Een andere realiteit

© BELGAIMAGE

De Franse bondscoach Didier Deschamps besloot Real Madridspits Karim Benzema terug te roepen voor het EK. Maar onder welke voorwaarden? Een blik achter de schermen.

In april zou er een vergadering hebben plaatsgevonden met Karim Benzema (33), zo kwam recent naar buiten. Het werd een vertrouwelijke reünie tussen Didier Deschamps en zijn lange tijd geliefde ex-aanvaller, die persona non grata werd bij les Bleus.

Zes jaar passeerden er sinds zijn laatste selectie, destijds voor de interland tegen Armenië. Ondanks een toen briljant spelende Benzema volgde nadien een periode van verbittering en controverse aan beide kanten, waarbij de Bretoen Noël Le Graët (79) als voorzitter van de Franse voetbalbond FFF diende op te treden als tussenpersoon. Het trio vulde lange tijd de pagina’s van de kranten.

Waar draaide het eigenlijk allemaal rond? Om die achtergrond volledig te kennen en te begrijpen, dienen we terug te keren naar de oorsprong van het verhaal. Het gaat om een zaak over een sextape, met Mathieu Valbuena en Karim Benzema als betrokken partijen. Op 5 maart 2015 werd de aanvaller van Real Madrid officieel aangeklaagd voor ‘medeplichtigheid aan poging tot chantage en deelname aan activiteiten van een criminele organisatie’. Een zware beschuldiging.

Op dat moment, volgens de info die we vandaag kunnen onthullen, vloeit deze tenlastelegging niet voort uit verklaringen van Valbuena, maar gaat het om politieonderzoek. Benzema werd gewaarschuwd door een familielid, waarop hij op een kamer in Clairefontaine tijdens een samenkomst van les Bleus met Valbuena sprak. Die laatste kon toen moeilijk om met die situatie. Maar wat hebben ze exact tegen elkaar gezegd? Het gaat hier om het woord van de één tegen dat van de ander.

Sommige van de afgeluisterde gesprekken van een van de betrokkenen had de speurders op het spoor van Benzema gezet. Maar oefende die daadwerkelijk druk uit op de middenvelder om het geëiste bedrag (150.000 euro volgens onze bronnen) te betalen en zo de intieme video terug te krijgen? Een oud-international die aan de zijde van Benzema speelde, legde uit dat hij op dat moment was veranderd. En dan zeker niet noodzakelijk in positieve zin. ‘Maar het idee dat hij de afpersers hielp, leek me moeilijk voor te stellen gezien zijn persoonlijkheid. Hij was een beetje passief, die zeker tegen Valbuena gezegd moet hebben: ‘Betaal, dan heb je rust… Het zijn geen grappenmakers.”

Voor Deschamps volgde het kantelpunt in juni 2016, toen zijn huis werd beklad met de term ‘racist’.

Onvermijdelijke scheiding

Aan het begin van deze onverkwikkelijke affaire steunde de bondscoach nog zijn in het nauw gedreven spits, door te verklaren dat ‘alle landen ons benijden’. En Benzema volgde dat gevoel, want in december 2015 antwoordde hij: ‘Hij staat achter me.’

Maar Deschamps zou snel beseffen dat hij niet langer een speler kon oproepen tegen wie een onderzoek loopt in een toch wel heel gevoelige kwestie. Zo’n klimaat kon zijn team destabiliseren, voor en tijdens het EK van 2016 in eigen land, zeker ook omdat de politiek zich in de debatten begon te mengen. Voor Deschamps kwam het kantelpunt in juni 2016, toen zijn huis werd beklad met de term ‘racist’. Enkele uren voor de EK-start was het echter Benzema die bij een interview aan de Spaanse krant Marca een harde klap uitdeelde aan de relatie tussen de twee mannen. ‘Deschamps gaf toe onder druk van een racistisch deel van Frankrijk.’

Karim Benzema met Mathieu Valbuena, de hoofdrolspelers in de affaire rond de sekstape, en bondscoach Didier Deschamps.
Karim Benzema met Mathieu Valbuena, de hoofdrolspelers in de affaire rond de sekstape, en bondscoach Didier Deschamps.© BELGAIMAGE

In Spanje reageerden ze stomverbaasd. De Spanjaarden houden van de topaanvaller op wie Rafael Benítez bij de Koninklijke erg rekende. Real Madrid zou hem beschermen en alle communicatie rond zijn sterspeler afsluiten.

De eerste zaken van het onderzoek die uitlekten naar de pers maakten de tongen los. Volgens zijn criticasters zou Benzema zich respectloos gedragen achter het stuur van zijn auto tijdens vakanties, journalisten urenlang aan zijn huis laten wachten voor een interview én vooral beschikken over een onfrisse entourage. Zijn imago wordt definitief geschaad wanneer er ook nog de zaak van de minderjarige prostituee Zahia bijkomt, waar Benzema bij betrokken was. Bovendien kwam daar nog zijn oproeping als getuige bij voor een andere zaak, in het kader van een gerechtelijk onderzoek voor ‘witwassen in een georganiseerde bende en witwassen van drugshandel.’

