Hij komt uit La Louvière, is ex-voetballer en nu bedrijfsleider en clubvoorzitter. En hij is het nieuwe icoon van de strijd tegen zwart geld in het voetbal. ‘Ik verdraag geen gesjoemel, ik zwijg daar niet over.’
‘Ik zal niet ophouden zolang een grondige hervorming ten goede van het amateurvoetbal niet heeft plaatsgevonden. Ik zal blijven vechten zolang een aantal clubs, of eerder bestuurders, blijven valsspelen om hun ego te bevredigen. Dat is mijn strijd.’
Aan het woord is Salvatore Curaba, in de Nijvelse zetel van informaticabedrijf EASI, dat ook vestigingen heeft in Leuven, Gent en Luik. Onlangs werd hij verkozen tot beste werkgever van België, voor de vijfde keer op rij. Maar dat is niet de reden waarom we hier zijn. We willen deze ex-prof van La Louvière en Charleroi het woord geven omdat hij een Don Quichot van het amateurvoetbal is geworden. En hij heeft het hart op de tong.
In La Louvière heeft hij het mythische RAAL nieuw leven ingeblazen. De club klom meteen op naar de tweede amateurklasse. Dit seizoen verloopt moeilijker, de Wolven staan in de middenmoot. De andere club uit La Louvière, URLC, heeft de reeks gedomineerd en is al even kampioen.
Zelfde afdeling, zelfde stadion, zelfde kleuren… Maar ook dezelfde wapens? Salvatore Curaba is zeker van het tegendeel. Hij is ervan overtuigd dat zijn RAA Louvièroise een van de zeldzame clubs is die de wet respecteert. Hij zweert dat alles volgens het boekje verloopt bij hem. Hij beweert ook dat er elders bijna overal zwart geld omgaat. En dus schreeuwt hij zijn verontwaardiging en zijn woede uit. En de hoop dat er verandering komt.
De arbeidsauditeur van Henegouwen stelt publiekelijk de manier van werken van URLC in vraag. Ze hebben toch hun licentie gekregen, dus jullie spelen volgend seizoen niet meer in dezelfde reeks. Is dat goed of slecht?
Salvatore Curaba: ‘Goed. Wat heb je eraan dat er in je reeks een club speelt die twintig punten los staat? Dat ze maar stijgen, dat is een concurrent minder voor ons. Ze zijn wel kampioen, maar ik zou niet in hun schoenen willen staan. Ze hebben geweldige spelers, die niks te zoeken hebben in tweede amateur. En zowaar: het zijn vooral vrijwilligers uit Frankrijk… Ja, ik deel wel eens steken uit, het is sterker dan mezelf. Van kindsbeen af kan ik niet vriendelijk zijn tegenover mensen die de regels niet respecteren. Ik hoop dat alles in de toekomst volgens het boekje zal verlopen. Het onderzoek moet doorgaan, het amateurvoetbal moet gesaneerd worden. Concreet: de spelers minder betalen en alle spelers en trainers verplichten om hun belastingen te betalen zoals iedere andere Belg.
Van kindsbeen af kan ik niet vriendelijk zijn tegenover mensen die de regels niet respecteren.
‘Nu, ik zou het niet correct gevonden hebben, had URLC zijn licentie niet gekregen, want andere clubs hebben die in dezelfde omstandigheden wel gekregen. Belangrijk is om vanaf volgend seizoen op een nieuwe basis van start te gaan.’
Was je verrast door wat je aantrof bij je terugkeer in het voetbal?
Curaba: ‘Ik dacht niet dat het zo erg was. Ik heb een slogan gelanceerd toen ik RAAL weer op de rails zette: ‘Geen euro in het zwart.’ Nadien kwam ik erachter wat voor lonen ze betalen in de amateurreeksen en zelfs in provinciale. Ik was geschokt. Er zijn spelers in provinciale die 600 tot 800 euro per maand verdienen en amper kunnen sjotten. Ik was nog meer geschokt toen ik besefte dat er nog altijd zoveel zwart geld omgaat in het amateurmilieu. Er is de laatste dertig jaar eigenlijk niks veranderd. Toen ik in 1988 Sporting Charleroi verliet, waar alles werd aangegeven, ben ik twee jaar bij RAAL in derde klasse gaan spelen. Daar werden we elke maand betaald met een enveloppe zwart geld. Als speler stelde ik me geen vragen, ik vertrouwde naïef op de verantwoordelijken van de club. En het kwam me allicht ook niet slecht uit. Nu ben ik zaakvoerder en clubvoorzitter en is het mijn verantwoordelijkheid als burger om te reageren. Ook de reputatie van EASI staat op het spel.
