Jacques Sys
Jacques Sys Jacques Sys is een Belgische sportjournalist

Club Brugge wist al maanden dat het met Jan Ceulemans een verkeerde keuze maakte. Pas vorige week durfde de landskampioen zijn monument slopen.

Als de storm na het ontslag van Jan Ceulemans is uitgeraasd, komt er misschien een moment dat ook Marc Degryse de tijd neemt om voor de spiegel te gaan staan. Het is de vraag of de sportleider dan even hard zal zijn voor zichzelf als voor zijn ex-trainer. Met de aanstelling van de op intuïtie werkende Ceulemans in plaats van de methodische Trond Sollied maakte Degryse als sportieve vormgever van de club een uitschuiver van formaat. Vreemd, want als er iemand de gebreken en kwaliteiten van Ceulemans kent, dan is dat Degryse. Terecht bekrachtigde de voltallige raad van bestuur onder aanvoering van Michel D’Hooghe vorige zomer dan ook het voorstel van zijn sportief opperhoofd. Degryse vond niet ten onrechte dat Club nood had aan een nieuwe stijl, hij wilde een ander soort voetbal dan het soms te steriele spel onder de Noor. Het is bizar dat Degryse, die je als voetballer zeker geen gebrek aan inzicht kon aanwrijven, niet incalculeerde dat de stijlbreuk te resoluut zou zijn. Maar vooral : dat hij niet voorzag dat de aanpak van Ceulemans te radicaal zou botsen met die van Sollied, dat spelers die vijf jaar lang voetbalden binnen strikt uitgetekende lijnen niet bij machte zouden zijn om plots zelf oplossingen aan te reiken.

Club Brugge zocht maanden naar een houvast dat het maar niet vond. Helemaal niets deed Jan Ceulemans op training om nieuwe automatismen te kweken. In vergelijking met Trond Sollied maakte hij een apathische indruk. Degryse, die haast iedere oefensessie zag en soms zelf meespeelde, wist snel hoe laat het was. Hoewel hij de sportieve polsslag dagelijks voelde, leek hij niet bij machte om te corrigeren. Zoals het kennelijk ook niet mogelijk bleek om de gebreken van Ceulemans te camoufleren. Nochtans beschikte Club Brugge over drie andere trainers die het bloed van het huis in zich meedragen.

Schuiven en puzzelen

De speurtocht naar een nieuwe sportieve identiteit liep als een rode draad door het seizoen. Toen Club Brugge eind juli zijn eerste officiële wedstrijd speelde, thuis tegen FC Porto, wreven velen zich verbaasd in de ogen. Op het veld stond een geheel dat als los zand aan mekaar hing. Er was geen gestalte vooraan, geen gestalte achteraan, geen evenwicht, geen snelheid, geen agressiviteit en geen beleving. Drie weken na het begin van de trainingen bleken alle wapens die Club destijds zo groot maakten, weggegooid te zijn.

Jan Ceulemans en de bestuurlijke top pleitten om geduld, maar de kentering is er nooit gekomen. Club Brugge bleef strompelend voetballen. Vele andere trainers zouden in dat soort omstandigheden al lang zijn gelyncht, maar Ceulemans werd vooral omwille van zijn innemende persoonlijkheid gespaard. Intern groeide echter de twijfel en kwam men al snel tot het besef dat Ceulemans niet de kwaliteiten met zich meebracht om een topclub te trainen. De recordinternational ziet het voetbal goed, maar bleek met zijn communicatieve beperkingen niet bij machte om zijn boodschap over te brengen. De tijd dat een trainer uitsluitend vanuit zijn buikgevoel opereert, is al lang voorbij. Juist praatvaardigheid en overtuigingskracht zijn binnen het hedendaagse voetbal van elementair belang. Dat ontbrak, zoals Ceulemans ook op persconferenties nooit tot een gedegen analyse kwam voor het manke spel. De trainer bleef schuiven en puzzelen, probeerde tal van varianten, wisselde met veldbezettingen, maar zocht tevergeefs naar het recept. Jan Ceulemans is een schitterende, authentieke man, een verademing in een wereld van opgezwollen ego’s. Maar om aan de top te trainen volstaat het niet om het evangelie van de eenvoud te verkondigen.

