Ondanks vormproblemen heet Michael Ballack van Bayern München nog altijd de beste Duitse veldspeler van de laatste decennia. Dat wil hij ook in Portugal tonen.
Quizvraag : is Michael Ballack (27) nu eigenlijk een verdedigende of een aanvallende middenvelder ? Denk rustig na, want ook bij Ballacks club Bayern München zijn ze er na anderhalf jaar nog niet uit. Vorig jaar werd die vraag niet eens gesteld. Met een opmerkelijke flair gaf Ballack, ingehaald om Stefan Effenberg te vervangen, zijn visitekaartje af. Vooraf vroegen kenners zich af hoe de middenvelder de overgang zou verteren van het rustige Leverkusen, waar niets moet, naar Bayern, waar winnen verplicht is. Bij Leverkusen kreeg Ballack van toenmalig trainer Klaus Toppmöller de vrijheid om te spelen zoals hij dat zelf aanvoelde, maar dat hij ook Bayern meteen naar zijn hand zou zetten, dat had zelfs trainer Ottmar Hitzfeld niet verwacht. Over Stefan Effenberg, die hij ook bij de nationale ploeg opvolgde, werd al gauw niet meer gepraat.
Met Bayern won Ballack vorige zomer eindelijk nog eens een prijs, twee zelfs. Titel én beker gingen naar München, net op tijd om hem van een vervelend imago af te helpen : dat van verliezer. Met zijn eerste club in de Bundesliga, Kaiserslautern, werd hij wél meteen Duits kampioen, toen de club recht uit de tweede klasse naar de landstitel stormde. Toen was hij echter niet meer dan een succesvolle invaller. Behalve die ene titel herinnerde men zich van hem tot vorige zomer alleen maar belangrijke verliesmomenten. Was hij niet met zijn eerste club, Chemnitzer FC, uit de tweede klasse gedegradeerd toen Kaiserslautern hem wegpikte ? Op de laatste wedstrijd van het seizoen 1999/2000 volstond voor Leverkusen winst bij Unterhaching om de eerste landstitel uit de clubgeschiedenis te pakken. Dat lukte niet : Ballack bracht met een own-goal zijn team op achterstand. Door de onverwachte nederlaag werd Bayern op de meet tot zijn grote verrassing nog kampioen.
Twee jaar geleden rook hij al de smaak van succes, met uitzicht op de vier hoofdprijzen waar een prof van dromen kan. Het liep helemaal verkeerd, hij pakte overal naast. Met Leverkusen verloor hij in veertien dagen de titel, de bekerfinale en de finale van de Champions League, maar die mokerslagen hadden geen impact op zijn vormpeil en gemoed. Op het WK ontdekte Duitsland naast doelman Oliver Kahn in hem een tweede leidersfiguur. Heroïek werd in Zuid-Korea aan zijn naam gekoppeld. In de beslissende halve finale tegen het gastland toonde Ballack dat hij in de eerste plaats een teamspeler is en geen Einzelgänger. Eerst zette hij met een doelpunt Duitsland met een voet in de finale, vervolgens spurtte hij zich na balverlies van een ploegmaat de ziel uit het lijf om een doorgebroken Koreaan voor de zestien meter te stoppen, wetende dat het hem een gele kaart opleverde die hem de finale zou kosten. Een finale die Duitsland weliswaar verloor, maar waar voor het WK niemand durfde van te dromen.