‘Toen ik in een kern begon samen te stellen voor mijn eerste seizoen, zat ik tegenover spelers die me zeiden dat ze interesse hadden in ons project maar toch niet naar RAAL zouden komen, omdat ze elders meer konden verdienen. Die clubs hadden geen RSZ-nummer. Ik vroeg hen hoe ze dan zouden betaald worden. Hun antwoord was even duidelijk en naïef als ik destijds: ‘In het zwart.’ Er zijn ook spelers die niks willen aangeven omdat ze dan hun werkloosheidsuitkering zouden verliezen! Ik heb gehoord dat de fiscale fraude in België even hoog oploopt als de staatsschuld. Stel je een België voor zonder fiscale fraude. We zouden geen schuld meer hebben. Dat zou een ander land zijn, toch?’
Je viseert duidelijk de oneerlijke concurrentie.
Curaba: ‘Zeer zeker. De wet is duidelijk. Een voetballer die verplicht naar de training komt, wedstrijden speelt, het seizoen op een welbepaalde datum aanvat en vakantiedagen heeft, die dus duidelijk een ondergeschikte is, moet een arbeidscontract hebben. Dat betekent dat de werkgever belastingen en RSZ-bijdrages moet betalen. Dus moeten de clubs daarbij aangesloten zijn. En de spelers moeten onderworpen zijn aan het belastingstelsel. Sommige spelers van RAAL kosten ons tot 2000 euro bruto. De club betaalt belastingen en BTW. Alles verloopt perfect volgens het boekje bij ons.
‘Mijn doelwit is niet URLC, al vind ik de situatie vervelend voor de stad La Louvière. Ik wil gewoon dat iedereen hetzelfde spel speelt. Dat men ophoudt met bedriegen. Als je bij het kaarten merkt dat je tegenstander valsspeelt, is dat ambetant. Als die persoon dan ook nog eens onder hetzelfde dak woont en grote sier maakt, is dat nog veel onaangenamer. De mensen van URLC vallen mij nu aan en schelden me uit, maar dat is om tweedracht te zaaien. Het probleem is dat ze gewoon de wet niet respecteren. Het is choquerend dat clubs die geen belastingen betalen, de gemeentelijke infrastructuur gebruiken die door de burgers wordt gefinancierd. Geregeld pakken ze geld uit de kas voor de jeugd om er spelers van de eerste ploeg mee te betalen. Een béétje ethiek is toch nodig hé!’
Kan RAAL redelijk blijven wat de salarissen betreft?
Curaba: ‘Het probleem is dat we in een spiraal zitten. Ikzelf wil mijn spelers graag minder betalen. Maar dat is onmogelijk als ik een degelijke ploeg wil. En welk voorbeeld geven we aan andere sporten? Ik hoor dat sommige spelers daar nu ook geld vragen omdat men zoveel betaalt in het voetbal. Ik vind dat men onder een bepaald niveau zou moeten betalen om aan sport te doen, niet betaald worden. Dat men betaald wordt in de eerste en tweede amateurklasse, dat is logisch. In derde amateur is het al op het randje. Maar in provinciale, zeker van tweede tot vierde, is het gewoon onaanvaardbaar. Ik krijg waanzinnige cijfers te horen. Spelers in provinciale die 5000 euro tekengeld krijgen en daarna 1000 euro per maand.
Dat men betaald wordt in de eerste en tweede amateurklasse, dat is logisch. In derde amateur is het al op het randje.
‘In de eerste amateurklasse eist de bond dat er minimaal zeven spelers een contract hebben. Dat is onvoldoende, want 90 procent van de spelers verdienen minstens 1000 euro netto, met wedstrijdpremies. Het gemiddelde ligt eerder op 2000 euro. Bovendien hebben die zeven spelers vaak een contract met bruto een minimumsalaris en wordt de rest in het zwart betaald. Een kern telt gemiddeld 22 spelers…’
In Henegouwen is men bezig met clubs uit de derde amateurklasse door te lichten. Daar werden de vrijwilligers een doelwit. Is dat ook een probleem in het amateurvoetbal?
Curaba: ‘Ik ging niet akkoord met de eerste tussenkomst van de arbeidsauditeur. Hij pakte de echte vrijwilligers aan, de mensen die de toog doen, die de kleedkamers poetsen, de tickets verkopen, het veld verzorgen. Dat moet stoppen. Zij zijn de slechteriken niet. Integendeel: gelukkig dat zij er zijn. Ik heb de arbeidsauditeur gezegd dat hij zich van doelwit vergist, dat hij de mensen die zich bezighouden met de jeugd en de infrastructuur met rust moet laten. Maar zelfs voor de vrijwilligers moet de club in regel zijn, documenten invullen, registers bijhouden.’
