Ruim 30 jaar geleden speelde ons land in Mexico de halve finale op het WK voetbal. Daarin sneuvelden de Rode Duivels tegen het Argentinië van Diego Maradona. Op maandag 14 november komt Pluisje naar het Sportpaleis voor een heruitgave van die wedstrijd.
Van Mexico ’86 onthoudt de doorsnee Belgische voetballiefhebber vooral de legendarische wedstrijd in de achtste finales tegen de Sovjet-Unie, de halve finale tegen Argentinië en de grandioze ontvangst op de Brusselse Grote Markt. Toch wijst niets er tijdens de groepsfase van dat memorabele WK op dat de Rode Duivels een volksfeest zullen ontketenen. België start met verlies tegen gastland Mexico (2-1), gevolgd door een nipte 2-1-zege tegen voetbaldwerg Irak. Via een 2-2-gelijkspel in de laatste poulematch tegen Paraguay strompelt de nationale ploeg richting knock-outfase. De sfeer in het Belgische kamp is in het begin van het toernooi eerder slecht. René Vandereycken haalt onder meer uit naar de jonge Enzo Scifo, die wat te weinig mee verdedigt naar de zin van de Limburger. Samen met Erwin Vandenbergh maakt de latere bondscoach het vervolg van de succesvolle campagne mee vanop het thuisfront. Beide spelers keren geblesseerd huiswaarts.
Na de groepsfase slaat de sfeer om. Patrick Vervoort is op dat moment 21 en de jonge verdediger krijgt plots volop zijn kans. ‘Er waaide een nieuwe, positieve wind door de ploeg’, herinnert hij zich. ‘De jongeren zorgden voor een betere mix van ervaring en jeugd.’ België zorgt in de achtste finales voor dé stunt van het toernooi door favoriet Sovjet-Unie uit te schakelen en in de volgende ronde bijt Spanje na strafschoppen in het zand tegen de Duivels. In de halve finale wacht het Argentinië van Diego Maradona. Pluisje heeft dan al drie goals op zijn conto staan, waaronder eentje met de legendarische hand van God in de kwartfinale tegen de Engelsen.
‘HIJ HEEFT MAAR TWEE BENEN’
Hoewel de Belgen de underdog zijn, geloven ze rotsvast in een finaleticket. ‘De situatie was ideaal’, blikt Danny Veyt terug. De 30-jarige spits van Waregem vormt tegen Argentinië de voorhoede met Nico Claesen. ‘We hadden de verwachtingen al ruimschoots overtroffen door twee topteams uit te schakelen. Daardoor voelden we geen druk, ook niet vanuit de media. Dat zou nu wel anders zijn. We keken veel meer uit naar de match tegen Argentinië dan dat we er bang van waren.’ Het helpt misschien ook dat de Duivels geen flauw benul hebben van wat er zich op het thuisfront afspeelt, waar de WK-koorts een piek bereikt voor de halve finale. ‘We kregen in ieder geval heel weinig nieuws mee’, bekent Veyt. ‘We hadden uiteraard geen smartphones en het internet bestond niet. Toen moest iedereen bellen met ‘de telefoon van het hotel’. Soms zaten we samen met enkele journalisten rond die telefoon. Dan belde bijvoorbeeld Jan Wauters met de redactie in Brussel en zei hij nadien: ‘Mannekes, België staat op z’n kop.’ Maar wij konden ons dat niet voorstellen. Dat besef drong pas door toen we weer in België waren.’
De Belgische selectie leeft dus vrij ontspannen toe naar de wedstrijd tegen de Albiceleste. Ook al kijken ze wereldster Maradona in de ogen. ‘Maar ook dat schrikte ons niet af’, zegt Vervoort. ‘We wisten dat die Argentijnse selectie bestond uit een buitengewone speler – Maradona – en twee hele goede voetballers – Jorge Valdano en Jorge Burruchaga. De anderen waren waterdragers.’
Doelman Jean-Marie Pfaff, een van de beste spelers op de eindronde in Mexico die later bevriend raakt met Maradona, pikt in: ‘Ik weet ondertussen hoe de sfeer in het Argentijnse kamp was. Diego vertelde me meermaals dat ze er toen echt niet gerust in waren. De Argentijnen waren enorm op hun hoede voor ons.’ Een gevolg van vier jaar eerder, toen België in de openingswedstrijd van het WK in Spanje met 1-0 won van de Zuid-Amerikanen. ‘Toen dachten ze wél dat ze de zaak snel zouden afhandelen’, weet Pfaff. ‘Maar dat was in 1986 helemaal anders. De Argentijnen vonden ons een moeilijk te ontwrichten team en hadden veel respect voor ons.’
