DE WRAAK VAN ANGRY RUSS

© GETTY

Hij verbeterde een 55 jaar oud, schijnbaar onaantastbaar NBA-record en toch heeft hij evenveel koele minnaars als vurige fans. Mysterieus, passioneel en vaak verkeerd begrepen: wie is Russell Westbrook?

‘Een triple double is een term waarbij een basketbalspeler in drie statistiekencategorieën (punten, rebounds, assists, blocks of steals) dubbele cijfers scoort.’ Aldus luidt het op Wikipedia. Droge wiskunde, zo lijkt het, maar dat is het allerminst. Zeker in de NBA, waar ze kicken op cijfers, was een triple double in het verleden een zeldzaam goed, alleen weggelegd voor de meest veelzijdige spelers. Maar: ook voor hen niet vanzelfsprekend. Zelfs de beste ooit, Michael Jordan, telt er amper 28 in zijn hele carrière. Magic Johnson, die andere NBA-legende, verzamelde er meer (138), al raakte ook hij nooit verder dan 18 triple doubles in één seizoen (van 82 matchen). Het record van Oscar Robertson (liefst 41 in 1961/62, een campagne waarin hij gemíddeld een triple double per match neerzette) leek dan ook decennialang de Heilige Graal: even mythisch als onbereikbaar.

Tot Russell Westbrook (28) zich in het afgelopen reguliere NBA-seizoen ontpopte tot Indiana Jones en in zijn kruistocht naar de Holy Grail Robertsons record van de tabellen veegde: 42 stuks (zie kader). Een levenselixer dat de point guard van Oklahoma City Thunder onsterfelijk maakt, zou je denken. Maar niets is minder waar. Op weg naar zijn historisch record werd hij door de fans en de media niet eens verkozen tot starter in het All-Star Game. En zelfs van de Most Valuable Player-titel, voor de beste speler van het reguliere seizoen, is Westbrook verre van zeker. Met James Harden is immers nog een andere tripledoublemachine opgestaan (22 stuks) die bovendien zijn Houston Rockets naar een derde plaats in de Western Conference leidde, acht zeges meer dan Oklahoma, dat als zesde finishte.

Westbrooks MVP-kandidatuur kreeg wel een duwtje in de rug door Oscar Robertson himself, die vorige week een trofee uitreikte aan de man die zijn record verbeterde. Om zijn speech te besluiten met: ‘M-V-P!’ Hoewel de spelverdeler effectief zeer waardevol was voor Oklahoma, dat 33 van de 42 matchen won waarin die een triple double realiseerde, bleven Westbrooks vele critici zich roeren en wezen ze op het feit dat hij alleen op zijn eigen statistieken jaagde, te egoïstisch was, te veel balverliezen leed, aan een te laag percentage afwerkte, rebounds cadeau kreeg van zijn grotere teamgenoten, enzovoort… En dat, ondanks zijn record, dus niet hij, maar James Harden de MVP-trofee verdient.

RUGNUMMER 0

Vanwaar die onderwaardering voor zo’n memorabele campagne? En voor Westbrook als speler tout court? Een verklaring is te vinden in de voorbije acht seizoenen, toen hij een duo vormde met die andere superstar, Kevin Durant. Beiden leidden de Thunder naar één NBA-finale en vier Western Conferencefinales. Elke keer grepen ze echter naast de dikste flosj: de NBA-titel, voor hun neus weggegraaid door LeBron James (Miami/Cleveland), Tim Duncan (San Antonio) of Stephen Curry (Golden State).

Al die ‘net niet’-campagnes schreven veel analisten meer toe aan Westbrook dan aan Durant. Want twee verschillende persoonlijkheden en types: Durant werd beschouwd als het vriendelijke, welgemanierde scoregenie. De metronoom versus de solist Westbrook, de vuilgebekte, humeurige, wisselvallige en egoïstische underdog die zich niet tevreden stelde met een bijrol naast, de voor velen superieure, Durant en elke match het ongelijk van het hele universum wilde bewijzen.

