Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Een gebrek aan frisheid gekoppeld aan een dosis pech. De Polen stelden in hun openingsmatch van het toernooi zwaar teleur. Niet geheel onverwacht, zo blijkt.

Gisteren/dinsdag werd Stany Gzil samen met andere oude gloriën van het Poolse voetbal in Dortmund verwacht voor een vriendschappelijke wedstrijd tegen ex-vedetten van de Mannschaft. Een soort eerbetoon aan de halve finale van het WK in 1974, toen Duitsland onder de stromende regen de technisch betere Poolse ploeg uitschakelde en later wereldkampioen werd. Polen pakte toen brons, een kunststukje dat Zbigniew Boniek en co in 1982 zouden overdoen.

Nu, 32 jaar later, wordt er in een nieuw Europa opnieuw reikhalzend uitgekeken naar het toernooi. Althans, een paar maanden geleden toch. Het WK van vier jaar geleden was een afknapper, geen enkele goal gemaakt en eruit in de eerste ronde. Maar dit keer waren de kwalificaties vlot verlopen, acht keer gewonnen en alleen (twee keer) verloren van groepswinnaar Engeland. Als beste tweede naar Duitsland, de in de loop van de geschiedenis massaal naar Duitsland uitgeweken Polaks wreven zich in de handen.

Tot vrijdagavond, iets voor elf. Toen jouwde de harde kern – de helft van de ruim 40.000 Polen zat toen al op de snelweg naar huis – de eigen spelers uit. Ecuador, enkele maanden geleden thuis nog vriendschappelijk met 3-0 verslagen, toonde zich nu op alle vlakken te sterk : tactisch, met veel beweging op het middenveld, atletisch, qua snelheid en qua doelgerichtheid. De meest optimistische Polen zagen wat lichtpunten : schoten op paal en lat en een onterecht afgekeurd doelpunt wegens vermeend buitenspel. Maar geen Pool die de zege van het Zuid-Amerikaanse team in twijfel trok. Het scenario van 2002 is al meteen akelig dichtbij. Tenzij er vanavond in Dortmund tegen Duitsland een mirakel gebeurt.

Groepsgeest

Voor Stany Gzil, gewezen Pools international en inmiddels al 27 jaar in België, is het geen verrassing. “Bijna al de internationals spelen in het buitenland, maar nagenoeg niemand bij een topploeg. Dat wil zeggen dat ze van goed Europees niveau zijn, maar niet van wereldklasse zoals Lato, Boniek en Szarmach. Ze moeten het van de groepsgeest hebben. Dat lukte tijdens de kwalificaties. Ze vormden een heel goed groepje en konden zich opladen. Daarom groeiden de verwachtingen.”

Maar dat verklaart niet alles. Op twee spelers na voetballen ook alle Ecuadoranen in eigen land of in Qatar, toch ook niet bepaald topcompetities. Er moet dus meer achter zitten. De opleiding bijvoorbeeld.

Gzil : “Polen heeft zijn kandidatuur gesteld voor het EK in 2012, samen met Oekraïne. Waarom ? Er is nood aan goeie stadions. En ten tweede : in de Poolse competitie zijn drie, vier ploegen rijk. Amica Wronki, gefuseerd met Lech Poznan, Wisla Krakau, Legia Warschau. Die kunnen buitenlanders kopen en de betere Polen. De rest sukkelt en dus is er geen geld voor de opleiding. Erg is dat op het eerste gezicht niet, voetbal zit de Polen in het bloed. Net als bij de Joegosla- ven, waar er ook geen geld is voor de jeugdopleiding, maar ze wel goeie spelers blijven produceren. Polen hebben een vechtmentaliteit en kunnen daarmee hun eventuele technische gebreken compenseren.” Tenminste, binnen Europa, als het niveau niet te hoog is. Het lijkt wel een Belgisch verhaal, ook de prestatie van vrijdag. Veel moed en inzet, geen flitsend flankenwerk, geen targetman, weinig infiltratie vanuit het middenveld, te veel spelers die drie, vier toetsen nodig hadden.

Geen wonder dat Zbigniew Boniek, nachtmerrie van Theo Custers op de Mundial in Spanje, hier zijn handen niet aan verbrandt. De man, die bij Juventus veel geld verdiende, oefent vanuit zijn woonplaats Rome wel veel invloed uit op het Poolse voetbal. Bij Widzew Lódz, maar ook bij de bond. Na 2002 werd hij even bondscoach, maar al na een paar maanden ruimde hij plaats voor Pawel Janas, zijn ex-ploegmaat bij Lódz en de nationale ploeg. Drie jaar later lijkt het krediet van Janas opgebruikt. Hij gooide het serene klimaat van vertrouwen eind april plots om door twee grote namen uit zijn selectie te laten : JerzyDudek en Tomasz Frankowski. De ene won de Champions League met Liverpool, de andere zorgde voor zeven goals in de WK-voorronde. Beiden onvoldoende gespeeld met hun club, was zijn ook in België bekende argument. Alle media vielen evenwel over hem heen. Toen eerste keuze Arthus Boruc (Celtic) in doel vervolgens blunderde tegen Colombia, volgde ook nog eens het publiek.

Gzil : “Ik heb op de Poolse tv niks anders gezien dan discussies, kritiek en aanvallen op de trainer. De ene noemde hem een idioot, de ander iemand die op zijn strepen staat en zich door niemand laat beïnvloeden.”

Mochten naar het WK als spits : Pavel Brozek, die dertien goals maakte in de Poolse competitie, en Ireneusz Jelen, die acht keer scoorde. En misschien had Janas wel gelijk in zijn koppigheid. Zowel Brozek als Jelen troffen vrijdag het doelkader, waar Maciej Zurawski nooit in de buurt kwam. En Frankowski is hetzelfde type als de Celticspits, evenmin een targetman.

Zware benen

De spelers waren bij de afreis naar het WK evenwel ontgoocheld door de reactie van het thuispubliek.

Gzil : “Vergelijkbaar met het gevoel dat Zidane had na de reacties van de Franse supporters. Ze waren echt blij dat ze uit Polen konden vertrekken.” Daar maakte Janas misschien wél een kapitale fout. In Zwitserland hield hij een stage waarop héél hard werd gewerkt. Vooral de wat oudere spelers – de Poolse selectie telt veel spelers van medio jaren zeventig – hadden moeite om te volgen. Met zware benen kwamen ze uit het trainingskamp en hun frisheid was alvast vrijdag niet terug. Misschien komt dat nog, want in 1974 was de eerste ronde ook hangen en wurgen.

Vraag is dan ook of de Belgische scouts, vrijdag in de tribune om de volgende EK-tegenstander te analyseren, nog veel zullen kunnen doen met hun werk.

Gzil : “Als het WK alsnog goed afloopt, zullen de meeste jongens wel doorgaan. Maar wordt het een fiasco, dan gaat de kop van Janas eraf en komt er een heel nieuwe ploeg.”

PETER T’KINT

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content