Hoe zie je de toekomst?
Curaba: ‘Gezien de recente ontwikkelingen denk ik dat er heel wat clubs met de schrik zitten. Ik hoop dat het hen ertoe zal aanzetten om orde op zaken te stellen en het spel correct te spelen. Ik hoop vooral dat in de toekomst de spelerslonen naar beneden zullen gaan. Dat is de enige manier om hier uit te geraken. Ik hoop dat het gerecht zijn werk zal doen. Overal. Het mag niet beperkt blijven tot Henegouwen. Het zou de moeite lonen om hetzelfde onderzoek te voeren in Vlaanderen. Ik hoor uiteenlopende dingen, maar sommige personen beweren dat het in Vlaanderen nog erger is – al durf ik dat niet te geloven. Nu, als het gerecht zich er blijvend mee gaat bemoeien, dan weet ik niet hoe het gaat aflopen. Sommigen zeggen dat als clubs belastingen beginnen te betalen, ze er niet meer aan uit gaan kunnen. Dan riskeren ze nog meer te gaan valsspelen. Maar ik denk dat het net andersom is. Met duidelijke financiële cijfers en een boekhouding die de werkelijkheid echt weergeeft, zal men zich er bewust van worden dat het zo niet verder kan. De enige manier is een herziening van de salarissen. RAAL verloor 250.000 euro vorig seizoen en zal dit jaar 150.000 euro verlies draaien. Het is niet eenvoudig om de balans in evenwicht te houden, want als nieuwe club heb je erg veel investeringen te doen. Nochtans hebben we veel sponsors en supporters. We zijn in ons eerste seizoen gepromoveerd, wat volk aangetrokken heeft.’
Hoop je dat de concurrentie volgend seizoen minder oneerlijk zal zijn?
Curaba: ‘Dat is niet het belangrijkste, maar ik geloof er wel in. Ik zie spelers die schrik krijgen en die naar ons komen. Ze zeggen dat ze liever wat minder verdienen maar dat alles wettelijk in orde is. De auditeur had het over een diepgaand onderzoek dat nog maar net begonnen is, dat is een straffe uitspraak. Bovendien klagen veel spelers erover dat ze de laatste maanden van het seizoen niet betaald worden. Omdat er geen contract is, is het moeilijk om dan een klacht in te dienen. Bij ons kunnen ze er zeker van zijn dat ze altijd betaald worden. Maar ik herhaal het: het belangrijkste is om op een goede basis te herbeginnen. Een club moet op een gezonde manier beheerd worden. Je inlaten met illegale praktijken of afhangen van de giften van een mecenas, dat blijft immers niet duren.’
En wat met de Vlaamse strijd tegen zwart geld?
Hoe eerlijk verloopt de concurrentie bij de amateurploegen en provinciale clubs in Vlaanderen? ‘Overleven in de voetbalwereld is een kunst geworden.’
Advocaat Kris Luyckx benoemde het probleem als consequent gangbaar in de hele Vlaamse, en bij uitbreiding Belgische voetballerij vandaag. Hij verdedigt de belangen van spelersmakelaar Dejan Veljkovic die nog steeds als spijtoptant fungeert in de malafide geldzaken omtrent omkoping en matchfixing. ‘Het systeem wordt gebruikt wanneer de financiële plafonds van de verschillende partijen te ver uit elkaar liggen’, vertelde hij in Terzake.
Hoe pakt Voetbal Vlaanderen de frauduleuze praktijken post-Propere Handen aam? ‘Er zijn al grote inspanningen geleverd inzake sensibilisering, opleiding en reglementering. De clubs zijn mede hierdoor transparanter dan ooit tevoren’, aldus Benny Mazur, secretaris-generaal van de federatie. Zwart geld resoluut droogleggen verloopt echter nog moeizaam. ‘Witwassen en matchfixing duikt nog op, maar proberen we te minimaliseren.’