Niet toevallig draagt Westbrook al zijn hele NBA-carrière het rugnummer 0, symbolisch voor de onderwaardering die hij altijd heeft gevoeld. Als een laatbloeier – pas op zijn zeventiende kon hij voor het eerst dunken, na een groeispurt van 17 centimeter, tot 1m91 – kreeg hij pas in laatste instantie een beurs aan de UCLA, de bekende universiteit uit zijn geboortestad Los Angeles. En toen in 2008 de Seattle Supersonics, die een jaar later naar Oklahoma verhuisden, hem als vierde kozen in de NBA-draft (een pool met de beste jonge spelers), vonden velen dat een kolossale blunder. Alleen ook ene Michael Jordan, eigenaar van de Charlotte Bobcats, had potentieel gezien in Westbrook. Hij informeerde naar een trade, maar stootte op een ferme no van Seattlemanager Sam Presti. Die wist dat hij met Kevin Durant, het jaar ervoor als tweede uit de NBA-draft gekozen, en met Westbrook goud in handen had.

Hoewel de relatie tussen de twee supersterren jarenlang even veelbesproken was als die tussen Brad Pitt en Angelina Jolie, leek het alsof beiden goed opschoten, op en naast het parket. Het was alleen een kwestie van tijd vooraleer het duo eindelijk een NBA-titel zou winnen. Tot Durant in juli 2016 besloot om richting Golden State te trekken en een superteam te vormen met Stephen Curry en co. Westbrook bleef verweesd achter, zijn ‘maatje’ had zelfs niet eens de moed getoond om hem persoonlijk op de hoogte te brengen. Waarop hij Durant subtiel bestempelde als soft, door op Instagram een foto met cupcakes te posten – een allusie op de bijnaam die een ex-ploegmaat gaf aan te ‘zachte’ spelers. Dat verwijt kreeg Durant ook van veel analisten: hij sprong op de fonkelende Warriors- trein, de gemakkelijkste weg naar de titel.

Verwacht werd dat Westbrook ook the highway zou kiezen, richting een betere ploeg en een grotere of rijkere stad dan het arme Oklahoma, maar tot verrassing van velen verlengde hij zijn contract. Het maakte van hem een cultheld in Oklahoma: de hoogste wolkenkrabber werd verlicht met ‘Thank you Russ!‘ en de hele stad hing vol met ‘Why not?‘-banners. ‘Waarom niet?’: de persoonlijke slogan van Westbrook, de verklaring voor zijn eigengereide, non-conformistische, authentieke karakter. Onder meer door als fashionist met een eigen kledinglijn zich in de gekste en kleurrijkste outfits uit te dossen, zelfs in een kilt. ‘Waarom ik dit draag? Why not?

GEEN LIMIETEN

Toen sommige collega’s voor het seizoen voorspelden dat Westbrook het tripledoublerecord van Oscar Robertson zou verbeteren, was dat ook zijn ingesteldheid: ‘Ik leg mezelf geen limieten op. Ik zeg gewoon: ‘waarom niet?’ en speel voort.’ Toch beschouwden veel analisten het als een long shot. Bij een gokwebsite stond een gemiddelde triple double voor Westbrook zelfs aan 20,5 tegen 1 genoteerd – onwaarschijnlijk dus. Als enige overgebleven vedette in Oklahoma zou hij wel nóg meer alles naar zich toetrekken, maar met zijn ‘slechts’ 1m91 meer dan 10 rebounds per match plukken en meer dan 10 assists uitdelen in een team met middelmatige schutters? No way!

Oklahoma leek af te stevenen op een seizoen waarin Durants vertrek elke wedstrijd opgerakeld zou worden. Dat was echter buiten Westbrook gerekend. Niet het gemis van KD werd het gespreksonderwerp, wel de triple doubles die hij aan elkaar reeg, zeker toen hij eind november voor het eerst gemiddeld een triple double haalde. Het werd zelfs dé verhaallijn in de hele NBA, die zelfs fans van de tegenstanders in de ban hield. De hype was zo groot dat Westbrook al in december geïrriteerd raakte. ‘Voor de honderdste keer: dat record kan mij niet schelen! Alleen winnen telt.’

Op wraak belust wilde hij immers bewijzen dat hij zónder Kevin Durant een ploeg kon dragen, en kon winnen. Meer dan ooit leek Westbrook dit seizoen dan ook op Angry Russ (Kwade Russ), zijn bijnaam vanwege de agressiviteit die van zijn gezicht druipt. Of zoals Denvercoach Michael Malone het omschreef: ‘Hij speelt elke match alsof er iemand in zijn Cheerios (ontbijtgranen, nvdr) geplast heeft.’ Volgens Earl Watson, zijn ex-coach in UCLA, gaat Westbrook met zijn hoofd zelfs op ‘plaatsen die andere spelers zich niet eens kunnen inbeelden’. Angry Russ legt het simpeler uit: ‘Ik ken slechts één manier van spelen: alles geven wat ik in mij heb, ongeacht de tegenstander, tijdstip van de wedstrijd, mogelijke records…’

Door die verbetenheid kon The Brodie – zijn andere, zelfgekozen bijnaam, naar een personage uit tv-serie The Wire – zijn waanzinnige tripledoubleritme het hele seizoen volhouden. Alleen vorige week besloot hij één van de 82 duels over te slaan, om iets frisser te zijn in de play-offs, die vorig weekend begonnen (uitgerekend met een clash tegen de Houston Rockets van MVP-rivaal James Harden).