De moeilijkste taak voor de Duivels is duidelijk: Maradona aan banden leggen. Het plan dat bondscoach Guy Thys daarvoor bedacht, was behoorlijk eenvoudig, vertelt Vervoort. ‘Guy maakte zich het minst van iedereen druk om Maradona. ‘Geen mandekking, we vangen hem in zone op. Degene die het dichtst bij Maradona is, pakt de bal af.’ Zo simpel was het. (lacht) Typisch Guy. ‘Maradona heeft ook maar twee benen.”
De tactiek is geen kopie van de wedstrijd van 1982, vertelt Pfaff. ‘Als Maradona tijdens die match in Camp Nou op onze helft kwam, moest Ludo Coeck hem opvangen. ‘Die lange slanke’, zegt Diego altijd. Ludo – die we op 14 november zullen eren in het Sportpaleis – deed dat fantastisch en hield Maradona uit de match. Helaas overleed hij veel te vroeg (in 1985, nvdr) en was hij er in Mexico niet bij. Dat heeft zeker een rol gespeeld.’
GEEN BUITENSPEL!
De halve finale vindt plaats in het gigantische Aztekenstadion in Mexico City. Liefst 114.500 toeschouwers juichen de spelers toe op 25 juni. ‘Eigenlijk was niemand onder de indruk van de omstandigheden. Het was juist een motivatie om nog beter te spelen’, kijkt Vervoort erop terug. Tijdens de wedstrijden tegen de Sovjet-Unie en Spanje koos het publiek de kant van underdog België. Ook tegen Argentinië is ons land geen favoriet, maar toch krijgen de Duivels veel minder steun. ‘Argentinië speelde een thuismatch’, beseft Vervoort. ‘Dat Aztekenstadion kleurde helemaal blauw en wit. Er was slechts een klein rood stipje te zien. Daar zaten zo’n honderd Belgen.’
Met de steun van de vele supporters begint de Albiceleste furieus aan de match. Maradona is omnipresent. Vervoort: ‘Hij zei niet veel op het veld, maar ik had wel het gevoel dat hij zich wilde bewijzen. Vier jaar eerder ging Argentinië er al vroeg uit en er werd toen wat lacherig gedaan over Maradona. Onder meer ook door die nederlaag tegen ons. Dat hij in Mexico uitgerekend opnieuw België tegenkwam in de halve finale, gaf hem misschien wel een extra stimulans.’
De felle start krijgt evenwel geen vervolg en de Argentijnse furie dooft zachtjes uit naarmate de eerste helft vordert. ‘De sneltrein is een halve direct geworden’, zegt tv-commentator Rik De Saedeleer na 26 minuten. Net op dat moment stormt Veyt alleen richting doel, maar hij wordt afgevlagd voor buitenspel. Totaal onterecht! De hoofdrolspeler van die fase begrijpt het dertig jaar later nog steeds niet: ‘Als je nu zoiets uitsteekt als scheidsrechter op een WK, kom je nooit nog in actie op een fatsoenlijk niveau. Het ging niet over centimeters, hé, maar verdorie over meters! Een historische scheidsrechterlijke dwaling. Het is nog altijd het eerste waaraan ik terugdenk als die match ter sprake komt. Als die lijnrechter normaal had gedaan, had ik allicht gescoord. Dan had het er helemaal anders uitgezien. En wie weet had ik er een grote transfer aan overgehouden. De refs hebben mij die kans ontnomen.’ Ook Vervoort schudt het hoofd als hij aan de refs terugdenkt: ‘Nadien leefde in de groep het gevoel dat Argentinië – en vooral Maradona, dé ster van het toernooi – de finale moest spelen. Ook ik vraag me nog vaak af: wat als die lijnrechter gewoon zijn job had gedaan?’ Zijn doelman van toen weet het antwoord: ‘Dan hadden we de finale gespeeld. Daar ben ik zeker van.’
De twee fases illustreren wel dat België beter in de match komt en dat leidt tot frustratie bij de Zuid-Amerikanen. Onder meer Veyt en Scifo krijgen het zwaar te verduren. ‘Die ploeg bestond dan ook uit Maradona, Burruchaga, Valdano en acht beenhouwers’, lacht Vervoort. Ook de Belgen hebben regelmatig een overtreding nodig om Maradona af te stoppen. Veyt: ‘Wij hadden een paar spelers die er wat van konden. (lacht)Michel Renquin, Stéphane Demol, Erik Gerets, …’ Hoewel de Belgen hem regelmatig foutief afstoppen, ervaart Maradona zelf nooit een gebrek aan fair play. ‘Integendeel, hij vond ons een zeer fair team’, weet Pfaff. ‘Diego vindt zelfs dat we hen te veel lieten voetballen. Het speelde natuurlijk wel mee dat hij in veel andere wedstrijden zeer hard werd aangepakt en dus een en ander gewend was.’
HET SHIRT VAN PLUISJE
België haalt al bij al vrij makkelijk de rust met 0-0. Veyt beschrijft de sfeer in de kleedkamer: ‘We geloofden nog altijd volop in een finaleticket. Ikzelf hield me wat op de achtergrond tijdens de pauze. Het waren vooral de ervaren mannen als Jan Ceulemans en Gerets die het woord voerden, samen met Thys. De tactiek was simpel: op hetzelfde elan doorgaan en Argentinië steeds meer tot wanhoop drijven.’