Maagdeneilanden
Een nieuw kwalificatiesysteem voor Vlaamse amateurclubs zit in de pijplijn. Mazur: ‘Je kan het vergelijken met een soort licentie. Wanneer het ontwerp eerstdaags wordt goedgekeurd, krijgen de betrokken clubs twee nieuwe verplichtingen. Voorzitters en geldschieters gelden als detecteerbare actoren binnen een club, terwijl we ook een bepaald niveau van jeugdwerking verwachten.’ De invloed van buitenlandse investeerders laat zich immers ook op amateurniveau gelden. Voetbal Vlaanderen hoopt met het systeem een herhaling van het recente Patro Eisden-debacle met schimmige figuren en fiscale constructies via de Maagdeneilanden in de toekomst te vermijden. ‘Er doemen elders al andere spoken op. Een juiste lokale verankering van de club kan efficiënt werken.’
Daarnaast beseft Mazur dat zwart geld aanwezig blijft. ‘Sommige dingen zullen helaas altijd onder de radar blijven. Doorheen de jaren werken meer en meer clubs werken met een sociaal secretariaat en een boekhoudkantoor. Naar mijn mening werkt dit zeer productief tegen het gebruik van zwart geld.’ De federatie zelf heeft echter geen gerechtelijke bevoegdheden omtrent de controle van de boekhouding. ‘De fiscale overheid is hiervoor verantwoordelijk en focust hier permanent op.’ Als ongure zaken duidelijk worden, grijpt de federatie reglementair in.
Professionalisering de oplossing?
Fiscaal expert Michel Maus werkte zeven jaar geleden mee aan de Panoramareportage over zwart geld. ‘Ik heb er een dubbel gevoel bij. Iedereen werd toen wakker geschud.’ Het valt hem echter op dat de focus van de voetbalbond bij bijvoorbeeld operatie Propere Handen vooral op matchfixing ligt en de fiscale kant in de achtergrond blijft. ‘Kleine clubs zijn door de jaren alerter geworden, en niet per se in goede zin. Ze letten heel goed op of sommige praktijken met spelers en sponsors in de schaduw blijven.’
‘Een voetbalbond heeft weinig tot geen gerechtelijke inspraak, terwijl de fiscale departementen van de overheid zich vooral buigen over de correcte witte kassa’s van clubs’, verduidelijkt Maus. ‘Dat vormt slechts een miniem onderdeel van het financiële struikelblok in de sport.’
Veel hangt af van het professionalisme van de amateurvoetbalclubs. Maus vergelijkt de situatie nu met die van vijftien jaar geleden: ‘Bijna ieder team handelde toen nog als vzw (vereniging zonder winstoogmerk nvdr.) waardoor de dubieuze geldconstructies makkelijker in het duister konden overleven. Profteams moesten toen de overstap maken naar een handelsvennootschap, wat andere gerechtelijke voorwaarden en regels met zich meebracht’, aldus Maus. Vandaag is de meerderheid van de provinciale voetbalorganisaties wel nog een vzw. De vraag rijst dan ook of veel van die kleine clubs bij een verder professionalisering niet richting de rand van bankroet dreigen te tuimelen.
‘De KBVB heeft andere katten te geselen’
Salvatore Curaba heeft ook al met enkele bondsmensen over deze problematiek gesproken, zegt hij: ‘Zij vinden het een spijtige situatie en zeggen dat het wel in orde zal komen, maar dat het wat tijd nodig heeft. En dat het voor hen moeilijk te controleren valt en eigenlijk hun taak niet is. Ik heb de indruk dat ze andere katten te geselen hebben, dossiers die dringender zijn. Toch zouden we wat strenger kunnen zijn, ze zouden hun reglement moeten herzien. Elke club die het openbaar recht niet respecteert, zou moeten degraderen. We hebben strenge sancties nodig. Wie is uiteindelijk de dupe van al dat zwart geld? De staat, met andere woorden de burgers. Zwart geld in het voetbal is een verhaal zo oud als de straat. Dat weet iedereen. Maar dat is nog geen reden om er niks aan te doen. We hebben het wel over de reputatie van het Belgisch voetbal. Met een nationale ploeg als de onze moet je op alle niveaus een voorbeeld zijn.’
Toch wordt hij het wel eens beu, geeft hij toe: ‘Ik zeg soms tegen mezelf: ‘Laat zitten, je zoekt alleen problemen. Geniet van hetgeen je kunt opbouwen met EASI.’ Maar desondanks, en ondanks alle kritiek die ik krijg, hoop ik dat ik deze kruistocht zal voortzetten, dat ik niet zal opgeven. Het ligt in mijn aard om onrecht aan te klagen en te bestrijden. Dat is een van mijn drijfveren. Ik weet dat verandering angst inboezemt en dat de mensen die het er niet mee eens zijn, vaak degenen zijn die in het systeem meespelen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