Maar wat vooral stak: tijdens zijn afwezigheid werd de nationale ploeg van Frankrijk EK-finalist in 2016 (1-0-verlies tegen Portugal) en twee jaar later wereldkampioen, na een 4-2-zege op Kroatië.

Verzoening in fasen

‘Benzema is vandaag beschikbaar. Ik hou er niet van om mensen eeuwig te straffen’, zo zei bondsvoorzitter Le Graët in Le Figaro amper enkele weken na het einde van het EK in 2016. Meer dan wie ook was hij de man die de sterspeler van Real Madrid terug bij les Bleus wilde. De baas van het Franse voetbal verdedigde nog maar eens de fel gecontesteerde aanvaller en zette zo druk op bondscoach Deschamps. Het was een duidelijke communicatiestrategie die door de Benzemaclan met medeplichtigheid van tv-zender TF1 werd gelanceerd. Het moment was ook perfect gekozen, want in volle actualiteit door de samenkomst van de Franse nationale ploeg.

De bondscoach begrijpt heel goed dat een 9,5 van het niveau van Benzema hem veel kopzorgen zou besparen.

In de uitzending van Téléfoot verklaarde Benzema dat hij ‘graag zou terugkeren bij les Bleus‘, waarna ook Zinédine Zidane werd opgevoerd. ‘Karim heeft zin om de Franse nationale ploeg terug te zien. Hij doet er alles aan om dat te doen’, merkte de voormalige nummer 10 op. Het was buiten Deschamps gerekend, die zich niet liet beïnvloeden door die sprekers van buitenaf. Tegenover die opzettelijke aanvallen verklaarde de bondscoach officieel ‘niets te verwachten van Benzema’. Daarmee sloot hij nog maar eens de deur voor de goaltjesdief uit de Primera División.

Karim Benzema met Zinedine Zidane, die hem altijd is blijven steunen.
Karim Benzema met Zinedine Zidane, die hem altijd is blijven steunen.© BELGAIMAGE

Trapte Le Graët in de ‘val’ die werd opgezet door de adviseurs van de Franse aanvaller? In ieder geval besloot de bondsvoorzitter zijn zelfmoordstrategie verder te zetten als eerste verdediger van Benzema. ‘De affaire is nog gaande. Persoonlijk denk ik dat het te lang aansleept. Maar het gerecht is nu eenmaal zo. We houden allemaal van de speler en er is nooit eerder een probleem geweest met hem als Frans international. Didier verdedigde hem altijd al, zelfs als hij niet echt succesvol bleek ( 1.222 minuten zonder doelpunt, nvdr). Nu begint hij weer goed. We zullen zien.’

Uit deze verklaring konden verschillende dingen worden opgemaakt. Wat bedoelde Le Graët bijvoorbeeld met: ‘Persoonlijk denk ik dat het te lang aansleept. Maar het gerecht is nu eenmaal zo.’ Dat er in Frankrijk twee soorten rechtspraak bestaan, enerzijds voor de zwakken en anderzijds voor de financieel machtigen? Het blijft moeilijk om dat te moeten horen uit de mond van een linkse politicus, die altijd close was met toenmalig president François Hollande.

Ook de uitspraak ‘we houden allemaal van de speler’ bleek erg onhandig. Want een bondsvoorzitter wordt geacht om neutraal te blijven tegenover een profvoetballer tegen wie een onderzoek loopt in een afpersingszaak met een sextape, wegens ‘medeplichtigheid aan poging tot chantage’ en ‘deelname aan een criminele organisatie’. Dat Le Graët zich beroept op het vermoeden van onschuld, spreekt voor zich. Maar niet op basis van deze argumenten, vóórdat justitie haar vonnis velt.

Le Graët probeerde dus de rol van tussenpersoon te spelen, hoewel hij beter wist dan de meesten: de bondscoach wachtte op een verontschuldiging van zijn spits, vooraleer hij hem weer bij de kern nam. Vóór de recente ontmoeting tussen Deschamps en zijn spits was er de afgelopen maanden door het drukke programma van Real niet eerder tijd voor een reünie.

‘Ik maak geen enkele kans om terug te keren zolang Deschamps bondscoach is’, onderstreepte de aanvaller nog, terwijl de sportief eindverantwoordelijke van les Bleus zichzelf rechtvaardigde door pas zeven maanden geleden uit te leggen dat er een grens was overschreden. Minder dan een maand voor de EK-start werd Deschamps zich echter bewust van een andere realiteit.

EK winnen

De oproeping van Benzema lijkt vooral een kwestie van sportieve logica. De laatste interlands van les Bleus waren bijzonder slaapverwekkend: een gelijkspel thuis tegen Oekraïne werd gevolgd door twee smakeloze zeges in Kazachstan en bij Bosnië-Herzegovina. Deschamps won het WK van 2018 met een laag blok en een overdreven soort transitievoetbal, met succesvolle counters. Maar hij begrijpt heel goed dat een 9,5 van het niveau van Benzema hem veel kopzorgen zou besparen qua controle en creativiteit.

