“Nederland kon op dit EK nog niet spelen zoals het dat verwachtte. Zowel tegen Duitsland als tegen Tsjechië was het niet in staat om te domineren. Het heeft met de evolutie van het voetbal te maken en met het kaliber van een tegenstander als Tsjechië natuurlijk. Het verschil zit in beweging. Nederland speelt bijna altijd de bal in de voet en veel te weinig in de ruimte zoals bij hun tweede doelpunt zaterdag. Tikken, op balbezit spelen : het is hun cultuur. Zie wat er voorafgaat aan hun eerste tegendoelpunt tegen Tsjechië : Phillip Cocu speelt de bal in de buurt van de middenlijn lateraal, zeg maar achteruit, in plaats van Ruud van Nistelrooy te zoeken. Zo raak je nog moeilijk vooruit, nu in het hedendaagse voetbal de meeste teams goed georganiseerd, fysiek sterk en snel zijn.

“Als ze niet domineren, moeten ze verdedigen en dat doen ze niet graag en, bleek, ook niet zo goed. Tegen Duitsland, dat voorin niet zo sterk was, viel het nog niet zo op, maar tegen Tsjechië was het héél duidelijk : positioneel staan ze wel goed, maar Jaap Stam is de enige die achterin echt in duel gaat. Johnny Heitinga, Wilfred Bouma en consoorten : het zijn geen rasverdedigers, geen mannen die er met het mes tussen de tanden in gaan. Dat is, denk ik, ook een probleem dat wat eigen is aan hun cultuur. Er wordt te weinig aandacht aan besteed en trainers die daar in Nederland mee beginnen, zijn er, laat ons zeggen, niet voorbestemd om succes te halen. Het wordt doorgaans niet geapprecieerd, als het al geáccepteerd word.

“Op het middenveld verdedigde Nederland beter, maar dan zie je toch ook dat een verdedigende middenvelder als Cocu waardeloos is als hij in de eigen zestien meter moet komen. Want : onvoldoende snelheid en agressie om daar beslissend te zijn. Eigenlijk gold dat achterin voor heel de boel. In de strafschopzone moet er oorlog gevoerd worden, daar moet je veel korter en agressiever op de bal verdedigen. Als je tegen Nederland in de zestien raakt, heb je voordeel. Edwin Van der Sar is bovendien geen doelman die tot aan de strafschopstip centers gaat halen, wat nochtans de taak is van een doelman, vind ik.

“In offensief opzicht deed Nederland het goed. Niet zeer goed, daarvoor hadden ze het op beslissende momenten moeten afmaken. Ik denk aan de enorme kansen die Van Nistelrooy en Andyvan der Meyde op de keeper besloten. Nederland had Arjen Robben nodig om te penetreren. Na zijn vervanging rond het uur bij een 2-1-voorsprong was het voor Tsjechië makkelijker verdedigen. Anderzijds bracht die wissel evenwicht op het middenveld : Paul Bosvelt maakte de ruimte die er viel in de rug van Edgar Davids en Clarence Seedorf dicht. Het zijn afwegingen die je als trainer constant moet maken. Dick Advocaat kende bovendien nog de pech dat zijn ploeg na een fout van de scheidsrechter tot tien herleid werd. Maar hij verloor toch vooral omdat er slecht werd verdedigd. Zie, bijvoorbeeld, de winninggoal van Tsjechië, waarbij de keeper de bal lost en geen van de verdedigers snel genoeg reageert om hem te helpen.”n