Ooit kleefde de voorzitter van River Plate een bedrag van 50 miljoen dollar op zijn hoofd, maar zover kwam het nooit voor Éder Balanta. Bij FC Basel kon hij zijn carrière herlanceren en in Brugge wil hij bevestigen.
‘Hij is handig aan de bal en een vechter, met kwaliteiten die mij doen denken aan Daniel Passarella. ‘
Woorden van Ramón Díaz om uit te leggen waarom hij voor een derby tegen Racing koos voor de toen amper 19-jarige Eder Alvarez Balanta in het centrum van de verdediging. Toen niet eens onder profcontract, omdat River Plate zijn contingent buitenlanders al had opgebruikt, en dus spelend voor chirolas, peanuts. River zat die dag in de defensieve problemen en Díaz gaf de nog onbekende Colombiaan een kans.
Ik speel liefst op het middenveld, want wanneer ik de bal verover, ga ik graag naar voren.’ – Eder Alvarez Balanta
Die was in de aanloop naar het duel in Avellaneda bijzonder nerveus. Niemand mocht zijn kamer delen, want hij was bang dat zijn zenuwen anderen zouden aansteken. Uiteindelijk verliep alles goed. Balanta debuteerde uitstekend en River won met 0-2. Een mooie carrière was gelanceerd.
Wat niemand toen wist, en wat de schuchtere Colombiaan pas later deelde, was dat zijn zenuwen ook een gevolg waren van een persoonlijke tragedie op het thuisfront. Uitgerekend in de aanloop naar zijn debuut stierf de vrouw van zijn oom. Voor de familie, die voor de begrafenis verzamelde in Puerto Tejada, een dorpje in de buurt van Calí, was het een vreemde week: de ene dag de tragiek van de dood en daarna de vreugde om de geboorte van een nieuwe voetbalster.
Maradona
Zijn jeugd beleefde Balanta in Bogotá, de hoofdstad van Colombia, in goeie omstandigheden. Zijn pa was econoom, zijn moeder verpleegster. Samen met hen, zijn oudere zus en haar twee kinderen groeide hij relatief onbezorgd op. Voetballen zat in de familie, zijn vader speelde ook, al was hij nooit prof, in tegenstelling tot de broer van zijn moeder. Supporteren deed hij voor een ploeg uit Medellín, Atlético Nacional.
Hoe hij bij River terechtkwam, vroeg het Colombiaanse Gol Caracol hem in april 2013, want Balanta speelde nooit één wedstrijd in het Colombiaanse profvoetbal. Via een toernooi met een selectie jeugdspelers van Bogotá, antwoordde Balanta. Silvano Espíndola zat die dag in de tribune te scouten en hij vroeg Balanta achteraf of hij zin had om in Buenos Aires te testen. Pa was tegen, zijn oom-profvoetballer was voor en was ook bereid wat te financieren. Uiteindelijk reisde de tiener af, samen met nog vijf andere Colombianen. Hun eerste bestemming was Argentinos Juniors, de ex-ploeg van Silvano, die daar ploegmaat was van DiegoMaradona. Argentinos wees hem af. Balanta legde daarop een nieuwe test af, bij River Plate. Die lukte wel en zo kwam hij bij de jeugd van River terecht. En later in de A-ploeg.
Het kostte hem moeite om te wennen aan Argentinië. Eerst aan het eten en de mentaliteit. Die is no tan dada, legde hij uit aan Gol Caracol. Niet zo open als bij de gemiddelde Colombiaan. Later, toen hij een ster werd in de drukke hoofdstad, was het er wennen aan het fanatieke van de voetbalfan, die hem op straat of op restaurant aanklampte voor een foto. ‘Vrouwen van zeventig, kinderen van acht, advocaten… Iedereen kent hier alle spelers en heeft zijn mening’, verklaarde hij in 2013. ‘In Colombia is dat niet zo. Dat bezorgt me stress, eigenlijk vind ik alleen nog rust op het veld.’ Hij vond het ook vreemd dat hij plots de kleedkamer deelde met David Trezeguet, met wie hij vroeger vaak speelde op… PlayStation, in de ploeg van Frankrijk of Juventus.
In datzelfde interview zei hij geregeld last te hebben van stress. Ook op training. ‘Ik ben perfectionist, als ik op het veld sta en een bal verlies, spookt dat door mijn hoofd.’ Hij wordt door de diverse coaches vooral opgesteld als verdediger, omdat de concurrentie op het middenveld, zijn favoriete positie, groot is. Balanta: ‘In de jeugd was ik spits, daarna werd ik volante de creación (creatieve middenvelder) en toen we zonder 10 gingen spelen een doble cinco (box-to-box). Dat is mijn favoriete plaats. Ik ga, wanneer ik de bal verover, graag naar voren, en van een verdediger zien ze dat niet graag.’
Europa
Van 2013 tot 2015 lijkt the sky the limit. Daniel Passarella, aanvoerder van de wereldkampioen in 1978 en later trainer en voorzitter van River, looft hem en plakt grote sommen op zijn hoofd. Eerst 50 miljoen dollar, daarna 20. De pers brengt zijn naam in verband met Barcelona, waar hij Carles Puyol zou kunnen opvolgen, en later ook met Napoli en Monaco. Maar de enige club die zich meldt bij voorzitter RodolfoD’Onofrio is São Paulo, dat bot vangt. Sportief wordt Balanta in Argentinië harder en gespierder en bondscoach José Pékerman neemt hem zelfs mee naar het WK in Brazilië.
Na de hausse komt helaas de terugval. Reden: wat foutjes op het veld, maar vooral blessures. Een knieletsel, een klein breukje in het rechterscheenbeen na een trap, spierproblemen… De regelmaat gaat eruit. In 2016 is zijn cyclus bij River Plate, waarmee hij zes prijzen pakte, ten einde. Niet FC Barcelona wordt zijn nieuwe bestemming maar FC Basel, nadat Galatasaray en Málaga struikelden over de vraagprijs van 5 miljoen euro.
De Zwitserse club, ooit een model voor hoe voetbal in een klein land moet worden gerund, is haar statuut van alleenheerser in eigen land kwijt. Zonder de garantie van een vaste plaats in de Champions League – daarvoor is de Europese coëfficiënt te laag – moeten ze wereldwijd op zoek naar jong talent dat hier kan doorgroeien. FC Basel gebruikt daarbij vooral ex-spelers als scouts.
In de zomer van 2016 overtuigt FC Basel de directie van River Plate om 80 procent van de transferrechten van Balanta af te staan. Van een doorverkoop kunnen later de twee partijen genieten. River stemt toe en Balanta vertrekt voor uiteindelijk geen 20 maar 3,1 miljoen euro.
De Colombiaan begint er als verdediger, maar het is Marcel Koller die hem overhevelt naar het middenveld. Wanneer blessures hem niet van het veld houden, kan hij zich daar tonen als doble cinco. Zo valt hij ook op bij Club Brugge, dat één week voor het sluiten van de transfermarkt bij Balanta belandt, omdat VictorWanyama aarzelt. ‘We zullen zijn kracht en kunde missen’, zegt Koller bij het afscheid. Tegenover de Basler Zeitung vatte collega Fabian Frei het als volgt samen: ‘Naast het veld is hij zeer rustig, intelligent en diepzinnig. Maar op het veld wordt hij een beest, dat je liever in je eigen ploeg hebt. Het is jammer dat we hem verliezen.’
