Na twaalf jaar heeft Galatasaray weer zicht op de halve finale van de Champions League. Het verhaal van een ambitieuze club die sinds haar oprichting bij de Europese elite wil horen, maar een paar jaar geleden nog op een bankroet afstevende.

‘S Avonds begeven de inwoners van Istanbul zich graag op de Bosporus, de zeestraat die Europa van Azië scheidt. Bij goed weer is de aanblik van beide kanten adembenemend. Reusachtige tankers manoeuvreren zich vanuit de Middellandse Zee richting de Zwarte Zee. Op de terrassen aan de kades is het uitzicht idyllisch bij de ondergaande zon. Dirk Kuijt droomt regelmatig even weg als hij in zijn favoriete visrestaurant aan de Aziatische oever van een lunch geniet. Ook het luxeappartement van Wesley Sneijder in het Europese deel kijkt uit op het water. De fascinerende metropool met vijftien miljoen inwoners is ook de enige plek op aarde waar je voor minder dan een euro in tien minuten van Europa naar Azië reist. Tijdens het tochtje passeert de ferry het enige eiland in de Bosporus. Een geel-rode vlag wappert er fier in de wind. De vlag van Galatasaray.

Eigen eiland

De kwartfinalist uit Turkije is voor zover bekend de enige club ter wereld die een eigen eiland bezit. Gevangen tussen twee continenten ligt een stuk land dat onder meer een restaurant, een nachtclub, een zwembad en een casino herbergt. Tot zes jaar geleden was het eiland louter toegankelijk voor leden en spelers, tegenwoordig is het een populaire bestemming onder de happy few en toeristen die er graag eten en uitgaan. Hoewel de naam van het terrein al diverse keren werd aangepast, staat het onder de lokale bevolking nog altijd bekend als het Galatasaray-eiland.

Ook het Florya Metin Oktaysportcentrum is een pareltje. Het ommuurde trainingscomplex ligt ruim twintig kilometer buiten het chaotische stadshart van het kosmopolitische Istanbul. Als bezoeker kom je de accommodatie in de residentiële voorstad Florya – ingeklemd tussen de internationale luchthaven en de Zee van Marmara – niet zonder slag of stoot binnen. Zodra de training van Galatasaray is begonnen, gaat de toegangspoort dicht en houden bewakers de verkeersstroom nauwlettend in de gaten.

In de ruime ontvangsthal van het sportcomplex valt direct de enorme foto op van de zege van de UEFA Cup in 2000. Met voetballers als Gheorghe Hagi, Hakan Sükür, Hasan Sas, Claudio Taffarel en Gheorghe Popescu werden onder meer Borussia Dortmund, Real Mallorca, Leeds United en Arsenal geëlimineerd. De ambitie van de club werd erdoor versterkt en de zege van toen beïnvloedt het beleid van nu. Na de verovering van de eerste Europese beker in de clubgeschiedenis dacht de achttienvoudige landskampioen heel even definitief tot de elite te behoren en smeet de leiding met geld. De spelers kregen waanzinnige contracten aangeboden en er werden tientallen buitenlanders aangetrokken, ook al waren er toen nog maar drie per duel speelgerechtigd. Het onverantwoorde beleid leidde tot een torenhoge schuld.

Steenrijk

De voorbije winter trok Galatasaray naast Sneijder (jaarsalaris vijf miljoen euro) ook Chelsea-icoon Didier Drogba (jaarsalaris vier miljoen euro) binnen. Eerder strikte de club al de Braziliaan Felipe Melo, de Spanjaard Albert Riera, de Ivoriaan Emmanuel Eboué, de Uruguayaan Fernando Muslera en de vaderlandse vedettes Hamit Altintop, Selçuk Inan en Burak Yilmaz.

Het is op z’n zachtst gezegd opmerkelijk voor een club die een paar jaar geleden nog zogoed als failliet was. De vraag die – terecht – leeft bij de voetballiefhebber: waar komen de verse dollars vandaan? De hervonden economische veerkracht heeft veel, zo niet alles, te maken met de komst van de steenrijke Ünal Aysal bijna twee jaar geleden. De 71-jarige voorzitter, die zelf in 1961 afstudeerde aan het Galatasaraylyceum, is de sterke man van de in Brussel gevestigde energiereus Unit Group. Aysal behoort volgens de laatste uitgave van Forbes tot de vijftig rijkste Turken. Hij zou een privévermogen bezitten van om en nabij de achthonderd miljoen dollar.

In zijn eerste jaar haalde de clubpresident voor slechts 24 miljoen euro veertien nieuwe spelers binnen. Dit jaar rolde het geld veel nadrukkelijker met negentig miljoen voor versterkingen.

Aysals eerste wapenfeit als voorzitter van Galatasaray was het aanstellen van Fatih Terim, die de club in 2000 naar de winst van de UEFA Cup had geleid en sindsdien een haast mythische heldenstatus geniet, maar ooit omschreef Frank de Boer de nu 59-jarige coach als megalomaan en een tactische onbenul. Terim kan inderdaad flink tekeergaan als de instelling van zijn ploeg hem niet zint. Ex-spelers kunnen kleurrijke verhalen vertellen over Terims tirades. Als trainer van AC Milan ontzegde Terim de machtige Silvio Berlusconi de toegang tot de kleedkamer. Niet veel later kon hij zijn koffers pakken.

Zelfs in het door testosteron aangedreven Turkse voetbal geldt Terim als een explosief vat. Stilzitten kan hij niet. Met zijn overhemd altijd een paar knoopjes open is hij negentig minuten passioneel in de weer met zijn spelers. Zijn bijnaam, De Keizer, wekt daarbij ook nog eens ontzag op.