Voor zover die extra rust nodig is, want Westbrook laaft zich schijnbaar aan een onuitputtelijke energiebron. Ook daar heeft hij een eenvoudige uitleg voor: ‘Ik beslis gewoon om niet moe te worden.’ Vermoeidheid beschouwt hij als een verdediger die hem wil stoppen en die hij moet verslaan. Met het hoofd en de benen.

PINGPONGBAL MET ADHD

Het helpt ook als je over een gepantserd lijf beschikt. Geen enkele andere speler is, ondanks zijn twee zware knieoperaties in 2013, volgens zijn gestalte flitsender, sneller en krachtiger dan springveer Westbrook, als was hij een pingpongbal met ADHD. Met dank aan een trainingsregime waar hij weinig mee uitpakt, maar dat volgens zijn teamgenoten, qua volume en intensiteit, mythische proporties aanneemt. Hij beschouwt elke training dan ook als een beslissende game 7 van een play-offserie. ‘Russell deed ons – weliswaar niet opzettelijk – soms echt pijn. Zó hard in de duels’, getuigde Anthony Morrow.

Zo hard hij is voor zijn ploegmaten, zo hard is Westbrook ook voor zichzelf. Niet zelden beult hij zich ’s morgens om halfzes al af in de fitnesszaal, of treft coach Billy Donovan hem ’s avonds om negen uur nog op het parket. Toen Angry Russ onlangs tegen Phoenix 19 van zijn 25 pogingen had gemist, bleef hij na de match nog een vol uur shotten. Hij weigerde zelfs dat een assistent-coach hem de ballen zou passen. ‘Dat heb ik niet verdiend. Ik raap ze zelf wel op’, zei de boze Westbrook, voor wie zo’n ‘straftraining’ een therapie is om zijn hoofd weer helder te maken.

Een overblijfsel van de strikte opvoeding van zijn vader, met wie hij als tiener duizenden uren op de playgrounds doorbracht. Sessies waarin Russell senior een dodelijk jumpshot in zijn zoon sleep, waarbij die als een piloot uit zijn cockpit recht omhoog gekatapulteerd wordt en die ze samen omdoopten tot het Cotton (Katoen) Shot, omdat de bal telkens door het net móést zoeven.

Dat strikte trainingsregime weerspiegelt ook de hyperdetaillistische controlefreak in Westbrook, die niet toevallig ooit een T-shirt droeg met ‘Under Cover Maniac‘ als opschrift. Een paradox, want zo wild en vurig hij over het terrein dendert, zo veel belang hecht hij aan orde en routine ernaast. Hij belt elke dag op hetzelfde uur naar zijn ouders, parkeert altijd op dezelfde plaats, smeert zijn sandwiches op dezelfde manier en heeft zijn vaste trainings- en wedstrijdschoenen met speciale zolen. Zijn warmloopritueel voor elke partij begint dan weer drie uur voor de start. Om twee uur later, als diepgelovige, te gaan bidden in de kapel, en om exáct 6 minuten en 17 seconden voor tip off (waarom wil hij niet zeggen) van de bank te springen voor de laatste opwarming.

Zijn leven leidt Westbrook immers onder het motto: controleer de dingen je die kunt controleren en doe alles met passie – elke dag, elke training, elke match. Of zoals coach Billy Donovan zei: ‘Ja, Russell balanceert soms op de dunne lijn tussen zelfvertrouwen en roekeloosheid, omdat hij soms té veel wil. Maar hij zal zich op het einde van zijn carrière nooit kunnen verwijten dat hij, in zijn zoektocht naar greatness, er niet alles voor heeft gedaan.’

Zo nam Angry Russ wraak op alles en iedereen. En zo speelde hij 42 triple doubles bij elkaar. Tot spijt van wie het benijdt.

DOOR JONAS CRETEUR – FOTO’S GETTY

‘Hij speelt elke match alsof er iemand in zijn ontbijtgranen geplast heeft.’ MICHAEL MALONE

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content