Dit seizoen sputterde de motor van Ballack na twee jaar topprestaties voor het eerst en werd hij met de vinger gewezen. Vergeten zijn de woorden van voorzitter Franz Beckenbauer, die de vraag of de Oost-Duitse middenvelder de Beckenbauer van deze tijd kon worden, positief beantwoordde. “Omdat hij net als ik de blik rechtop houdt en niet naar de bal moet kijken, waardoor hij meteen de tegenstand kan inschatten.” Ballack heeft niet alleen stijl, een vlotte babbel en uitstraling, hij is ook een compleet voetballer, nog gevormd in de oude DDR-school waar het collectief primeert op het individu. Bij Chemnitzer FC, waar hij vanaf zijn veertiende voetbalde, groeide hij uit tot een perfect tweevoetige en kopbalsterke speler. Niet honger dreef hem, maar puur talent. Naar Oost-Duitse normen groeide hij op in een welgesteld gezin. Na de Duitse eenmaking bouwde zijn vader een eigen bouwbedrijf uit. Ballack lééft voor zijn sport, rookt of drinkt niet.
Ook naast het veld geldt Ballack dus als een verstandige jongen, die zich laat omringen met commerciële specialisten die zich met het werven van sponsors bezighouden. Wat hij zelf niet kan, daar houdt hij zich niet mee bezig, over thema’s waar hij geen verstand van heeft, spreekt hij zich niet uit. De sponsors staan in de rij, want Ballack straalt klasse en een positief imago uit. Weinig topspelers nemen zo veel tijd om handtekeningen uit te delen aan fans en kinderen, omdat, vindt hij, je als idool een zekere verantwoordelijkheid draagt.
Stap voor stap bouwt hij zijn carrière uit. Twee jaar geleden verkoos hij Bayern boven Real Madrid. “Omdat het me meer aangewezen lijkt om drie jaar voor het WK in Duitsland plaatsvindt dat WK bij de beste club in eigen land voor te bereiden.” Aan het begin van dit seizoen noemde Hitzfeld hem nog een speler van wereldklasse zonder zwakke punten. “Voor ons is hij onvervangbaar”, zegt zijn trainer. “Een spelmaker zou hij kunnen zijn, maar een echte spelmaker bereidt doelpunten voor anderen voor, Ballack scoort zelf.”
Al in zijn eerste seizoen bij Bayern noemde Oliver Kahn hem een leider, iemand die zonder aanporren zijn verantwoordelijkheid op en naast het veld opneemt. Klaus Toppmöller, zijn vorige trainer bij Leverkusen vindt dat Ballack overal kan spelen. “Hij heeft alle kwaliteiten die je op het middenveld nodig hebt. Hij verdedigt goed, weet perfect wanneer hij moet terugzakken, wanneer hij naar voren moet gaan. Hij startte als libero, maar ook als je hem in de spits zet, zal hij zijn doelpunten maken.”
Een goed EK in Portugal kan de kritiek op zijn prestaties van het afgelopen seizoen wegwerken. Maar hét hoogtepunt in zijn carrière moet het WK 2006 in eigen land worden. In de nationale ploeg debuteerde Ballack in 1999 tegen Schotland. Op Euro 2000 bleef zijn talent in de schaduw van de afgang van de Duitse ploeg. Na Euro 2000 werd bondscoach Erich Ribbeck vervangen door Rudi Völler. Met Völler heeft Ballack wel wat. Toen de voormalige spits een paar jaar daarvoor zijn spelerscarrière bij Leverkusen ruilde voor een plaats in het management, nam Ballack diens rugnummer dertien over.
Vorige week woensdag merkte de bondscoach tegen Roemenië nog eens hoe veel verschil het maakt wanneer de spelbepalende middenvelder er niet bij is. Völler noemt Ballack de meest doeltreffende middenvelder in Europa. ” Zinédine Zidane is zonder enige twijfel de beste speler ter wereld, maar aan het eind van elk seizoen zal Ballack altijd meer goals achter zijn naam hebben dan de Franse strateeg.” Eigenlijk, weet Völler, kan Ballack op alle posities spelen. Op voorwaarde dat hij geregeld kan opduiken in de zestien meter van de tegenstander. “Je moet hem zo opstellen dat hij kan tonen waarin hij zich onderscheidt.”
door Geert Foutré
De sponsors staan in de rij, want Ballack straalt klasse en een positief imago uit.