De finaledroom spat helaas al snel uiteen in de tweede helft. Argentinië start niet furieus, maar staat na een kwartier wel 2-0 voor. Twee keer Maradona. ‘Hij maakte ons twee keer belachelijk’, vindt Vervoort. ‘Al is dat relatief. Maradona had gewoon veel meer talent. Hij liep soms sneller met de bal aan de voet dan wij zonder bal. Dan weet je hoe laat het is.’ Pfaff beaamt: ‘Telkens als iemand van ons dacht dat hij de bal kon veroveren, glipte Diego weg. Bovendien had hij een enorme winnaarsmentaliteit, maar hij maakte vooral het verschil omdat hij een speciaal manneke is. Zoals Johan Cruijff en Pelé. Of Elvis Presley in de muziekwereld.’
De Belgen maken geen vuist meer na die dubbele uppercut. De zware aanloop naar de halve finale eist z’n tol, haalt Vervoort als reden aan: ‘We waren op. We hadden tegen de Sovjet-Unie en Spanje telkens 120 minuten gespeeld. Argentinië had zich twee keer na 90 minuten gekwalificeerd. En hun fans stuwden hen ook vooruit. Die mannen bleven gaan en werden niet moe, terwijl onze adem werd afgesneden, zeker op een hoogte van meer dan 2000 meter.’
Twee klasseflitsen van Maradona volstaan om de Argentijnen naar de finale tegen West-Duitlsand te schieten. ‘Verdiend, zeker gezien die tweede helft’, beseft Veyt. ‘Al blijf ik erbij dat de refs een bepalende rol speelden.’ Na de match is Pfaff er als de kippen bij om het shirt van Pluisje te bemachtigen. Veyt lacht: ‘Het was onbegonnen werk om dat truitje van Maradona te krijgen. De wedstrijd was bij wijze van spreken nog niet gedaan of Jean-Marie stond al bij hem. Ik heb het shirt van Burruchaga, maar daar kan een kind van zes jaar nu zelfs niet meer in. Geen idee wat er met die stof gebeurd is. Laat ons zeggen dat de kwaliteit van hun voetbal beter was dan dat van hun shirts.’ Ook Vervoort lacht als de truitjeswissel ter sprake komt: ‘Op voorhand spraken we daar niet over. Toen was het zelfs vaak de materiaalmeester van de tegenpartij die na de match in onze kleedkamer kwam om met onze materiaalman shirtjes uit te wisselen. Daarna kreeg je dan een willekeurig truitje. Dat waren dikwijls hectische toestanden.’ Onderling maken de Duivels dan wel geen afspraken over truitjeswissels, maar Pfaff neemt in Mexico toch het zekere voor het onzekere: ‘Toen we voor de match in de spelerstunnel stonden, vroeg ik het shirt van Diego. Hij heeft woord gehouden. Zijn shirt hangt nu in mijn bureau. Dat van 1982 heb ik trouwens ook.’
VERBETERDE DANCING
Na de historische match gaat de selectie nog samen op pad, al moeten we ons daar blijkbaar niet al te veel bij voorstellen, beweert Veyt: ‘We gingen wel altijd met een grote groep op stap. Ook na de zeges tegen Spanje en de Sovjet-Unie. Dat maakte ons sterk. Maar veel uitgaansmogelijkheden waren er in Toluca niet. We hadden de keuze tussen een café of een soort dancing met veel licht. Het waren dikwijls Ceulemans en Gerets die ons op sleeptouw namen. Ze verplichtten ons nergens toe, maar als zulke kerels opstaan, sta je mee op. En dus was het haast altijd: samen uit, samen thuis.’
Vooraleer het Sabenavliegtuig koers zet richting België en Argentinië de wereldtitel verovert, moeten de Duivels nog wel de troostfinale afwerken tegen Frankrijk. De selectie kijkt daar niet bepaald naar uit, vertelt Vervoort: ‘Dat was voor velen de match te veel. Ik had daar echt geen zin meer in. Ik was mentaal op en wou tijdens de rust vervangen worden. ‘Blijf toch maar staan. Je hebt al zo’n goed toernooi gespeeld’, zei Thys.’ Een toernooi dat over enkele dagen dus weer een beetje tot leven komt. ‘Het is een unieke kans om een wereldvedette als Maradona van dichtbij te zien en die gouden, Belgische Mexico 86-ploeg te eren. Maradona kijkt er alvast naar uit om al die Belgen terug te zien’, weet Pfaff.
DOOR PHILIPPE CROLS – FOTO’S BELGAIMAGE
‘Maradona liep sneller met de bal aan de voet dan wij zonder bal.’ – PATRICK VERVOORT