Maar Terim is óók familiaal en beschermend naar zijn spelers. De kameraadschap in de kleedkamer was de grote troef van de ploeg die in 2000 heel Europa verbaasde. Datzelfde gevoel probeert de trainer opnieuw te vangen. Enkele spelers van toen spelen daarom een actieve rol in de begeleidingsstaf: Claudio Taffarel, Hasan Sas, Ümit Davala en Tugay Kerimoglu. Galatasaray is verre van een wonderploeg, maar beschikt over harstocht en wilskracht. Het familiegevoel dat Terim nastreeft, werd na de tweede wedstrijd tegen Schalke 04 fraai samengevat in één beklijvend beeld: Sneijder en Drogba die om de nek van hun trainer hangen.

Melkkoe

Nóg een reden voor het plotselinge fortuin van Galatasaray is de verhuizing naar de Türk Telekom Arena (kosten 230 miljoen euro) twee jaar geleden. Het is een hypermodern sportpaleis – met uitschuifbaar dak – dat plaats biedt aan 52.000 toeschouwers in plaats van de 25.000 in het oude Ali Sami Yen. De inkomsten die met het nieuwe onderkomen worden gegenereerd, zijn gigantisch. Neem nu de 195 loges in het stadion, die de melkkoe van de club zijn geworden: enkel het Santiago Bernabéu beschikt over meer vipboxen. Alles opgeteld zorgde de Türk Telekom Arena voor bijna honderd miljoen euro aan nieuwe geldstromen. Kritische kanttekeningen zijn er wel te noteren bij de financiering van het complex. De kosten van het nieuwe stadion werden opgehoest door de regering. Met andere woorden: door de belastingbetaler, van wie velen ook aanhanger van Fenerbahçe of Besiktas zijn. Ook wordt gediscussieerd over een recente truc van Aysal op de aandelenbeurs. Via een schimmige constructie vergaarde Galatasaray tientallen miljoenen door een deel van de aandelen van de club te gelde te maken. De Turkse beurswaakhond keek heel even de andere kant op.

De nieuwe kapitaalkracht rendeert voorlopig wel. Galatasaray pakte vorig seizoen na vier jaar weer de Turkse titel en voert ook nu de ranglijst in de Süper Lig aan. Maar de dromen van de club reiken verder: Aysal mikt op nieuwe Europese glorie. De investeringen in Sneijder en Drogba zijn al terugverdiend via de merchandising en de baten uit de Cham-pions League. De inkomsten uit de kwartfinale buiten beschouwing gelaten vergaarde Galatasaray al 32,5 miljoen euro met zijn optredens in Europa.

Overweldigend

Wedstrijden van Galatasaray beperken zich niet tot het Turkse grondgebied. Als gevolg van de Turkse diaspora leeft de club over heel de wereld en worden Europese avonden in cafés van New York tot Berlijn gevolgd. Galatasaray beschikt over een eigen televisiekanaal dat 24 uur per dag uitzendt, een eigen magazine en winkels. Het officiële Twitteraccount van de club heeft bijna drie miljoen volgers.

Wereldwijd bestaat vermoedelijk geen grotere supportersorganisatie dan Galatasarays UltrAslan, in 2001 opgericht en sinds 2003 gedeponeerd als merk. Het orgaan heeft afdelingen in alle 81 Turkse provincies, op vijf continenten en in meer dan zestig landen. Onlangs haalden de fans van de club het wereldnieuws doordat enkelen van hen geprobeerd hadden een tunnel te graven onder de Veltins Arena van Schalke 04, de tegenstander van Galatasaray in de achtste finales van de CL. Ze wilden graag naar de training van hun club kijken, vandaar. Veiligheidsmensen van Schalke merkten de fans op tijd op. Kwaad hadden ze overigens niet in de zin.

Hoe ver de liefde voor de club gaat, bewees UltrAslan enige jaren geleden toen de leiding de licentie van de zeer succesvolle merchandising van de organisatie ter beschikking van de club stelde omdat Galatasaray financiële moeilijkheden kende. Het leverde miljoenen op. Inmiddels kan de club zich weer zonder de speciale hulp van haar fans bedruipen. En dan is er nog de officiële vermelding in het Guinness Book of Records, waar Galatasaray bijzonder trots op is. Vorig jaar produceerde de aanhang 131,76 decibel tijdens de derby met Fenerbahçe: vergelijkbaar met het geluid van een F16 die van een vliegdekschip raast.

Elite

Galatasaray is de meest Europese Turkse club. Het is de club van de maatschappelijke elite, van de zakenlui en de beroemdheden. Het is meer dan een voetbalclub, met zestien afdelingen voor basketbal, judo, bridge, volleybal, waterpolo, handbal, zwemmen, zeilen en roeien, waarmee het veruit de grootste sportclub van Turkije is. De omnivereniging Galatasaray werd op 1 november 1905 opgericht door een groepje studenten van de gelijknamige universiteit in Istanbul, het Galatasaray Lisesi, een prestigieuze school waar vele Turkse intellectuelen en toekomstige machthebbers van het land afstudeerden. De geel-rode vlag in de voortuin van het gebouw herinnert aan de oprichting van de voetbalclub. Een van de doelstellingen van oprichter Ali Sami Yen luidde 107 jaar geleden ‘het verslaan van alle niet-Turkse teams’. De vulkaan Galatasaray staat opnieuw op uitbarsten, zo menen fans. De komende week staat voor Sneijder, Drogba en co alles in het teken van de duels met Real Madrid. ?

DOOR SÜLEYMAN ÖZTÜRK – BEELDEN:IMAGEGLOBE