Verkocht de bondscoach daarmee zijn ziel voor het welzijn van zijn selectie? In het verleden riep de gewezen trainer van Ol. Marseille om pragmatische redenen Hatem Ben Arfa en André-Pierre Gignac terug, ook al had Deschamps ernstige problemen met hen. En Layvin Kurzawa niet te vergeten, de PSG-linksachter die betrokken was bij een video waarin hij de bondscoach zou hebben beledigd.

‘Ik leef niet van vooroordelen. Ik beschouw deze affaire als een privé-aangelegenheid’, verklaarde Deschamps kort. Maar de dag dat een mediakanaal een video in handen krijgt van de verdediger, zijn uitspraken hoort en die naar buiten brengt, blijft dit dan ‘in de privé-sfeer’?

De problemen en zorgen met de Real Madridaanvaller zijn ondertussen publiek bekend. Naast de affaire met Valbuena viel Benzema in het verleden ook symbolen van Frankrijk al aan. Tijdens een interview aan Vanity Fair Spanje in april 2018, waarin Benzema terugkwam op de Valbuenazaak, vermeldde hij ook even la Marseillaise, het Franse volkslied, dat hij altijd weigerde mee te zingen bij internationale wedstrijden.

‘Als je er goed naar luistert, dan roept la Marseillaise op tot oorlog. Ik hou er niet van’, beweerde hij. Misschien is het nodig om hem de roots van de nationale hymne nog eens uit te leggen. Ook al lijkt het op het eerste gezicht oorlogszuchtig, la Marseillaise blijft vooral een patriottisch lied van de Franse Revolutie. Een oorlogslied, maar wel revolutionair, een vrijheidslofzang, een patriottische oproep tot algemene mobilisatie en een aansporing om te vechten tegen tirannie en buitenlandse invasie. Wat is dan dus de noodzaak om een nieuwe polemiek te creëren? Zeker als je bedenkt dat zijn gespuw op de dag van Real-Barça, aan het eind van de Marseillaise, dat werd gezongen als eerbetoon aan de slachtoffers van de aanslagen op 13 november 2015, ook al het nieuws haalde.

‘Ik vind dat betreurenswaardig. Het blijft slecht om zulke verhalen te verzinnen, om ernstige zaken te willen zeggen’, verdedigde Benzema zich nog in de nasleep. ‘Ik denk aan de slachtoffers, de families, mijn familie, de personen die van mij en het voetbal houden. Ik ben in mijn ogen oprecht en serieus. Ik spuw op het einde, zoals ik bij elk duel doe, net als alle spelers. En wat meer is, ik draai me nog om. Op geen enkel moment komt het in mijn hoofd op om te spuwen op la Marseillaise. Of dat soort dingen. Het blijf zielig om mij te laten lijken op iemand die geen respect toont voor het land en de doden. Dat doet pijn.’

Een dubbele of geen keuze

De overgrote meerderheid van de Franse bevolking was verheugd over de terugkeer van Karim Benzema bij de Franse nationale ploeg. President Emmanuel Macron prees ‘de goede keuze’ van de bondscoach. ‘Ik heb het volste vertrouwen in Didier Deschamps: eerst liet hij zien dat hij een team kan kiezen, het ook kan leiden en dat met resultaten als gevolg.’

Op een jaar van de volgende Franse presidentsverkiezingen zou een EK-zege natuurlijk altijd uitstekend nieuws zijn. Daarom is het jammer dat Benzema in oktober voor de rechter moet verschijnen en, hoewel tot dan het vermoeden van onschuld blijft gelden, de 81-voudig international met Algerijnse roots een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar en een geldboete van 75.000 boven het hoofd hangt.

Ook Valbuena werd gepolst naar zijn mening. Bij een interview op radiozender RMC wenste de 36-jarige aanvallende middenvelder van Olympiacos Piraeus de polemiek niet opnieuw te lanceren. ‘Ik heb daar geen enkel commentaar op. Zoveel te beter als hij ( Benzema, nvdr) iets extra’s kan toevoegen aan de Franse nationale ploeg. Ik heb er niets meer over te zeggen. Voor mij komt Didier Deschamps altijd als winnaar hieruit. Wanneer Frankrijk goed presteert, zullen ze zeggen dat hij het goed heeft gedaan in een moeilijke situatie. En als de Franse nationale ploeg minder goed voor de dag komt, zullen we het hem niet kwalijk nemen.’

Laten we, hoe dan ook, duidelijk zijn: als Karim Benzema instaat voor de winning goal bij de EK-finale op 11 juli in Londen, dan zal alles vergeven zijn. Een sportieve prestatie tegenover de rechtvaardigheid van de rechtbank: hoe dan ook een vreemde confrontatie en de zoveelste aflevering van de soap die het Franse voetbal al te lang blijft vergiftigen. Alsof Netflix had besloten om zijn schoenen aan te trekken.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content