Weinig koopmanskunst

Hoe verrassend het ontslag vorige week maandag ook kwam, zó onverwacht is het ergens ook weer niet. Club Brugge wachtte alleen te lang om zich van zijn trainer te ontdoen. De West-Vlaamse volksclub, die zijn familiale karakter koestert, wist dat een breuk met het voormalige boegbeeld sentimenteel en emotioneel zwaar zou aankomen. Maar toen ook de fysieke wapens van blauw-zwart – engagement en eendracht – met de week afbrokkelden, was er geen andere keuze meer. De wedstrijd in Gent was een absoluut dieptepunt. Daar had Ceulemans nog maar eens een onuitgegeven elftal het veld in gejaagd. Zonder inspiratie en transpiratie slofte de ploeg over het veld. De trainer zat op de bank en keek er gelaten naar. Hij was de greep op het elftal kwijtgeraakt.

Natuurlijk moest Jan Ceulemans bij Club Brugge werken met het materiaal dat hij ter beschikking had. Dat is verre van briljant. De transferpolitiek wordt niet echt gekenmerkt door de koopmanskunst die Club Brugge vroeger typeerde. Ook wat dat betreft, kon Marc Degryse zijn stempel niet drukken. Elf spelers werden er de afgelopen twee jaar onder zijn regie naar het Jan Breydelstadion gehaald, niet één van hen bleek bij machte het elftal een meerwaarde te geven. Dat is een vaststelling waar niemand naast kan kijken.

Toch mag het geen afbreuk doen aan het gegeven dat Ceulemans uit de hem ter beschikking gestelde groep geen elftal kon smeden dat herkenbaar speelt. Met een systeem, met vaste patronen en met deugden die zo typisch zijn voor blauw-zwart. Het is dan ook te gemakkelijk om alleen Marc Degryse verantwoordelijk te stellen voor het ontslag van Ceulemans. De sportleider heeft fouten gemaakt. In tegenstelling met Jan Ceulemans krijgt Degryse echter de kans om daaruit te leren. Hij blijft op zijn stoel zitten. Verderop in dit blad zegt Degryse dat hij betaald wordt om trainers en spelers te beoordelen. Maar wie beoordeelt Degryse ? Die bleef de afgelopen maanden steeds buiten schot. Hij zette budgettair wel orde op zaken maar zorgde niet voor de nieuwe sportieve impulsen die van hem werden verwacht.

Klinisch voetbal

Hoe zwaar Marc Degryse nu binnen Club Brugge nog weegt, is onduidelijk. Als de verrassende keuze voor Emilio Ferrera het idee is van Degryse, dan maakt hij wel een heel vreemde bocht. Net zoals Club Brugge eerdere sportieve opties herriep. Dat duidt niet op continuïteit. Emilio Ferrera is een aanhanger van het georganiseerde voetbal. Net zoals Trond Sollied praat hij over looplijnen en pleegt hij de trainingen geregeld stil te leggen. Om zijn spelers in de materie te onderwijzen.

Met Emilio Ferrera lijkt Club Brugge terug te keren naar een systeem waar het vanaf wilde, naar een soort klinisch voetbal waar Marc Degryse van gruwelde. Een club die zich in het nauw gedrumd voelt, maakt rare sprongen, ook al probeert iedereen binnen de bestuurlijke top juist rust, rede en overleg te prediken. Het zal moeten blijken of Ferrera voldoende bagage heeft om Club Brugge te trainen. De in zijn trainerscarrière al vier keer ontslagen Brusselaar lijkt niet die warmte uit te stralen die bij Club Brugge hoort. Hij is eigenwijs en op een extreme manier gevoelig voor kritiek. Maar hij heeft wel iets wat nu ontbrak : een voetbalvisie. Als dusdanig geniet hij het voordeel van de twijfel.

Het valt te hopen dat die mensen die verantwoordelijk zijn voor de aanstelling van Ferrera zich heel goed hebben geïnformeerd. Club Brugge kan het zich niet veroorloven voor de invulling van een sleutelfunctie nog eens zwaar te blunderen. Anders moet de vereniging zich echt bezinnen. Op alle niveaus.

JACQUES SYS

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content