niet weet, is dat zijn spelers de avond ervoor, na de quiz, tot ver na middernacht hebben gepokerd. Merlier: ‘Bijna de hele ploeg, stiekem op iemands kamer. De ideale voorbereiding.’ (lacht)
Dat blijkt, want Essevee wint met 2-1 van Moeskroen. Met Tim Matthys, als vervanger voor de geschorste D’Haemers, in een glansrol. Eerst een assist voor de openingsgoal van Leleu, en na de 1-1 een vrijschop in de kruising, in extra time. ‘Ik had er op de laatste training in het Boudewijnstadion op geoefend’, vertelt Matthys. ‘De eerste twee vlogen in de tribune, maar de derde ging lekker binnen. ‘Stop,’ zei Dury, ‘neem dat gevoel mee naar morgen.” Een wijze raad voor Matthys die na het laatste fluitsignaal wenend op de knieën valt. ‘Stijn Minne was snel bij mij: ‘Nu niet bleiten, maatje, we hebben de beker gewonnen!”
De climax van een sprookje die spelers en duizenden fans later die nacht vieren op de Waregemse markt, in onder meer het café van (wijlen) clubicoon Prudent Bettens. Vijf jaar nadat die SV Waregem ter ziele zag gaan, is zijn Essevee, als fusieploeg, weer springlevend. ‘God ziet Waregem graag. Mocht hij kwaad zijn, hij had ons in de hel gestopt. Nu haalde hij ons vanuit het vagevuur weer naar de hemel.’
DOOR JONAS CRETEUR – FOTO’S BELGAIMAGE
‘Een keer hebben we ’s nachts de stadionlichten aangestoken voor een 400 meterrace tussen de spelers op de atletiekpiste.’ PIETER MERLIER
‘Al in tweede klasse beloofde ik eens een kist champagne als Stijn Meert met het hoofd zou scoren.’ FRANCKY DURY
